(Ronald van Raak signeert zijn nieuwe boek. Roemer die erachter staat te glimlachen is van karton)

Ja, het is ook echt sneu voor de media dat de SP steeds maar geen sappig nieuws levert in de trant van kandidaat-partijleiders die vechtend over straat rollen, elkaar subtiel of minder subtiel afzeiken, dat de SP geen partij is die tot op het bot verdeeld is, en er dus weinig reden is om je eigen positie te versterken door te gaan lekken in de media of daar te proberen je concurrenten in de partij een kopje kleiner te maken. De SP is ronduit saai. Voor journalisten.

Tja, dan verzin je wat. Dan komt Trouw met een verhaaltje dat de SP de naam wil veranderen omdat socialisme niet meer in de mode is, en dan zeggen ze dat Harry van Bommel dat heeft gezegd, en vervolgens lezen we in Joop die dat zonder checken overneemt dat ‘partijprominenten’ (meervoud) van het socialisme af willen, en voor je het weet staat er dat ‘de SP’ een naamsverandering wil, en dan rollen ze op facebook over elkaar heen van zie je wel, de SP wordt nu van socialistisch alleen nog maar sociaal en dan asociaal, en dan moet Emile Roemer op het congres nog even fijntjes zeggen dat we toch echt de socialistische partij zijn. Want dit is het punt. Wie weet heeft Harry wel zoiets gezegd, zelf zegt hij dat dat iets is van vroeger, ik wil er af wezen, maar het punt is dat zelfs Harry de SP niet is en dat er in de democratische partij die de SP is zoiets uiteraard niet even door één SP lid wordt besloten en bovendien: het is gewoon helemaal geen issue. Toevallig heeft de SP wel even wat anders aan de kop, en het merk SP staat er bovendien sterk voor. Nu een andere naam willen? Ben je mal.

Nou, als je niet iets nieuws kunt verzinnen, dan warm je ouwe kliek op. Dan lees je in de Volkskrant dat de afdrachtsregeling ‘gevoelig ligt’ binnen de partij, dat is een gezellig onderwerp dat eindeloos weer terugkomt, en ergens anders dat de bobo’s ervoor gezorgd hebben dat het onderwerp van de agenda van het congres is afgevoerd omdat het niet uitkomt, onenigheid zo vlak voor de verkiezing. Verrassing: de afdrachtsregeling ligt helemaal niet gevoelig binnen de partij. Er is regelmatig over gedebatteerd. En de uitkomst is elke keer hetzelfde: een hele grote meerderheid wil de afdrachtsregeling handhaven, en als we kijken naar de leden die verandering willen is dat zelden het afschaffen van de afdrachtsregeling, en gaat het soms over de manier waarop die uitgevoerd wordt. Binnenkort is er een praktische evaluatie over de regeling, om te kijken of er in de uitvoering wat bijgesteld moet worden. Maar de afdrachtsregeling gaat niet afgeschaft worden.

Gisteren gaf partijsecretaris Hans van Heijningen nog eens de argumenten:
a. dat we een partij zijn met een grote mate van activisme, veel vrijwilligerswerk dus, en dat we niet willen dat de kloof tussen betaalde werkers en onbetaalde werkers onevenredig groot wordt. Nu hebben vrijwilligers meer dan miljoen ZO kranten in brievenbussen gestopt. Hoelang zouden mensen er zin in hebben zoveel werk voor niks te doen wanneer ze zien dat de betaalde bestuurders en parlementariërs een dik salaris opstrijken?
b. dat we vinden dat mensen die de partij willen gebruiken als springplank voor hun eigen carrière een andere partij moeten zoeken, niet bij ons.
c. dat we de bijdrage van de betaalde krachten die een flink deel van hun vergoeding afstaan nodig hebben. De SP vraagt voor lidmaatschap een lage contributie, om niemand uit te hoeven sluiten. Met succes. Geen partij heeft zoveel laagbetaalden in het ledenbestand. Ook willen we niet afhankelijk zijn van subsidies en dubieuze sponsors, zoals andere partijen die niet voor niets tegen de openbaarheid van giften aan de partij zijn. Wij hebben geen sponsors waar we ons voor hoeven te schamen. En dat geld gebruiken we voor scholing, voor een mooi partijgebouw waar iedereen welkom is, we besteden het aan aantrekkelijk drukwerk, aan materiaal waarmee de vrijwilligers voor de dag kunnen komen, en als we eerlijk zijn, dan wordt iedereen op de congressen feestelijk bediend met lekkere broodjes en drankjes, ook de vrijwilligers doen er toe.

Zo doen we dat. En zelfs als de uitvoering van de regeling om de zoveel tijd wordt geëvalueerd omdat er best haken en ogen aan zitten, en ook al geeft er om de zoveel tijd iemand de brui aan – meestal is er wel wat meer aan de hand dan de afdracht als iemand de partij de rug toekeert, net als bij echtscheidingen gaat het zelden alleen maar om de alimentatie – het ‘rommelt’ helemaal niet in de partij, al is dat een vast nummer in de media. Als die weer niets anders kunnen verzinnen.

En als er dan echt niks te vinden is, dan komt Mao weer om de hoek. Want juist de afwezigheid van conflicten is heel erg verdacht. Dat kan alleen een vorm van stalinisme zijn. Of de partijdiscipline, die moet wel heel erg zijn als we maar één kandidaat hebben voor de lijsttrekker. Zoals we vanochtend konden horen in Buitenhof, waar Ronald van Raak, aangekondigd als ‘de ideoloog van de partij’ (nee de anderen denken nooit ergens over na) het op mocht nemen tegen de stroom van vragen van hoe heet ie, die er vooral op neer kwam dat het wel een beetje Oostblok was, als er geen tegenkandidaten waren en je als journalist nooit wat hoorde over onenigheid. Tja, hoe kun je dan als journalist je werk nog doen, als je geleerd hebt dat goed nieuws geen nieuws is, nietwaar?

Dus legde Van Raak nog eens uit dat er véél meningsverschillen zijn binnen de partij, en véél wordt gedebatteerd, maar dat wij niet gewend zijn om meningsverschillen uit te vechten in de media, en ook niet rollend over straat. Maar in de afdelingen. (Waar het, kan ik beamen, heftig toe kan gaan). En dan wordt erover beslist. In het openbaar, want iedereen mag op de congressen komen kijken. En constateren dat ook daar nog altijd een rij mensen staat bij de microfoons om nog even te proberen een wijziging of motie aan te bevelen. En dat er mensen zijn die het over het ene of het andere punt oneens blijven, maar zich daar loyaal bij neerleggen, tot hun volgende kans. Inderdaad, dat ziet eruit als grote eendracht, en dat vinden journalisten niet leuk. Geen verhaal van te maken. Net zo min als dat er geen tegenkandidaten zijn voor Emile Roemer omdat we dik tevreden zijn met die man. En we weinig ego’s in de club hebben die denken dat ze het daar tegen op moeten nemen, al is het maar voor de poppenkast en om even in het middelpunt van de schijnwerpers te staan, het Dibi-gebeuren zeg maar, nee, die kom je in de SP niet zo tegen.

En Roemer ziet er ook al niet uit als een overspelige echtgenoot. Onuitstaanbaar die SP. Wat moeten ze nu weer verzinnen.

(Wie het heeft gemist, kijk even naar de herhaling van Buitenhof. Ronald van Raak heeft een interessant verhaal over vrijheid, en waarom we het niet mogen toestaan dat dat als thema gekaapt wordt door rechts. En haarscherp uitlegt dat marktwerking alleen onze vrijheid als consument verhoogt, maar onze vrijheid om te beslissen hoe we de zorg willen hebben georganiseerd nou juist heeft verkleind – benevens vele andere zaken waar we niets meer over te zeggen hebben. En kijk hoe dinges het blijft proberen om Ronald klem te lullen. Niet gelukt. Die man wordt nooit een partij-ideoloog)

(Het nieuwe boek van Ronald van Raak, een bundel columns, heet Op zoek naar de vrijheid. Een filosoof in de politiek.)