In de Nederlandse discussie over integratie en moslims horen we vaak het argument dat de islam per definitie anti-democratisch is. Dat geloof ik niet, met name omdat ik al vele jaren in een moslimgemeenschap werk, de Gazastrook, en weet dat daar toegewerkt wordt naar een democratie, ook door veel mensen die zichzelf niet alleen als moslims zien wat cultuur betreft, maar ook die actief gelovig zijn.
Twee interessante mensen, ongeveer zo verschillend van herkomst als mensen maar zijn kunnen zeggen beide dat islam en democratie heel goed te combineren zijn: Nobelprijswinnares Shirin Ebadi, moslima uit Iran, en Noah Feldman, neoconservatieve jood uit de VS.

Shirin Ebadi, juriste, laat zien dat moslimvrouwen niet altijd slachtoffers zijn en dat het heel goed mogelijk is om moslim te zijn en de democratie te steunen. Ebadi was een van de strijdsters van het eerste uur in de revolutie in 1979 die uitmondde in de islamitische republiek. Maar de revolutie werd verkwanseld. Terwijl vrouwen destijds een grote rol speelden in de omwenteling werden ze vervolgens opnieuw als tweederangsburgers behandeld. Dat betekent niet dat ze opgehouden is te geloven in een democratie in Iran:
‘Het volk moet regeren. de bevolking moet bepalen welke rol religie speelt, en niet de regering. Elke grondwet kan veranderd worden. Als de Iraniërs dat willen moet er een scheiding tussen kerk en staat komen. Ayatollahs moeten dan weer geestelijken zijn en geen politici. Het regime misbruikt de islam om zijn eigen interpretatie op te leggen. Je houdt democratie niet tegen als de bevolking die wil. Of ik hoopvol ben? Ik moet wel.’
(Volkskrant 17 april 04)

Noah Feldman, een jonge onafhankelijke denker leerde in Boston Hebreeuws, Aramees en Arabisch, en werd doctor in de islamitische filosofie. Hij werd gevraagd als adviseur van het nieuwe Amerikaanse bestuur in Bagdad, waar hij is ingeschakeld om een interim- grondwet te ontwerpen die ingevoerd zou moeten worden na de machtwisseling op 30 juni. Van de Irakese bevolking zegt 85% een democratie te willen, met een sterke overheid om hen te beschermen. Tegelijk is het duidelijk dat de politieke krachten die nu boven komen drijven in meerderheid islamitisch zijn, zegt Feldman, die onderhandelt met Koerden, shi’ieten en soennieten.
‘Een islamist gelooft dat de islam een cruciale rol speelt in het politieke leven en de besluitvorming. Dat kun je geloven terwijl je geweld afwijst. Je kunt ook een moderne vorm van de islam aanhangen. Mijn punt is dat 99% van de islamisten in Irak of waar ook géén terroristen zijn. Veel moslims zijn boos op ons (Amerikanen) en vinden dat we een slechte reputatie hebben in de regio. Wat waar is. Maar ze denken niet dat ze een oplossing bereiken door honderden Spanjaarden op te blazen. Jihadstrijders vormen getalsmatig en politiek een marginale groep. Mensen zeggen dat Bin Laden morgen in Saudi-Arabië zou worden gekozen als hij verkiesbaar zou zijn. Niet waar. Er is anti-amerikanisme, zeker. Maar mensen denken ten onrechte dat iedere moslim die tegen Amerika is achter Bin Laden staat. Volgens die theorie is ook iedereen in Europa voor Bin Laden! Dat is het gevolg van die bullshit van wie niet voor ons is, is tegen ons.’