Vanochtend in de Volkskrant. Wetenschapsjournalist Maarten Evenblij heeft in opdracht van het NWO een boek geschreven over sociale cohesie in Nederland, en daarbij gebruik gemaakt van het vele onderzoek dat al in diverse lades lag.
De conclusie daarvan is voor mij geen openbaring, maar een bevestiging, en het is heel goed dat het boek er is. De conclusie staat haaks op het beleid en de publieke opinie van de afgelopen jaren als het gaat om de integratie. Die conclusie, even snel samengevat, is dat integratie van minderheden begint met de erkenning en niet de ontkenning van hun identiteit.
Dat is ook de conclusie die we vele jaren geleden al trokken, in de samenwerking met mensen met diverse achtergronden, in de tijd die nu vaak geringsschattend wordt afgedaan als al die multicul. De conclusie toen was dat migranten uiteraard hun best moeten doen om te participeren, (Nederlands leren, een opleiding volgen, de weg vinden in de Nederlandse samenleving, contact maken) maar dat het succes daarvan minstens evenveel afhankelijk is van de houding van de ‘ontvangende’ bevolking, en met name ook van de overheid en de politiek. Wanneer die alleen maar angstig de deuren dicht proberen te houden, alleen maar eisen stellen aan de nieuwkomers zonder zelf de hand uit te steken, verwachten dat alles wat migranten aan nieuwe cultuur meenemen stante pede wordt afgelegd, dan wordt het niet veel met de integratie. Dan keert een deel van de migranten zich af van de ontvangende bevolking, die als vijandig en afwijzend wordt ervaren, en hebben nog meer dan daarvoor de neiging om hun heil te zoeken bij de eigen groep, zich op hun beurt ook beschermend af te sluiten, van de weeromstuit hun eigenheid juist te benadrukken en het kwaad op hun beurt op de autochtonen te projecteren.
Dat is wat we de laatste jaren hebben zien gebeuren, als antwoord op een integratiebeleid dat heel eenzijdig de opdrachten neerlegde bij de migranten – jullie moeten je aanpassen aan ons, wij hoeven niets want wij waren er al, en hoe meer je op ons gaat lijken hoe groter de kans dat je mee mag doen. Het Verdonkse denken, waarbij integratie langzamerhand en sluipend werd vervangen door assimilatie. En dat terwijl de migrant of de migrantenkinderen heel goed merkten dat ook dat niet klopte, want ook als ze verschrikkelijk hun best deden, opleidingen volgden, vlekkeloos Nederlands spraken, naadloos participeerden in de maatschappij, als het er op aan kwam waren ze toch opeens vooral Marokkanen, aan wiens loyaliteit getwijfeld moest worden. Dat was, voor veel migranten, het schokkende, toen de club van Wilders de pijlen uitgerekend richtte op Aboutaleb, Albayrak en Arib en er aan hun loyaliteit werd getwijfeld. Als zelfs zulke buitengewoon geintegreerde, loyale, politiek participerende Nederlanders gewantrouwd moeten worden omdat ze niet ontkennen dat ze ook nog moslim zijn en een andere achtergrond hebben, wat voor hoop is er dan voor gewone Turkse en Marokkaanse Nederlanders die het nog niet geschopt hebben tot kamerlid of staatssecretaris?
Evenblij heeft 15 miljoen euro aan onderzoek dat al in de jaren negentig werd gedaan over de binding van diverse groepen aan de samenleving gelezen en was verbijsterd. Want in dat onderzoek staat het allemaal al en het verdween in de la. Studies over de positie van vrouwen en allochtonen op de arbeidsmarkt, solidariteit op het werk, saamhorigheidsgevoel in de vinexwijken, migrantenparticipatie in sportclubs, het belang van eigen taal en cultuur – uit al die onderzoeken kwam dezelfde conclusie: binding aan de samenleving is alleen succesvol als mensen zich ook door die samenleving gewaardeerd voelen. Alleen als je het gevoel hebt dat je er mag zijn, als individu, als groep, ontstaat er binding. Erkenning van diversiteit is dus noodzakelijk als we willen dat mensen duurzaam en goed met elkaar optrekken. En natuurlijk, Nederlands spreken en meer over de cultuur weten van het ontvangende land, dat helpt ook.
En dat betekent dat we erkennen dat alle mensen een meervoudige identiteit hebben, je bent, bijvoorbeeld, niet alleen Turk, maar ook vrouw, partner, ondernemer en onderdeel van de Nederlandse samenleving, zegt Evenblij. De verplichting om een andere identiteit aan te nemen, je afkomst te verloochenen, slaat nergens op. Hoe meer dwang, eenzijdige eisen en afwijzing, hoe meer mensen zich juist onttrekken.
Geen van de onderzoeksresultaten drong door tot het beleid. Dat stond er haaks op. Erkenning van de identiteit van migranten is immers geen populaire boodschap. Liever verplichte inburgering, Nederlands praten op straat, het belemmeren van moskee-bouw, verbod van nikaab of afschaffing van de dubbele nationaliteit.
Of in mijn woorden: het is noodzakelijk dat we de les die we in de veelverguisde jaren tachtig al leerden, dat integratie nooit alleen eenrichtingsverkeer kan zijn, opnieuw serieus nemen. Je kunt van migranten niet serieus verwachten dat ze volledig ‘integreren’ wanneer de ontvangende bevolking, plus de politiek, vooral bezig zijn met uitsluiting in plaats van insluiting. En insluiting lukt alleen met respect voor diversiteit en de eigenheid van de ander.
Evenblij hoopt nu dat Balkenende IV een nieuwe kans biedt, dan is die 15 miljoen euro die al dat onderzoek gekost heeft niet over de balk gesmeten.
Ella Vogelaar, minister van Wonen, Wijken en Integratie neemt vandaag het boek van Evenblij, Respect! Onderzoek naar sociale cohesie in ontvangst.
Totaal oneens. Immigranten nemen zelf de beslissing om te emigreren naar Nederland. Het is dan ook aan hen om zich aan te passen. Het is hun keuze, niet die van de Nederlanders hier. Zo gaat het in immigranten succes land USA óók! Juist die oud-linkse reflex dat Nederlanders hun eigenheden moeten opgeven heeft voor veel frustratie gezorgd de afgelopen decennia! Vooral niet teruggaan naar die tijd. Verdonk en Fortuyn hebben de trend gezet, en op die weg moeten we doorgaan!
Anja,
Wat valt hieraan nog toe te voegen?
Misschien nog dit: dat ik de uitspraak van PvdA-er Frans Timmermans onderschrijf: “Het bezit van twee nationaliteiten maken iemand geen halve Nederlander”, of woorden van gelijke strekking.
Deze conclusie is voor mij ook geen openbaring. Ik heb al diverse malen aan de kaak gesteld waarom er ook geen integratieprojecten worden georganiseerd in de zgn. witte wijken. Uit een onderzoek bleek vorig jaar dat maar liefst 70 procent van de bewoners van de witte wijken in Rotterdam bijvoorbeeld geen contact wenst te hebben met de allochtone medeburger. Alleen al met dit gegeven kun je een simpele rekensom maken: 75% van de Rotterdamse VMBO-scholieren kan geen stageplaats of weekendbaan vinden, dit komt omdat ze veelal de voorselectie al niet halen vanwege hun buitenlandse naam. Er moet een mentaliteitsverandering komen bij de managers en personeelschefs van het commercieel middenkader van Rotterdam, maar dat wordt lastig. Ongeveer 80 procent van deze personen woont in de zgn. witte wijken. En uit eerder onderzoek blijkt dus dat daar nu net veel mensen wonen die er niet over peinzen om contacten te onderhouden met allochtonen.
Beste Anja, Je commentaar op Evenblij’s boek is (weer) helemaal OK! Mag ik het publiceren op onze europese website voor “urban practitioners” die ‘e-urban’ heet (met bronvermelding; uiteraard)?
Boris schrijft: “Juist die oud-linkse reflex dat Nederlanders hun eigenheden moeten opgeven”
Vraag aan Boris: of immigranten nou assimileren (dus hun eigenheden opgeven, wat jij wil) of integreren (met behoud van hun eigenheden opgaan in de Nederlandse samenleving, wat ik wil), in beide gevallen is er geen sprake van dat Nederlanders “hun eigenheden op moeten geven”. Wat maakt dat jij dat denkt?
Imad, ik woon in Rotterdam, een buitenwijk maar ik heb heel andere ervaringen.
Als ik ga stadten, zo heet dat zie ik in winkels, H&M V&D C&A Mac.Donalds, bijna alle winkeltjes op de Nieuwe Binnenweg, voor 80% personeel van allochtone komaf, meestal zijn het jongere mensen, veel Turks en Surinaams.
In de meeste kledingzaken op de lijnbaan staan ook personeelsleden met een “kleurtje”.
Ik heb dan zelf ook nooit gemerkt dat ik anders wordt benadert of dat deze personeelsleden anders worden benadert.
kortom, ik heb persoonlijk nog nooit ervaren dat er wordt gediscrimineerd, ik heb het wel van horen zeggen en je leest het in de media.
Als voorbeeld: Tofik Dibi van Groen Links deed onlangs als proef een poging om een paar disco’s binnen te komen. Geweigerd. Blonde jonge mannen niet geweigerd. Het bestaat echt, hoor. Zie hier. En hier.
Anja, Natuurlijk weet ik dat het bestaat en regelmatig gebeurt.
Ik reageer alleen op hetgeen Imad schrijft, persoonlijk denk ik dat het wat betreft werkgelegenheid wel meeval, tenminste in mijn stad dan.
Ik kan ook een voorbeeld noemen wat ik ooit heb meegemaakt in een surinaamse toko, ik wilde een bepaald produkt kopen en pakte het en ging netjes in de rij bij de kassa staan maar zo werkte het daar niet want de surinaamse klanten werden eerst geholpen, het was een soort ons kent ons cultuur daar, ik kon pas afrekenen toen ze na een half uur waren uitgekwebbelt.
Zal niet bewust gebeuren maar op mij komt dat raar over, ondanks dat voelde ik me niet gediscrimineerd.
En uiteraard komen de vaste leden van de blanke autochtone mannenbrigade, drie stuks tot nu toe, even langs om ons uit te leggen dat die disco’s goede redenen hebben om Marokkanen niet toe te laten want die maken het er naar en drinken alleen maar cola en dat dat dus geen discriminatie is. Nou volgens het wetboek wel hoor. Dankjewel voor de bevestiging, jongens.
Beste Carla,
Ook ik ben een Rotterdammer en ook ik zie in winkels gelukkig veel kleurrijk personeel. Maar VMBO-scholieren solliciteren niet alleen voor een functie in een winkel. Grand-cafés, restaurants, kantoren, hotels, etc. zijn ook bedrijven waar ze graag aan de slag gaan. En eerlijk gezegd zie ik in hotels, grand-cafés en sjieke restaurants weinig allochtonen. Bovendien verzin ik deze cijfers niet. O.a. het landelijk Bureau ter Bestrijding van Rassendiscriminatie, COS Rijnmond en anti-discriminatiebureau Radar komen met evidente cijfers dat er wel degelijk in onze Maasstad gediscrimineerd wordt, en wel op grote schaal. Overigens de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen wees uit dat een partij als Leefbaar Rotterdam het hoogst aantal stemmers had in Prinsenland, Hillgersberg-Schiebroek en Kralingen. Tja… en dat eerdere rapport waar ik naar verwees dateert ook nog maar van een jaar geleden. Ik wil overigens ook niet de indruk wekken dat in Rotterdam meer gediscimineerd wordt dan in bijvoorbeeld Amsterdam, integendeel. Maar als Rotterdammer voel ik me nu eenmaal erg betrokken bij wat er hier gebeurt.
Volgens mij was er alle ruimte voor erkenning van de identiteit van immigranten in de jaren 80, dat was toch het ideaal van de multiculturele samenleving toen?
Waar het artikel aan voorbij gaat is dat de meerderheid van de ‘ontvangende’ bevolking dit niet meer wil. Alle miljoenen aan subsidies of jammer klachten dat integratie zo mislukt zullen niet meer helpen, autochtone Nederlanders willen geen multiculturele samenleving. Het zal uitdraaien op assimilatie of segregatie, maar integratie met behoud van identiteit is een mislukt concept. Er bestaan weliswaar meervoudige identiteiten, maar alleen als ze subculturen zijn van een overkoepelende cultuur. Bijvoorbeeld limburger en Nederlander. Maar het werkt niet als je je wel Turk voelt en niet of nauwelijks Nederlander. Bestaan er 3e generatie Amerikanen die nog steeds zeggen dat ze eerst Rus of Chinees zijn en dan pas Amerikaan? Ik geloof van niet. Maar in dit land zegt een meerderheid van hier geboren 2e en 3e generatie immigranten zonder blikken of blozen dat ze eerst Turk of Marokkaan zijn.
Ha, ha, “en drinken alleen maar cola”. Ik drink ook geen alcohol en heb het aan een bar een keer meegemaakt dat de man naast mij, mij er op wees dat in de spa-rood die ik bestelde geen alcohol zat. Maar ze zullen mij er de toegang niet om weigeren. Dus toch discriminatie!
Groet,
Sorry Clara, maar wat wil je nu eigenlijk zeggen? Eerst zeg je dit; “kortom, ik heb persoonlijk nog nooit ervaren dat er wordt gediscrimineerd, ik heb het wel van horen zeggen en je leest het in de media” en vervolgens: “Anja, Natuurlijk weet ik dat het bestaat en regelmatig gebeurt”. Ik ben het spoor een beetje bijster.
Al sinds de peuterzandbak moeten horen dat je als’vieze Turk, buitelander’,etc. op moest rotten naar je eigen land. Daarna dat zo rond een jaar of twaalf het zelfde liedje, ‘we zouden hun banen inpikken en over een paar jaar ook hun vriendjes, etc. Met oud en nieuw steevast een vuurpijl op de voorruit van de auto en als klap op de vuurpijl een baksteen door het slaapkamerraam waar mijn broertje onder lag. Die god zijdank door sliep met zijn gezichtje onder het glas. En dit alles en alleen vanwege je buitelands zijn en zo kan ik nog wel even doorgaan en met mij velen anderen. Heb alleen het gevoel dat het de laaste jaren weer aan het verergeren is. Of het komt omdat het een hele tijd not done was om dit soort gebeurtenissen te bestempelen als discriminatie. We zijn ze bijna normaal gaan vinden. ‘Ach hij bedoelt het niet zo’of Maar als hij dat zegt is hij nog geen racist’, etc.
Zal nooit vergeten hoe een vriendin van mij moeder als het terug sturen van Marokkaantjes (mijn moeder heeft er drie) weer eens een hot onderwerp was en zij langs kwam om te kijken en niet te vergeten om te waarschuwen.’Want of we het al gehoord hadden als Marokkaanse jongens, ja ook al waren ze hier geboren…’ en vul het hele verhaal maar in. En ja natuurlijk zijn er ook Nederlandse rotjochies, maar die kun je nergens naar toe sturen, die zijn hier niet te gast! Eerlijk waar je broek zou er van afzakken en allemaal goed bedoelt, ik heb er een nare bijsmaak aan overgehouden. Hoe kan je een gast zijn in een land waar je geboren en getogen bent, misschien heeft Verdonk het antwoord?
Het is eigenlijk diep triest mevrouw Verdonk die wil dat de Marokkanen en Turken kiezen voor alleen het Nederlandse paspoort. Wil dat Cohen in Amsterdam niet de jeugd over 1 kam scheert als hij het over probleemjongeren heeft. Hij moet er toch echt wel even bij zeggen dat het om Marokkaanse jongeren gaat, want dat doen ze in Rotterdam ook met Antilliaansejongeren. Echt hier wordt ik witheet van! Wat wil je nou eigenlijk vraag ik mij af en wat maakt het uit wat voor afkomst deze probleemjongeren hebben. Zij zijn vaak hier geboren dus gewoon Nederlandse probleemjongeren lijkt mij.
Waar we natuurlijk de hele tijd tegen aanlopen, in deze bijdrage van Anja, maar ook die van vorige dagen is hoe we tegen de mens aankijken. In ons westen geldt het primaat van de economie en het materialisme.
We zien ons zelf als economische eenheden en dus de ander als concurent, we leven in stamverband en gunnen de andere stamleden ook nog wel het licht in de ogen. En in de concurentieslag vinden we het normaler dat een elite exorbitante salarissen verdienen (ons voorbeeld) dan dat mensen die (veel) armer zijn dan wij wat meer willen. (Primaat van de economie wil dus zeggen dat we op politiek niveau die exorbitante salarissen niet eens kunnen aanpakken.)
Met materialisme bedoel ik dat we de mens eigenlijk alleen maar als een brok materie met biochemische processen willen zien, afstammend van de apen (zie de uitzending van Editie NL). We hebben het nog wel eens over ziele-processen, maar dan ook alleen maar als uitscheidingsproduct van de hersenen, “het zit tussen de oren”. En dan is de mens als economische eenheid logisch, survival of the fittest.
Zolang we de mens niet als een uniek geestelijk, goddelijk wezen willen zien (en dus niet als uitscheiding van materie) komen we niet verder. Er wordt dan gesproken over Nederlandse, Marokkaanse, enzovoorts identiteit. Maar ben ik mijn identiteit of heb ik een identiteit. Ik zeg alleen maar ík als ik mijzelf presenteer. Waarom zeg ik “Ik wil een ijsje” en niet “Nederlander of Bert wil een ijsje”? Als ik dat laatste zou zeggen, zou de orthopedagoog zeggen van hij is ‘geestelijk’ niet verder dan twee jaar gekomen. Waarom gaan we zo te werk als we het over ‘autochtonen’ of ‘allochtonen’ of whatever hebben? Zijn we dan opeens peuters?
Als je (gezonde) kinderen ziet of foto’s van kinderen over de hele wereld dan zie je altijd (bijna altijd, minder als er nadrukkelijk geposeerd wordt) iets dat wil worden. Iets dat wil worden in de wereld, onafhankelijk van religie, nationaliteit, sekse, huidskleur enzovoorts.
Toeval hoort thuis in het brok materie met biochemische processen, alleen maar daar. Als een mens, als geestelijk wezen, met een Ethiopische nationaliteit, woont en werkt in Nederland dan is dat niet toevallig. Om met Jan Tromp te spreken: een mens is nooit illegaal (al ging het daar hier niet over), DOE DAN OOK NIET ALSOF!
En als je dan het peuter-niveau kunt overstijgen dan kun je de andere mens als ‘ik-wezen’, als iemand die net als jij ook ‘ik’ zegt, ontmoeten, net zo uniek als jijzelf, en dan komen we bij Maarten Evenblij.
Groet,
Ik heb een vervelende mededeling voor je Jan. Je leeft in een multiculturele samenleving. Ook jij hebt geen andere keuze dan je aan te passen.
Anja,
Iedereen die in een multiculturele samenleving moet zich aanpassen aan die multiculturele samenleving. Wat betekent dat voor elk lid van een van die vele culturen? Aanpassen aan wat??
Amal. het is Carla en geen Clara , dit even ter zijde,
Mijn verhaal klopt wel, ik heb het van horen zeggen en van de media, en zelf heb ik het persoonlijk nooit gemerkt dat mensen in mijn buurt werden gediscrimineerd, dus ja, natuurlijk weet ik dat het gebeurt.
Ik moet wel erbij zeggen dat ik in een relatief “witte”wijk woon maar ook hier wonen mensen met een ander kleurtje, in mijn eigen straat zelfs 4, een Sudanees gezin een Indonesisch gezin een Noors gezin een Surinaams gezin in een straatje van 40 huizen.
Oke. de Noren zijn wit maar toch Allochtoon.
Wij hebben in de buurt ook een winkelpleintje waar de hangjongeren (veelal surinaams) zich ophouden maar nogmaals persoonlijk merk ik weinig van spanningen op dat gebied.
Jouw ervaringen zijn niet goed geweest, zeker niet toen je kind was en ook dat gebeurde, dat weet ik, ik weet niet of je kinderen hebt maar ik hoop van harte dat zij dit niet zullen meemaken.
Aan het feit dat je in een multiculturele samenleving leeft, Wiebe, dus als je daar nog moeite mee hebt dan zal er van jouw kant ook nog enige aanpassing verwacht worden.
Wat ik jammer vind aan bovenstaande discussie, is dat het alleen maar duidelijk maakt, dat het niet voldoende is om te zeggen, dat je open moet staan voor anderen als je wilt dat ze integreren. Je zult het ook moeten doen en kunnen.
Ik kan me ook wel voorstellen, dat op een bepaald moment autochtonen niet meer willen integreren. Ze worden namelijk een beetje integratie moe, als ze jaar na jaar, zonder een schijnbaar uitzicht op succes, open moeten staan voor anderen.
Dat openheid de meeste mogelijkheid biedt op de lange termijn, wordt helaas tegen gewerkt door de effecten op korte termijn. En zolang onze politici voortdurend opzoek zijn naar onderwerpen om te scoren, zullen we nooit uit deze impasse komen. Want dan is mislukte integratie een makkelijke manier om te scoren, je kunt namelijk het schuldgevoel wegnemen bij je kiezers en het neerleggen bij een groep die niet terug kan vechten.
En misschien moeten westerse Nederlanders eens eerlijk naar zichzelf gaan kijken. Ze discrimineren iedereen die niet uit het westen komt. Hoeveel Amsterdammers maken niet het grapje, dat buiten de Amsterdamse stadsgrenzen, alles eigenlijk boerenland en achterlijk is? Of westerse Nederlanders, die beweren dat achter Utrecht Nederland ophoudt te bestaan? Vice versa geldt dit overigens ook. Twentenaren vinden westerlingen opzichte opscheppers. Limburgers vinden mensen van boven de rivieren slechte feestvierders. Zolang we dit soort uitspraken kunnen doen, zullen we niet instaat zijn om voor elkaar of anderen open te staan.
Het enige dat we kunnen hopen, is dat de generaties die tegen integratie zijn, langzaam maar zeker uitsterven en vervangen worden door generaties die geleerd hebben met elkaar samen te leven. Als cultuur en samenleving zullen we daar alleen maar beter van worden. Het had allemaal makkelijker gekund, maar helaas moet je daarvoor bereid zijn open te staan voor anderen. En het enige dat je daarvoor hoeft te doen is nieuwsgierig zijn naar de ander. Maar ja we hebben nu eenmaal geleerd niet met vreemden te praten.
Norman schrijft: “Ik kan me ook wel voorstellen, dat op een bepaald moment autochtonen niet meer willen integreren. Ze worden namelijk een beetje integratie moe, als ze jaar na jaar, zonder een schijnbaar uitzicht op succes, open moeten staan voor anderen.”
Wie niet beter weet, zou kunnen denken dat al die autochtonen moe zijn van het openstaan. Ze staan daar maar open te staan voor al die allochtonen en het succes blijft maar uit zegt Norman.
Ligt dat aan de allochtonen dan? Nee, zegt Norman. Het ligt aan de autochtonen zelf: “Het had allemaal makkelijker gekund, maar helaas moet je daarvoor bereid zijn open te staan voor anderen. En het enige dat je daarvoor hoeft te doen is nieuwsgierig zijn naar de ander. Maar ja we hebben nu eenmaal geleerd niet met vreemden te praten.”
Conclusie: ‘de’ autochtonen uit Norman’s betoog staan helemaal niet open, dus het is idioot om te veronderstellen dat ze integratiemoe zijn. Tenzij integratiemoe betekent dat ze het spuugzat worden iets te moeten doen wat ze helemaal niet willen. Maar dat wordt niet gezegd.
Norman heeft het vaag over “effecten op korte termijn” en “mislukte integratie“. Welke effecten bedoel je, Norman, en wat bedoel je met de vaststelling dat integratie mislukt is? En aan wie ligt dat allemaal? Dus toch aan ‘de allochtonen’?
Hoewel ik het met je conclusie eens ben: alleen openstaan voor anderen en anderen de ruimte bieden die je zelf ook claimt zal leiden tot werkelijke integratie, baseer je je cirkelredenatie op veronderstellingen die zo krom zijn als een hoepel.
Als ik ‘allochtoon’ was, zou ik daar integratiedoodmoe van worden.
Ik vind het eigenlijk vervelend dat autochtonen en allochtonen steeds maar tegenover elkaar gesteld worden, zowel in negatieve zin (discriminatie), als in positieve zin (acceptatie). Voor mij speelt dat helemaal niet. Ik heb hier in de straat, op mijn werk en waar ik nog meer kom mensen met wie ik wel een band voel en met wie ik geen band voel. Daar zijn zowel Nederlanders (autochtonen) als ‘buitenlanders’ (allochtonen, nieuwkomers of hoe je ze maar wilt noemen) bij. Veel Nederlanders hebben zo’n totaal andere levensstijl dat ik daar helemaal niets mee heb. Het lijkt me sterk dat al die racisten het met alle Nederlanders zo goed kunnen vinden als ze lijken te suggereren. Het wordt tijd dat we het gewoon over medemensen hebben.
Er zijn verschillende manieren waarop je met verschil en diversiteit om kunt gaan, volgens mij, Hendrik Jan. Ik ben het uiteraard heel erg met je eens dat allochtonen en autochtonen niet tegenover elkaar gesteld moeten worden, en het ‘gewoon over medemensen’ hebben zou al een hele verbetering zijn.
Maar je kunt ook onderkennen dat we verschillende maatschappelijke posities hebben en vanuit dat verschil aan de opheffing ervan werken. Zoals ik dat ook probeer, zie het verslag van vandaag over moslims en bondgenoten.
Ik ben het ook met je eens dat de ‘scheidslijnen’ niet automatisch tussen autochtoon en allochtoon lopen. Ik voel me helemaal niet verwant met de autochtonen die zich maar af blijven zetten, en ik voel me zeer verwant met mensen, iemand noemde het op de moslimtv vandaag bi-cultureel, als alternatief voor allochtoon, die elkaar als mensen opzoeken.
Maar ik denk niet dat alleen maar doen of we allemaal mensen zijn erg veel helpt. Ik heb van Rachel Hare-Mustin, een gezinstherapeute, geleerd dat mensen, zij bedoelde hulpverleners, twee fouten kunnen maken: a. alleen maar verschil zien, b. helemaal geen verschil zien. Ik kende een zwarte studente, die toen een blanke studente reuze progressief en goedbedoelend zei: ik zie helemaal niet dat je zwart bent antwoordde met hahaha.
Anja,
Dat er van mij ook aanpassing verwacht wordt, prima, maar aanpassing aan wat nu precies? Wat is dat “aanpassing aan de multiculturele samenleving”? Graag duidelijkheid: wat wordt er van ons ieder nu concreet verwacht?
Wat ik al zei, Wiebe. Je leeft in een samenleving met vele culturen naast elkaar, en daar zal je aan moeten wennen. Hoe je dat doet, het is aan jou.
@clara legêne: zo kun je het ook lezen wat ik schrijf. Het was wel niet wat ik bedoelde.
Ik zeg nergens openlijk, dat er ook maar iemand schuldig is. En zo is het ook niet bedoeld.
Wat mij betreft is het aan ieder mens zelf de keuze om te beslissen of je open wilt staan voor de ander of niet. Ik zie alleen maar een aantal effecten, die aan de basis kunnen liggen voor het feit, dat de ene mens wel volhard in openstaan voor anderen, terwijl de ander er mee stopt of nooit aan begint.
Als ik daarmee iemand beschuldig, dan spijt me dat ten zeerste. Om te beginnen vanuit het principe, dat de schuld toekennen niet tot een oplossing leidt. Verder vanuit het idee, dat niemand schuldig gevonden kan worden aan de keuzes die hij of zij maakt, waarbij anderen in een minderwaardige positie terechtkomen. Tot slot omdat niet alles wat mensen zeggen bedoeld is als beschuldiging ook al klinkt dat soms wel zo.
Ik zie nog de allochtonen noch de autochtonen als schuldig aan iets. Hoewel het enige waar ik ze schuldig aan zou willen vinden is het feit, dat ze mensen zijn. En zoals ik schijnbaar onbewust al aangaf in mijn vorige reactie, betekent mens zijn inconsequent zijn en tegenstrijdig gedrag vertonen. Het enige wat ik als mens kan proberen is om iedere dag weer opnieuw proberen om dat wat ik gisteren schijnbaar verkeerd deed, vandaag anders te doen. Of dat beter was dan gisteren, zal pas aan het eind van de dag blijken. En zo niet, dan kan ik het morgen weer anders proberen.
Anja, natuurlijk helemaal met je eens. Verschillen zijn er, maar wat ik bedoel is dat we ons daar niet op moeten blind staren. Positieve discriminatie is niet de oplossing, kan er alleen maar toe leiden dat er (op de arbeidsmarkt) mensen beneden het niveau worden aangenomen omdat ze zo zielig zijn, met het kwalijke gevolg van dien dat ze niet naar behoren functioneren omdat de baan te hoog gegrepen is, wat weer het vooroordeel bevestigt.
Wat wel moet gebeuren is, dat we leren omgaan met verschillen. Dat geldt dan voor ons allemaal, voor zwart en wit. Als we willen samenwerken, zullen we allemaal een cursus diversiteit moeten volgen om te leren door de verschillen heen te prikken. Met een multicultureel huwelijk spreek ik uit ervaring. Het is soms niet makkelijk om te begrijpen wat de ander bedoelt, of om de ander duidelijk te maken wat jij bedoelt. Ik ben nu redelijk thuis in de Indonesische omgangsvormen, maar als ik iemand met een Turkse of Poolse achtergrond (ik noem maar een dwarsstraat) tegenkom, kan ik weer helemaal van voren af aan beginnen.
Wiebe, dat is wat er van je verwacht wordt, leren dat onze omgangsvormen niet universeel zijn, niet direct uit je slof schieten wanneer een ander ander gedrag vertoont dan je zou verwachten.
Hendrik Jan,
Okee, dat is duidelijk, lern dat (onze) omgangsvormen niet universeel zijn, en niet direct uit je slof schieten wanneer een ander ander gedrag vertoont dan je zou verwachten.
En dat geldt dus ook voor degene die mijn (andere) gedrag waarneemt.
Het gaat uiteindelijk om afstemming van elkaars gedrag op elkaar, als je wat met elkaar wilt tenminste. Maar als je wat met elkaar moet, en daar hebben we het toch over, is er dan een recept hoe en waarnaartoe er afgestemd moet worden?
Het is mij allemaal veel te makkelijk gezegd dan gedaan. En soms moet je concluderen dat het niet gaat in een huwelijk, ook niet in een verstandshuwelijk (of een moet-je-huwelijk). Anders komen er alleen maar brokken van ….
Valt echt reuze mee, Wiebe. Je begint gewoon ergens. Het zijn net mensen. En je hoeft er niet meteen mee te trouwen.