Kleine zaal in een buitenwijk van Utrecht. Bijeenkomst van Stop de hetze. Een dertigtal mensen. Van ROOD, de IS, de Jonge Socialisten, maar ook buurtbewoners. Ongeveer de helft wat ze allochtoon noemen. Dat is de reden dat de bijeenkomst hier wordt gehouden en niet in het centrum. Miriyam Aouragh, van IS en ik houden ons verhaal, later komt daar Kamal Bellachab bij, van het Platform Marokkaanse jongeren Utrecht.
Ik vertel over het antimoslim klimaat dat ik al zag ontstaan, ook voor 2 november. Het anti-moslim paradigma, versterkt door het overheidsbeleid dat integratie zo eenzijdig opvat, alsof alleen de allochtonen zich aan moeten passen. Ik heb het over de rechtse intellectuelen, columnisten en politici die het netjes maken om de gehele islam over één kam te scheren en alle moslims voor achterlijk te verklaren. Ik heb het over de angst van mensen, en over de linkse partijen die stuk voor stuk gefaald hebben om een antwoord te geven op de crisis die ontstond na de moord. Een reden daarvoor is dat er geen bewustzijn meer is over racisme, discriminatie en achterstelling. Althans, soms wel in de afdelingen, maar kennelijk nog te weinig bij de partijleidingen. En dat ik vind dat we haast weer opnieuw moeten beginnen met die woorden terug te halen.
Met het woord solidariteit, zegt Miriyam naast me.
In de discussie vertelt een (autochtone) man die meewerkt aan een project om migranten politiek mondiger te maken. Heel aardig zeg ik, maar doen jullie ook wat aan autochtonen? Nou, die mogen wel meedoen, zegt de man. Maar dat bedoel ik niet. Wat ik bedoel is dat met al die op zich prima projecten die gericht zijn op migranten vergeten wordt dat er ook nog werk aan de winkel is als het gaat om autochtonen. Anders lijkt het wel alsof de wereld geheel in orde is, op de migranten na die politiek nog niet zo mondig zijn. Jij bent toch autochtoon, zeg ik tegen de man. Kun je niet ook wat gaan doen aan de mentaliteitsverandering die er onder autochtonen nodig is?
Er staat een man op. Marokkaanse Nederlander. ‘Al drieendertig jaar dat ik hier woon moet ik uitleggen waarom ik op ramadan niet eet, zegt hij. Ik heb het maar opgegeven. Ik word altijd aangesproken: waarom doen jullie dat. Ik ben niet jullie. Ik ben ik. Als zij het hebben over de wereld van wij, dan hoor ik daar niet bij. En dat is erger geworden. Vroeger was het het rode gevaar, het communisme, nu het groene. Dat zijn wij. De islam’.
Nog een Marokkaanse Nederlander. Hij had in het winkelcentrum het affiche gezien van de bijeenkomst. Hij zegt tegen me: ‘zo’n verhaal als u vertelt hoor ik veel te weinig. Dat verhaal heeft een podium nodig. Uitspraken van Wilders en Hirsi Ali doen me niks meer. Je leert om oogkleppen op te doen. Maar uw verhaal emotioneert me wel een beetje. Want dat horen we bijna niet. De mensen die er voor gezorgd hebben dat Pim Fortuijn de grootste werd, die horen dat geluid niet.
Ik ga straks weer naar huis. De buurman groet me nog steeds niet.
Ik werk met jongeren. Die hebben er last van dat er zo over ze wordt gealgemeniseerd. Nu gaan ze het zelf ook doen. Ze vergeten de leraar die ze hadden die naar ze luisterde, ze vergeten de buurman die aardig tegen ze was, ze zeggen nu zelf ook dat alle Nederlanders kutracisten zijn.
Ik merk het zelf ook. Ik heb altijd Nederlandse vrienden gehad. Maar toch denk ik: wanneer zijn jullie ooit echt voor mij opgekomen? Ik merk dat ik zelf ook de neiging heb om maar met oogkleppen op te lopen en me terug te trekken.
Wat doen we tegen de wanhoop van mensen? We hebben haast. Kunnen we straks die jongeren nog bereiken?’
Als het aan mij ligt zijn de moslim Nederlanders niet meer zonder bondgenoten.
En ook hier in Utrecht groeit het initiatief. Na afloop van een discussie blijft een groep mensen achter om plannen te maken wat ze gaan doen.
… en dan lees ik gisteren en vandaag in alle kranten dat Rita Verdonk vindt, dat mensen van allochtone komaf die de inburgeringscursus hebben gedaan, geen allochtonen meer genoemd moeten worden, maar vanaf dat moment ‘gewone’ Nederlanders zijn en dan denk ik: maar Rita, ga je ze dan allemaal een van hogerhand verstrekt stickertje op hun hoofd plakken of zo? IK BEN GEWONE NEDERLANDER WANT IK BEN INGEBURGERD.
En hoe moeten alle mensen van allochtone komaf die allang gewone Nederlanders zijn zich voelen, als een minister zoiets met droge ogen durft te beweren?
Een schande is het, Anja, een schande. Hoe brengen we die vrouw aan haar simplistische verstand dat ze onmiddellijk op moet houden met het bewust aanwakkeren van segregatie?
de bijeenkomst van gister was erg goed.
hoop dat de volgende bijeenkomst meer mensen trekt, dat moet in ieder geval lukken als iedereen van gister volgende keer 3 mensen mee neemt.
stop de hetze staat in utrecht nu eindelijk op de kaart.
nu nog die 1/3 van het land proberen te berijken!!!!
Beste Anja en lezers,
Het doet mij deugd dat op verschillende plaatsen op deze log nu ook eens kritische opmerkingen worden gemaakt over autochtonen. De discussie is scheef gelopen en door nu ook eens kritisch te kijken naar “onszelf” zouden we dat recht kunnen trekken en mogelijk met vruchtbare resultaten. In deze gecompliceerde discussie wil ik een aspect belichten dat direct met de autochtone Nederlanders te maken heeft. We verkeren in een staat van onzekerheid en zijn volop bezig met verliesverwerking, rouw. Ik generaliseer nu bewust:
ONZEKERHEID: omdat we beseffen dat onze samenleving in een overgangssituatie zit en niemand kan voorspellen waar we naar toegaan met dit land en onszelf. Ook de economische onzekerheid, de afbraak van de georganiseerde solidariteit en de daarmee gepaard gaande kwetsbaarheid brengen mensen uit het lood. Die onzekerheid wordt versterkt doordat mensen met andere achtergronden hier zijn komen wonen, die we niet echt kennen en waar we ook geen moeite voor hebben gedaan en die we als bedreigend zijn gaan ervaren. Die onzekerheid maakt veel mensen bang en daarmee vatbaar voor reactionaire en racistische sentimenten.
ROUW: we treuren om het verlies van de “klassieke” Nederlandse samenleving zoals die bestond in de jaren 50 en 60, waarin alles duidelijk was, iedereen werk had, thuis hoorde in zuil, kerk, klasse en club. Waar mensen in buurten, bedrijven, op scholen en in verenigingen nauw met elkaar verbonden waren. Dat gaf een geborgen gevoel. De veiligheid en duidelijkheid uit die tijd zijn nog steeds voor ons autochtonen HET referentiekader. We raakten dit na 1981 versneld kwijt en voelen ons daar diep ongelukkig onder, of in ieder geval onbehaaglijk.
Onlangs las ik weer eens een klassieker van Erich Fromm: Angst voor de vrijheid, waarin hij in 1939 al de westerse samenleving analyseerde en tot de conclusie kwam dat de toenemende individualisme tot toenemende vrijheid leidde, iets waar mensen en zelfs hele samenlevingen niet mee om kunnen gaan en het zoeken in autoritairisme, destructivisme en conformisme om iets van geruststellende zingeving te voelen. Ik probeer alles wat ik de laatste weken aan berichten lees en zie over onze samenleving nu even in dat licht te zien, want heb een schreeuwende behoefte aan een analyse van wat er speelt. In het kort: toenemende onzekerheid, vervreemding en individualisme (in de vorm die het neoliberalisme genereert) maken dat mensen een uitweg zoeken. Fromm ziet daarin 3 verschijningsvormen:
AUTORITAIRISME: Mensen willen een leider. In plaats van zelf na te denken en in actie te komen, besteden ze hun verantwoordelijkheid uit aan de Grote Man die het allemaal wel voor ze zal oplossen met draconische, repressieve maatregelen. Fromm doelde in zijn tijd op het fascisme. Ik doel nu, in onze tijd op lieden als Fortuyn, Wilders, conservatief rechts, reactionaire en fascistoïde groeperingen.
DESTRUCTIVISME: Anderen leveren zich uit in en aan fanatisme, cynisme, voor het doel-heiligt-de-middelen aanpak. Voorbeelden:de RAF in de jaren 70, nu: terroristen in welke vorm dan ook: Mohammed B. is er maar één van. Activiteiten van deze lieden hebben gemeen dat zij gericht zijn op het instabiliseren van de samenleving, angst willen versterken. We weten waar dat uiteindelijk toe leidt: een repressieve politiestaat.
CONFORMISME: dat laatste zie ik dagelijks om mij heen. Mensen geloven het wel, trekken zich terug achter hun Gamma-schutting, zijn alleen maar bezig met “leuke dingen doen” en “als ik het maar goed heb” en proberen hun vervreemding en onbehagen tot zwijgen te brengen door hun consumptiedrift. Het neoliberalisme en met name Paars hebben dit enorm gestimuleerd.
In alle drie gevallen – zegt Fromm – leveren mensen zich uit en zien af van hun sociale en politieke verantwoordelijkheid. Maar ook: in alle drie gevallen is er een lachende derde partij: de lieden die deze wereld runnen, die de economie beheersen en een ongecontroleerd grote politieke macht hebben. Alleen die worden er echt beter van.
Ik vind Fromms analyse nog steeds zeer actueel, maar hij is waarschijnlijk niet volledig, omdat de samenleving zoveel meer complex is geworden. Wat moet er dan gebeuren? Als socialisten horen wij per definitie niet bij hen die kiezen voor autoritairisme, destructivisme en conformisme. Wezenskenmerk is juist dat wij die verantwoordeling voor de vrijheid wel nemen. Tenminste, als wij een grondige integrale sociale, politieke en culturele analyse maken van wat er gaande is. En dat mis ik toch wel bij links momenteel. Het blijven happen en brokken. Als zo’n analyse gemaakt is kunnen we zaken concreet aanpakken, naar de mensen toegaan. Als wij geen perspectief bieden, doet niemand het.
Helaas heb ik deze bijeenkomst moeten missen. Wel ben ik aanwezig geweest bij enkele andere bijeenkomsten in Utrecht, die het waard zijn hier te vermelden.
De gemeente heeft het initiatief genomen tot de “Utrechtse Dialoog”. Op 18 november was een eerste bijeenkomst in het stadhuis, waar zo’n 150 mensen, afkomstig uit zeer uiteenlopende groepen (“allochtoon” en “autochtoon”), aanwezig waren. In kleine groepen is gediscussieerd. De inzet: wat gaan we concreet doen aan verbetering van de onderlinge communicatie en kennis over elkaars leven; welke gezamenlijke activiteiten kunnen we ondernemen? Op 16 december was een vervolgbijeenkosmdt. In kleine groepen zijn ideeën en plannen geformuleerd. Ook is een affiche “Utercht is van ons allemaal” gepresenteerd. Eén plan (van de vele) is het vervaardigen van een grote draak, waaraan bewoners van alle Utrechtse wijken een bijdrage kunnen leveren, en die gereed moet zijn en gepresenteerd zal worden op Koninginnedag. Maar naast deze eindige activiteit gaat het natuurlijk om meer structurele initiatieven. Deze bijeenkomsten brachten positieve energie samen van de meest verschillende mensen, en dat maakten ze in mijn ogen bijzonder.
Op 18 december is een discussiedag geweest van de Berbervereniging “Syphax” te Utrecht. Hier waren ook veel mensen aanwezig. Aan de hand van stellingen is in drie kleinere groepen gediscussieerd. Ook deze bijeenkomst leverde nieuwe ideeën en contacten op.
Het geeft moed, dat er een duidelijke “tegenbeweging” op gang is gekomen tegen de golf van xeno- en islamofobie. Maar ik ben het met je eens, Anja, dat de leiding van de linkse partijen zich in deze, en zeker na 2 november, erg aarzelend en afwachtend heeft opgesteld. Naar mijn gevoel ook uit een soort bevangenheid om niet te ver af te staan van de “vox populi”. En dat is totaal verkeerd in de huidige maatschappelijke situatie en ontwikkelingen, waarin het erop aan komt ondubbelzinnig positie te kiezen!
Ik vind dat de overheid verantwoordlijk is voor deze ellende.
Ze moeten betrouwbare mensen aanspreken en betrekken, ik ben hier geboren en ik voel me GEEN hollander of een Marokkaan. Ik ben van binnen een staatloze man. Moslims hebben het erg moelijk in Nederland of in de wereld,
Wat is Islam, over deze vragen kunnen de meeste Nederland bevolking geen antwoord gegeven.
Als een moslim jongen zeg ik de volgende, ik laat me niet klein maken of ons vervolgen (net als in de 2e wereld oorlog). Ik vecht tegen onderdrukking.
als iemand informatie wilt hebben en wat islam is is kijk op. http://www.redouan.nl
groetjes Hassan
sorry, ik moet wat anders melden… wat een knappe man op die foto… ik was even sprakeloos.. hahaha WIE is dat???
welke man, Sana, er zijn er een heleboel.