Ik voelde me als een vis in het water, maandag 8 maart. Een paar honderd vrouwen (en een paar mannen) stroomden Frascati binnen, naar de door Groen Links georganiseerde bijeenkomst die voornamelijk bedoeld was voor allochtone vrouwen.
In de vrolijke massa een paar bekende gezichten, Gloria Wekker, Troetje Lowenthal, oudgedienden uit de multicultidiscussie van de jaren zeventig. Want er wordt soms wel gedaan alsof het feminisme de allochtone vrouw nu pas heeft ontdekt (of omgekeerd) , maar ik herinner me nog de heftige discussies toen we na de eerste wittebroodsdagen van ‘wij vrouwen eisen’ ontdekten hoeveel verschillen er tussen vrouwen zijn, in klasseachtergrond, seksuele leefstijl, in etniciteit en cultuur. Ik heb vijf en twintig jaar les gegeven in het beroepsonderwijs, aan vrouwelijke hulpverleners. In mijn lesgroepen kwamen steeds meer vrouwen van verschillende etnische achtergronden, Chinees geboren in Nederland, Chinees geboren in Indonesië, Chinees geboren in Hong Kong, verschillende generaties Creools uit Suriname, Hindu, Moluks, Indo, Turks, en ook de eerste Marokkaanse vrouwen. Toen mijn Voortgezette Opleiding werd wegbezuinigd was eenderde van de groep studenten van een andere dan de wit-Nederlandse afkomst. Malika, bijvoorbeeld, die ik nu weer tegenkom op de 8 maart viering. Van die heftige periode in de vrouwenbeweging heb ik veel geleerd. Bijvoorbeeld dat wat Farah Karimi nu ook zegt: er zijn vele wegen die naar emancipatie leiden.
En verder zal ik me nooit laten vertellen dat de ‘integratie’ alleen maar is mislukt. Daarvoor heb ik te veel vrouwen meegemaakt die hun eigen emancipatieproces hebben doorlopen, en hun eigen plek hebben gevonden binnen deze samenleving, van waaruit ze vaak weer andere vrouwen en mannen verder helpen. En ik zie ze ook hier, Naima Azough, die net naar de Tweede Kamer is gegaan, Nahed Salim, Naeeda Aurangzeb, Nazmiye Oral, Naïma el Hanouchi, journalistes, columnistes, activistes. De nieuwe generatie die het voortouw neemt.
Na de voorstelling van de Gesluierde Monologen, opnieuw aangrijpend en ontroerend, een heftige discussie. De grote meerderheid van de vrouwen, meestal jonger of veel jonger dan ik, is van moslimafkomt. En alle variaties zijn aanwezig: vrouwen die zich uit een verstikkende omgeving hebben losgevochten en niets meer hebben met de islam, andere die wel geëmancipeerd zijn maar met behoud van een deel van hun achtergrond, en vrouwen die, al of niet met hoofddoek, gelovig zijn gebleven of opnieuw de religie hebben ontdekt. Een vrouw die zich een islamitische feministe noemt doet het woord. Eens was ze alleen feministe. Toen werd ze gelovig. En ontdekte vervolgens dat er wel degelijk vrouwen zijn die met de koran in de hand worden onderdrukt. Dus is het een kwestie van herlezen en opnieuw interpreteren, zegt ze. En het gevecht aangaan met de imams. Volgens haar is het heel goed mogelijk om moslim en feministe te zijn.
.
Er wordt gepraat over seksualiteit, de onzin rondom het heilige maagdenvlies, maar ook over de vrijheid om je niet te hoeven conformeren aan wat in het westen doorgaat voor vrije seks. Er wordt gediscussieerd over de hoofddoek, ook al hebben veel vrouwen het spuugzat dat het altijd daarover moet gaan als er over moslimvrouwen gepraat wordt, ‘alsof we uit niets anders bestaan dan hoofddoek en maagdenvlies’ zegt een van de vrouwen.
Het is niet makkelijk om openlijk te praten over de problemen van moslimvrouwen, en over de onderlinge verschillen, omdat dat zo makkelijk misbruikt wordt door rechts, en koren op de molen is van de anti-moslimstroming die in Nederland steeds sterker wordt. Het is alsof we achteruit gaan in plaats van vooruit, zegt een van de vrouwen. Vroeger voelde ik me meer welkom dan nu, de sfeer is ontzettend verhard. Het is echt racistischer geworden. En een ander zegt: sinds 11 september moet ik me als moslim verantwoorden voor alles wat door andere moslims gedaan wordt, waar ook ter wereld.
Als de zaal niet gesloten moest worden zouden de vrouwen nog uren hartstochtelijk door hebben gepraat. Hartstochtelijk over waar ze onderling in verschillen, maar even hartstochtelijk op zoek naar wat hen bindt. Er wordt wel gezegd dat het tijd is voor de derde feministische golf. Volgens mij is die al ruimschoots begonnen. Ik zat er die middag midden in
schitterend bericht Anja
Citaat Anja Meulenbelt
“Het is niet makkelijk om openlijk te praten over de problemen van moslimvrouwen, en over de onderlinge verschillen, omdat dat zo makkelijk misbruikt wordt door rechts, en koren op de molen is van de anti-moslimstroming die in Nederland steeds sterker wordt. Het is alsof we achteruit gaan in plaats van vooruit, zegt een van de vrouwen. Vroeger voelde ik me meer welkom dan nu, de sfeer is ontzettend verhard. Het is echt racistischer geworden. En een ander zegt: sinds 11 september moet ik me als moslim verantwoorden voor alles wat door andere moslims gedaan wordt, waar ook ter wereld.”
Hier wordt toch een aantal planken finaal misgeslagen.
1.) “omdat dat zo gemakkelijk misbruikt wordt door rechts”, dat is een euvel waar een groot deel van links al geruime tijd aan lijdt: zelfcensuur, omdat de waarheid “rechts in de kaart kan spelen”. Dat argument verhindert het streven naar waarheid, het getuigt van een mentaliteit van “val me niet lastig met de feiten”.
2.) “anti-moslimstroming die in Nederland steeds sterker wordt” Er is geen sprake van weerzin tegen moslims in het algemeen, er is sprake van het fenomeen waarin vrijelijk bezwaren geuit worden tegen uitwassen van de islam, die in aantal steeds meer toenemen (bijv. eerwraak, intimidatie tegen meisjes die geen hoofddoeken willen dragen, intimidatie van islamitische leerlingen tegen leerlingen van joodse afkomst, lessen over de holocaust verstoren, bedreigen van joodse mannen op straat met keppeltje).
3.) “Het is echt racistischer geworden” Weer een veelgemaakte denkfout. Kritiek op ongeremde immigratie, multiculturele samenleving en islam heeft niet met racisme te maken, aangezien geen sprake is van onderscheid van ras of huidskleur. Iemand met kritiek op de islam maakt slechts onderscheid van opvattingen, niet van ras/huidskleur, net als een anti-fascist of een anti-communist. Mensen als Hirshi Ali, Afshin Ellian en Hafid Boeazza zijn het levende bewijs dat de aantijging “racisme” slaat als een tang op een varken, omdat deze felle critici van de islam eveneens van allochtone afkomst zijn.
4.) “het is alsof we achteruit gaan in plaats van vooruit.” Er is wel degelijk sprake van vooruitgang, omdat er een eind gemaakt is aan tientallen jaren van geestelijke terreur, aan taboes die totaal niet bijdragen aan het oplossen van problemen. Elke kritiek op de multiculturele samenleving of uitwassen van de islam werd gesmoord hetzij door geestelijke chantage door etiketten als “racist”, “rechts-extremist” of “fascist” te hanteren, hetzij door de rechter in te schakelen. Onder meer dankzij mensen als Fortuyn, Hirshi, Ellian en Boeazza is er een einde gekomen aan dat klimaat van geestelijke terreur.
Een enkele opmerking:
..” its the economy, stupid..” (B.Clinton vs. G.Bush)
Citaat Peter
“Een enkele opmerking:
..” its the economy, stupid..” (B.Clinton vs. G.Bush)”
Niet alles valt te verklaren uit economische factoren, Peter. Dat is een vergissing die marxisten en andere progressieven wel vaker maken. Een dergelijke ideologische blindheid bewerkstelligde in 2002 dat links (en een deel van rechts) het onbehagen (onder meer over de ongebreidelde immigratie en afnemende onveiligheid) bij een groot deel van de bevolking over het hoofd zag. Dat onbehagen had weinig te maken met economie: voor mei 2002 leek alles nog rozegeur en maneschijn in economisch opzicht.
Correctie:
TOENEMENDE onveiligheid in plaats van afnemende onveiligheid!
Edwin; voor 2002 en naar ik aanneem doel je op het Fortuynisme ,waren de groeiende (jeugd)
werkloosheidcijfers, onderwijsachterstand bij jongeren,
kenniseconomie en miljeu/natuurbeleid bijvoorbeeld prominente onderwerpen.
Hoe je ook wendt en keert, immigratie/emigratie ,armoede, honger, burgeroorlogen,vrouwenemancipatie en economische machtsstructuren hebben overal en ook voor 2002 al heel lang een rol in maatschappelijke verhoudingen.Neem het vrouwen stemrecht bvb, de beloningstructuur van werkende vrouwen.
De economie bepaalt je lot, neemt je autonomie over en beschikt over het bestaan en kansen op welzijn en voortleven in
vrede en veiligheid.Dat is gelijk voor man,vrouw, kind, school, bedrijf ,kerk ,synagoge of moskee.Het heet existentie.
Men wordt erdoor geleefd.Het is een abstracte werkelijkheid in de media, zaken en politici, het dagelijks kauwgommetje.
Volgens velen is het lot van vrouwen een ‘smetje’,slechts
een klein vlekje in onze superieure geachte burgermaatschappij en met een zodanige tamelijk eenvoudige achtergrond dat de markt dit vanzelf oplost.
Mits er politieke randvoorwaarden worden aangebracht.
Er wordt dan in ideologische termen over een verstoorde balans, schaarste en gebrek, een democratisch tekort gesproken.Als een technisch probleem wat gerepareerd kan worden.De technocratische benadering.Zij stellen dan dat er eerst en vooral gezocht dient
worden naar praktische oplossingen, pragmatisch beleid waarmee er meer evenwicht en een ‘ideologische vrede’ tussen de sexen gebracht kan worden.
Hier wordt dan graag over de individule invulling geproken.Als een contract waarbij de vrijwillige afspraak geldt.
Evenwaardigheid van man en vrouw in alle geledingen. De emancipatie is dan bijvoorbeeld geslaagd als de vrouwen bijvoorbeeld naast de mannen in plaats van erachter of apart gezet in kerk, synagoge en moskee mogen bidden.Dit soort schijnoplossingen zullen er wel komen, want het is vrijwel
gratis en een zogenaamd ‘fundamentele ‘ verbetering in de man /vrouw verhoudingen. Een genereus gebaar van de man , waarna de vrouw verder niet moet zeuren en haar leven in ootmoed en gehoorzaamheid dient te slijten.
De werkelijke oorzaak , de klassenverhoudingen, als reflectie en afspiegeling van de historische gegroeide wanverhoudingen (het democratisch machtsvacuum)in economie, gezin en religie wordt dan handig ontweken. Je snapt wie er met zo’n schijnoplossing het beste wegkomt. De bron van verdrukking blijft gehandhaafd.
En wellicht is het altijd marxistisch geweest om geen eenzijdige
of individuele oorzaken aan te wijzen maar samenhang tussen oorzaak en gevolgen te zoeken en vanuit de bron (klassenstructuur
van de burgermaatschappij)naar de sociale-ekonomische achtergronden wijst, deze benoemt en er vervolgens een politieke visie aankoppelt.
Marxistische ideologie is in mijn ogen vooral leerzaam en bruikbaar als hulpmiddel om de realiteit te helpen verklaren.En ook de marxistische ideologie groeit mee, verdiept zich en assimileert net als de verschijselen op de markt. Alleen worden marxisten tegenwoordig voor achterlijk versleten. Plasma tv ‘s, dvd’s, i-pods, mp3 en ‘sterke vrouwen'(girlpower) daarentegen geadoreerd.
Er is toch de dagelijkse werkelijkheid ? Dat is toch de ervarings bron? De liberale- ideologische praktijk,de economische omstandigheden met allerlei individuele machtsposities die daarin van belang zijn , vormen daarin het spectrum,het gamma,de actualiteit, de gremia, het schilderij, de film van de dag, whatever.De marktmaatschappij, de vechtmaatschappij.Waarin vrouwen als tweede sexe uit de schaduw van de man dient te komen.
Niet als een evenwaardige factor in gebed, maar als een vrij autonoom persoon.Zonder erfschuld of sexuele beperkingen en belemmeringen voor hun persoonlijke groei.Technocratische oplossingen dragen een tijdelijk karakter die de wortel met rust
laat.Als vrouw zou ik geen genoegen nemen met symboolpolitiek maar datgene te verwerpen wat het symboliseert, de ingebedde klassieke machtsverhoudingen die de vrouw debiliseren.
U vergeet Ayaan Hirsi Ali te noemen als exponent van de nieuwe generatie feministes. Dat valt me trouwens op, degene die de positie van de vrouw binnen de islam het duidelijkst aan de orde stelt wordt op zo’n dag niet eens genoemd, laat staan geciteerd.
Verder vooral veel gezellige tantes uit de multicultidiscussie, zoals Anja zegt, van de jaren zeventig. Het zijn inmiddels “lifestyle”-feministes geworden, de Opzij en de zaterdagbijlage van de Volkskrant bovenop de lectuurmand. Maar ideeën over de manier waarop allochtone vrouwen hun gelijkberechtiging zouden kunnen verkrijgen, ho maar ! Want dat zou de boel een stuk minder gezellig maken, vraag dat maar aan Hirsi Ali.
Terwijl er toch nog wel zaken zijn om je druk over te maken: wat gedacht van de toenemende vraag naar islamitisch onderwijs, moeten feministen hier wel zo blij mee zijn, dat jonge meisjes zowel thuis als op school geleerd wordt onderdanig te zijn aan de man en zelden of nooit kennis kunnen nemen van andere overtuigingen en visies.
Maar nee, ik lees woorden, woorden en woorden, maar nauwelijks een visie.
Beste Henk, waarom ik Ayaan Hirsi Ali niet noem in mijn verslag over de discussiemiddag is heel simpel: die was er niet.
“Hier wordt toch een aantal planken finaal misgeslagen.”
Commentaar door Edwin — 10 Maart 2004 @ 12.51 uur
Wel Edwin, daar ben ik het volkomen mee eens, jij slaat hier erg naast een stapel hout, niet normaal zeg. Anja citeert een vrouw, die vrouw zegt wat ZIJ ervaart en JIJ ontkent dat zij dat kan ervaren? Pfft.
1.) “omdat dat zo gemakkelijk misbruikt wordt door rechts”, dat is een euvel waar een groot deel van links al geruime tijd aan lijdt: zelfcensuur, omdat de waarheid “rechts in de kaart kan spelen”. Dat argument verhindert het streven naar waarheid, het getuigt van een mentaliteit van “val me niet lastig met de feiten”.
***Ik ken enkele moslims die inderdaad zeer bang zijn om kritiek te hebben, enkel en alleen omdat (extreem)rechts dat zou kunnen misbruiken. Het commentaar van rechts is telkens dat er binnen de islam geen kritiek zou zijn. Nu snap je misschien waarom dat niet naar buiten komt?
2.) “anti-moslimstroming die in Nederland steeds sterker wordt” Er is geen sprake van weerzin tegen moslims in het algemeen, er is sprake van het fenomeen waarin vrijelijk bezwaren geuit worden tegen uitwassen van de islam, die in aantal steeds meer toenemen.
***Ga op Fok kijken en durf dat nog eens met droge ogen te zeggen.
3.) “Het is echt racistischer geworden” Weer een veelgemaakte denkfout. Kritiek op ongeremde immigratie, multiculturele samenleving en islam heeft niet met racisme te maken, aangezien geen sprake is van onderscheid van ras of huidskleur.
***Hahaahhaa, ahum, sorry, dit is niet om te lachen. Het is eigenlijk om te huilen. Als ik met een SP-collega over straat loop na een debat oid, dan vinden Nederlandse blanke jongens er genoegen in om te schelden ed. Dit heb ik dus meerdere malen aan den lijve ondervonden.
4.) “het is alsof we achteruit gaan in plaats van vooruit.” Er is wel degelijk sprake van vooruitgang, omdat er een eind gemaakt is aan tientallen jaren van geestelijke terreur, aan taboes die totaal niet bijdragen aan het oplossen van problemen.
***Nee, joh, ontkennen wat anderen meemaken is geen geestelijke terreur zeker? Ipv het overdreven politieke correcte van de PvdA(die vond dat Turken geen nederlands hoefden te leren), zijn we nu gegaan naar het politieke correcte van het affakkelen van een ieder die het waagt een religie te hebben. Dat is een vooruitgang joh!
/me rolt met haar ogen om deze stupide opmerkingen….