Vanochtend, krant, koffie, tv op 1, opeens onze eigen voorzitter van de Eerste Kamer, Yvonne Timmerman-Buck, in Goedemorgen Nederland. De eerste vrouwelijke voorzitter van de EK, sinds die in 1815 werd opgericht, de jongste, en de eerste die direct door de leden van de EK werd verkozen.
Ze legde nog eens uit wat de EK doet, en terecht, want er zijn veel misverstanden over en de EK wordt niet erg driftig bezocht door de media.

Het is waar dat we meestal als tweede instantie achter de Tweede Kamer aanlopen. (Die van ons zou terechter de tweede in plaats van de eerste kamer kunnen heten ) Wat onze taak is, is om wetten die in principe in de TK zijn aangenomen te toetsen, op uitvoerbaarheid bijvoorbeeld. Amandementen mogen we niet indienen, het is niet de bedoeling dat we het werk van de TK nog eens overdoen. Het is dus in principe ja of nee, en in de praktijk is het heel zelden voorgekomen dat een wet werd terug gestuurd. Dat heeft er uiteraard ook mee te maken dat de politieke verhoudingen binnen de EK ongeveer gelijk lopen met die in de TK.

Maar de Eerste Kamer is kritisch, heeft meer tijd gehad om de diepte in te gaan, een wet in de contekst te behandelen van het huidige beleid. Zoals ik inmiddels heb meegemaakt zijn er ook kamerleden van de coalitiepartijen die er niet voor terugschrikken om stevige kritiek te uiten op de ministers en staatssecretarissen die op dinsdag bij ons de zitting bijwonen.
Het kritische debat leidt er nogal eens toe dat de staatssecretaris of de minister toezeggingen doet, bijvoorbeeld over de missiven die naar de gemeentes worden gezonden bij de uitvoering van de wetten, of over de evaluatie die moet plaats vinden in de toekomst. Zo heeft staatssecretaris Mark Rutte bijvoorbeeld bij de behandeling van de Wet Werk en Bijstand toegezegd dat mensen boven de 57,5, voor wie er heel weinig perspectief is op de arbeidsmarkt na een eerste toetsing om dat vast te stellen niet meer hoeven te solliciteren naar werk dat er toch niet is. Ook hebben we bij de wet die mensen moet beschermen tegen arbeidsziekten die zich pas vele jaren later uiten, en die moeilijk meer te verhalen zijn bij de werkgever, unaniem een motie aangenomen om de asbestslachtoffers die met deze wet niet geholpen zijn (die gaat namelijk niet in met terugwerkende kracht) een goede regeling te bieden buiten de wet om.

Yvonne Timmerman heeft als eerste voorzitter er voor gezorgd dat alle toezeggingen worden geregistreerd en er wordt over nagedacht hoe we er voor kunnen zorgen dat we zicht houden op de uitvoering ervan. Ook doet ze er veel aan om de openbaarheid van wat we doen te vergroten, met een website, met meer kontakten met de pers.

Hier zien we de voorzitter die haar gevoel voor humor niet helemaal weet te verbergen, ze lacht bij een grap van Tiny Kox.

Op die website is bijvoorbeeld te vinden wat er woordelijk is gezegd, waar we het over de komende zittingen over gaan hebben, de stukken zijn in te zien, de sprekerslijst is bekend. (Zo kunnen we zien dat Tineke Slagter van de SP op 8 maart ’s avonds haar maidenspeech gaat houden over de jeugdzorg. En er is een publieke tribune! )

Als SPers zijn we geen grote voorstander van het instituut van de EK, het zou democratischer kunnen. Maar zolang het bestaat gebruiken we het zo goed mogelijk, als een tweede check op wat er in de hectische Tweede kamer is besloten. Ik vind het niet tegenvallen wat we toch nog voor elkaar krijgen.

De journalist vroeg de voorzitter nog wat ze er aan dacht te doen, behalve de website, om het Nederlandse publiek meer op de hoogte te houden van wat er in de EK gebeurt. Ze was nog net te beleefd om te zeggen: heel erg vroeg opstaan om bij jou in de ontbijtshow te komen zitten, oen.