(Ahmed Jabari links, bij de vrijlating van Gilad Shalit)

Zo horen we dat in het nieuws: Israël liet Ahmed Jabari doden met een autobom, omdat hij een belangrijke leider was van de gewapende vleugel van Hamas. Dat laatste klopt. Maar het verhaal achter het verhaal hoorden we niet, we horen het nu van een Israëli, Gershon Baskin, die al enige tijd contact had met Jabari.

Enige uren voor zijn dood ontving Jabari het conceptvoorstel voor een wapenstilstand tussen Hamas en Israël, waarin voorzien was in de maatregelen die genomen moesten worden als er uitbarstingen van geweld zouden ontstaan tussen Israël en de militante groepen die door willen gaan met de gewapende strijd. Er was al geruime tijd aan dat voorstel gewerkt. Dit is wat Baskin zegt: dat Jabari al enige jaren besefte dat het gewapende verzet tegen Israël niets anders opleverde dan meer geweld en meer doden, en uiteindelijk alleen maar gevaarlijk was voor de bevolking van Gaza. En dat hij daarom bereid was om tot een langdurige wapenstilstand met Israël te komen. De onderhandelingen daarover werden door de Israëli Baskin gevoerd, die ook actief was bij de vrijlating van soldaat Shalit.

Dat klopt met de informatie die al langer beschikbaar is over de bereidheid van Hamas om tot een overeenkomst met Israël te komen. Op zijn minst in de vorm van een langdurige wapenstilstand. In feite wist ik dat al in het jaar 2000, toen ik een interview hield met Ismail Haniya die toen nog geen president was, maar wel een belangrijk lid van Hamas. (Ik plaatste dat interview in Het beroofde land, maar moet bekennen dat ik toen nog weinig besef had van de portee van wat ik had gehoord.) In de jaren daarna bevestigden alle Hamaskenners, Gunning, Siegman, Hroub – ik noem ze met hun bronnen in Oorlog als er vrede dreigt dat de vleugel binnen Hamas die je ‘gematigd’ zou kunnen noemen de overhand had. De leiding van Hamas is al jarenlang bereid om tot een akkoord te komen, is zelfs bereid om net als Arafat af te zien van de 78% van hun land als de overige 22% dan ook werkelijk een Palestijnse staat wordt, op voorwaarde dat de Palestijnse bevolking zich daar in een volksreferendum voor uitspreekt. Wat ze zouden doen als ze die vraag serieus kregen voorgelegd.

Je zou dus denken dat Israël blij zou zijn om vrede te kunnen sluiten, niet alleen met het Palestijnse Gezag op de Westoever, maar ook met het militantere deel van de Palestijnen in Gaza. Maar nee. Kennelijk, is de onontkoombare conclusie in mijn boek dat helaas weer helemaal actueel is, wil Israël geen vrede en geen overeenkomst en zelfs geen wapenstilstand.

Hier in het westen heeft Hamas nog steeds het imago van een tot de tanden gewapende jodenhatende terreurorganisatie. Het zullen nooit mijn vrienden worden, maar dat beeld is volstrekt achterhaald, ook al zal Israël geen gelegenheid laten schieten om het vijandbeeld weer eens een keer op te kloppen. Wat ik weet direct uit Gaza zelf, is dat Hamas die daar de overheid vormt grote moeite heeft om de radicalere organisaties als de Islamitische Jihad en andere, kleinere groeperingen, in toom te houden. In feite is het de laatste tijd Hamas die de grens van Gaza aan de binnenkant bewaakte, met voortdurende patrouilles, om het afschieten van raketten tegen te gaan, en zich zodoende te kunnen houden aan een onderhands afgesloten wapenstilstand. Hamas bleek ook geheel bereid, niet tot de vreugde van iedereen, om overtreders in de gevangenis te zetten, en werd daarmee door de extremere Gazanen inmiddels gezien als een handlanger van Israël. Als een ‘onderaannemer’ van de bezetting. Alleen wanneer Israël weer eens een politieke executie had uitgevoerd en een paar Palestijnen had vermoord was Hamas niet in staat om het afschieten van raketten tegen te gaan zonder een burgeroorlog te veroorzaken.

Zoals we weten uit elk onderzoek dat daarnaar gedaan is, was het steeds opnieuw Israël dat de wapenstilstand schond door weer een targetted killing uit te voeren. (Zie onder andere hier en de laatste factsheet, hier.) Cynisch schreef ik in Oorlog als er vrede dreigt dat het levensgevaarlijk is voor een Palestijn om openlijk vrede te willen sluiten met Israël. Het is niet de eerste keer dat een Palestijn door Israël werd vermoord, niet omdat hij verzet pleegde, maar bereid was om dat niet meer te doen.

Zodoende. Ahmed Jabari die bereid was om tot een overeenkomst met Israël te komen en daar jaren aan had gewerkt, moest uit de weg worden geruimd. Uitgerekend Jabari, de belangrijkste man die het afschieten van raketten tegenhield, moest worden vermoord. (Zie ook hier, Israeli Aluf Benn, die Jabari in Haaretz omschreef als Israëls ‘onderaannemer’ inzake de veiligheid van de grens met Gaza.)

Gershon Baskin, die de onderhandelingen met Jabari voerde, noemt het een ‘fout’ van Israël, om uitgerekend deze man om zeep te helpen, een strategische fout die heel wat onschuldige mensen aan beide zijden het leven gaat kosten. Met dat laatste heeft Baskin gelijk, het kost op het moment dat ik dit tik nieuwe mensenlevens, vooral in Gaza, maar ook in Israël waar gisteren drie burgers stierven. Fout is het, maar een vergissing is het niet. Israël begint altijd weer opnieuw een oorlog als er vrede dreigt.

Hieronder de tekst van het verhaal in Haaretz van vandaag, door Nir Hasson.

Hours before Hamas strongman Ahmed Jabari was assassinated, he received the draft of a permanent truce agreement with Israel, which included mechanisms for maintaining the ceasefire in the case of a flare-up between Israel and the factions in the Gaza Strip. This, according to Israeli peace activist Gershon Baskin, who helped mediate between Israel and Hamas in the deal to release Gilad Shalit and has since then maintained a relationship with Hamas leaders.

Baskin told Haaretz on Thursday that senior officials in Israel knew about his contacts with Hamas and Egyptian intelligence aimed at formulating the permanent truce, but nevertheless approved the assassination.

“I think that they have made a strategic mistake,” Baskin said, an error “which will cost the lives of quite a number of innocent people on both sides.”

“This blood could have been spared. Those who made the decision must be judged by the voters, but to my regret they will get more votes because of this,” he added.

Baskin made Jabari’s acquaintance when he served as a mediator between David Meidin, Israel’s representative to the Shalit negotiations, and Jabari. “Jabari was the all-powerful man in charge. He always received the messages via a third party, Razi Hamad of Hamas, who called him Mister J.”

For months, Baskin sent daily messages in advance of the formulation of the deal. He kept the channel of communication with Gaza open even after the Shalit deal was completed.

According to Baskin, during the past two years Jabari internalized the realization that the rounds of hostilities with Israel were beneficial neither to Hamas nor to the inhabitants of the Gaza Strip and only caused suffering, and several times he acted to prevent firing by Hamas into Israel.

He said that even when Hamas was pulled into participating in the launching of rockets, its rockets would always land in open spaces. “And that was intentional,” clarified Baskin.

In recent months Baskin was continuously in touch with Hamas officials and with Egyptian intelligence as well as with officials in Israel, whose names he refuse sot divulge. A few months ago Baskin showed Defense Minister Ehud Barak a draft of the agreement and on the basis of that draft an inter-ministry committee on the issue was established. The agreement was to have constituted a basis for a permanent truce between Israel and Hamas, which would prevent the repeated rounds of shooting.

“In Israel,” Baskin said, “they decided not to decide, and in recent months I took the initiative to push it again.” In recent weeks he renewed he contacts with Hamas and with Egypt and just this week he was in Egypt and met with top people in the intelligence system and with a Hams representative. He says he formed the impression that the pressure the Egyptians applied to the Palestinians to stop shooting was serious and sincere.

“He was in line to die, not an angel and not a righteous man of peace,” Baskin said of Jabari and of his feelings in the wake of the killing, “but his assassination also killed the possibility of achieving a truce and also the Egyptian mediators’ ability to function. After the assassination I spoke to the people in Israel angrily and they said to me: We’ve heard you and we are calling to ask if you have heard anything form the Egyptians or from Gaza.”

Since the assassination, Baskin has been in touch with the Egyptians but not with the Palestinians, According to him the Egyptians are very cool-headed. They said it is necessary to let the fresh blood calm down. The Egyptian intelligence people are doing what they are doing with the permission and authorization of the regime and apparently they very much believe in this work,” he says.

“I am mainly sad. This is sad for me. I am seeing people getting killed and that is what is making me sad. I tell myself that with every person who is killed we are engendering the next generation of haters and terrorists,” adds Baskin.