Nieuwe brief van Ceylan:
Een paar dagen weg geweest, tante geworden van een prachtig neefje, Godzijdank! Nog wel een kerstkindje dat als tweede naam Noel meekreeg… echt een mooi kereltje. Zo blijft de interculturaliteit zich in mijn leven voordoen, en wie wil beweren dat dat geen rijkdom is, heeft volgens mij een flinke pleister op tenminste één oog.
Veel moslimvrouwen weigeren zichzelf feministe te noemen, juist omdat het westen zich dit verschijnsel heeft toegeeigend. In 1920 was in Egypte echter al duidelijk sprake van feminisme, en dat was in dezelfde periode dat het ook in Amerika en Engeland voor het eerst zichtbaar werd. Zo (uitsluitend) westers is de oorsprong dus niet. Het is wel zo dat het westen zich een bepaalde vorm van feminisme heeft toegeeigend, en vooral de resultaten die het moet hebben. In mijn ogen schromen daarom teveel moslimvrouwen om zich voluit feministe te noemen, terwijl zij vaak veel krachtiger strijden dan menig vrouw in Nederland (of de rest van Europa) ooit heeft gedaan!
Een andere reden voor moslimvrouwen om zich geen feministe te noemen, is het argument dat de islam vrouwen al alle rechten toekent om zich volledig te ontplooien. Daar ben ik het in principe mee eens. Nadat ik moslim werd, dacht ik onvervalst dat ik het feminisme niet meer nodig zou hebben, omdat de islamitische leer mij alle gewenste gelijkwaardigheid biedt en volop ruimte om mij te ontplooien. Na een aantal jaren kwam ik erachter, dat dit uitgangspunt (dat ik vanuit de islamitische leer nog steeds zeer goed kan verdedigen) helaas toch niet afdoende was, omdat ook moslimvrouwen vaak niet de rechten en ruimte krijgen toebedeeld door mannen (en soms ook door andere vrouwen niet of door onderdrukkende politieke systemen) die zij volgens het geloof wél verdienen.
In tegenstelling met wat in het publieke debat rondom de positie van moslimvrouwen meestal gebeurt, dienen Koranische teksten niet geisoleerd bekeken en beoordeeld te worden, maar in hun samenhang. Als dit principe consequent wordt toegepast, samen met een grondige bestudering van context in verleden en heden en een analyse daarvan wordt gemaakt, dan wordt overduidelijk dat in de islam aan vrouwen dezelfde rechten en vooral dezelfde waarden worden toegekend als aan mannen.
Hoe meer moslimvrouwen ik spreek die zich bevrijd hebben uit onderdrukkende situaties, (en ik hoor ook vaak dat juist het herontdekken van het geloof de eerste bron van hervonden kracht vormde), hoe meer ik ervan overtuigd raak dat juist het vasthouden aan culturele en patriarchale gewoontes moslimvrouwen nu zo belemmert. Voor heel veel gebruiken die in Nederland telkens weer tot een hype leiden en waar de islam verantwoordelijk voor wordt gemaakt, geldt dat het hardnekkige culturele gebruiken betreft, ondanks de islam in plaats van dankzij de islam. Dit betreft bijvoorbeeld de vrouwenbesnijdenis, eerwraak en het bewijzen van de maagdelijkheid direct na het huwelijk.
Zoals ik al eerder schreef in verband met eerwraak, is er vaak wel enige relatie met de islam of de Koran te trekken voor deze gebruiken, maar zijn de problemen vaak ontstaan uit een combinatie van plaatselijk cultureel gebruik, waaraan (onterecht) islamitische waarden werden toegevoegd om ze te legitimeren. Bijvoorbeeld: zedelijkheid is een deugd – onderdrukking of geweld om deze te beschermen niet; eer is een deugd – eigenrichting door moord of ander geweld niet; seksuele beheersing is een deugd – verminking niet, enz.).
Een ander aspect waardoor de positie van moslimvrouwen nog al eens onder druk is komen te staan, is gelegen in het feit dat het referentiekader en perspectief van vrouwen (ook onterecht) vaak geheel of grotendeels ontbrak bij de vroege (nagenoeg altijd mannelijke) geleerden die zich bezig hielden met uitleggen (exegese) van Koranische teksten. Op dit moment wordt hard gewerkt aan het inhalen van die achterstand, waaraan het boek van Amina Wadud een waardevolle bijdrage levert.
Maar voor mij is feminisme niet persé westers, islamitisch of iets anders. Feminisme is voor mij een vehikel dat ik kan gebruiken om voor de rechten van mezelf en andere vrouwen op te komen, daar waar deze onvoldoende erkend worden om intermenselijk niveau. Ik heb het feminisme daarom een aantal jaar geleden toch weer van stal gehaald. Met de islamitische leer, zoals ik die heb leren kennen als leidraad, en de feministische tools in mijn hand om mijn rechten ook op sociale en andere gebieden te bevechten, kom ik voor mij zelf tot een krachtige combinatie.
Ik noem mezelf dan ook zonder schroom een islamitische feministe. Als mensen mij daarin niet serieus willen nemen, omdat in hun ogen islam en feminisme niet samen kunnen gaan, is dat jammer voor hen, want zij missen daarmee niet alleen mijn boot, maar die van vele andere moslimvrouwen. Aan de andere kant denk ik dat moslims die mij hierom neigen te beschuldigen van ´assimilatie´, mijn liefde voor de islam en die van vele andere moslimstrijdsters onvoldoende kennen.
Gelukkig leer ik steeds meer mensen kennen (mannen én vrouwen, moslims én niet-moslims) die deze combinatie wel erkennen als uitermate rechtsgeldig. En hoe meer ik mij in de islam én het feminisme verdiep, denk ik zelf dat er slechtere combinaties te bedenken zijn.
Yours truly …
Ceylan, wat een fijne stukjes schrijf je.
Eem Islamitische feminist lijkt mij geen enkel probleem. Tevens vraag ik mij soms af waar westerlingen de arrogantie weghalen te menen andere groeperingen in een hoek te zetten. Een simpel voorbeeld hier vlak bij mij om de hoek. Heroine prostitees kregen vorig jaar een straat hierlangs het spoor omdat ze “overlast” zouden veroorzaken. Over de mannen die de heroine voeren en ze langzaam in die fik drijven (loverboys etc.) word met gee woord over gerept. Bij de vergadering waar ik aanwezig was vorig jaar kreeg ik als antoowrd op mijn vraag waarom die vrowen niet anders geholpen kunne worden dat dit te kostbaar was. Inmiddels staan die vrouwen daar wachtend op onze mannen om in de auto een “daad” te verrichten in hokken met blauwe plastic schermen geplaatst door de gemeente notabene. Nu een jaar (inmiddels verdienen er veel meer mensen aan die zone) komt er een niewe begroting, rond de 400.000 ero komt er bechikbaar voor 30 vrouwen. Dat is 13.000 per vrouw. Ik ben er van overtuigd dat je daar veel voor die vrowen van kan doen in plaats van handel eromheen. Dus massaal word er nu omzet gemaakt rondom heroine vrouwen waar vorig jaar nog geen geld voor was. Hoezo geweldige westerlingen, ze moesten zich schamen.
Salaam guzel Ceylan,
Kort geleden had ik deze discussie inderdaad met mijn zus weer… waarop zij ook zei …dat zij het feminisme niet nodig had omdat Allah, de islam haar alle rechten al heeft gegeven… helemaal gelijk natuurlijk… Ook toen kwam ik met dezefde argumenten als jij…
Ik heb toen ook gezegd dat ik geen feministische trekjes begin te krijgen door de islam … maar ik juist bewust … zelf ..tot zover ik ook de kanzen krijg… mijn positie wil werven in de sameleving… en niet door een ander op een positie gezet wil worden …
Jammer genoeg heeft het feminisme door de jaren heen een negatieve lading gekregen… Zo erg dat het bij sommigen zelfs als een vloekwoord in de oren klinkt… De voornaamste reden hiervoor is volgens mij dat het feminisme (in zijn extreme gevallen) in een lijn is getrokken met mannenhaat… je afzetten tegen de man… En dit zou dus een onbegonnen zaak zijn binnen de islam…
Maar vrouwen die zeggen dat niemand haar rechten kan ontnemen, die de islam haar heeft gegeven leeft in mij ogen in een droomwereld… Dat ze daar niet voor hoeven te vechten, want die hebben ze al… klinkt ook als muziek in de oren… Het is waar maar…de de werkelijkheid is ecccchtt tot iets anders…
We leven niet met engels of met duiveltjes hier op aarde… Nee we hebben met mensen te maken hier op aarde…die het goede en slechte kennen… mensen, die rechtvaardig en onrechtvaardig kunnen handelen… keuzes kunnen maken… mensen, die zich (bewust of onbewust) rechten kunnen eigenen, die niet tot hens zijn… Zo zoals de rechten van de mensen nog steeds worden geschonden… zijn ook de rechten van de vrouw jarenlang geschonden… en nog steeds gebeurt dit… en wat niet van jou is, maar wel van je is ontnomen… (als de vrouw het eens allemaal wist) zouden ze het terugnemen 🙂 …
De rechten en verantwoordelijkheden die de Almachtige schepper heeft gegeven aan man en vrouw zijn in mijn ogen universeel… het menselijk streven ernaar ook…
Alles is JUIST in zijn overeenkomsten en tegenstellingen prachtig in balans…
Als vrouwen hun positie aan het herzien zijn… dan zouden mannen dit ook moeten doen… samen vooruit (gaat sneller)… anders onstaat er strijd … en dit verlangzaamt het gehele proces… het is kwestie van 1ste of 2de plaats … Binnen de islam wordt gezegd dat man en vrouw elkaar letterlijk en figuurlijk aanvullen… dus 1+1 is welliswaar 2 …
maar 1 en 1 naastelkaar maakt wel 11 😉
greetz…
Gefeliciteerd met je neefje, Ceylan! En veel succes met de verdere ontwikkeling van het islamitisch feminisme, dat veel perspectief biedt voor de toekomst!
Salaam Ceylan en anderen,
onderstaand verhaal is een losse associatie.
Leids dagblad van 20 december.
Mw. Nelly van Doorn – Harder aanvaardt haar professoraat aan de VU waar zij de relatie tussen christenen een moslems onderzoekt.
Ze zei oa.dat in vele moslemlanden, moslemfeminsten aan de weg timmeren met haar eigen koranuitleg; die de traditionele, door mannen bepaalde mythes over de ondergeschikte positie van de vrouw ontkracht.
Voor al in landen als de verenigde staten (??Huh! Het staat er heus, Jolande), Indonesia en Iran profiteren vrouwelijk koranuitleggers volgens prof. Van Doorn-Harder – van het feit dat in de islamitsche wereld het voorrecht van mannen om de heilige schriften uit te leggen, steeds meer onder druk staat.
Behalve een gedegen opleiding koranwetenschap is de sterkste troef van moslemfeministen haar diepe geloof in en respect voor de koran. Extremisten kunnen haar daarom niet beschuldigen van dat ze westers of goddeloos zouden zijn. Ze beschouwen de koran als het woord van G-d en redeneren dat een uitleg die voor vrouwen onmenselijke gevolgen heeft, niet de schuld kan zijn van de korantekst maar aan mannelijke uitleggers te wijten is.
De feministische koranuitleg is geen elitaire aangelegenheid van een kleine groep vrouwen. Moslemfeministen doen er alles aan om hun inzichten via radio, televisie en internet te verspreiden, vaak ook aan ongeletterde vrouwen, die (als altijd) het meest te lijden hebben van onderdrukking in de naam van de islam.
Het moslemfeministeme heeft zich vooral ontwikkeld in die landen, waar vrouwen de vrijheid hebben, om de koran te bestuderen. Deze aanpak boekt , volgens professor Van Doorn ‘enig sucses’.
In met name Indonesia, waar vrouwen al sinds de jaren 50 worden toegelaten tot hogere opleidingen voor islamitische wetenschappen, is vooral door toedoen van van vrouwelijke docenten aan koranscholen de invloed van het geschrift “Kitab Uqud” afgenomen. Dit is een 19e eeuws geschrift, dat vrouwen omschrijft als slavinnen van hun mannen; alle vooroordelen over de mindere positie van vrouwen in de islamitische tradtitie worden in dit geschrift gebundeld.
Einde citaat.
Ook op het christelijke erf zijn er vrouwen die stellen “our history is our power”, de geschiedenis (dan wel de bijbel) bavat de kracht dan wel de relavante informatie.
En texten die traditioneel door mannen worden uitgelegd en becommentariëerd, met een vrouwenbril op lezen – is wat mij betreft om van te smullen.
Veel groeten iedereen,
Jolande
Sorry van mijn typfouten, was glas wijn over toetsenbord gegaan pffffffffffffffff