Terwijl de ‘debatten’ over integratie nog steeds vooral gaan over migranten met achterstand, is er elders een levendige discussie gaande over de betekenis van de islam in Europa. De nieuwe moslims, zeg maar. Gisteravond was er in het KIT (Het Tropenmuseum) een lezing, als begeleiding bij de tentoonstelling Urban Islam. Het merendeel van de zaal bestond uit nieuwe moslims. Inleider Alexandre Caeiro had het over het internet als samenbindende factor tussen alle jonge moslims in Europa die op zoek zijn naar de manier waarop ze hun geloof en hun identiteit vorm willen geven. Er zijn sites bij waar dagelijks duizenden bezoekers komen. Ook fungeert het web als partnermarkt, nu de traditionele vorm van een partner vinden wegvalt.
De hoofdgast was Tariq Ramadan. Een charismatische man. Er zijn inmiddels miljoenen moslims in Europa, zei hij, waarvan de meerderheid een Europese nationaliteit heeft. De islam is daarmee geen buitenlandse religie meer, maar een deel van het Europese landschap, net zo goed als christenen, joden en niet-gelovige mensen dat zijn.
Het grote probleem: de angst voor elkaar, angst aan beide zijden. Aan de moslimkant: de angst niet werkelijk geaccpeteerd te worden, altijd als buitenstaander gezien te worden. Aan de andere kant: de angst dat de moslims niet echt willen integreren, niet echt ‘van ons’ willen worden. Die twee angsten houden elkaar in stand.
De nieuwe, jonge moslims in Europa oriënteren zich niet meer zoals vroeger op Mekka, op de bakermat van de islam, omdat de antwoorden van daar niet langer toepasselijk zijn op het leven in Europa. Jonge moslims zijn bezig met vragen als: wat hoort bij de cultuur, wat hoort bij de religie? Vaak krijgen ze daarmee ruzie met hun ouders, die geen onderscheid maken tussen oude tradities en wat de koran voor zou schrijven. Er ontstaan nieuwe islamitische stromingen die typisch thuis horen in het huidige Europa.
Ramadan is zelf een voorbeeld. Geboren in Zwitserland. Ouders afkomstig uit Egypte. Opgevoed niet alleen met Arabisch, maar ook met de Franse taal. Frans is net zozeer mijn taal als Arabisch, zegt hij. Ik ben Zwitser. Maar ik verloochen mijn Egyptische achtergrond niet. Ik ben loyaal aan de grondwet van mijn land. Dat kost me geen moeite, want die grondwet garandeert mijn vrijheid van religie. Ik drink niet, omdat het tegen mijn principes is, maar dat maakt me niet minder een Zwitser. Een moslim Zwitser. Zoals je ook protestante Zwitsers of atheïstische Zwitsers hebt.
We moeten ophouden om onszelf als minderheid te presenteren, om ons als minderheid te voelen, ook al hameren de media het er elke dag in dat moslims anders zijn, buitenlanders zijn, vreemden. We zijn staatsburgers. Minderheids-staatsburgers bestaan niet. De andere burgers? De zogenaamde inheemse bevolking? Wat zijn dat anders dan oudere migranten, die er toevallig eerder waren?
We moeten ophouden onszelf te zien als slachtoffers en opkomen voor onze rechten, zegt Ramadan tegen zijn publiek. Geen overheid zal ons onze rechten cadeau geven. We moeten praten, ons meer uiten. En we moeten buiten hetzelfde zeggen als binnenskamers, ook de imams. We moeten meer doen aan zelfkritiek. De islam is prachtig, maar niet alles wat moslims doen is goed. Maar boven alles moeten we beseffen dat we geen minderheid zijn maar een deel van deze wereld.
Tariq Ramadan schreef een boek: Western Muslims and the Future of Islam.
Ga ik ook lezen.
Hoi Anja,
Sinds een paar maanden woon ik in Parijs, en ook hier woedt de discussie omtrent de islam en de moslims hevig. Inzet is hier niet de taalachterstand – die veel minder groot is dan in Nederland. Frans is zowel in Marokko als Algerije, waar veel migranten vandaan komen de tweede taal – maar de hoofddoek. Met ingang van het volgend schooljaar is het niet meer toegestaan ‘opvallende religieuze symbolen’te dragen. Ik weet dat dit ook in de Nederlandse kranten heeft gestaan. Wat me enorm stoorde is dat discussies hoerover door elkaar gingen lopen. Scheiding van kerk en staat en uitbanning van alle religieuze symboliek uit overheidsinstellingen, is niet iets waar ik voor ben, maar valt met zuivere argumenten te verdedigen. Er werden echter ook vele integratie-argumenten bijgesleept, problemen die er op het schoolplein zijn tussen verschillende groepen, onderdrukking van de meisjes to taan het gevaar van de islam op zich toe. Ook de door Chirac ingestelde commissie die de kwestie onderzocht, maakte zich hieraan schuldig. “Integratie problematiek= hoofddoek. Indien geen hoofddoek =iedereen gelijk = geen probleem.” Het Franse égalité beginsel is aardig dogmatisch en heeft weinig oog voor de realiteit. Symboolpolitiek ten top.
Positief aan het geheel vind ik de stormloop van protesten, onder meer geinitieerd door Tariq Ramadan. Ik werk vlak naast het parlementsgebouw in Parijs en via de megafoons heb ik menig moslima in vlekkeloos Frans horen verklaren dat ze Frans burger is én moslim en dat ze haar burgerrechten opeist die haar haar de vrijheid haar godsdienst te beleven toestaat. Al met al een prima teken van emancipatie!
@Christine;
Ik vind je verhaal goed; alleen met je laatste zin sla je de plank totaal mis. Ik heb van verschillende moslims begrepen, dat niet in de Koran staat, dat het dragen van dat doek een verplichting is, maar meer te maken heeft met de arabische cultuur. met emancipatie heeft het dus niet zo veel van doen.
Voorzover ik weet, is het schrijven van de Koran en de Bijbel ook; een puur mannenaangelegenheid geweest. Met vrouwen is heus geen overleg gepleegt. Die leefregeltjes zijn dus ook door dezen of “God” bedacht. Hoe kun je dit dan emanciperend noemen?
In mijn ogen; heeft emancipatie alles te maken met het woord Vrijheid (van wie dan ook verkregen).
Religies als de Islam en het christendom hebben dit in de praktijk voorheen en veelal nu ook altijd tegengehouden. Maar om nou alleen de Islam aan te pakken is ook niet eerlijk; vandaar dat de fransen de regels ook voor andere godsdiensten doen laten gelden. Dus gelukkig ook voor leden van de Satanskerk; die zich zich met grovere symboliek kunnen bedienen.
beste R. Rook,
Het dragen van de hoofddoek staat inderdaad niet in de Koran maar in de hadith, een verzameling regels richtlijnen en verhalen die aan Mohammed worden toegeschreven en die evenals de Koran religieuze geldigheid wordt toegedicht.
Je ziet religieuze beleving denk ik iets te beperkt wanneer je je alleen beroept op de geschriften. Dezen zijn vaak vermengd met volksgeloof en plaatselijke gebruiken, maar hoeven daarom niet minder religieus te zijn. Zeker niet in de beleving van de gelovigen zelf.
Hoe dan ook, een aanzienlijk aantal moslima’s zegt de hoofddoek uit religieuze overwegingen te dragen, hoewel er natuurlijk vele andere redenen bestaan. Cultuur en religie gaan vrijwel naadloos in elkaar over.
Wat ik bedoelde met eminacipatie, is niet zozeer ten opzichte van de eigen groep,(waar inderdaad op het gebied van vrouwenrechten wel iets te winnen valt) maar als leden van een minderheid in Frankrijk. Ik zie het als emancipatie van de migrantenvrouwen als zij opstaan en zeggen: Ik ben Francaise, Frankrijk is mijn land, ik eis mijn rechten op. Het toont dat in tegenstelling tot wat vaak beweerd wordt, hun geloof betrokkenheid en burgerschap niet in de weg staat.
Beste Christine,
Je commentaar is erg waardevol.Ik hoop dat je tijd hebt om die te blijven geven om zo alle onzin rondom de islam uit weg te ruimen
Medi Assuli
Beste Christine,
Ik ben volkomen met je eens.
Ik voeg er toe dat het dragen van een hoofddoek WEL in de Koran staat.
#5:
Goed Zaher, weer een punt dat nu duidelijk is geworden. En ik hoop dat dit ook geld voor alle moslims die me dat zo kwamen uitleggen; tenzij men je gaat tegenspreken. Erg van belang vindt ik dit niet.
#3: Christine
Het woord emancipatie kan dus voor ieder individu een andere invulling hebben in de dagelijkse praktijk van dat individu. Maar ik wil wel hierbij opmerken, dat wat voor de ene persoon emancipatie inhoud; voor de ander tegelijkertijd een vorm van vrijheidsbeperking kan zijn. Er zijn al een hele hoop islamitische vrouwen in Blijf-van-mijn-lijf huizen, die je kunnen vertellen wat dat voor henzelf heeft betekend. Zich vrijwillig willen en mogen profileren via een uiting als een hoofddoek is een punt; de vrije keus hebben om dit niet te willen doen is het andere.
“Religies zijn een voorgekauwde, doodlopende weg; de waarheid zit heel diep binnenin elk wezen. Men leert het gevoel vanzelf kennen en gaat naar dat gevoel leven. Los van alle dogma’s en los van alle druk.
Het is waar, de hetze is gigantisch tegen de moslims. Ik geloof dat het alelen maar erger wordt. Ik wijt het voor een groot gedeelte aan de geheel losgeslagen journalistiek, maar bijna nooit hoor en weder hoor wordt toegepast. Tegelijkertijd wijt ik het aan de politiek en enigszins aan de moslims zelf. Ondanks alle commotie en oproer, organiseren de gemiddelde moslims zich niet. Dat is jammer. Enerzijds zou je kunnen zeggen: ok wat hebben alle (gematigde) moslims te maken met die shit die enkele extremisten veroorzaken. Maar anderzijds plegen die extremisten al dat shit wel in naam van alle moslims. Kennelijk zijn we de nuance voorbij in de journalistiek want een groot deel van de moslims (en dan bedoel ik dus de beleidsmedewerkers, de it-specialisten, de bankmedewerkers, de artsen en verplegers, etc) wordt nooit in de media aangehaald. We zien alleen de randgroepjongere of de extremistische Imam. Mijn god, wat neem ik dit de Nederlandse journalistiek kwalijk!
Maar goed, kom ik weer terug op mijn eerdere punt; moslims die zichzelf organiseren. Willen we dat? De noodzaak zie ik wel in, maar ik persoonlijk ben zo ontzettend onorthodox en weinig religieus dat ik weinig voel voor aansluiting bij een moslimgroep. Maar zo te zien is er behoefte aan een “Ander Islamitisch Geluid”. Een groot probleem is en blijft echter, dat als we een dergelijke groep al willen opzetten: hoe zetten we het op? Hoe organiseren we dit? Want de meeste gematigde moslims en diegenen die bovengenoemde baantjes hebben, zijn helemaal niet lid van een vereniging of welzijnsclub (zoals ook de meeste autochtonen, maar goed). Dus hoe zouden wij die dan kunnen bereiken? Dat is dus nagenoeg onmogelijk. Misschien dat een verenigde club van Nederlanders tegen xenofobie een betere oplossing is, want zo te zien zijn er genoeg autochtonen die de hetze tegen de islam ook wel welletjes vinden. En bovendien: samen staan we sterker.
ZO KAN HET OOK, AAN DE SLAG
Beste Imad,
Ik ben grotendeels met je eens. Zeker wat betreft NL-media.
Er wordt steeds gezegd: “Moslims moeten duidelijk maken aan wiens kant ze staan, de terroristen of de Nederlanders” !!!!!!.
Of “Moslims moeten een hand steken naar de Nederlanders”
en als je probeert uit te leggen dat je DE GROTE slachtoffer bent van die terroristische acties, dan zeggen ze “Maar die terroristen zijn ook moslims” en “waarom veroordeel je die acties dan niet”.
Men ziet niet (of wil niet zien) dat het vanzelfsprekend dat je tegen zulke acties bent. En ze zien niet dat Moslims niet goed georganiseerd zijn om zulke acties in verenigingen of organisaties te veroordelen. Want, simpel weg, die bestaan niet. Afgezien van Moskeeen die worden voorgezet door (Nederlands-) analfabeten die de situatie alleen ergermaken.
Daarvoor hebben we – een groep studenten en pas-afgestudeerden in de stad Groningen – besloten om een studenten vereniging op te richten. Geen Islamitsche studenten vereniging, maar wel een die de Islam Respecteert. B.v. door het mogelijk te maken voor mensen (vooral vrouwen)die niet naar plekken gaan waar alcohol wordt benut, ook actief te worden. Maar ook voor niet Moslims die wel iets voelen voor oosterse/islamitsche cultuur.
We willen ook dat onze club straks niet in handen van “orthodoxen” komt te vallen. We zijn nu bezig met de statuten op te zetten om zoiets in de toekomst te voorkomen.
EEN OPROEP AAN IEDEREEN (MOSLIMS EN HUN VRIENDEN) OM OOK ZO TE DOEN.
Ideen zijn welkom,
Zaher
Ter informatie
In de volgende Eutopia (www.eutopia.nl) verschijnt een artikel van Tariq Ramadan met als titel “Tussen buitenlandse inmenging en staatsveiligheid: de moslims van Europa in de tang” (vertaling MM). Het gaat ook over de positie van ‘Europese’ moslims en heel interessant is dat Ramadan dit artikel in juni 2000 schreef, dus ruim voor de aanslagen van 11 september 2001.
Mieke Maassen
Een zeer interessante vrouw (moslima en refusenik)
http://www.muslim-refusenik.com/index.html
Hierbij wil ik iedereen erop attenderen dat de hoofddoek juist in de koran als verplichting is gesteld.
koran
31. En zeg tot de gelovige vrouwen dat zij ook haar ogen neergeslagen houden en hun passies beheersen, en dat zij haar schoonheid niet tonen dan hetgeen ervan zichtbaar moet zijn, en dat zij haar hoofddoeken over haar boezem laten hangen, en dat zij haar schoonheid niet tonen behalve aan haar echtgenoot of haar vader of de vader van haar echtgenoot, of haar zonen of de zonen van haar echtgenoot, of haar broeders, of de zonen van haar broeders, of de zonen van haar zusters of haar vrouwen, of haar slaven, of zulke mannelijke bedienden die geen geslachtsdrang hebben, of de jonge kinderen die van de naaktheid van een vrouw niets afweten. En laat haar niet met haar voeten slaan, opdat hetgeen zij van haar schoonheid bedekken openbaar moge worden. En wendt u allen tezamen tot Allah, o gelovigen, opdat gij moogt slagen
Het is dus wel degelijk een verplichting die is opgesteld door Allah
Beste Pieter, juist de bovenstaande soera is voor meerdere interpretaties (en vertalingen) vatbaar. Je kunt ook lezen dat er staat: doe de doek (die vrouwen toch al droegen) over je boezem. Moslima’s hebben daar zelf verschillende interpretaties over weet ik uit ervaring. Ik ken gelovige moslima’s zonder en met. Ik ken ook vrouwen die zeggen: ik ga er niet vanuit dat het een voorschrift is, maar ik draag een hoofddoek omdat ik wil laten zien dat ik moslim ben en ook herkenbaar wil zijn voor andere moslims. Ik ken ook vrouwen die zeggen: er staat feitelijk dat je je zedig moet kleden, maar in deze tijden hoeft dat niet op dezelfde manier als in de tijd van de profeet. Ik zou het maar aan henzelf overlaten.
Het feit of het dragen van de hoofddoek al of niet verplicht wordt door de Koran is volgens mij niet de essentie van de zaak. Katholieken volgen toch ook niet alles wat in de Bijbel staat. Plus het is toch niet omdat de Bijbel iets zegt dat het daarom ook maar als wettelijk wordt beschouwd. Dus het feit dat iets door de Koran wordt geboden moet niet betekenen dat het dan ook in de maatschappij aanvaard moet worden.
De essentie van de zaak is dat de hoofddoek een uiting is van het beschouwen van de vrouw als inferieur aan de man. De vrouw mag zich niet laten zien omdat dit onkuise gedachten kan opwekken bij de man. Een zeer hypocriete redenering vind ik dat.
Voor mij, een geëmancipeerde vrouw, is elke hoofddoek die ik op straat zien een persoonlijke belediging. Voor mij symboliseert het een manier van denken die erg rigide is en vrouwonvriendelijk. En die ik ook als een gevaar beschouw voor een moderne maatschappij. Met moderne maatschappij bedoel ik dan een maatschappij waarin religie een strikt persoonlijke zaak is, waarin religie en staat gescheiden zijn, waarin kennis wetenschappelijk wordt opgebouwd en waarin men op een rationele en objectieve manier met problemen omgaat. Met wat ik zie en hoor van de moslims in Europa, vind ik dat we in onze maatschappij achteruitgaan naar een sfeer van irrationaliteit, frustratie en geweld.
Het is overigens zo dat ik een paar moslims ken uit Algerije. Deze mensen zijn geshockeerd door het aantal hoofddoeken dat ze in Europa op straat zien.
Volgens mij moeten wij in het Westen de moed hebben om meer assimilatie van moslims te eisen. De Westerse waarden zijn echt wel betekenisvol en ik vind het ongelooflijk hoe ze verloochend worden door de politically correcten en hun multiculturele maatschappij. Ik heb geen probleem met diversiteit in de maatschappij maar in een aantal fundamentele zaken moet men gewoon dezelfde principes en normen hanteren anders hef je het bestaan van de maatschappij gewoon op.
Het is niet voor niets dat ik twee jaar terug heb moeten scrollen op dit weblog om je bijdrage te vinden, Hagar. De discussie is volstrekt achterhaald. Als jij niet beledigd langs de vrouwen met hoofddoeken zou lopen, maar eens in gesprek zou gaan, dan kon je weten dat er velen zijn die volstrekt geemancipeerd zijn. Je kunt dat ook op dit weblog ruimschoots geillustreerd vinden. Jouw opvatting is paternalistisch en helpt moslimvrouwen die aan hun emancipatie bezig zijn geen ene moer. Ik acht het bord voor jouw kop vele malen gevaarlijker voor deze samenleving dan de hoofddoek.