Uri Avnery is een veteraan onder de serieuze vredesactivisten in Israël, van Gush Shalom.
Wekelijks schrijft hij een artikel. Hierbij zijn laatste, ik heb het vertaald.
Portret van Uri dat ik een paar jaar geleden van hem maakte in Jeruzalem.

Hoe gaat het met de geweldloosheid?
Uri Avnery

Tijdens die massabijeenkomst met Arun Gandhi, de kleinzoon van de Mahatma in Abu Dis bij Jeruzalem keek ik naar de gezichten van de deelnemers. Terwijl Gandhi zijn boodschap van geweldloosheid predikte stelde ik mij een discussie voor zoals die plaats zou kunnen vinden tussen twee jonge Palestijnen in het publiek.

Yussuf: Hij heeft gelijk. De gewapende intifada heeft gefaald.
Hassan: In tegendeel. Zonder de acties van de martelaren zou de wereld ons al lang geleden zijn vergeten.
Yussuf: Een half jaar lang waren er geen zelfmoordaanslagen in Israël, en kijk wat we daarmee hebben bereikt!
Hassan: Niets hebben we bereikt. In tegendeel, de Israëlische generaals gaan er prat op dat ze ons hebben verslagen met hun loquidaties, hun invasies in ons gebied en al die andere daden van onderdrukking. En al die tijd zijn ze gewoon doorgegaan met de uitbreiding van de nederzettingen, met nieuwe ‘outposts’ en ze gaan nog steeds door met het bouwen van hun racistische muur.
Yussuf: Je vergeet dat het Internationaal Gerechtshof verklaard heeft dat de muur illegaal is en de Algemene Vergadering van de VN dit met een geweldige meerderheid heeft bevestigd. Alle Europeanen stemden voor ons. In de publieke opinie van de wereld winnen we.
Hassan: En wat is dat waard, als Sharon ondertussen doet waar hij zin in heeft, Arafat gevangen houdt en in het gezicht van Aba Ala’a spuugt, terwijl Abu Ala’a ons probeert te overtuigen van geweldloosheid?
Yussuf: Zelfs de meest gevestigde juristen beginnen Sharon te waarschuwen dat als hij zo doorgaat de VN uiteindelijk Israel sancties op zal leggen.
Hassan: Maar ondertussen gebeurt er precies het tegenovergestelde. Omdat er veel minder zelfmoordaanvallen zijn begijnt de Israëlische economie weer aan te trekken. Het tourisme, dat helemaal stop was gezet door onze acties, begint weer. Als de Israëli’s zich weer helemaal op hun gemak voelen en niet langer bang zijn voor zelfmoordacties, waarom zouden ze dan met ons gaan onderhandelen? Waarom zouden ze ons de gebieden teruggeven? Waarom zouden ze ophouden om de nederzettingen uit te breiden? Hun kan het niks schelen.
Yussuf: Toch is het belangrijk om de publieke opinie voor ons te winnen. Dat kunnen we alleen met geweldloosheid. Ik heb bewondering voor de martelaren die bereid zijn om voor ons te sterven. Ik ben er trots op dat we zulke helden hebben. Maar we bereiken er niets mee. Ze geven alleen Sharon een excuus om ons nog harder te onderdrukken.
Hassan: Alsof Sharon excuses nodig heeft! Hij wil ons op de knieën dwingen, en de publieke opinie van de wereld zal geen vinger voor ons uitsteken. Alleen onze eigen helden doen iets.
Yussuf: Maar Gandhi liet zien dat uiteindelijk geweldloze methoden meer succes hebben. Dat heeft hij toch aangetoond in India.
Hassan: Hij kent de Israëli’s niet. Het Israëlische leger schiet op elke geweldloze demonstratie van Palestijnen, als die maar groot genoeg wordt.
Yussuf: Kijk naar die broers die de muur op zijn gekommen. Dat is een voorbeeld van een geweldloze actie: je breekt de wet van de bezetter openlijk en zonder bang te zijn!
Hassan: Hou jezelf niet voor de gek, Yussuf. Als Arun Gandhi en de Israëlische demonstranten er niet bij waren geweest dan had het leger op ze geschoten en ze vermoord. En later zouden ze gezegd hebben dat dat terroristen waren die ze al zochten. Weet je het begin van de Al Aqsa intifada nog, toen er een massademonstratie was van ongewapende mensen? Het Israëlische leger haalde er scherpschutters bij en schoot de leiders dood. Doe me een lol, dit is India niet en de Israëli’s zijn geen Engelsen. Israël begrijpt alleen de taal van geweld.
Yussuf: Maar dat is precies wat zij van ons zeggen!

Dit soort discussies vindt overal in de Palestijnse samenleving plaats, misschien wel in elke familie. De Yussufs slagen er niet in om de Hassans te overtuigen en ik ben bang dat ook Gandhi dat niet kan, omdat ze niet beschikken over overtuigende argumenten. Abu Mazen, die voor geweldloosheid was, kreeg niets van Sharon gedaan. Een half jaar zonder zelfmoordaanslagen hebben de Palestijnen niets opgeleverd aan feitelijke verbeteringen.

En daarom was de zelfmoordaanslag in Beer Sheva, een week na de demonstratie met Gandhi, absoluut te verwachten.

Zoland als de regering Sharon, met de actieve aanmoediging van president Bush, doorgaat met het uitbreiden van de nederzettingen, het bouwen van de muur en alle andere manieren waarop hij land in beslag neemt is er geen manier waarop je de Palestijnse bevolking kunt overtuigen dat ze af moeten zien van geweld. En alleen een fundamentele verandering in het denken van de Palestijnen zelf zal een eind maken aan de zelfmoordaanslagen. Geen muur kan uiteindelijk de mensen tegen houden die al bereid zijn om te sterven en de Palestijnen hebben al laten zien de beschikking te hebben over een ontelbare hoeveelheid mensen die daarvoor klaar zijn.

Ehud Barak, zelf een buitengewoon gewelddadig mens, zei eens dat hij, als hij een jonge Palestijn zou zijn geweest, zich zeker zou hhebben aangsloten bij een organisatie van terroristen. Het is duidelijk dat hij niet gelooft dat je je met geweldloosheid met succes kunt verweren tegen het Israëlische leger. En hij kan het weten.

Ik was onder de indruk van de lessen van Mahatma Gandhi. Hij was de grootste bevrijder van de twintigste eeuw, hij slaagde er in om de vrijheid te verkrijgen voor het Indiase werelddeel, inclusief het huidige Pakistan en Bangladesh. (Maar Gandhi beweerde dat ook het verzet tegen Hitler geweldloos had moeten zijn, en dat vonden zelfs veel van zijn grootste bewonderaars moeilijk te verteren.)

In mijn jeugd sloot ik me aan bij twee zeer gewelddadige organisaties (De Irgun, een joodse verzetsgroep, en het Israëlische leger), maar nadat ik aan het eind van de oorlog van 1948 gewond was geraakt waren er maanden dat ik echt lichamelijk misselijk werd van de gedachte weer te moeten vechten. Ik haat geweld in al zijn vormen, maar hoe kun je het stoppen?

Er zijn mensen onder ons Israëli’s die voor een vredescompromis zijn maar die is wijsgemaakt dat er aan de andere kant ‘niemand is om mee te praten’, omdat ‘zij’ geen vrede willen maar ons willen vernietigen. Maar we moeten begrijpen dat het Palestijnse geweld, dat zoveel bloedvergieten heeft veroorzaakt, de voorspelbare uitkomst is van het feit dat alle andere wegen naar een toekomst voor ze zijn afgesneden.

Ik ben er van overtuigd dat het mogelijk is om een einde te maken aan het geweld in ons land – als we de Palestijnen een alternatieve, geweldloze manier aanbieden waarmee ze een rechtvaardige vrede kunnen bereiken.

4 september 2004