De paus heeft laten weten dat het moderne feminisme in strijd is met de waarachtige vooruitgang van vrouwen. Een man in een jurk als de betere feminist, het is niet nieuw. Ik zou het ook graag naast me neer hebben gelegd met een ach daar gaan we weer, als het niet oz’n mooie gelegenheid was om de discussie over de paradigmastijd eens te verleggen naar een ander terrein. Als illustratie.
De rooms-katholieke kerk doet nu alsof er maar één soort feminisme is, dat van het ‘gelijkheidsdenken’. Dat is niet waar. Ook binnen de vrouwenbeweging zelf heeft lang een paradigmastrijd gewoed tussen de gelijkheidsfeministen en de verschilfeministen.
Bij de eersten is het paradigma dat mannen en vrouwen niet wezenlijk van elkaar verschillen, en dat we de maatschappelijke verschillen die we aantreffen vooral moeten wijten aan de maatschappelijke verhoudingen, denkbeelden over vrouwen en mannen en opvoeding. In dat paradigma is de gedachte dat er historisch gezien wel grote verschillen tussen vrouwen en mannen waren toen vrouwen nog voor een groot deel samenvielen met hun biologische functie als moeder, en het de mannen waren die het gezin moesten verdedigen en de buit binnen moesten brengen. Van die biologie hebben we ons vergaand geëmancipeerd, is de redenering. Vrouwen krijgen veel minder kinderen, leven langer, en behalve de tijd van zwangerschap en borstvoeding dat alleen door vrouwen gedaan kan worden is de noodzakelijke verzorging van kinderen niet meer gebonden aan het lichaam van een vrouw. Verzorging doe je met hart en handen en die zijn gelijkelijk verdeeld tussen de seksen. Dat betekent ook dat er maatschappelijke ruimte vrijkomt voor vrouwen om deel te nemen aan het arbeidsproces en aan de politieke macht.
Maar daarnaast was er altijd een stroming die juist het ‘andere’ van vrouwen wilde benadrukken. Het vrouwelijke in de maatschappij is altijd ondergewaardeerd, en in plaats van te ‘vermannelijken’ en hetzelfde te gaan doen als mannen, zouden vrouwen juist op moeten komen voor de herwaardering van zorg en dat wat vrouwen altijd al hebben gedaan voor het voortbestaan van de wereld.
Die twee stromingen botsten nogal eens. In de vrouwenhulpverlening was dat het gevecht tussen de ‘poli’s’ en de ‘spiri’s’. De eersten wilden het vooral hebben over gelijke rechten voor vrouwen, de tweeden waren er tegen dat vrouwen deel gingen nemen aan de ‘mannenmacht’ omdat dat zou corrumperen.
Destijds waren we nog niet zo ver dat we die twee houdingen als paradigma’s boven tafel kregen. Het zou de discussie erg hebben verhelderd. Maar gelukkig heeft geen van de twee stromingen ooit gewonnen en bleven ze naast elkaar en door elkaar heen bestaan. Want elk van de twee paradigma’s, consequent doorgevoerd, leidt naar een te beperkte strategie. Wanneer vrouwen alleen maar deel zouden nemen aan de mannenmacht, aan carriéres, en aan de onderlinge rivaliteit zou de wereld er niet leuker op worden. Allemaal Margaret Thatchers, of moderner gezegd, ministers Verdonk met rechte ruggen. Wie zou er dan nog aandacht hebben voor de zorg?
Maar het andere paradigma, consequent doorgedacht, zou net zo beperkt blijven. Wanneer vrouwen zich op zouden sluiten in de zorg en de macht aan mannen over zouden laten dan krijg je mooie vrouwelijke getto’s, terwijl de mannen doorgaan met beslissingen nemen die ook ons leven aangaan. Van werkelijke herwaardering komt het in een wereld waar geld ook staat voor onfhankelijkheid dan ook nooit.
De blinde vlek in beide strategiëen apart is dat beide de man nog als norm behouden. Of je juist net als mannen wilt worden of je daar juist tegen af wilt zetten en niet zo wilt worden, het laat de mannen feitelijk als ‘vaststaand’ buiten schot.
Jessica Benjamin, een feministische psychoanalytica deed een poging om de twee tegenstrijdige houdingen met elkaar te verzoenen in een derde paradigma. Zij zei: er zijn drie taken in het feminisme besloten:
1. het vrouwelijk domein dat werd gedevalueerd in ere te herstellen,
2. het terrein te veroveren dat tot nu toe aan mannen is voorbehouden,
3. de tegenstelling tussen deze twee sferen op te heffen, te overstijgen, door de relatie tussen beiden te herformuleren.
Of in andere woorden: het gaat met de emancipatie pas goed wanneer er een evenwicht komt tussen werk/macht aan de ene kant, en de zorg aan de andere kant, en dat niet alleen voor vrouwen, ook voor mannen. Dat is waar het emancipatieproces over gaat, zij het met horten en stoten. De vrouwen zijn meer dan voorheen doorgedrongen in het ‘mannelijk’ domein, en de mannen enigszins in het ‘vrouwelijk’ domein. Dat het nog steeds niet in evenwicht is is omdat de emancipatie van vrouwen zoveel sneller is gegaan dan die van mannen. De zorg is nog steeds verre van eerlijk verdeeld, en dat maakt dat het nog steeds een vrouwenprobleem lijkt, of in de praktijk ook is, hoe je werk en gezin met elkaar kan combineren zonder dat de een onder de ander hoeft te lijden, en zonder je daarbij over de kop te werken.
Van het Vaticaan moeten we weer terug naar het vrouwelijk domein, omdat dat nu eenmaal in onze natuur zou zitten. Maar om niet helemaal achterlijk over te komen voegt de brief er aan toe dat vrouwen naast hun natuurlijke taak wel mogen werken en op de arbeidsmarkt gelijk behandeld zouden moeten worden. Ook moet er wat gedaan worden aan het geweld tegen vrouwen. Daarbij wordt uiteraard over het hoofd gezien dat gelijke behandeling op de arbeidsmarkt een illusie is zolang de taken thuis niet evenzeer eerlijk zijn verdeeld. En dat geweld een gevolg is van, onder andere, economische afhankelijkheid van vrouwen. Dat geweld neemt alleen af, ik heb dat al eerder betoogt, wanneer de ongelijkheid tussen vrouwen en mannen ook afneemt.
Het Vaticaan wil de geschiedenis dus weer eens een paar stappen terugdraaien en terug naar het paradigma van de vrouwelijke en mannelijke natuur als vaststaand en dus onveranderlijk.
Een tweede strijdperkje speelt tegelijkertijd in de media . Het is geen nieuwe gedachte. De zorg voor kleine kinderen, wanneer je de thuissituatie, de kinderopvang en de kleuterzorg bij elkaar optelt ligt nog voor 99% in handen van vrouwen, en dat zou moeten veranderen. De argumenten daarvoor kunnen nogal verschillen. In het NRC wordt professor Tavecchio geciteerd, die in die krant zegt dat er nu eenmaal biologische verschillen zijn tussen jongens en meisjes, jongens zijn beweeglijker en hebben meer exploratiedrang dan meisjes, en het is niet goed voor jongens als ze steeds maar weer daarop gecorrigeerd worden door vrouwen die onbewust de neiging hebben om vrouwelijk gedrag positiever te waarderen. In de Volkskrant wordt dezelfde professor geciteerd alsof hij gezegd zou hebben dat het er om gaat dat vrouwen en mannen verschillende stijlen hebben van opvoeden. Jongens hebben mannen nodig om te zien hoe ze aan hun mannelijk gedrag vorm kunnen geven.
We kunnen er lang over twisten of de verschillen tussen vrouwen en mannen een biologische oorzaak hebben, wat het Vaticaan zegt, dan wel zijn ontstaan door historische en culturele beïnvloeding en de opvoeding, de gedachte waar het Vaticaan zo tegen is. Dan wel in wisselwerking tussen beiden. Die discussie is al heel erg oud. Er is erg veel onderzoek naar gedaan, die voornamelijk bemoeilijkt wordt omdat je als het om mensen gaat nu eenmaal altijd te maken hebt met een cultuur en een omgeving waarin mannelijkheid en vrouwelijkheid al ingekleurd is. Het is dus niet mogelijk om kinderen in een ‘sekseneutrale’ omgeving te plaatsen en dan te kijken hoeveel verschillen er nog over blijven. Fruitvliegjes kun je isoleren, kinderen gelukkig niet. (En dan blijkt dat zelfs fruitvliegjes een deel van hun gedrag moeten ‘leren’.) Er valt nog veel meer over te zeggen, en ik heb dat op andere plaatsen ook gedaan. Misschien kunnen we daar ook nog eens een serietje over maken.
Dit kan ik er over zeggen: ik ben er erg voor dat er meer mannen betrokken worden bij de zorg, thuis en ook in de kinderopvang en de kleuterzorg. Niet omdat jongens en meisjes biologisch zoveel van elkaar zouden verschillen. Niet omdat vrouwen het niet goed zouden doen. Maar omdat ik het belangrijk vind dat kinderen, jongens en meisjes, al heel vroeg zien dat zorg niet een typisch vrouwelijke eigenschap is. Want zolang dat is wat kinderen in de vroege jaren zien en meemaken, zet zich dat vast in de hersens als een paradigma en moet je later weer erg veel meer moeite doen om dat er weer uit te krijgen.
Een kleine illustratie. Ik gaf vroeger nogal eens les en lezingen over emancipatie. Dan zat ik wel eens voor een gemengde zaal, dat wil zeggen, vrouwen en mannen. Ik vroeg een keer, hoeveel van de aanwezige mannen passen wel eens op hun kinderen? Een aantal progressieve vaders staken tevreden hun hand op, zij wel. Toen vroeg ik, hoeveel van de aanwezige vrouwen passen wel eens op hun kinderen? Toen steeg er een gelach op. Betrapt. Want zolang mannen (en vrouwen) denken in die termen, een man die thuis blijft ‘past op’ de kinderen, een vrouw die thuis blijft is gewoon thuis, hebben we nog niet verinnerlijkt dat voor de kinderen zorgen, er voor de kinderen zijn, gewoon een menselijke taak is, en niet een vrouwelijke taak die mannen af en toe overnemen.
Waar ik moeite mee heb is de manier waarop het onderwerp het journaal haalt. We hebben elkaar op alle vlakken nodig en juist de samenwerking tussen mannelijk en vrouwelijk (dit werkt ook in jezelf) brengt vooruitgang. Het is zo simpel dat als je het niet doet je stomweg uitsterft. Tuurlijk zijn de mannen in de zorg heel hard nodig, maar de vrouwen zijn in het bedrijfsleven ook heel hard nodig. Waarom is het mogelijk dat dit het journaal haalt op deze manier? Je kunt evenzogoed een onderzoek in het bedrijfsleven starten en tot de conclusie komen dat vrouwen in het bedrijfleven nodig zijn omdat de mannen wel op een hele maffe manier aan het doorschieten zijn. Neem de ABN Amro met zijn nieuwe plannen. Had die man niet beter nu hij de top bereikt heeft een uurtje in een kinderdagverblijf kunnen gaan zitten ipv de publiciteit op te zoeken?
Een paar maanden geleden deed Scheepbouwer van KPN een uitspraak dat vrouwen niet ambitieus waren. Ik heb kontakt gezocht en inderdaad voor een gesprek uitgenodigd. Aardige man…zeker. Heb hem duidelijk gemaakt dat er wel degelijk ambiteuse vrouwen zijn maar worden ze ook serieus genomen…..dat is meer de vraag geworden. Uiteraard had ik ook gelijk een voorstel vor een oplossong bij me. Gesprek met tweede lid Raad van Bestuur volgt. Heerlijke lunch gehad …..aardige man…..echt gezellie. Maar uiteindelijk kwam ik toch weer met een kluitje in het riet. Reden? Mijn plan was te maatschappelijk gericht…………….heb er lang over nagedacht en denk dan………hoezo? De telefoon was destijds toch ook om een maatschappelijk belang te dienen. Kortom mijn plan ligt nog steeds klaar om vrouwen (vanuit huis) op de arbeidsmarkt een kans te bieden. Waarom?…..omdat we heel hard nodig zijn om de mannen in hun gedrag te corrigeren in de top van het bedrijfsleven. Eens kijken of ik als gedragsdeskundige nu het journaal kan halen met mijn onderzoek en bevindingen.
Tsja, religieus-fundamentalisten (zowel mannen als vrouwen overigens) hebben wel vaker de neiging om te zeggen dat feminisme niet goed is en dat hun eigen orthodoxe stroming veel beter voor de vrouw is. Vaak zeggen ze ook dat een geemancipeerde vrouw bijvoorbeeld een lange rok of een hoofddoek moet dragen. Ik heb zelfs vrouwen horen zeggen dat een echt geemancipeerde vrouw zich volledig bedekt, geen auto rijdt, thuis voor de kinderen zorgt en braaf luistert naar haar man… en daarom veel meer rechten heeft. 🙄
Ninka schreef: “maar de vrouwen zijn in het bedrijfsleven ook heel hard nodig”
Dat vraag ik me nou altijd zo af. Waarom zijn vrouwen zo hard nodig in het bedrijfsleven? Omdat ze de mannen opfleuren? Omdat ze een andere manier van aanpak hebben? Omdat ze beter met het personeel omgaan? Ik denk dat de Nina Brink’s en Anette Nijs’en eerder staan voor het omgekeerde…
Mannelijke en vrouwelijke energie zijn beide nodig overal en altijd. Ook binnen jezelf trouwens. Als je dat in twijfel gaat trekken sterf je simpelweg als mensheid uit.
@ Ninka: maar als er zoiets is als mannelijke en vrouwelijke energie of eigenschappen, dan is het toch voor de hand liggend dat mensen een invulling geven aan die begrippen en daarna zeggen dat bepaalde banen beter door vrouwen of mannen gedaan kunnen worden? Dan kan ik bijvoorbeeld zeggen dat mensen in het bedrijfsleven vaker een soort psychopatisch jachtinstinct nodig hebben (wat overigens ook het geval is), iets dat hoort bij de “mannelijke energie” en derhalve meer aanwezig is bij mannen dan bij vrouwen.
Denk dat je een beetje te hard gaat in je beredeneringen. Wel fijn om te lezen dat er zoiets bestaat als mannelijke en vrouwelijke energie. Ben jij er voor jezelf al helemaal uit wat dat dan wel niet mag zijn? Ik niet in elk geval. Psychopatisch jachtinstinct klinkt haast als psychiatrische aandoening.
Het mannetje jaagt naar eten maar die vrouw heeft allang haar toetje op. Lijkt me ook frustrerend inderdaad, kom je thuis zit ze helemaal niet te wachten op dat everzwijn op je rug.
Ik zorg bijvoorbeeld volledig voor mezelf qua wonen, eten etc.
Als het moet zorg ik ook nog voor anderen of dat nu mannen of vrouwen zijn. Dat doe ik in het bedrijfsleven, helaas zie ik soms ook dingen in het bedrijfsleven mis gaan juist door het doordraven van het zogenaamde jachtinstinct wat helemaal niet nodig is. Mijn vakgebied is ICT en veel implementaties heb ik mis zien gaan omdat men niet stilstond bij een inbedding van de organisatie. De ICT is daardoor ook weer helemaal teruggemoeten naar af. Dat vind ik jammer en tuurlijk hoef je daar helemaal geen vrouwtje voor te zijn om dat in te zien. Maar ik kan toch wel vragen aan deze mannetjes of ze open willen staan voor deze inzichten simpelweg om het feit dat ik me ook opengesteld heb voor de ontwikkeling binnen ICT land. Ik vind jullie wereld en het jagen uitermate interressant en vermaak me uitstekend op de jacht. Maar het thuis zijn en genieten van het everzwijn is minstens zo leuk. Het enige waar mannen nu ook misschien mee bezig zouden kunnen zijn is dat het na het jagen fijn rusten is.
Het word anders zo’n opjagen en dat is nergens voor nodig lijkt me. Vorbeeld de man van de ABN Amro, wat heeft dat nu allemaal voor zin om de mensen tegen zich in het harnas te “jagen”. Leuker was geweest als de bank eens ging “rusten” en genieten van wat we bereikt hebben en onze sociale evenwicht terug te vinden.
Potdomme zeg, dat is lang geleden dat ik dit weer eens op een rij onder ogen krijg. Vroeger, op school en in de vrouwenhulpverlening was het aan de orde van de dag. Grappig om te merken dat De Blinde Vlek (de man als norm) weer zo’n persoonlijke Let ’s op Odette-prik is. Tis hard werken hoor, emanciperen, en al past hier de vader niet op, je moet de zaak wel bijhouden. Zeg maar. Dank voor het overzichtelijke stukje.
Zoals het telkens weer opnieuw komt bovendrijven: waar het uitsluitend om gaat is dat de macht bij de man moet blijven. Want wat zijn veel mannen bang voor vrouwen. Vooral als vrouwen in veel dingen beter blijken te zijn. En dan heb ik het dus niet over huishoudelijke zaken, maar over het functioneren op de arbeidsmarkt en de pogingen om door dat glazen plafond heen te breken. Voor vrouwen houdt dat in dat we drie keer beter moeten zijn dan mannen en dat dag in dag moet moeten blijven bewijzen, in tegenstelling tot mannen. Die willen liever de vrouw thuis en gehoorzaam slippers brengend enz. Degenen die dat graag doen wil ik niet voor de kop stoten. Dat is hun keuze. Maar ik merk steeds vaker dat mannen ongeruster gaan kijken naar vrouwen en hun carriëres. Heel erg wordt het voor mannen als ze een vrouwelijke chef krijgen. Mannen hebben, op grond van hun fysiek grotere kracht en hun talent EEN ding tegelijk te doen maar dan vaak wel heel goed, altijd de macht gehad en hebben die nog steeds. Dus nu vrouwen tegen dat plafond aanstoten moeten ze terug verwezen worden naar de vloer. “Breng je ons nog een kopje koffie, Anneke?” Maar niet: “Breng je ons nog eeen kopje koffie, Joost?” Want Joost moet erbij zijn. Hij is man en dus belangrijker. Anneke is tikgeit en koffiejuf. Zo hoort het ook, nietwaar? Laat die angst nou toch eens varen. Meer dan de helft van de volwassen wereldbevolking is vrouw. Het doet echt geen zeer!
Overigens, hoeveel vrouwen zijn daadwerkelijk een oorlog tegen een ander land begonnen en hoeveel vrouwen martelen daadwerkelijk gevangenen en hoeveel vrouwen zijn daadwerkelijk agressief en meppen er op los? Het grootste aantal misdadigers is MAN. Dat er vrouwen zijn die veel slechte dingen doen klopt. Maar de hoofdmoot is MAN.
Toch merk ik een hoop vrouw’lijke jaloezie hier tegenover mannen. Alles wat slecht is komt door de man want alles dat de man doet is slecht, maar diezelfde vrouwen willen wel graag dezelfde dingen willen bereiken als de man. Ik vind dat een beetje hypocriet.
Ik zie het moderne “feminisme” dan ook eerder als “masculisme”: veel vrouwen zien nog altijd, bewust danwel onbewust, de man als de norm en willen die norm halen. Is de gehele top van IGN man? Dan moet de helft plaats maken voor een vrouw. Is de topmanager van Ahold een man, dan moet de volgend een vrouw zijn. Laten mannen hun okselhaar en baard staan? Dan doen vrouwen het ook.
Verder, Lydia zegt dat de meeste misdadigers man zijn en insinueert daarmee dat de man daarom automatisch slecht is. Nogal een vreemde redenatie. Net zo’n foute redenatie als: “het grootste aantal misdadigers is allochtoon, dus alle allochtonen zijn slecht.” Ik vind dergelijke generalisaties gevaarlijk.
Ik vind verder dat feminisme niet gericht moet zijn op het aanvallen van alles dat man is, maar meer uit moet gaan van de goede eigenschappen van de vrouw. Deze laatste raakt vaak ondergesneeuwd omdat een redetwist over vrouwenemancipatie al snel eindigt in [i]man-bashen[/i].
Een discussie moet dus niet gaan over ‘hoe weinig vrouwen in de bedrijfstop zitten’, maar hoe we kunnen zorgen dat iedereen evenveel kansen en mogelijkheden krijgt tot emancipatie. Dit moet niet alleen gelden voor vrouwen, maar net zo goed voor mannen, homoskesuelen, uitboorlingen, ouderen en andere bevolkingsgroepen.
Dus stel dat er bij een bedrijf 10 mannen en 1 vrouw (of 10 vrouwen en 1 man) in het bestuur zitten, moet het enkel gaan of al deze lieden een eerlijke kans hebben gekregen en gelijkwaardig beoordeeld worden op hun prestaties. Het moet echter niet gaan of er te veel of te weinig vrouwen aanwezig zijn in het bestuur.
Ga je nog iets vertellen over jouw problemen in de “boze vrouwen wereld” Daniel?
Nee, Ninka, Daniël heeft wel een beetje gelijk. Maar ik wil wel even reageren. Ten eerste zeg je dat ik insinueer dat de man slecht zou zijn, omdat de meeste ellende in deze wereld door mannen veroorzaakt wordt. Ik insinueer helemaal niets hiermee. Dat maak jij ervan en je legt me zo woorden in de mond die ik niet gebruik. Ik vroeg alleen hoeveel vrouwen oorlogen begonnen zijn en gewelddadig zijn. Maar je hebt wel weer gelijk dat het kan eindigen in ordinair man-bashen, al zou ik veel liever het woord “gekrakeel” willen gebruiken. Wat met ons, vrouwen, mis is, is dat we niet goed genoeg naar elkaar luisteren en te vaak oude koeien uit de sloot halen en elkaar ook (te) vaak het succes niet gunnen. Als we dat afleren en gaan samenwerken ben ik reuze benieuwd hoe ver we als vrouwen kunnen komen in deze wereld. En we moeten ook stoppen met onderling gekrakeel. Aan het einde zeg je iets waar ik het aardig mee eens kan zijn. Toch zit in je betoog iets waardoor ik ook denk, net als Ninka, dat je je op je tien roze teentjes getrapt voelt. En dat is wel weer typisch mannen, helaas. Beide sexen moeten nog heel veel leren. John Grey schreef erover in zijn Mars en Venus boek. Zeer leerzaam.
Lydia schreef: [i]Toch zit in je betoog iets waardoor ik ook denk, net als Ninka, dat je je op je tien roze teentjes getrapt voelt. [b]En dat is wel weer typisch mannen, helaas.[/b][/i]
Ik voel me niet op mijn teentjes getrapt hoor, dat is het laatste wat me in een redetwist zal laten overkomen. Wel vind ik het nu opvallend dat ik als symbool sta voor de gehele manheid (= 3 miljard man).
[i]”Ik vroeg alleen hoeveel vrouwen oorlogen begonnen zijn en gewelddadig zijn.[/i]
Hoeveel precies weet ik niet, maar ik kan er wel een aantal opnoemen:
[b]Margaret Thatcher (Engeland), Cleopatra (Egypte), Koningin Elizabeth I (Engeland), Koningin Mary (Engeland), Jeanne D’Arc (Frankrijk), Katerina de Grote (Rusland), Golda Meir (Israel). Koningin Isabella (Spanje) en Benazir Bhutto (Pakistan).[/b]
Ik geloof overigens niet dat gehele sexen iets moeten leren, hoogstens individuen…
message :
http://home.planet.nl/~verbe326/imagine.wav
bit by bit
Ik denk dat ieder mens naar emancipatie (bevrijding) zou moeten streven.
Je kunt de paradox in de mens weergeven als een mannelijk en een vrouwelijk deel, maar ook op talloze andere manieren. Pas als je jezelf helemaal BENT (accepteert) ben je geemancipeerd. Ieder dogma weerhoudt je daar alleen maar van.
Ergo: houdt je nooit bezig met de ‘bullshit’ van een ander (het vaticaan bijv.). Bevrijding is puur iets individueels. Love life!
Ik bekijk het vrouw/man zijn als een fase in het leven van mensen. Beiden vullen elkaar aan in een soort van harmonieus evenwicht om voort te kunnen leven of bestaan. Extremiteiten; zoals het feminisme proberen dit evenwicht te verstoren. Maar het is wel als reactie ontstaan vanuit de domheid van mannen; want waarom zouden vrouwen voor hetzelfde werk minder verdienen? Dat was een groot onrecht.
We hebben allen diep in onze ziel zowel een mannelijke psyche als een vrouwelijke psyche ontwikkeld via de evolutie van de ziel.
Niet alleen het Vaticaan wil de vrouwenemancipatie terugdraaien, maar ook de door jou zo verdedigde islam. De opvatting van beide geloven zijn hetzelfde inzake vrouwen.
De paus is overleden. De nieuwe paus zal een man worden, niemand, werkelijk niemand vraagt zich af waarom de nieuwe paus geen vrouw zal worden. Het conclaaf wordt bijeengeroepen, mannen, mannen en nog eens mannen. Wat een discriminatie, wat een oneerlijkheid.
Zouden die kardinalen weten dat er naast God ook de Godin is, dat Zij in vroegere culturen naast het mannelijke stond en beslist niet eronder. Hoe kan het goed gaan in een wereld waar de kosmische energie zo ongelijkmatig verdeeld is? Onmogelijk is dat. Het vrouwelijke moet dringend geherwaardeerd worden, dit zal een taak van lange adem worden.
Het gaat niet om macht, het gaat om balans, om evenwicht, het vrouwelijke naast het mannelijke, het ene is niet belangrijker dan het andere.
Wat kan ik doen? Ik ga beginnen bij het begin, ik begin bij mezelf.