De Stichting Economisch Onderzoek (SEO) heeft in opdracht van minister Verdonk een briljant plan ontwikkeld om de mate van integratie van individuen te meten. Dat gaat met vignetjes. Fictieve beschrijvingen van – uiteraard- allochtone mensen, in de trant van: Fatma draagt een hoofddoek, gaat graag naar de disco, drinkt alleen chocomel en is van plan met een moslim te trouwen. Die vignetjes worden dan voorgelegd aan een aantal vooraanstaande Nederlanders, waaronder ook zo iemand als Paul Cliteur, die al heeft gezegd dat hij de islam een achterlijke cultuur vindt. Dus we kunnen het ons wel voorstellen: disco en chocomel, twee punten erbij, hoofddoek en moslimverloofde, twee punten eraf, eindscore: een vijf plus of een zes min voor inburgering.

Meet dit de mate van integratie?
Nee natuurlijk, het meet de opvattingen van een aantal nederlanders over integratie en dat is niet hetzelfde.

Integratie is in de opvatting van een grote groep mensen hetzelfde als zo blank
en zo onzichtbaar mogelijk worden, onzichtbaar als een lid van een andere cultuur wel te verstaan. Wat ik waarneem is dat er een groeiende groep mensenbestaat met een andere culturele achtergrond, waaronder veel jongeren, die heel goed heeft geleerd wat hun plek is binnen onze democratie. Een democratie die in principe ruimte laat voor een grote diversiteit. Je mag hier openlijk katholiek, joods of ongelovig zijn? Dan mag je hier ook openlijk moslim zijn en dat laten zien.

De werkelijke problemen van allochtonen worden met dit vignettenonderzoek van geen kant aangepakt. Die gaan over werkloosheid, criminaliteit (van een minderheid binnen de minderheid), ongewenste segregatie in het onderwijs, en een te grote concentratie binnen achterstandswijken. En die problemen, ik blijf daarbij, worden niet alléén maar veroorzaakt doordat er mensen zijn die vasthouden aan een deel van hun eigen cultuur. Kijk bijvoorbeeld naar de ‘witte’ vlucht uit gemengde scholen, zodat er ‘zwarte’ scholen overblijven.

Geeft het per definitie problemen als mensen vast blijven houden aan (een deel) van hun eigen cultuur? Dat hangt er maar van af. Neem de Nederlanders van Turkse afkomst. Minder problemen. Hoe komt dat? Omdat de Turkse families nog hechte gemeenschappen kennen, en de jongeren met de eigen waarden en normen worden opgevoed. Volgens de vignettenmethode zouden Turkse jongeren die hun vriendschappen voornamelijk in eigen kring vinden weinig geïntegreerd zijn. Maar kennelijk hoeft dat niets te zeggen over het voorkomen van werkelijke problemen. Iets dergelijks geldt voor de Chinese gemeenschappen die zich weinig vermengen met de Nederlandse. Maar over Chinees vandalisme en agressie op straat horen we zelden iets. Kennelijk weten de Chinezen hun ‘eigen’ jongeren goed te disciplineren en ook aan het werk te zetten, terwijl veel van de ouderen nauwelijks Nederlands hebben geleerd. Het vasthouden aan de eigen cultuur, naast een plek vinden binnen de Nederlandse cultuur (wat dat dan ook moge zijn) is dus niet per definitie problematisch.

Kortom, laten we er vooral geen schijnwetenschappelijk spelletje van maken waarbij de oordelen van autochtonen maatgevend zijn voor de mate van zogenaamde integratie van allochtonen, en ons blijven richten op de werkelijke problemen: Werk. Onderwijs. Huisvesting.
En ondertussen ook iets doen aan de vooroordelen van de ingeburgerde nederlanders die de ‘allochtonen’ bepaald niet uitnodigen om zich ‘aan te passen’.

En als het dan toch moet dan heb ik nog wat ideetjes voor de allochtonen om punten mee te winnen:
– fietsen op een gestolen fiets: 1 punt er bij.
– elke dag een patatje oorlog eten en nooit couscous: 1 punt er bij.
– je haar bleken met peroxide, coup Wilders: 1 punt erbij voor vrouwen, 2 voor mannen.
– wel Arabisch kunnen spreken maar het niet kunnen schrijven: 1 punt erbij.
– geen Arabisch meer kunnen spreken: 2 punten erbij.
– in een interview verklaren dat je moeder die een hoofddoek draagt achterlijk is: 3 punten erbij.
– opgenomen zijn in de Jellinek kliniek wegens alcoholmisbruik, of opgepakt wegens dronkenschap schter het stuur: 3 punten erbij.
– voor je achttiende naar bed zijn geweest met minimaal 3 Hollandse jongens (voor vrouwen), of regelmatig naar de hoeren (voor mannen) : geheel geslaagd voor de inburgering.