Is het waar dat moslimvrouwen worden mishandeld in naam van het geloof, vroeg Alie Dekker. Ik vond het antwoord van Ceylan Pektas-Weber belangrijk genoeg om het hier naar voren te halen – er zijn veel misverstanden over. Hier een nieuwe brief van Ceylan:
Beste Alie,
Zoals Anja al schreef, zijn er vaak verschillende oorzaken van huiselijk geweld. Voor moslims, die bijna allemaal migrantenfamilies zijn, is de migratie een belangrijke verzwarende factor. Misschien denk je dat zij hiermee nu wel klaar zouden moeten zijn. Maar veel migrantenfamilies worstelen nog dagelijks om een goede (veilige) plaats in onze samenleving te verwerven. Sociaal-economische problemen vormen een belangrijke verzwarende factor bij huiselijk geweld.
Toen ik in Blijf van mijn Lijf werkte (1998-2000), hadden wij vaak groepen met vrouwen met diverse achtergronden in huis: Nederlands (autochtoon), Surinaams, Antilliaans, Turks, Marokkaans, soms Chinees, soms Somalisch, soms nog anders. Tegenwoordig heeft ongeveer 70% van de vrouwen een anders-etnische achtergrond. Ruim de helft van deze vrouwen hebben ook een islamitische achtergrond. Dat is fors.
Anja beschreef al dat het gebruik maken van vrouwenopvangcentra ook vaak te maken heeft met de beschikbaarheid van andere hulpmiddelen. Voor een relatief grote groep moslimvrouwen geldt, dat hun familie (of vrienden) te klein wonen om hen (met hun kinderen) bij hen thuis op te vangen. Bovendien is het netwerk van de vrouwen sowieso al kleiner dan in de landen van herkomst. De vrouwen hebben vaak (nog) geen eigen inkomsten en kennen de reguliere hulpverleningsmogelijkheden nog niet goed. De som hiervan leidt ertoe dat zij nu in hogere mate gebruik maken van de opvangcentra. De maatregel die binnenkort van kracht wordt, namelijk dat plegers (tijdelijk) uit huis geplaatst worden, is dan óók voor deze groep vrouwen een goede zaak.
Ayaan Hirsi Ali suggereert dat moslimvrouwen niet op de steun van hun familie kunnen rekenen. Dit is soms (al dan niet tijdelijk) het geval, maar het is ook mijn ervaring dat een aantal vrouwen juist wel steun van familie kreeg. En in ‘mijn Blijf-tijd’ waren er ook autochtone vrouwen die niet op de steun van hun familie konden rekenen omdat deze de zijde van de mishandelende partner koos, vaker dan je misschien denkt.
Ik werk nu als beleidsmedewerker bij een islamitisch instituut en sinds juli jl. ben ik daar projectleider van een landelijk driejarig project om huiselijk geweld binnen de moslimgemeenschap bespreekbaar te maken en te bestrijden. Vorig jaar december hebben wij al een landelijk symposium over huiselijk geweld georganiseerd voor ruim 120 moslimvrouwen. De reguliere hulpverleningsinstellingen die daarbij met ons samenwerkten, zeiden na afloop dat zij alle vooroordelen over moslims en huiselijk geweld overboord zouden zetten, en vanaf dat moment volop met hen zouden samenwerken. De openheid, erkenning en kracht die zij zagen bij de aanwezige vrouwen, verbaasde mij al lang niet meer, maar de ‘witte’ hulpverleners wel!
En dat is ook gebeurd, intussen werken wij samen met een aantal van deze instellingen, en zij werken ook samen met andere islamitische organisaties. Aan ons vervolgproject, dat tot 2007 zal duren, werken ook (moslim)mannen en (moslim)jongeren mee en de eerste resultaten zijn wederom heel veelbelovend.
Iedere moslim die ik in de laatste jaren heb gesproken over huiselijk geweld (IEDERE!) zegt dat huiselijk geweld verboden is in de Islam. Ayaan suggereert steeds dat vers 4: 34 uit de Koran huiselijk geweld legitimeert. Ik heb nog nooit meegemaakt dat een man zijn vrouw sloeg met de Koran in de hand (bij wijze van spreken). Ik heb één keer meegemaakt dat een vrouw in Blijf mij vertelde dat haar schoonmoeder haar wel in de Koran liet zien (dit vers) dat haar zoon het recht had haar te slaan. Het woord (licht) slaan in dit vers, kent in het Arabisch tien betekenissen, maar wordt meestal vertaald met ‘licht slaan’. De bedoeling van de openbaring van dit vers was echter om het gebruik van lijfstraffen voor vrouwen (dat voorheen heel gewoon was) aan banden te leggen, terug te dringen, door er stappen voor te zetten. Dan kan dit vers dus 1400 jaar later nooit gebruikt worden om geweld tegen vrouwen te legitimeren. Veel moslims weten dit, deze schoonmoeder blijkbaar niet.
Dat wil niet zeggen dat sommige aspecten van de Islam de onderdrukkende of gewelddadige situatie van een vrouw niet kunnen verzwaren of in stand houden. Zo is ‘geduld’ een belangrijke waarde in de Islam. Moslimvrouwen die te maken hebben met partnergeweld, horen nog wel eens van hun familie dat zij hun lot met geduld moeten dragen en dat zij daarvoor beloond zullen worden in het hiernamaals. Maar in de Koran staat (42:41-42)dat iedereen het recht heeft om zich te verzetten tegen onrecht, dus het antwoord op dit onrecht mag niet geduld zijn, het geweld moet zo snel mogelijk stoppen. Dat wil niet zeggen dat een vrouw direct van haar man moet scheiden als zij dit niet wil. Jaren geleden was in de vrouwenhulpverlening het scheiden de belangrijkste oplossing, maar ook de reguliere hulpverlening in Nederland is daarvan terug gekomen. Er wordt eerst gezocht (als de vrouw dat aangeeft) naar mogelijkheden om de relatie te handhaven en het geweld te doen stoppen.
In premoderne samenlevingen (nog niet zo lang geleden in Nederland dus ook!) was het zichzelf schikken in het lot de geldende norm. Dat wil niet zeggen dat moslims die nog reageren vanuit deze norm het geweld zouden goedkeuren, zoals Ayaan zo nu en dan roept. Ouders van dochters die te maken hebben met geweld, willen ook dat dit stopt en zij lijden met hun dochters mee. Ayaan roept soms een beeld op alsof moslims intrinsiek gewelddadig zijn, maar dit is pertinent niet waar. Het zijn omstandigheden die mensen meestal met geweld doen reageren.
Veel moslimvrouwen, die de Koran en de Islam bewust gaan bestuderen, komen erachter dat de Islam hen meer rechten geven, dan zij op dat moment krijgen. Voor hen is het geloof juist bevrijding. Soms wijzen zij letterlijk met de Koran in de hand op hun rechten.
Op dit moment wordt binnen de moslimgemeenschappen op heel veel locaties gewerkt aan het aanpakken van huiselijk geweld, met grote voortvarendheid. Daarbij is bewustwording ons belangrijkste ‘wapen’.
Ik ben heel hoopvol gestemd over dit proces. Het is misschien een heel ander verhaal dan je verwacht had Alie, maar ik hoop dat je open wilt staan voor dit perspectief.
Vriendelijke groet,
Ceylan
Heel erg bedankt Anja en Cylaan. Ik ben enorm blij dat jullie de moeite nemen om mij een duidelijk perspectief te geven omtrend de hele Ayaan questie. Net als de meeste niet-moslim mensen in dit land ben ik afhankelijk van wat de media mij voorschoteld. Want ja ik sta volledig buiten hun belevingswereld. Ik ben Anja dankbaar voor de manier waarop zij zich middels haar weblog blootstelt aan kritiek of mensen met een andere overtuiging. Ik heb hier bewondering voor en hoop dat velen dit soort media aangrijpen om door te vragen en niet weg te kijken.
Volgens mijn bescheiden mening word het tijd om geen onderscheid te maken tussen vrouwen van verschillende groepen. Weliswaar bestaat dit verschil maar vertroebelt de discussie en word juist gebruikt om de discussie te doden. Als Hollandse vrouw ervaar ik ook onderdrukking. Weliswaar is slaan niet ter sprake en iedereen is het er toch wel over eens dat dit gewoon niet kan en een goede zaak dat de dader het huis uitgaat. De discussie moet in mijn ogen veel breder liggen. Hier in Holland is de emancipatie in mijn ogen een grote mislukking en ik voel me zwaar voor de gek gehouden. Inmiddels zit ik met een cv waar menig werkgever niet meer weet wat ze er mee aan moeten. Maar een positie op niveau krijg je gewoon niet. Ik ben ervan overtuigd dat een grote groep in hun hart nog niet geemacipeerd zijn en dit blijkt wel uit allerlei cijfers en realiteiten. Zolang we zelf onderscheid maken in geloof, huiskleur, leeftijd etc. zal daar niet veel aan veranderen maar de discussie op een dood spoor brengen. We moeten ook kritisch kunnen kijken naar onze eigen cultuur, zo geeemancipeerd is die helemaal niet. Een recent intervieuw met onze eigen premier maakte dat pijnlijk duidelijk toen hij uit het ziekenhuis kwam. Ze vroegen hem hoe zijn gezin dat vond dat hij zoveel weg was. Daar gaf hij aan dat hij zo’n geweldige baan had en zijn partner zich daar toch maar bij neer moest leggen. Niks mis mee natuurlijk zo’n uitspraak maar als de taak van vrouwen zo belangrijk is thuis waarom hangt daar nog steeds geen diploma aan vast? Zodat ze als de kinderen groot zijn hoofd inkoop kan worden binnen een bedrijf? Waarom is de kinderopvang in het nieuwe belastingstelsel niet aftrekbaar als je dit regelt met een andere moeder en alleen aftrekbaar als je ze naar een officieel kinderopvang brengt die bijna niet voor handen zijn en erg duur? Kortom we hebben gezamelijk nog heel wat te regelen. De splitsing in “soorten” vrouwen geeft alleen maar aanleiding om te “hoppen” in de discussie met mensen die eigenlijk vinden dat vrouwen niet in topprestaties thuishoren. Er moet ook ruimte komen voor mensen die oprecht van mening zijn dat vrouwen niet in staat zijn om mannentaken te doen. Ik deel die mening helemaal niet maar dan heb je wel een eerlijke keus of je daar wil werken, mee wil trouwen etc.
Dank jou wel, Alie. Want het is een verademing als iemand gewoon vragen wil stellen en dan ook de antwoorden wil weten in plaats van dat het een soort loopgravenoorlog wordt waarbij er alleen maar met modder wordt gegooid. Ik zou willen dat er meer mensen gewoon vragen durfden te stellen en dan pas met een oordeel kwamen. Zou onze wereld een stuk van opknappen.
Dat is precies wat ik ook dacht toen ik het antwoord van Alie las! Het is zo’n verschil of iemand een eerlijke vraag stelt, of alleen maar een bevestiging zoekt voor de eigen mening! In het eerste geval, ‘kan deze moslima een hoop hebben’. Graag tot een volgende onderwerp dus Alie! Groetjes, Ceylan
Pingback: Hoofddoekjes belediging van mannen - Pagina 3 - Maroc.NL