Vorige week, na het Nederlands Sociaal Forum, dacht ik nog dat het tijd werd om op te houden over Hirsi Ali, en haar verder met rust te laten. De punten waren tenslotte voor iedereen die luisteren wilde duidelijk: Hirsi Ali spreekt niet namens de moslimvrouwen die ze zegt te willen bevrijden, en met haar veldtocht tegen de islam maakt ze het voor de moslimbevolking in Nederland alleen maar moeilijker. En, dacht ik, zijn we niet, met de media mee, bezig om haar veel belangrijker te maken dan ze in feite is? Want wat is ze meer dan één mening?
Maar helaas, als wij al van plan waren om Hirsi Ali met rust te laten – tenslotte kon ik me er van alles bij voorstellen hoe het is als je onder zware bewaking moet leven nadat net een vriend is vermoord en ook nog in jouw plaats- Hirsi Ali laat óns niet met rust. Integendeel. Ze is van plan haar heilige missie voort te zetten met deel 2 van de Submissionfilm, ‘hoe de islam het individu onderdrukt’, en met een boek, Shortcut to Enlightenment, dat moslims de schellen van de ogen moet halen. (In het Engels? Dus behalve onze eigen miljoen ook nog die miljoenen elders die het licht nog niet hebben zien schijnen?)
Dus daar gaan we weer.
Nog afgezien van de vraag of een betaalde volksvertegenwoordiger die zelf zegt wel te kunnen werken en niet tegengehouden wordt om naar het parlement te gaan haar tijd wel mag besteden aan een boek en een film – heeft ze daarvoor een mandaat van haar partij? – is de vraag wat ze in godsnaam aan het doen is. Als een ware zeloot denkt ze dat meer van hetzelfde wel gaat doen waar ze tot nu toe in het geheel niet in is geslaagd. Namelijk om de moslims in Nederland te bekeren tot haar merk atheïsme. Ze draait er nu in het geheel geen doekjes meer om. Er is maar één islam. Die islam is levensgevaarlijk. Er is maar één oplossing. Dat is dat alle moslims zich bekeren tot het verlichte atheïsme dat Hirsi Ali zelf aanhangt. En daarbij moeten vooral de vrouwen bekeerd worden, want die voeden de kinderen op. Ga je gang, zou ik zeggen, doe je best en merk vanzelf maar dat dat voor geen meter gaat lukken, wanneer we op dit moment niet in een politiek klimaat zouden leven van een gevaarlijke en vergaande polarisatie, met een verrechtsing en verharding aan de ene kant, en een in het nauw gedreven moslimbevolking aan de andere. Onder andere omstandigheden zou Hirsi Ali niet meer zijn dan een wat zonderlinge en tamelijk geïsoleerde dogmatische wereldverbeteraar, een zelfbenoemde profetes, we hebben er meer van gehad, die normaal geruisloos, met hun pamfletjes, weer verdwijnen. Maar onder deze omstandigheden wordt ze ingezet, de vraag is of dat willens en wetens is, tégen de Nederlandse moslims, en tégen de pogingen om bruggen te slaan, saamhorigheid te behouden en herstellen, of om het met Cohen te zeggen: de boel bij elkaar te houden.
Dit is inmiddels overduidelijk: Hirsi Ali bereikt met haar boodschap voor geen millimeter de bevolkingsgroep waar ze zegt zich toe te richten: de moslimvrouwen. Ook de ‘seculiere moslims’ (term van Machmoud Darwish) moeten niets van haar hebben – de vrouwen die zelf niet meer gelovig zijn maar zich wel deel voelen van hun gemeenschap, hun familie. Wanneer zelfs de vrouwen die hun eigen vrijheid soms met pijn en moeite hebben moeten veroveren, die familieconflicten hebben doorstaan, die zich hebben moeten verhouden tot de islam en zelf een invulling geven aan de balans tussen deel uitmaken van een westerse wereld en een oude traditie, wanneer die vrouwen die feitelijk het dichtst bij Hirsi Ali zouden moeten staan al niets zien in haar jihad, voor wie doet Hirsi Ali het dan eigenlijk? Wie zijn haar achterban?
Het nare antwoord is inmiddels duidelijk. De aanhang van Hirsi Ali bestaat vooral uit autochtonen. Niet eens zozeer de autochtonen die overtuigd zijn van de waarden van de Verlichting, dat zou nog iets positiefs hebben. In de polarisatie die nu plaats vindt zijn een paar belangrijke waarden van de Verlichting, de tolerantie en verdraagzaamheid, de gedachte dat mensen zelf uit mogen maken wat ze geloven (lang niet alle voorvaders van de Verlichting waren atheïst) al gesneuveld. De aanhang van Hirsi Ali bestaat voornamelijk uit autochtonen en een handjevol tot het atheïsme bekeerde allochtonen die in de islam het grootste gevaar zien dat Nederland bedreigt. Hirsi Ali wordt daarmee ingezet om de bang gemaakte autochtone bevolking – straks moeten alle vrouwen een hoofddoekje om! Straks hebben de imams hier de macht! Straks heb je op elke straathoek een moskee waar de terroristen worden gekweekt! – nog banger te maken en nog verder naar de al niet geringe rechtse en racistische vleugel te drijven.
Zou het niet zo erg zijn dan was het op zich een interessant fenomeen, een studie waard. Hirsi Ali is van een fundamentalistische islam overgestapt naar een fundamentalistisch atheïsme. Ze heeft het licht zien schijnen. Ze heeft de waarheid gezien en daar is er maar één van. Ze heeft een bekeringsmissie, ze moet de wereld redden, ze is een zelfbenoemde messias. Dat haar bekeerlingen geen zin hebben doet er niets toe. Eens zullen de schellen wel van hun ogen vallen net als bij haar. Als evangelische athëist (term van John Gray) stelt ze principes boven mensen. Dus hoef je ook niet naar ze te luisteren als je Het Antwoord al weet. Het is akelig boeiend om te zien hoe Hirsi Ali het exacte spiegelbeeld is van dat wat ze zegt te willen bestrijden. Dezelfde dogmatiek, hetzelfde messianisme, alleen is die oude God vervangen door de God van de Verlichting.
En wat een misverstanden. Ik kom oude feministes tegen die mij nu haten omdat ik zo naar doe tegen die arme Hirsi Ali. Tenslotte is ze vrouw én zwart én heel erg onderdrukt geweest én nu bedreigd én ze komt voor moslimvrouwen op, zegt ze – dus ben ik als feministe wel verplicht om achter haar te staan en als ik dat niet doe dan is dat de kif. Opzij heeft zich volgens mij behoorlijk in de nesten gewerkt door haar niet alleen naar voren te schuiven als de aanvoerster van de derde feministische golf, maar haar nu ook nog een prijs te geven als aanvoerster in de strijd voor de emancipatie van allochtone vrouwen. Want hoe lang valt dit vol te houden wanneer er met heel, heel erg veel moeite net drie of vier allochtone vrouwen te vinden zijn (op een half miljoen moslimvrouwen!) die zich wel achter Hirsi Ali willen opstellen en dat bij voorkeur nog anoniem? Dus moet Cisca Dresselhuys ook een beetje gaan draaien. In Hirsi Alische taal zegt ze nu dat die aanhang er wel is maar niet durft te spreken. Dan heeft ze toch weinig geluisterd naar al die moslimvrouwen, de werkelijke voorlopers en aanvoerders, die ik de afgelopen weken heb gehoord. De vrouwen, ik heb er meerdere gesproken die wel degelijk hebben geprobeerd kontakt te maken met Hirsi Ali, om samen te werken op de issues waar het terecht om gaat, vrouwenmishandeling, besnijdenis, en tegen een plaatstalen muur op zijn gelopen. Hirsi Ali is niet wezenlijk geïnteresseerd in de vrouwen die ze zegt te willen bevrijden. Ze heeft geen boodschap aan de ervaringskennis van al die vrouwen die haar vertellen dat het heel goed mogelijk is gebleken om islam en emancipatie te combineren, dat mishandelde vrouwen heel goed weten dat het hun man is die sloeg en niet de koran, die haar vertellen dat besnijdenis geen islamitische gebruik is maar een Afrikaans, en dat alleen straffen en controleren niet de manier is – ik kan deze lijst inmiddels nog wel aanvullen. Kortom: Hirsi Ali heeft zich zo ver verwijderd van de moslimvrouwen dat ze niet meer in staat is, of niet meer van plan, om nog in verbinding met hen de strijd aan te gaan tegen achterstelling en ongelijkheid. En dat gaat ook niet meer gebeuren, want de moslimvrouwen die ik spreek hebben me duidelijk gemaakt dat hun strijd voor emancipatie hand in hand moet gaan met de strijd tegen racisme. Tegen islamofobie en vreemdelingenhaat. Tja, en dan moet je net Hirsi Ali hebben.
Wat een misverstanden over de islam. Want wie de moeite doet om om zich heen te kijken, met moslims te spreken, de nieuwe boeken te lezen, naar bijeenkomsten te gaan die aan de orde van de dag zijn weet dat de islam bestaat uit vele stromingen, dat er een interessant proces gaande is in de vorming van een Europees gebaseerde islam (Tariq Ramadan) die humanitaire waarden als gelijkheid tussen vrouwen en mannen en democratische waarden als de scheiding van staat en religie voorstaan (ik aarzel om dat ‘westerse’ waarden te noemen want zo trots hoeven we niet te zijn op wat wij er van terecht hebben gebracht) náást een angstaanjagende stroming, gelukkig erg klein, van extremistisch fundamentalisme dat in zijn uiterste vorm niet terugschrikt voor het gebruik van geweld. Zeker, die stroming moet bestreden worden. Maar wie als Hirsi Ali maar één islam ziet, die schiet niet alleen het doel voorbij, die versterkt een klimaat waarin jonge moslims zich nog verder verstoten en afgezeken voelen – en dat is nu juist waar de recruteerders van de extremisten wel bij varen.
Het is de vraag wat er gaat gebeuren wanneer de film van Hirsi Ali, en haar boek, er echt komen. Een nieuwe gigantische mediahype? Misschien – maar de vraag blijft wanneer de media er genoeg van krijgen. De boodschap is inmiddels duidelijk, wie geschokt kan worden was dat al, de waterscheiding heeft plaatsgevonden. De posities zijn ingenomen. Hoe lang kun je dezelfde discussies blijven herhalen? Hoeveel praatprogramma’s krijg je nog vol wanneer er wéér een film is, wie gaat er niet langzamerhand wegzappen?
De vraag is ook wat de VVD gaat doen. In feite begeeft Hirsi Ali zich al lang buiten het ideologische kader van de partij. De VVD is van een beetje anti-islamisme niet vies, maar hield toch wel het principe hoog dat er vrijheid van godsdienst is, dat islamitische scholen bijvoorbeeld zijn toegestaan, en dat er een scheiding moet zijn tussen politiek en religie. Wat ook inhoudt dat je als partij geen veldtocht gaat beginnen om religie te bestrijden. Ik kan me voorstellen dat de VVD niet zit te springen om een nieuwe affaire Wilders, hoewel de vraag is hoeveel stemmen Hirsi Ali nog mee zou kunnen nemen mocht ze ooit de VVD uitstappen, maar eens gaat toch botsen dat deze volksvertegenwoordigster voornamelijk zichzelf vertegenwoordigt, en de partij gebruikt voor haar eigen hoogstpersoonlijke missie die nauwelijks meer liberaal te noemen is.
Dan is het de vraag hoe de moslimgemeenschappen zich gaan verhouden. Mijn inschatting is dat die inmiddels in deze noodsituatie elke neiging om gedwee de rampen het hoofd te bieden en te wachten op betere tijden heeft laten schieten, en zich heeft georganiseerd in nieuwe initiatieven en coalities, en niet zal zwijgen. Met name de jongere generatie laat zich niet meer opzij schuiven. De media hebben inmiddels ontdekt dat er véél moslims zijn en veel verschillende. Het lijken wel mensen. Maar ook de meer gevestigde moslimorganisaties treden meer naar buiten dan voorheen. Het zal Hirsi Ali minder makkelijk vallen om over hun hoofden heen over hen te spreken. De gemakzuchtige slogan ‘dan gaan ze maar naar de rechter’ wordt ondertussen ook serieus genomen, en moslimorganisaties zullen zich zeker beraden of er juridische stappen mogelijk zijn wanneer Hirsi Ali over de wettelijke schreef gaat. De strijdbaarheid onder de moslimbevolking, en ik bedoel nu niet de extremisten maar juist zij die Nederland willen zien als hun eigen land, waar ze in vrijheid met hun buren kunnen wonen, is met grote schreden toegenomen. Het aantal bondgenoten onder autochtone burgers ook: kom niet aan mijn buren!
Als ik me niet vergis is ook links herstellende van de schok. En wordt het duidelijk dat we een taak hebben om in verbinding te blijven met de moslim bevolking van Nederland. We kunnen de hand in eigen boezem steken en constateren dat we te weinig hebben gedaan om er voor te zorgen dat de linkse partijen spreekbuis zijn ook voor dat deel van de Nederlandse bevolking, dat nota bene in grote meerderheid altijd links heeft gestemd maar daar de laatste jaren niet veel voor heeft terug gekregen. We kunnen niet langer toezien hoe zij de speelbal en de zondebok zijn van rechts.
Hirsi Ali is een fenomeen in dit spanningsveld, ze speelt een tegenstrijdige rol, ze roept verwarring op, ze is buitengewoon mediageniek, ze is allesbehalve monddood gemaakt. Maar het kan geen kwaad om haar in ware proporties te blijven zien. Een zelfbenoemde messias, geen aanvoerster van de moslimvrouwen in ieder geval. En dat zal ze ook niet worden.
Wat een onbewezen stellingen en zelfingenomenheid. We weten toch allemaal dat de meeste moslima’s weinig of niets te vertellen hebben in het openbare debat.
Feministen die zo lang het hoogste woord hadden over de rechten van de vrouw hoor je niet voor moslima’s opkomen.
Als SP vind ik Hirshi Ali een moedige vrouw die een beter weerwoord verdiend.
ik vraag me wel eens af of hirsi ali niet tegen zichzelf in bescherming had moeten worden genomen, bijvoorbeeld door haar partij. ik bedoel, wat heeft ze nou aan vrienden die in de pers verklaren dat duistere machten haar het werk in de kamer onmogelijk maken? het lijkt erop dat die vrienden dat soort dingen helemaal niet doen voor haar, maar voor hun eigen gewin. en zij lijkt niets meer te kunnen zien dan haar kruistocht tegen het “kwaad”.
@n. de vries: wat is er precies vooringenomen? heb je de kritiek van hirsi ali wel eens gehoord op haar collega-kamerleden – marokkaans, vrouw, geëmancipeerd – die zich niet willen inzetten voor het afschaffen van de islam? de kritiek over de positie van de vrouw in de islam is niet uitgevonden door mevrouw hirsi ali, al denkt zij zelf van wel. en de weg de hirsi ali heeft gekozen, zal zeker niet leiden tot succes.
Beste N, mijn ervaring is dat moslima’s heel veel te vertellen hebben. Ik zou maar eens beginnen naar ze te luisteren als ik jou was. En misschien kun je, als je het niet met me eens bent, met argumenten komen.
Dat Hirsi Ali moedig is heb ik niet ontkend. Maar moed maakt nog niet dat je gelijk hebt hoor.
Anja helemaal mee eens. Goede analyse.
n de vries.
Kennelijk heb je niet de bijeenkomst met de moslima in het blijf van mijn lijf huis gezien. Van een dialoog was geen sprake. Hirsji Ali bleef haar mantra’s herhalen zonder ook maar een maal in te gaan op de argumenten van deze vrouwen. Beledigt door zoveel onverschil en neerbuigendheid, verliet er zelfs één de bijeenkomst.
Nee Anja’s analyse lijkt me de spijker op de kop slaan.
Roelf
Laten we ons zoveel mogelijk aan de feiten houden.
Hirshi heeft natuurlijk ook haar houten, wie niet.
Maar ze heeft niemand met de dood bedreigd.
Ik denk dat iedereen, die in een streng religieuze en/of dogmatische omgeving is opgevoed, en vervolgens ontdekt dat zijn/haar (“van Gode gegeven”) verstand ook nog andere wegen openlaat, zich erg verneukt voelt. Dat roept in eerste instantie dan een heel scherpe reactie op: je wilt iedereen je ontdekkning mededelen en bekeren.
Later kun je milder worden, als je ziet dat er mensen zijn die hun geestelijke vrede langs die religieuze omweg beter weten te vinden dan door het direct aanspreken van de eigen innerlijke krachten.
Misschien dat het bij Ajaan ook nog eens zo ver komt, als ze zich niet helemaal begraaft in haar verongelijktheid.
Beste N, ik heb ook nog niemand met de dood bedreigd. Waarom krijg ik dan niet ook automatisch gelijk van je?
Met Anja’s visie op Ayaan Hirsi Ali ben ik het eens. Wel vind ik dat wat meer uitgewerkt had mogen worden, dat het door haar nagestreefde doel wel goed is: emancipatie van m.n. moslimvrouwen. Maar haar aanpak is volkomen verkeerd, werkt averechts en veroorzaakt schade (ook voor haarzelf!). Al meen ik bij haar pogingen tot nuancering te bespeuren (zo b.v. gisteren in het programma “Meeting point” van de Nederlandse Moslimomroep).
Nog een kleine verduidelijking, Anja: je zegt dat besnijdenis geen islamitisch, maar een Afrikaans gebruik is. Dat geldt voor vrouwen. Besnijdenis van mannen is wel een algemeen (o.a.) islamitisch gebruik, maar verder een heel andere kwestie.
Tenslotte: het optreden van advokaat R. (vroeger B.) Moszkovicz te Nieuewein voor twee Utrechtse Marokkaanse gezinnen, waarbij aangekondigd is te proberen het verschijnen van “Submission Part II” te verhinderen, raakt kant noch wal. Elke rechtenstudent kan vertellen dat zo’n actie volkomen kansloos is. En terecht. Het gaat nl. om een creatieve uiting (of je het er “mee eens” bent of niet), waarop nooit preventieve censuur mag worden uitgeoefend. Bovendien is het product nog niet eens vervaardigd. Geen enkele rechter in kort geding die bij zinnen is zal een dergelijke verbodsactie honoreren. Als het product eenmaal daar is, kan altijd nog bezien worden of juridische actie achteraf mogelijk en zinvol is. Kennelijk had de betrokken advokaat behoefte aan wat publiciteit voor zichzelf!
Zeker is Ayaan Hirsi Ali moedig.
Beste Olav, mannenbesnijdenis – en joods. Maar we zijn het eens, een geheel ander hoofdstuk. Want zolang de ‘slachtoffers’ daarvan zich niet in groten getale gaan weren tegen het gebruik blijkt het heel wat anders te zijn dan de brede vrouwenbeweging die zich nu teweer stelt tegen de genitale verminking van vrouwen.
Over Moszkovicz, dat lijkt me ook zeker niet de betrouwbaarste advocaat waar je zijn moet. Ik denk ook dat het een kwestie wordt van afwachten of Hirsi Ali haar boodschap gaat verpakken als ‘kunstuiting’ en of ze dan nog over de schreef gaat. Ondertussen is er een dringende behoefte aan een debat waar we de grenzen leggen van wat mag kunnen in Nederland. Die zijn wel erg opgerekt en de vraag is of we daar blij mee moeten zijn. Maar wat ik bedoel: er is sprake van een nieuwe strijdbaarheid onder de democratisch gezinde moslims die ik toejuich, al was dit nu net niet het meest geslaagde voorbeeld.
Roelf:
Natuurlijk heb ik die enkele moslima’s zien reageren op Hirshi maar wat bewijst dat?
Je kunt overal meningen voor en tegen vinden maar dat zegt mij niets over de mate van vertegenwoordiging.
Daar zou een goed onafhankelijk onderzoek naar gedaan kunnen worden maar wel annoniem in een veilige omgeving anders krijg je zeker geen goed beeld. Verder is er natuurlijk een enorme taalbarrière voor de meeste moslima’s.
Beroepshalve heb ik ze veel ontmoet.
Misschien is het nuttig dat Hirsi Ali deze discussie over haar zelf ook gaat volgen, om misschien ook een eigen duit in het zakje te doen, dit om te voorkomen dat er gaat gebeuren wat wij haar verwijten: praten, oordelen, zonder dat de betrokkene er zelf een deel van uit maakt.
In grote lijnen eens met je analyse. Ik wil er graag één ding aan toevoegen: voor mij staan Ayaan’s agendapunten, haar wijze van agenderen en haar persoon in feite los van elkaar.
Wat betreft haar agendapunten: ik heb dezelfde vragen als jij over de spanning tussen die solo-agenda en het algemene VVD-standpunt. Iets in mij zegt, dat het de VVD bepaald niet slecht uitkomt, dat Ayaan haar kamerfunctie voorlopig heeft neergelegd. Ik zei dat hier al eerder. Ik vind dat eerlijk gezegd ook niet chique tegenover Ayaan zelf. De VVD trekt ontegenzeggelijk profijt (ook bij het doorvoeren van andere agenda’s, zoals die van Verdonk) van haar succes bij vele kiezers – niet in het minst vanwege de positie waarin ze nu verzeild is geraakt – maar ze geven bewust nog niet aan, hoe zich haar standpunten verhouden tot het officiele partijstandpunt. Met andere worden: ze gebruiken haar (ik vind dat aan misbruik grenzen) maar laten haar politiek ook gevaarlijk ‘bungelen’.
Maar los daarvan vind ik dat ik goed heb te luisteren naar – en na te denken over wat ze zegt. En die zaken op hun eigen merites te beoordelen. Zoals ik dat met elk kamerlid doe.
Haar wijze van agenderen vond ik net als jij van meet af een rampzalige misser. Rampzalig ook vanwege de maatschappelijke gevolgen die ze ongetwijfeld zelf niet heeft gewild en voorzien. Maar wel had kunnen voorzien. Ook dat neem ik deels haar partij kwalijk, overigens. Ze hebben haar met veel tralala binnengehaald en ver voor de troepen uit laten lopen. Ik vond bijvoorbeeld direct na het verschijnen van de film de reactie van Van Aartsen schandalig onder de maat. “Ach ja, dat bloot.”
Ik zei het al eerder: Ayaan bedrijft vooral politiek als een actievoerder en niet als een kamerlid, volksvertegenwoordiger. Ze benut de middelen die haar als parlementarier ter beschikking staan, te weinig. Ik vind dat bijna onverteerbaar. Ook vind ik het zorgelijk dat ze bewust verzuimd heeft, brede coalities te zoeken in de kamer en daarbuiten.
Het initiatief daartoe hoeft niet alleen van Ayaan uit te gaan. Ik weet dat meerdere kamerleden geprobeerd hebben haar te bewegen tot samenwerking. Jij zegt dat ook buiten de kamer mensen haar hebben geprobeerd te bereiken. Niet gelukt, dus. Maar dat neemt niet weg dat ik vind dat iedereen het moet blijven proberen, omwille van de punten op Ayaans agenda die men deelt – en die zijn er. Dat mis ik in je verhaal en de consequentie zal zijn, dat ze nog verder geisoleerd zal raken. Ik zou dat onverstandig vinden, het werkt nog grotere verharding van haar standpunten in de hand.
Ayaan maakt, door haar geprononceerde acties en door de onvoorziene moord op Van Gogh als publiek persoon bij het publiek veel reactie los. Die hebben in feite niet te maken met haar agenda, maar wel met haar manier van agenderen. Men vindt haar moedig, men heeft met haar te doen omdat ze beveiligd moet worden, men roemt haar openheid. En de mensen die haar standpunten het best kunnen gebruiken voor hun eigen agenda, lopen het hardst weg met haar als persoon.
Ik vind Ayaan eerlijk gezegd niet moedig, ik vind haar onverstandig. Ik vind haar wel verbazend consequent in haar dogmatische stellingname, ze blijft trouw aan haar eenmaal ingezette strategie en neemt daar de gevolgen van. Ook voor haar persoonlijk zou het een ramp zijn, als het politieke isolement blijft voortduren – niet alleen nu ze niet in de kamer is, maar ook nadat ze is teruggekeerd. Ze neemt enorme politieke en persoonlijke risico’s die met haar persoonlijke achtergrond en aard te maken lijken te hebben. Ik heb daar grote moeite mee, omdat ze zaken aankaart die van groot algemeen belang zijn en deze maatschappij sterk beinvloeden. Door die focus op haar persoon is het bijna niet meer mogelijk – voor mij niet en voor anderen niet – echt objectief te luisteren naar wat ze zegt.
Maar bij mij overheerst een gevoel van grote bezorgdheid om haar persoon en nog grotere bezorgdheid om de gevolgen, als haar wat zou overkomen.
Beste Marijke, volgens de mededeling van Hirsi Ali zelf, in het NRC Handelsblad, volgt ze alles. Het staat haar net als jou vrij om te reageren als ze dat wil. Ze heeft verder meer dan wie ook de media tot haar beschikking die alles de wereld insturen wat ze zeggen wil. En weet je, als je een film laat uitzenden die door duizenden mensen wordt gezien, en een interview geeft aan het NRC dat door duizenden mensen wordt gelezen dan ga je er van uit dat mensen daar meningen over zullen hebben ook als je er niet zelf bij bent. We hebben het over wat Hirsi Ali in het openbaar zegt, en daar mogen we in het openbaar op reageren. We hebben het niet over haar als privépersoon, dat zou praten achter haar rug zijn maar dat is niet wat we hier doen.
AHA is een vrouw die bezig met een strijd. Geen strijd tegen de onderdrukking van de vrouw, maar een strijd tegen alle monsters uit haar verleden. Terecht dat ze met dit nare verleden wil afrekenen. Een normaal mens kan dit doen bij een therapeut, maar AHA koos ervoor om volksvertegenwoordiger te worden en de media als therapeuten aan te stellen. Ze doet het goed, zeven duizend euro netto ontvangt ze, om een proces te bewerkstelligen dat ze normaliter in haar privétijd had moeten doen. Ik neem het AHA niet kwalijk. Heb zelfs een beetje bewondering hoe ze het allemaal voor elkaar gekregen heeft. Ze spreekt volgens de rechtse media en volgens eenkennige politici en rechtse vooraanstaande Nederlanders namens een groep die heftig onderdruk wordt en wel nu direct de verlichting door de strot geduwd moet krijgen. De moslimgroep zelf schaart zich helemaal niet (logisch) achter mevrouw AHA.
Zelden heeft een voorvecht(st)er zonder de doelgroep te hebben in haar achterban zoveel media en politieke aandacht gekregen. Vergelijk het eens met een club als de AEL.
Voorman Diyaab Abu Jajah van de AEL wordt verguisd. Hij zou te radicaal zijn en zijn achterban (honderden duizenden allochtone jongeren) zou ziek zijn. Nee, met Diayaab durft niemand te praten en niemand wil dat ook. Zijn zeer grote achterban die schreeuwt om gelijke rechten, om erkenning van hun meegebrachte cultuur en normen en waarden worden genegeerd. Aan de andere kant heb je een frêle AHA, geen achterban, geen één moslimvrouw die haar openlijk steunt, maar die wel alle egards krijgt van een politica en een voorvechtster. Jongens en meiden, ben ik gek? Of klopt er iets niet?
Imad, je hebt een punt. Ik ben destijds naar Abu Jahjah gaan luisteren, in een zaal vol jonge moslims, en was eerlijk gezegd tamelijk onder de indruk. Niet dat ik het met alles eens was, maar wel hoe hij een nieuwe stroming verwoordde, niet die van assimilatie, niet die van je geheel op jezelf richten en in je eigen cultuur opsluiten, maar een geheel nieuw en geheel open offensief: wen er maar aan, dames en heren, er zijn hier moslims in de samenleving. Wat ik knap van hem vond is dat hij exact bleef manoevreren binnen de grenzen van de rechtsstaat. Ik was het met veel dingen niet eens, hij was me een beetje te positief over de sharia en veegde de rechten van vrouwen nogal onder de tafel – maar absoluut, er viel met die man te praten en niemand durfde. Inderdaad, een hysterische reactie. En een die volstrekt bevestigend was voor kwade jonge moslims; er wordt hier niet naar ons geluisterd.
En nu zitten we met Hirsi Ali. En weer krijgen de moslims bevestigd: er wordt weer volstrekt niet naar ons gelusiterd.
Ik volg zeker wel wat ze zegt, Claar. Maar ook als het gaat over bijvoorbeeld vrouwenmishandeling, ze loopt zo verschrikkelijk achter, ze weet er in feite zo weinig van. Er zijn vrouwen die ik ken die er zoveel meer over te zeggen hebben. In het begin was ze zelfs tegen opvanghuizen, want dat was de oplossing niet, vond ze. Dus als je het me niet kwalijk neemt, ik zal me zeker op de hoogte houden van wat ze zegt, en ik zal echt mijn best doen om elke keer opnieuw te kijken of daar iets bij zit, maar over het algemeen zoek ik het toch liever bij mensen met meer inzicht en ervaring.
Dat je naar haar luistert weet ik wel, Anja. Daar ga ik ook van uit.
Mijn punt is: blijf proberen met haar te praten en op de punten waarop kan worden samengewerkt, samen te werken. Ook als ze dat zelf niet wil. Ik denk dat isolement heilloos is.
Waarom zouden wij moeten ophouden over Hirsi Ali en haar met rust moeten laten terwijl ze zelf koploopster is in de hetze tegen Moslims in het algemeen? Ik heb niks tegen haar persoonlijk maar reageer wel op wat zij zegt en doet in de media. Dat is dan ook weleens boos en heftig maar neem me niet kwalijk ze roept ook niet op tot liefde maar haat dan kan ze dat verwachten. Mocht Ali eindelijk eens met een positieve bijdrage komen in dit hele verhaal ben ik niet te beroerd dat te ondersteunen, graag zelfs! Zij heeft een plek ingenomen met veel macht en ze zou haar achterban juist enorm kunnen helpen als ze samen met hen naar oplossingen op zoek ging. Maar zij kiest er zelf voor hun en iedereen die zich wel positief inzet de rug toe te keren. Ik kan niet anders dan het eens te zijn met Imad haar handelen is meer op frustraties uit haar eigen verleden gebasseerd dan op de realiteit nu hier in Nederland. Hoe verschrikkelijk het ook voor haar is ze moet eerst zelf maar eens hulp gaan zoeken voordat ze anderen wat te bieden heeft.
Ha, Anja,
Ik had hierover eerder een reactie verwacht. Ik ben het met de algene teneur eens. Hieronder iets wat je als een toevoeging kunt beschouwen.
Op 29 november j.l. postte ik het volgende op m’n weblog.
Vandaag stond er een interview met Ayaan Hirschi Ali in NRC. Daarin deed zij de volgende uitspraak: “De Islam in zijn zuiverste vorm is levensgevaarlijk.”
Daar wil ik wat kanttekeningen bij plaatsen. Want wie bepaalt wat in deze “zuiver” is? Je hebt binnen de Islam een hele ratjetoe aan stromingen en (ook) sekten. Je hebt vrijzinnige Islamieten; denk daarbij bijvoorbeeld aan de Alawieten, die door ultra orthodoxe moslims zelfs als “ketters” worden beschouwd. Anderszijds heb je Wahabieten en Salafisten. Dat zijn ultra orthodoxe sekten binnen de Islam.
Onder deze laatstgenoemde sekten (en i.h.b. de Salafisten) treft men wat mensen aan die als geweldadig religieus extremist kunnen worden beschouwd.
Als Ayaan Hirschi Ali op de opvattingen van deze laatstgenoemde lieden doelt bij haar uitspraak, dan ben ik het met haar eens. Echter, ik twijfel eraan in hoeverre moslims deze vorm van “zuiverheid” zullen onderschrijven, en er geen andere op-
vattingen en interpretaties op nahouden.
Haar uitspraak is derhalve in mijn ogen een nodeloze generalisatie, die daardoor maar beperkt effectief is bij de bestrijding van het bovengenoemde extremisme!
Laten we vooral in het oog houden waar het werkelijke gevaar m.b.t. politieke moorden als op 2 november j.l. vandaan komt: En dat is van mensen die het gedachtengoed van lieden als Sayyid Qutb aanhangen. Dit is een gedachtengoed dat, als het zou worden uitgevoerd in de praktijk, regelrecht naar een theocratisch schrikbewind leidt. Lieden die dit uitdragen moet je actief bestrijden.
Verder moet er actief tegen het isoleren van de Marokkaanse en Turkse gemeenschap worden opgetreden. Het is essentieel dat er geen marginalisatie plaatsvindt. Een dubbelstrategie dus. Dat was ook de reden waarom ik in die demonstratie onder de leuzen “Samen voor een kleurrijk Nederland” en “Tegen de hetze” van afgelopen zondag meeliep.
Opmerkelijk is dat er vrijwel géén wanklank op volgde. Hier stond (en staat) de “reageer” optie open, terwijl ik die op een paar andere plekken had dichtgegooid om te verhinderen dat m’n weblog voor draaischijf van rechts gescheld werd misbruikt.
Mazzel & broge, Evert
PS: Nog naar 2 vandaag gekeken vandaag? Waar ter wereld wordt aan een pasgeboren baby een uitzettingsbevel aangezegd? En waar ter wereld moet een ongeboren vrucht worden aangegeven?
Nederland wordt zo nog de riséé van Europa. Over modderfiguur gesproken.
Ik ben het met Claar eens dat er geen weg naar een oplossing is als twee voorvechtsters voor de rechten van de vrouw met elkaar vechten i.p.v. praten.
Mijn klomp brak toen ik jouw reactie over Abu JahJah las. Ik citeer:
“Ik was het met veel dingen niet eens, hij was me een beetje te positief over de sharia en veegde de rechten van vrouwen nogal onder de tafel – maar absoluut, er viel met die man te praten en niemand durfde”.
Waarom ben je zo boos op Ajaan?. Wat is het dat maakt dat je met haar NIET kunt praten? Ik heb je verhaal gelezen met de hele opsomming van feiten. Maar ieder mens heeft recht op zijn standpunt en heeft het recht deze te uiten. Wat de rest er mee doet is geheel voor hun eigen rekening. Voor de moslim gemeenschap en voor de niet moslim gemeenschap. Vul je je hart met haat of niet? Keer je die andere wang toe?
Anja schrijft in haar artikel: “Dat haar bekeerlingen geen zin hebben doet er niets toe.”
Meneer pastoor kwam vroeger vragen wat er aan de hand was, als kind nummer 6 plots op zich liet wachten. Ook die vrouwen hadden in eerste instantie geen behoefte aan bekering.
Oproep aan Hirsi Ali: Als je dit leest – volgens betrouwbare bronnen volg je alles aangaande jouzelf- doe mee met de discusie, laat van je horen..
Beste Claar, ik heb nog nagedacht over jouw opmerkingen. Ja, ik vind het belangrijk om een onderscheid te maken tussen Hirsi Ali als politiek fenomeen, als publiek persona zeg maar, en Hirsi Ali als privépersoon. Ik heb het over de politieke werking van Hirsi Ali, waar ik, dat is duidelijk, heel erg veel bezwaar tegen heb. Dat is meteen een antwoord op Ali Dekker die er een persoonlijke vete van wil maken. Ik ben niet boos op Hirsi Ali persoonlijk, ik ben wel erg gekant tegen de schade die ze heeft aangericht voor Nederlandse moslims.
Ik zal ook niet in het openbaar gaan speculeren over de psychologie van Hirsi Ali die er achter steekt. Haar traumatisering enzovoorts. Ik vind dat we daar van af moeten blijven. Ik kom oorspronkelijk uit de hulpverlening, daar heb ik een ethiek van meegenomen dat je gepsychologiseer bedrijft aan de borreltafel maar niet met oordelen komt over iemand als persoon in het openbaar, althans niet met psychologisch gespeculeer.
Bij het scheppen van Hirsi Ali als politiek fenomeen zijn meer partijen betrokken, dat is de gedachte die achteraan kwam zeilen naar aanleiding van de opmerking van Claar. Daar is de VVD die haar om te beginnen het mandaat heeft gegeven als woordvoerder integratie, om, inderdaad, haar nu te laten bungelen. Ik weet uit eerste hand dat veel VVDers niet gelukkig zijn met haar acties, maar de partijleiding heeft kennelijk niet op tijd tegen haar gezegd, Ayaan, dit mag je niet doen in het kader van de partij zonder discussie vooraf.
Dan is er Opzij, die haar naar voren hebben geschoven als de aanvoerster van de allochtone vrouwenemancipatie, zonder te checken of ze wel een achterban had. Het is duidelijk dat Opzij hier een eigen agenda had, want Cisca Dresselhuys was al veel eerder bekritiseerd op haar stellingname over de hoofddoeken die er bij haar niet in zouden komen. En nu had ze een vrouw in handen, zwart, voormalig moslim, die hetzelfde zei als zij. Die heeft ze vervolgens naar voren geschoven: kijk, nu horen jullie het ook eens van een ander. Ook Opzij is dus medeplichtig aan het scheppen van het fenomeen Hirsi Ali. Al is het Hirsi Ali zelf die er kennelijk geen bezwaar tegen had om even de derde feministische golf uit te roepen zonder zich af te vragen namens wie ze dat eigenlijk deed.
En dan hebben we de media. Voor hen was Hirsi Ali gevonden vreten. Veel interessanter dan al die hardwerkende maar gematigde en genuanceerde vrouwen die zich al veel langer inzetten voor de emancipatie van hun achterban. Altijd goed voor een rel, altijd bereid tot extreme uitspraken, geheel in de trend passend van de nieuwe vreemdelingenhaat, en om dat nog interessanter te maken, zelf van moslimafkomst. En erg fotogeniek. Zo gaat dat dus.
En Imad heeft gelijk. Abu Jahjah, die wel degelijk woordvoerder was van veel jonge moslims werd ogenblikkelijk gedemoniseerd, op het hysterische af afgeserveerd, terwijl Hirsi Ali die praktisch namens niemand sprak naar voren werd geschoven.
Mijn vraag is wie wie heeft gecreëerd. Hoe belangrijk zouden de uitspraken van Hirsi Ali worden gevonden zonder die uitgebreide media aandacht? Zou ze dan niet gewoon een mening zijn tussen vele andere? (Een mening, dit om misverstanden te voorkomen, die ze mag hebben, zoals ik daar kritiek op mag hebben) En omgekeerd, wat voor invloed heeft het op iemand als je maar met je vingers hoeft te knippen en de pers komt bij je langs? Ik kan ook hier alleen maar speculeren, maar ze zou de eerste niet zijn die erg in haar eigen importantie is gaan geloven juist doordat de media haar zo extreem uittillen boven de massa.
Het lijkt bij elkaar op een complot, maar zo werkt het niet. Het lijkt mij meer op een samenloop van omstandigheden, van verschillende belangen die met elkaar het fenomeen Hirsi Ali hebben gemaakt,met medewerking van Hirsi Ali zelf. Hoe het temidden daarvan met de persoon Hirsi Ali gaat, ik weet het niet, maar zorgelijk lijkt het me wel. Ik hoop voor haar dat ze mensen om haar heen heeft die haar niet nog verder de verkeerde kant op adviseren, maar gezien wat ze doet vrees ik het ergste. Het is ook de vraag voor wie ze nog bereikbaar is in de rol die ze zich heeft aangemeten, en die tot nu toe aan alle kanten werd bevestigd.
Op wie ben ik kwaad? Niet op de VVD, dat is de VVD nu eenmaal. Niet eens zozeer op de media, die doen wat de media altijd doen. Wel op Opzij. Die hebben een aantal belangrijke lessen van het feminisme verloochend, met name dat we rekening houden met de diversiteit tussen vrouwen, dat niemand voor een ander kan bepalen hoe emancipatie er uit moet zien. Opzij had naar de moslimvrouwen moeten luisteren, in plaats van een oordeel over ze te vellen. Ik neem ze dat persoonlijk diep kwalijk, het is tenslotte ook mijn erfgoed dat hier verkwanseld is, en ik neem het ze kwalijk dat ze mee hebben geholpen aan het scheppen van het fenomeen Hirsi Ali. Of ik kwaad ben op Hirsi Ali zelf? Ik geloof het eigenlijk niet. Ik ben wel fel gekant tegen de boodschap die ze de wereld instuurt. Ik sta op dit punt vierkant achter de Nederlandse moslims die zich beroepen op het recht op vrijheid van godsdienst, en zich nu te weer moeten stellen tegen islamofobie en racisme. Aan die islamofobie heeft Hirsi Ali een belangrijk aandeel gehad, en ze blijft dat verkondigen. We staan dus in deze zaak werkelijk politiek gezien tegenover elkaar. En dat zal ook zo blijven zolang ze met haar missie door zal gaan. We hebben nooit persoonlijk kontakt gehad, maar kontakt zou in dit geval niet helpen. Het gaat niet om persoonlijke misverstanden die op te lossen zouden zijn met een goed gesprek. Het gaat eigenlijk helemaal niet zo erg over Hirsi Ali, of over mij. Het gaat over een fundamenteel verschil van mening over wat er in deze tijd nodig is in dit land. Een fundamenteel verschillend politiek standpunt.
Als ze uit haar isolement zou willen komen? Ik denk dat ze ondanks de schade die ze tot nu toe heeft aangericht bij meerdere moslimvrouwen opnieuw welkom zou zijn, als ze werkelijk kontakt zou willen maken, als ze werkelijk zou willen samenwerken, als ze werkelijk zou willen luisteren, als ze bereid zou zijn om haar dogmatische opvattingen over de islam wat te laten vieren – maar ik denk dat het wishful thinking is om te geloven dat dit nog gaat gebeuren. Dat ik ongelijk moge krijgen.
Ayaan gelooft niet in een europese islam. Haar argumentatie is dat “de vrije keuze” de islam van de profeet Mohammed en van de koran en van de Hadith de rug toekeert. Het lijkt me dat de mensen die wel in een europese islam geloven de handschoen moeten oppakken.
Imad El Kaka
Wat wordt er veel gepsychologiseerd over AHA.
Er is inderdaad niet veel waardering in Nederland voor een aantal door Afrikaanse moslims meegebrachte culturele verschijnselen.
Bij mij ook niet. Mag dat??
Als ik naar de VS zou gaan ga ik toch ook geen actie voeren om mijn Nederlandse waarden te verkopen en boos worden als ze daar niet op zitten te wachten?
Marijke, ik denk dat je oproep aan Ajaan tevergeefs is. Zonder haar persoonlijk leed te kleineren, denk ik dat ze te koppig aan haar gelijk blijft vasthouden om zich te verwaardigen om aan dit soort discussies mee te doen. Je kunt je eigen gelijk nu eenmaal beter verdedigen (vooral naar jezelf toe) vanuit een ivoren toren. Vaak word je er juist sterker van als je je kwetsbaar opstelt: Ajaan is moedig, maar daarvoor is een ander soort moed nodig dat dieper gaat. Ik wens Ajaan heel veel sterkte, met name in haar prive-leven.
Iemand vrieg waarom Ayaan Hirsi Ali niet door haar eigen partij tegen zich in bescherming wordt genomen. Simpel: de VVD spint goed garen bij haar. Zalm wist wel wat hij deed toen hij haar binnenhaalde.
Hirsi Ali – ooit werkzaam bij de Wiardi Beckmanstichting – is geen VVD’er in hart en nieren. De partij is een voertuig voor haar prive-campagne. Ik zou haar zelfs geen politica willen noemen. Daarvoor is een bredere visie op de samenleving voor nodig, en aandacht voor andere onderwerpen. Zij wil dat onrecht dat haar vroeger in Somalie is aangedaan als basis voor beleid zien.
Ik hoorde ooit Yasin hartog van Islam en Burgerschap eens zeggen dat naar aanleding van Hirsi Ali’s uitlatingen moslimvrouwen zijn opgestaan en hebben gezegd: “wat nou achterlijk?” en zich meer zijn laten zien en horen. Niet met Hirsi Ali, maar als tegenreactie. hartog vond dit een positief gevolg van AHA’s negatititeit. Hoe zien Anja, Imad, Claar ende anderen dit?
@n de vries 25: Ik weet dat je het niet tegen mij hebt maar ik snap eigenlijk niet zo goed wat jouw comment met de comment van Imad te maken heeft????
@N. Als ik naar de VS zou gaan ga ik toch ook geen actie voeren om mijn Nederlandse waarden te verkopen en boos worden als ze daar niet op zitten te wachten?
Beste N., heb je nog nooit geluisterd naar Nederlandse toeristen die in b.v. Frankrijk of Duitsland met andere broodsoorten, eetgewoontes, winkelsluitingstijden of andere onbenullige verschillen geconfronteerd worden? Die worden heel boos, want uiteraard is het alleen in Nederland goed. Aanpassen – ho maar. Het is banaal maar het helaas zeer waar.
@Anja,
Ik ben het me je eens dat de media, en wij dus nu ook, Ayaan Hirshi Ali belangrijker maken dan ze is. Doordat ze veel aandacht krijgt krijgen haar woorden gewicht. Door dat gewicht voelt de moslimvrouw zich aangevallen. Terecht. Zou ik ook niet leuk vinden dag in dag uit dat gekeuvel over Ayaan Hirshi Ali en de Islam. Maar wat is voor Ayaan het alternatief?. Via de moslimvrouw aktie voeren?. Vanuit de moslim gemeenschap het een en ander aan de kaak stellen?. Stoppen en een andere hobby zoeken?. Ik zou het eerlijk gezegd niet weten.
Wat een discussie! Ze houdt ons in ieder geval van de straat, onze Ayaan. Dit weekend heb ik een uitgebreid artikel geschreven met een analyse waarom ik denk dat Ayaan moslimvrouwen (nagenoeg geheel) niet bereikt. Dit artikel zal deze week in een landelijk ochtendblad worden opgenomen. Daarna kan ik zelf ook wat inhoudelijker reageren. N de Vries: als moslima die contact heeft met heel veel andere moslima’s en van hen ook weer hoort over hun contacten met heel veel moslima’s: het is de waarheid dat nagenoeg GEEN EEN moslima zich gesteund voelt door deze vrouw.
Het artikel dat ik schreef is een serieuze poging om nieuwe helderheid in de discussie te brengen. Maar een beetje humor kan ook geen kwaad.
Gisterenavond keek ik naar de herhaling van Kopspijkers en zag daar Jack Spijkerman een oproep doen aan de kijkers om een verzoek in te dienen voor oudejaarsavond. Je kunt een bescheiden wens indienen, en als je wint, wordt deze uitgevoerd. Toen bedacht ik het volgende.
Als voorzitter van een landelijke moslimvrouwenorganisatie, die al 23 jaar onafhankelijk draait, ben ik altijd op zoek naar nieuwe abonnees voor ons maandblad. Het lijkt me een goed idee om aan Jack Spijkerman te vragen of ik op kosten van de VARA drie ere-jaarabonnementen mag verstrekken aan belangrijke vrouwen die een constructief bijdragen aan de discussie ‘over ons’.
Ik dacht aan Ayaan Hirsi Ali, minister Rita Verdonk en aan onze hardcore feministe Ciska Dresselhuys. Omdat oudjaarsavond een bijzondere gelegenheid is, bedacht ik dat er nog wel een extra cadeautje bij zou kunnen. Wat zouden jullie ervan vinden als ik bij het eerste nummer van het maandblad dat onze ereabonnees ontvangen, een hoofddoek zou doen. Maar wel een hoofddoek in stijl.
Toen ik over een hoofddoek voor Ayaan dacht, herinnerde ik mij Submission. Zij heeft overduidelijk een voorliefde voor doorschijnende gewaden. Daarom bedacht ik dat ik voor Ayaan alleen een door Turkse vrouwen gehaakt sierrandje zou meenemen, dat zij meestal op kunstzinnige wijze aan de randen van hun hoofddoeken naaien. Met het randje zonder doek, bereikt Ayaan voor Submission 2 optimale doorzichtigheid met een vleugje islam.
Voor mevrouw Verdonk dacht ik eerst aan een niqaab, mét oogsluiertje. Er zijn namelijk van die oogsluiertjes die op tralies lijken, en dat lijkt mij – in het kader van de nadruk die zij legt op veiligheid, niet slecht. Maar bij nader inzien had ik een beter idee (denk ik). Wat vinden jullie van een hoofddoek met een ‘islamvignet’. Achter op de hoofddoek kan ik een nieuwe maan laten drukken. Als mevrouw Verdonk dan een moskee wil bezoeken, hoeft zij slechts haar nieuwe hoofddoek te dragen, en iedere moslim zal weten dat zij een ingeburgerde moskeeganger is.
Voor Ciska Dresselhuys kan ik het kort houden. Aangezien zij geen redactrices met hoofddoek toelaat, zal ik speciaal voor haar een hoofddoek laten ontwerpen die je op elk gewenst moment OPZIJ kunt schuiven …
Wat vinden jullie van mijn idee? Zouden de dames het gebaar waarderen? Of heeft de strijd het zuur in de benen geslagen?
Met oprechte betrokkenheid,
Anja, op de vraag of Ayaan bereid is haar dogmatische opvattingen over de islam wat te laten vieren, durf ik geen antwoord te geven. Verstandelijk gesproken moet ze daartoe echter wel in staat zijn, door oog te krijgen voor het niet te loochenen feit dat de Verlichting of Bewustwording, die volgens haar (a) aan de islam voorbij is gegaan en (b) het kenmerk is van de VVD, nog steeds gaande is. De vraag is alleen in welk stadium dit autonome menswordingsproces zich anno 2004 bevindt, politiek gesproken. Volgens mij komt dit stadium vrij vertaald neer op ‘plat secularisme’. Een politieke overgangsfase waarin geen plaats is voor metafysische noch voor gelovige opvattingen. Het is deze eenzijdige levenshouding die kenmerkend is voor onze VVD-coryfeeën.
De VVD zie ik dan ook niet als ‘partij van de Verlichting’, die onder aanvoering van Ayaan als missionaire beweging bij machte is ons de verlossende weg te wijzen, maar als ‘partij van het plat secularisme’, dat geen enkel perspectief biedt. Desondanks zie ik de toekomst met vertrouwen tegemoet, omdat het proces van Verlichting of Bewustwording – als evolutionair proces – nu eenmaal niet persoons- of partijgebonden en daardoor niet te stuiten is. Als overgangsfase zal het plat secularisme dan ook op zeker moment haar politieke tijd hebben gehad. Daardoor zullen wij (als mensheid) op een goede dag automatisch in een volgende of hogere politieke fase belanden, waarin de rol van partijen als de VVD is uitgespeeld, met alle implicaties van dien betreffende ons partijpolitiek bestel.
In het licht van deze niet te ontlopen helende doorbraak, wordt het dan ook tijd dat wij de eindigheid of achterhaaldheid van onze – tot op het bot – verdelende partijpolitiek onder ogen gaan zien, oftewel is het geboden dat het breed gedragen geloof in ons partijpolitiek bestel in alle vrijheid openlijk ter discussie wordt gesteld. Uiteraard ten gunste van een zuiver democratisch bestel, met een daaraan gekoppeld beleid ‘van, voor en door het volk’. Via een Brede Maatschappelijke Discussie (BMD) en met behulp van onze ongeëvenaarde informatie en communicatie technologie (ICT), moet dit baanbrekende proces in gang gezet kunnen worden. De BMD die het geloof in ons partijpolitieke conflictmodel moet vervangen door het geloof in een harmoniemodel dat boven de partijen staat. Een zuiver democratisch model, dat de onontbeerlijke basis vormt voor de creatie van een puur democratisch beleid als product van collectief leiderschap. In feite kan dit werkbare lange termijn beleid worden gezien als de concretisering van de oproep ‘om de handen ineen te slaan’, die rapper Ali B. deed in zijn reactie op de moord op Theo van Gogh.
Wel beschouwd moet een ieder kunnen instemmen met deze broodnodige BMD, omdat zij (ideëel gesproken) voor niemand – van welke levensbeschouwelijke gezindte en/of politieke gezindheid dan ook – een bedreiging vormt. Haar doel is immers de creatie van een politiek harmoniemodel met een daaraan gekoppeld overkoepelend consensus beleid, waarin iedereen zich moet kunnen vinden! De democratie in optima forma, die niet alleen bij machte is de grote problemen van onze tijd – met name het geweldsprobleem, ofwel het terrorisme – adequaat aan te pakken, maar ook recht doet aan de alom (zowel bij jong en oud, autochtoon en allochtoon, gelovige en niet-gelovige) aanwezige behoefte aan solidariteit en saamhorigheid.
In tegenstelling tot Olav Meijer zie ik wel degelijk brood in het kort geding dat advocaat R. Moszkowicz aanspant tegen Ayaan Hirsi Ali, namens een aantal islamitische cliënten. Hun eisen komen mij namelijk alleszins redelijk voor. Ik hoop dan ook dat in het kort geding de eisende partijen in het gelijk worden gesteld. Daarmee zal niet alleen ‘zinloos geweld’ maar ook ‘zinloos gescheld’ eindelijk strafbaar worden, wat de kwaliteit van onze democratische(!) rechtsstaat zonder meer ten goede zal komen. Bij schelden vloeit weliswaar geen bloed en ontbreken corpus delicti, maar de uitwerking daarvan kan voor de betrokkenen wel degelijk vernietigend uitpakken, zoals spreekt uit het Slavisch spreekwoord: “Een woord kan erger slachten dan een zwaard”. Een realiteit, waarvan het staken van voetbalwedstrijden in de ere(!)divisie zonneklaar getuigt.
Als de huidige maximale kamerzetelbezetting van 148 ook diegene is waarmee we straks het nieuwe jaar ingaan, dan zullen de politici Wilders en Hirsi Ali ook vanzelf de ‘martelaren van het vrije woord’ gaan worden. En dat is een ontwikkeling die de potentiële aantrekkingskracht van de opvattingen van Hirsi Ali en Wilders op de kiezer nóg veel groter zal maken. Juist omdat er velen zijn in de samenleving die zich op geen enkele wijze vertegenwoordigd voelen in het parlement en dat toegevoegd aan het algehele gevoel van ontevredenheid dat onder een nog groter deel van de Nederlandse bevolking heerst.
De oproep van Jan Marijnissen op zijn weblog (waar ik het nu niet heb kunnen plaatsen) om Wilders en Hirsi Ali te ‘gedenken’ door voor (of na) elk debat mensen bepaalde, door hun gedane uitspraken te laten voordragen, lijkt mij niet de juiste manier om de leegte van de afwezigheid van deze politici, qua persoon evenzeer als qua standpunten, te ‘compenseren’.
Ik zou er eerder voor pleiten om de mogelijkheid te onderzoeken of er niet via een aantal aanpassingen op het gebied van multimediale telecommunicatie de debatten zo in te richten zijn dat politici als Wilders en Hirsi Ali thuis interactief deel kunnen nemen aan de debatten waaraan zij anders helemaal niet zouden deelnemen. Op zo’n wijze, dat parlementsleden via een groot projectiescherm (zoals we die zien in elk actualiteitenprogramma) deze politici ook kunnen ‘volgen’ en met hen kunnen communiceren, oftewel: het debat aangaan. Want dat laatste is nu zeker hard nodig.
En wat kunnen we in deze situatie ook anders doen dan de omstandigheden en condities waarin het debat nu gevoerd wordt binnen de Kamer enigszins aan te passen, beter dan slechts te willen ‘gedenken’ (want daarmee krijg je het debat met deze politici nog niet terug)? Bovendien zijn de investeringen voor het interactief kunnen voeren van dergelijke debatten voor politici als Wilders en Hirsi Ali zeer gering in vergelijking met de hoge beveiligingskosten die gemaakt moeten worden om hen alleen al gedurende de reis die ze daarvoor anders moeten maken zo goed mogelijk te beveiligen.
Dit is wat H. Ali doet, maar dan anders,
http://server5.theimagehosting.com/image.php?img=love_thy_loo.jpg
Beste Alie, wat voor Hirsi Ali het alternatief zou zijn lijkt mij nogal voor de hand liggen – niet dat het veel zal helpen. Het is namelijk nog nooit in de geschiedenis gelukt een heel bevolkingsdeel van boven af te bekeren tot wat dan ook, tenzij je echt staatsgeweld gaat gebruiken. En zelfs dan.
Het is ook nog nooit in de geschiedenis gelukt om vrouwen van boven af te emanciperen zonder de medewerking van die vrouwen zelf. Vrouwenbevrijding zonder vrouwen – hoe wou je dat doen?
Dus wat ze zou kunnen doen, is van haar paard af, toontje lager, met vrouwen kontakt maken, luisteren naar wat ze te zeggen hebben, luisteren naar wat ze nodig hebben, met hen samen beleid maken, dat de politiek inbrengen. Zo doe je dat, dacht ik. Mét de vrouwen, niet over ze heen.
Als ze dat zou doen zou ze ook tot de ontdekking moeten komen dat de islam niet het probleem is. Dan zou ze er achter komen dat haar ervaringen niet representatief zijn voor alle moslimvrouwen, al helemaal niet van de moslimvrouwen die hier wonen en moeten concluderen dat haar oplossing niet meer is dan dat, háár oplossing, en dat vrouwen mondige wezens zijn die misschien iets anders willen dan zij. Bijvoorbeeld niet met hun hele familie breken of hun religie bij de vuilnisbak zetten. Ze zou dus, om te beginnen, de vrouwen die ze zegt te willen bevrijden eens serieus kunnen nemen. Dat lijkt mij de kern van elke soort feminisme of opkomen voor gelijke rechten die je bedenken kunt, en daarom spijt het me erg, maar zie ik haar niet zo erg als een vrouwen voorvechtster.
Ceylan, ik moet er wel om lachen en het zou zelfs leuke kunnen televisie opleveren. Verder hoop ik dat je met de drie in gesprek kunt komen. Bij lovely Rita weet ik niet of je de lach (weer) op haar gezicht kunt brengen, maar het is een poging waard, ze lijkt me niet van humor ontdaan.
@ Wouter ter Heide (33):
Beste Wouter,
Je bent kennelijk niet juridisch onderlegd. Dat is niet erg, maar denk dan wel eerst goed na voordat je iets stelt. In een kort geding, dat een civiel proces is, kan nooit iets “strafbaar worden”, dus ook niet “zinloos gescheld”. In zo’n procedure gaat het tussen twee civiele partijen. In nr. 9 heb ik heel kort uitgelegd waarom de aangekondigde actie juridisch kansloos is. (Zelf ben ik jurist, en ook andere juristen hebben zich in gelijke zin uitgelaten). Dit is heel iets anders dan het moreel, politiek of anderszins toejuichen van “Submission Part II”. Wat mij betreft: integendeel!
Goed nieuws.
Reactie van andere moslim’s op AHA uitgebreid in het laatste nummer van het blad opzij.
Dat klopt, beste N. en als je dat nu ook goed gelezen hebt dan krijg je bevestigd wat ik al zei: er is maar een klein handjevol moslimvrouwen te vinden die achter Hirsi Ali staan. Dat is in dit nummer van Opzij zegge en schrijve Nahed Selim, en dat ook nog niet zonder kritiek, en een studente die anoniem wil blijven. Opzij heeft het al eerder toe moeten geven nadat ze de reacties op Submission die naar de VPRO en naar de VVD hadden gestuurd hadden geanaliseerd. Van de 8oo reacties was 95% positief – wat klopt, want die bestonden voor 90% uit autochtonen. Van de 40 allochtone vrouwen die reageerden was de meerderheid negatief.
En reken er maar op dat Opzij hun best hebben gedaan om er meer moslimvrouwen te vinden die het met Hirsi Ali eens zijn want die snappen ook wel dat ze er een niet al te beste figuur mee slaan.
We zullen het wel niet eens worden maar toch wel een nuttige discussie vind ik.
Dank voor ieders openheid.
Een ieder kieze zelf het standpunt dat het beste bij haar/hem past
Hartelijke groet, Nico
AHA doet maar, het laat me eigenlijk steeds meer koud. Mijn Turkse buurvrouw zei eens als reactie op beledigende en afkrakende uitspraken over moslims: “Imad, ze bereiken er niets mee, behalve haat. En wat de moslims betreft, die zijn net theezakjes, als je ze onderdompelt, worden ze alleen maar sterker.”
@Anja,
Ik ben het met je eens als je stelt dat je eerst draagvlak moet creeren voor de verandering die je voor ogen hebt. Samen met je doelgroep. Maarrrrrr…..wie is die doelgroep?. Wil je alleen de vrouw emanciperen of zie je in dat de mannen hier een hele grote rol in meespelen?. In het geval van de islam… wil je alleen de moslim bereiken of wil je ook de rest van de samenleving bereiken?.
Stel nu dat ik de kracht en de motivatie zou hebben om in Staphorst de vrouwen te waarschuwen voor bepaalde dingen binnen hun geloof?. Die dingen die niet stroken met mijn basisgevoel voor rechtvaardigheid. Moet ik dan alleen die vrouwen benaderen?. Of betrek ik daar de hele samenleving in?
In mijn ogen is haar werk niet contraproductief. Ze heeft dan nog niet voldoende draagvlak maar de eerste feministe had dit ook niet.
Ezra huilt van schaamte en bidt zijn God tot vergeving, roept het volk tot verantwoording, probeert het los te maken uit de moraal van die dag, uit de vrije markteconomie, maar hij is maar een schiftgeleerde en priester, zonder reële politieke macht. Dertien jaar probeert hij het en het haalt niets uit.
Anja,
Wat ik altijd in jou bewonder, is dat je de strijd “met” voert, en niet “voor” of “tegen”. Dit stuk is er weer eens een mooi voorbeeld van. Inderdaad, als religie en politiek gescheiden zijn, hoort er geen politieke oorlog tegen religie te worden gevoerd (ook een goed punt voor ons in Veenendaal!)
Ik had zelf al heel gauw door dat Ayaan een beetje van het padje af is, en ik ben blij dat er mensen zijn zoals jij die nuchterder en eerlijker met de zaken omgaan.
De vraag is: hoe krijgen we dit beter in the picture? We worden overstemd door de groeiende rechtse groepering van haatzaaiers, en de positieve geluiden worden genegeerd. Iedere constructieve onderneming wordt te veel in stilte gehouden. Tijd om dit eens aan te pakken, want we dwalen steeds verder af op het pad van tweedeling.
Beste Olav Meijer,
Mijn dank voor je beschaafde corrigerende tik. Beschaafd, omdat je mij niet mijn gebrek aan juridische kennis verwijt, waar je gelukkig geen enkel probleem mee hebt, maar mij terechtwijst wat mijn onnadenkendheid betreft. Na enig nadenken (als rationele reflex op je corrigerende tik) was het voor mij dan ook zonneklaar dat door de scheiding van kerk en staat de wereldlijke rechter (ook al is hij/zij diep gelovig) nooit kan/mag bepalen wanneer de God van gelovigen wordt belasterd. Spreken over een strafbaar feit is dan ook gespeend van elke realiteitszin. Datzelfde geldt uiteraard ook voor een kunstzinnige uiting als Submission part II. Sterker, kunst inzetten als politiek middel voor het bereiken van een hoog politiek doel, juich ik juist van harte toe.
Maar met de onmogelijkheid van strafbaarstelling van godslastering en van de productie van Submission part II, heeft het recht echter allerminst zijn beloop gehad. Op morele gronden is één en ander namelijk wel degelijk aanvechtbaar. Vandaar dat het ultieme politieke ideaal van een samenleving die voor een ieder aanvaardbaar is, zowel rationeel als moreel gesproken, met politici van het kaliber Ayaan Hirsi Ali nooit bereikt zal worden. Integendeel, de grimmige polarisatie (waarmee bewakingsdiensten en producenten van kogelvrije vesten goud geld zullen verdienen) zal met de dag meer werkelijkheid worden, ten koste van de softe consensus, waarmee geen droog brood te verdienen is.
Toch denk ik dat die broodnodige politieke eenheid uiteindelijk aan het langst eind zal trekken, zoals ik in nr. 32 duidelijk heb trachten te maken. Een happy end van onze politieke geschiedenis, als begrijpelijk gevolg van een helende doorbraak of politieke mutatie, waarbij sprake is van winstmutatie. Daarmee bedoel ik de realisatie van een politieke mutant, die terugmutatie of reversie uitsluit. Niet om redenen van onwil, maar uit puur uit opportunisme, omdat hij zowel kwalitatief als kwantitatief voordeel oplevert voor een ieder, onafhankelijk van levensbeschouwelijke gezindte en/of politieke gezindheid. Deze duurzame politieke mutant (een zuiver democratisch bestel, met een daaraan gekoppeld beleid ‘van, voor en door het volk’) komt begrijpelijkerwijs niet spontaan uit de lucht vallen als een godsgeschenk, maar zie ik als het logisch product van de Brede Maatschappelijke Discussie waarvoor ik in nr. 32 een lans breek.
Ik houd niet van complottheorieen. Ik ben niet zo naief dat ik geloof dat er geen (politieke) complotten gevoerd worden (de geschiedenis leert ons bijna dagelijks dat dit in grote mate wel gebeurt), maar vind ik het nogal zonde van mijn tijd om na te denken over een mogelijk complot waarvan ik van tevoren weet dat ik nooit voldoende info zal hebben om het enerzijds of anderzijds te zeker te weten.
Daarom vind ik het niet nodig (en ook niet chique) om te discussieren over de vraag of Ayaan Hirsi Ali (en nu ook Geert Wilders) terecht of onterecht niet in de Kamer verschijnen. Ik ga ervan uit dat zij voldoende redenen hebben voor hun keuze, en dat op zichzelf vind ik heel ernstig.
Maar zowel Ayaan Hirsi Ali als Geert Wilders gaan wel door met het uitdragen van hun persoonlijke visie op onze samenleving, met name in de media. En zij zijn daarin niet in het minst terughoudend. Dat betekent voor mij dat ik inhoudelijk ook net zo kritisch mag reageren, als ik nodig achten en dat ik ook niet terughoudend hoeven te zijn. Maar dan wel over de inhoud van hun uitspraken en/of visie. Daar valt bovendien al genoeg over te zeggen.
Veiligheidsdiensten adviseren blijkbaar degenen die het aangaat om nagenoeg geen uitspraken in het openbaar te doen over de bedreigingen aan hun adres. Ayaan Hirsi Ali en Geert Wilders doen dit wel. Dat is misschien niet verstandig en ook niet zo chique, en het leidt in de ogen van sommigen (ook die van mij) wellicht tot gemakkelijke stemmen. Maar uiteindelijk raakt deze keuze hun eigen positie toch het meest, daar zijn zij dus zelf verantwoordelijk voor en ik heb geen enkele behoefte en daar ongevraagd (en ik weet wel zeker ongewenst) advies over geven.
Ik word ook wel gek van hun sympathisanten die direct weer moord en brand schreeuwen (en daarvoor alle ruimte krijgen in de media) als de kritiek luider wordt, maar ik denk dat de inhoud uiteindelijk het tij wel zou keren, en wellicht is het al gekeerd. Ik denk dat een goed toehoorder argumenten genoeg kan vinden om het gedachtegoed en de visie van beide politici te weerleggen. Daar is ook de sterkste tegenkracht te verkrijgen. Ik leg me daar dus op toe, zowel vanuit ethisch als strategisch standpunt.
Aangezien ik mevrouw Ali nooit persoonlijk heb ontmoet, kan ik slechts af gaan op haar publiekelijk optreden. Wat mij daar keer op keer bij opvalt, is haar manier van spreken in een groep. In het kort, tijdens discussies eist zij respect voor haar mening zonder ook maar een greintje respect te tonen voor haar discussie-genoten. Hoor en wederhoor lijkt aan haar aan dovenmans(-vrouws) oren besteed. Het verbaast mij, dat iemand op academisch niveau geschoold en notabene lid van het parlement zowel alle fatsoensnormen als academische normen voor debat en discussie aan haar laars lapt. Ze spreekt een stelling uit, verzoekt anderen daarop te reageren. Anderen reageren op haar stelling, verwerpen deze vaak met onderbouwde argumenten, werpen de onderbouwde tegen-stelling op, vragen haar daarop te reageren…en het enige wat zij doet, is haar stelling nogmaals uit te spreken zonder enige concrete en onderbouwde argumenten. Zowel haar stellingname in discussies als haar open brieven in landelijke dagbladen als antwoorden op haar critici staan vol van uitspraken, die veelal als los zand aan elkaar worden gepraat/geschreven. Onderbouwde stellingname tegen haar uitspraken doet zij simpelweg af als ontkenning en gebrek aan zelf-reflectie bij haar opponenten, waarbij zei haar eigen mening zonder werkelijke onderbouwing nogmaals herhaalt. Los van de inhoud van haar uitspraken, verbaast het mij dat noch haar eigen partij noch elk andere (oppositie-)partij haar wijst op, op z’n minst, merkwaardige manier van een discussie/debat/gesprek aan gaan. Dat je als volksvertegenwoordiger tijdens een publieke discussie hardop uitspreekt dat je eigenlijk wel wat beters te doen hebt dan in discussie te gaan met (een deel) van je doelgroep is nou niet echt volksvertegenwoordigends te noemen. Arrogantie als brug naar het volk?
Ik heb submission gezien en probeer na te gaan wat het met mij deed. Wat heeft ze me laten zien. De wanhoop van een vrouw met een rotsvast geloof. Die wanhopig een antwoord probeert te krijgen op de vraag: waarom voel ik zoveel pijn en verdriet ondanks dat ik dagelijks tot u bid?
Ayaan wil dat dit stopt. Wil laten zien wat we allemaal wel weten. De mens schiet vreselijk tekort. De oplossing zit niet in het Woord maar in de daden. Eerst doen dan horen.
Beste Alie, als je dan zo begaan bent met moslimvrouwen, waarom begin je dan niet met te luisteren naar wat die je zelf te zeggen hebben? Waarom laat je je dan zo beïnvloeden door een door Hirsi Ali bedachte en door een actrice nagespeelde en door de media gepromote nep-vrouw, en trek je je zo weinig aan wat de echte, levende, niet-bedachte vrouwen je te zeggen hebben? Over daden gesproken in plaats van woorden!
Misschien heb je het artikeltje van Ceylan gelezen dat vanochtend in de Volkskrant stond. Ik zal het op dit weblog zetten.
“geen woorden, maar daden”…vandaag is het Internationale Dag van de Rechten van de Mens met in Nederland een landelijke actie over geweld tegen vrouwen, wereldwijd! Iedereen kan meedoen met deze actie, zie http://www.Amnesty.nl! Lees de 10 schrijnende verhalen van 10 vrouwen in 10 verschillende landen en voeg de daad bij het woord…!
Ik heb het stuk van Ceylan gelezen in de Volkskrant. Ceylan heeft er moeite mee dat Ayaan geen duidelijk verschil maakt tussen de verschillende stromingen binnen het Moslim geloof. Binnen het Christendom zijn wel de verschillende stromingen benoemd en bekend.
Ik snap best dat het niet echt lekker ligt als ik jouw manier van godsbeleving gelijk stel aan b.v. de streng orthodoxe kerk of wat voor christelijke stroming dan ook waar jij niets mee hebt. Gaat het hele probleem van deze discussie dan om de tenaamstelling van de verschillende stromingen binnen het Moslimgeloof?. Misschien wel. Voor mij geld nu de vraag. Is het waar dat er vrouwen worden mishandeld en onderdrukt in naam van hun geloof?. Zo ja?. Dan moet dat stoppen en aan de kaak gesteld worden. Of ik kan net als velen gewoon zeggen: als de vrouwen die dit aan den lijve ondervinden niet in opstand komen dan zal het wel niet zo erg zijn.
Beste Alie, misschien wil Ceylan hier ook nog iets op zeggen, die is op het gebied van huiselijk geweld tegen moslimvrouwen werkzaam, maar ik heb daar (als ouwe deskundige op het gebied van geweld tegen vrouwen) ook al eerder over geschreven. Er is altijd sprake van een complex aan factoren als er mishandeling plaats vindt, een stressveroorzakende situatie, te veel problemen binnen een gezin, de persoonlijkheid van de man in kwestie, zijn vroegere ervaringen, zijn huidige situatie. Als mensen denken dat hun religie of cultuur het toestaat dat er geslagen wordt – zoals nog geen veertig jaar geleden hier in christelijk Nederland ook gebruikelijk was weet ik uit ervaring, is dat nooit meer dan één factor in het geheel. Het is dus altijd onzinnig om te beweren dat het de religie is die geweld veroorzaakt.
Verder: we hebben in de blijfhuizen golf na golf van migrantenvrouwen langs zien komen. Eens waren het vooral Antillianen. Dat heeft er mee te maken dat ‘nieuwkomers’ hun beschermende sociale netwerk missen, door stress en problemen in een migrantengezin komt het vaker tot geweld, de vrouwen zijn vaak nog geïsoleerd en kunnen nergens anders heen, en missen nog zelfstandigheid in de vorm van eigen geld of werk. Dus dat er op dit moment in verhouding meer vrouwen uit moslimkringen hun toevlucht nemen bij een opvanghuis heeft meer te maken met de migratie en de fase waarin ze zich bevinden dan met de islam op zich. En vergeet niet: er zitten dus nog steeds vrouwen van alle verschillende achtergronden bij blijf.
Het is dus hoe dan ook onzinnig, en contraproductief, om de schuld te geven aan ‘de islam’. Hoe meer moslim Nederlanders gestigmatiseerd zullen worden, hoe meer isolement, discriminatie (en dus meer werkloosheid) hoe meer problemen in de gezinnen en – hoe meer geweld.
Dat wil dus niet zeggen dat er geen problemen zijn, ik wil dus ook niet zeggen dat geweld tegen vrouwen geen probleem is, maar het is wel onzinnig om te beweren dat vrouwen worden geslagen in naam van het geloof. En wederom: ik neem het Hirsi Ali kwalijk dat ze deze boodschap de wereld in heeft gestuurd, terwijl ze beter kon weten. En nu moeten we weer alle zeilen bij zetten om een nieuw vooroordeel te bestrijden en daarmee zijn we na al die campagnes om mensen duidelijk te maken waar het om gaat met geweld binnenshuis weer vele stappen terug gezet. En dat helpt de vrouwen helemaal niet, integendeel.