Voor de buitenwereld lijkt het conflict alleen te gaan tussen de Palestijnen en Israël. Maar wat de Israëli’s op dit moment werkelijk bezighoudt is de interne strijd tussen degenen die Sharon steunen in zijn ontruimingsplan van Gaza en de kolonistenbeweging die daar faliekant tegen is.

Het ontruimingsplan van Gaza, de ontmanteling van de nederzettingen en de evacuatie van zo’n 8.000 kolonisten gaat geen vrede brengen. Sharon heeft besloten om de nederzettingen te ontmantelen omdat ze te duur zijn geworden, de hoeveelheid leger die nodig is om een buffer te vormen tussen de nu bijna anderhalf miljoen verder verpauperende Palestijnen en de kolonisten die in hun rijtjeshuizen bijna een kwart van het land in beslag nemen, plus een overmatig aandeel in het water is een te grote permanente aanslag op het budget. Wat Sharon met Gaza wil is inmiddels wel duidelijk: een ommuurde en door het leger omsingelde ‘bantustan’, een grote openluchtgevangenis, waarbinnen de Palestijnen maar moeten zien hoe ze het uitzingen met buitenlandse hulp. Het is een uniek project, zegt Azmi Bishara, het Palestijnse lid van de Knesset, waar ter wereld vind je een gevangenis met twee deuren, waarbinnen anderhalf miljoen mensen zijn opgesloten?

Maar Sharon lijkt nog een gematigd man vergeleken bij het ultra-ultra rechts dat nu bezig is om het ontruimingsplan te verhinderen. Voor het eerst maakt Uri Avnery, anders een aartsoptimist, zich werkelijk zorgen over een mogelijke burgeroorlog. De Shin Beth (de geheime dienst) is al bezig met het inrichten van massagevangenissen, en het leger treft voorbereidingen voor het oproepen van 10.000 reservemanschappen, voor het moment dat er werkelijk ernst gemaakt gaat worden met de eerste ontruimingen. De proef gaat worden of de regering en het leger in staat zullen zijn een aantal ‘outposts’, illegaal verklaarde mini-nederzettingen op de Westoever te ontruimen. (Volgens het internationaal recht zijn alle nederzettingen illegaal, maar er zijn ook uitbreidingen van de bestaande nederzettingen die ook door de huidige regering niet erkend zijn)

Een tijd geleden was de gedachte nog dat het overgrote deel vande bewoners van de nederzettingen wel bereid zouden zijn om te evacueren als dat wettig door de regering zou worden voorgeschreven en er voldoende compensatie zou komen, en dat maar een klein percentage van de kolonisten van het principiële soort zijn die zich met hand en tand tegen ontruiming zouden verzetten. Maar het verzet van ultrarechts tegen elke millimeter ontruiming is ondertussen zwaar gegroeid.

De kolonistenbeweging heeft inmiddels een stevige vertegenwoordiging, niet alleen in de Knesset, maar ook in het leger. De ultraorthodoxe rabbijnen die achter de kolonisten staan hebben al laten weten dat het God zelf is die heeft gezegd dat het beloofde land (dat nog groter is dan het huidige Israël plus de bezette gebieden) in joodse handen moet blijven en dat het verboden is om ook maar één millimeter van het joodse land aan niet-joden te geven. Volgens de rabbijnen gaat God’s wet, de Halacha, boven de door mensen gemaakte wet. Inmiddels zijn er speciale legereenheden van orthodoxe Israëli’s. Lang hebben de yeshiva studenten, de religieuze scholen, zich vrijgepleit van dienstplicht, omdat ze in ‘gemengde’ legereenheden hun religieuze plichten niet na konden komen. Daarop zijn speciale legereenheden opgericht voor orthodoxe joden. Die blijken nu het paard van Troje te zijn binnen het leger, aangezien zij vinden dat ze meer gehoorzaamheid verschuldigd zijn aan hun rabbijnen dan aan de legeraanvoerders, voor zover die zelf niet orthodox zijn. En de rabbijnen hebben al laten weten dat hun soldaten dienst moeten weigeren als ze in worden gezet om nederzettingen te ontmantelen en bereid moeten zijn om in de strijd tegen de ontruiming hun leven te geven. Hoe groot het aantal weigeraars zal zijn binnen het leger is nog de vraag, het aandeel religieuze officieren van het staande leger wordt nu geschat op een derde.

Duidelijk is dat Sharon, die de kolonistenbeweging altijd van harte heeft ondersteund nu geconfronteerd wordt met een monster dat hij zelf heeft geschapen maar dat niet meer naar zijn bevel luistert. Wat er nog over is van de democratie waar Israël zo trots op is (wij zijn de enige democratie in het Midden Oosten) wordt nu verder uitgehold van binnen uit door religieus rechts die de bevelen van God – mondeling doorgegeven via de rabbijnen – van een hogere orde vindt dan de bevelen van de door het volk gekozen vertegenwoordiging, hoe rechts die verder ook mag zijn. Wat er gaat gebeuren wanneer de ene helft van het leger in moet grijpen wanneer de andere helft van het leger dienst weigert valt nog te bezien. Wanneer zelfs Sharon buiten spel wordt gezet, wie kan het land dan nog regeren?

Ondertussen is de olijvenoogst aangebroken. Met name op de Westoever proberen de boeren nu hun olijven te plukken, onder de ogen van de hen omringende kolonisten die dat proberen te verhinderen. De eerste boer is al door een kolonist uit Yitzhar neergeschoten. Het leger doet niets.