Je kunt op het ogenblik wel elke dag ergens heen met debat, discussie, presentatie, iets dat te maken heeft met onze multiculturele samenleving, de crisis die verhevigd werd na 2 november en de behoefte aan bruggen bouwen, elkaar tegenkomen, aan het werk gaan.
Zoals zondagmiddag, de presentatie van een nieuw blad, Zem Zem, verschijnt driejaarlijks, gaat over het Midden-Oosten, Noord-Afrika en de islam. Het blad Soera gaat er in op. Het ziet er kleurig en smakelijk uit, het eerste nummer dat aan Marokko is gewijd. Gedegen stukken maar ook korte, foto’s, columns.


(Paul Aarts, UvA, redacteur Zem Zem)

(‘Marokkaas’ Said El Hadji)

Het programma was even kleurrijk. Rappers, een columnvan ‘Marokkaas’ Said El Hadji, een inleiding door academicus Paolo de Mas, een ‘reborn positivo, een paneldiscussie. En een bomvolle zaal die zoals het hoort, lekker gemengd was. Deels reüni, deels een prima gelegenheid om andere mensen te leren kennen.

(Marokkaans Nederlandse giebelmeiden)

In het panel, voorgezeten door de oude rot Meindert Fennema, hoogleraar van de Universiteit van Amsterdam, en van de leeftijd dat hij van de vrouwenbeweging geleerd zou kunnen hebben dat je vrouwen ook uit laat spreken maar dat nog steeds niet kan, Naïma Azough, parlementariër voor Groen Links en Marokkaanse Nederlander, Mohammed Benzakour, publicist en naar eigen zeggen vooral Zwijndrechtenaar (hij liet het klinken alsof Zwijndreacht nou echt buitenland was, iets en twintig kerken en twéé cafées) , en Tarik Fraihi, filosoof, onder andere omstandigheden Marokkaanse Belg, maar voelde zich hier vooral een Vlaming. Hij schreef De smaak van ongelijkheid – Een andere kijk op de multiculturele samenleving.

(Tarik Fraihi)

(Fennema met daarnaast Naïma Azough)

(Mohammed Benzakour)

Of het een goed idee was om hier een anti-migrantenpartij te hebben, zoals Fennema had gesuggereerd, om die lui een politieke stem te geven en het ongenoegen daarmee te kunnen kanaliseren. Vond verder niemand een erg goed idee. Voor zover je het tegen kunt houden. Over de linkse partijen die het er niet zo goed vanaf gebracht hadden na 2 november. Naïma kreeg de wind van voren. Ik stond maar even op om te zeggen dat geeneen linkse partij, inclusief de mijne, het erg goed gedaan had. Maar dat er ook een kentering zichtbaar is. Naïma zei nog dat de Turken en Marokkanen in Nederland te lang een beleid hadden gehad van bukken en wachten tot het weer over zou gaan. Maar ook daar komt nu een kentering in.

Luister, zei Tarik, er is niet alleen een groeiend conservatisme bij de rechterkant, je ziet het ook bij links. Jullie moeten er niet in stinken dat de moslims, Marokkanen, religie het probleem zijn – die scheidslijn moeten jullie niet accepteren, je moet bruggen bouwen, bondgenoten maken, daarover heen. Een wijs woord van de enige echte buitenlander.

De tentoonstelling over Marokko in de Nieuwe Kerk in Amsterdam waar we tussen presentatie en receptie heen konden is trouwens prachtig, en een ware tegenspraak tegen de gedachte dat alles wat daarvandaan komt achterlijk is.