Mijn grote kleine vriendin Anneke Jos Mouthaan viert vandaag haar tachtigste verjaardag.

Wat hebben wij in de loop van de jaren veel samen gedaan. Al vele jaren terug begon het, samen protesterend in Silwan, bij Oost-Jeruzalem, waar een Palestijns gezin uit hun huis werd gezet, en Anneke, onvermoeibare activiste riep ‘allemaal zitten!’ en toen nog bijna werd weggesleept door de politie. Demonstraties tegen de Israëlische bezettingspolitiek, Vrouwen in het Zwart, herdenking van de Schipholdoden, bijeenkomsten van asielzoekers en vluchtelingenvrouwen, dodenherdenking, kristallnachtherdenking, generaal pardon, iftars, Een Ander Joods Geluid, en het plezier: samen naar een voorstelling van haar dochter Kim, naar de Volksopera, samen naar meisjesmiddag in de sauna en op vakantie.

In de jaren is de vriendschap gegroeid, ook nu Anneke minder mobiel is en veel niet meer kan – tot haar diepe ergernis, want haar kop is zo helder als wat, en haar verontwaardiging over onrecht, onrecht tegen Palestijnen, onrecht in eigen land tegen mensen die ‘illegaal’ zijn gemaakt is enorm en ze wil wat doen! Alleen haar poten laten het afweten, maar ook nu ze niet meer naar elke bijeenkomst gaat is het eerste wat ze van mij wil weten: hoe was het, wie waren er, wat zeiden ze, heb je ze wel de groeten gedaan van me? We kennen veel vreedzame uren in het Vondelpark, waar ik de rolstoel voortduw, en als leerling-mantelzorger moet leren niet over tenen te rijden, en nu ren ik achter haar aan als ze er vandoor sjeest op haar nieuwe scootmobiel.

We leven met elkaar mee, zij is degene die mij heeft voorgesteld aan mijn Palestijnse echtgenoot, allemaal haar schuld, we weten alles van elkaars familietroubles, bij haar kan ik ontspannen als de stoom uit mijn oren komt. We zijn het ook wel eens oneens, zij is van GroenLinks, en ik van de SP, en soms kibbelen we als een oud echtpaar, en ik zeg: Anneke, ik geloof dat ik met niemand zo getrouwd ben als met jou.

Vandaag gaan we het vieren dat die grote kleine vrouw tachtig is, Lechaim, Anneke! Op het leven!

(Uit een stukje dat ik schreef: hier):

“Dat was ook de vraag bij de kleine paneldiscussie na afloop van de voorstelling, daar zaten drie vrouwen onder voorzitterschap van Emine Igdi, Muazzez Kaya die ook in de film voorkomt, Anneke Jos Mouthaan en Annegriet Wiertsma zelf over hun motieven hun keuzes, en hoe ver je gaat. Anneke Mouthaan vertelde bijvoorbeeld over haar geschiedenis, moeder joods, vader Indisch, joodse grootouders vermoord, de ongehoorzaamheid van haar moeder die met haar kinderen het Japanse kamp uitliep, en de moord op haar broers, door Indonesische verzetsstrijders. Ze zegt het haast tussen neus en lippen door, maar we horen het wel: ondanks het feit dat haar broers er het leven bij lieten noemt ze de verzetsstrijders geen terroristen, omdat ze in feite vochten voor een rechtvaardige zaak. Anneke vertelde hoe ze na de oorlog een tijd psychisch ziek was, en na herstel besloot om haar leven te veranderen: ze ging bij de vredesbeweging, richtte later Een Ander Joods Geluid op, en hoewel ze zelf steeds maar bescheiden zegt dat ze zo weinig heeft gedaan, vergeleken met Kesbir, is het voor alle aanwezigen duidelijk dat ze een pionier is, die nadacht over de zin van haar leven, en hoe ze die zin kon geven. Door zich in te zetten voor anderen. Ze maakt zich druk over de illegale vluchtelingen in Nederland. Het gebeurt niet alleen elders, in Koerdistan, in Palestina, het gebeurt onder onze neus. Ze doet het ook voor zichzelf, zegt ze. Want daar word je gelukkig van.”

Hier een interview met haar, in Vrij Nederland.
En over haar afscheidsfeest, toen ze 75 was, hier.
En toen ze een lintje kreeg van burgemeester Cohen en hem nog even lid probeerde te maken van Een Ander Joods Geluid, hier.