De eerste dag cursus met de teams van het Home Visit Program. Een paar nieuwe mensen, Nasreen de psychologe is weer terug. Het team uit het zuiden kwam zonder moeilijkheden door het checkpoint en ze zijn vrolijk. Er is maar weinig voor nodig om iedereen weer in optimisme uit te laten barsten. Straks mogen ook de privé-auto’s door de checkpoints heen. En er worden politieke gevangenen vrijgelaten. Misschien mag zelfs het vliegveld weer gebruikt worden. Abu Mazen is aan het werk. Hij heeft veiligheidstroepen naar de grens in het noorden gestuurd om er voor te zorgen dat er geen zelfgemaakte raketten worden afgevuurd naar Sderot in Israël en het leger geen excuus heeft om weer een aanval te doen.

Joes begint zijn college. Waar gaat het om in de behandeling van mensen met een handicap. Neem iemand die een hersen attaque heeft gehad, halfzijdig verlamd, spreekt moeilijk. Wat heeft zo iemand nodig: zijn lichamelijke conditie moet goed zijn, hij moet oefeningen doen en fysiotherapie krijgen, hij moet er nieuwe vaardigheden bij leren omdat hij nog maar een hand kan gebruiken, hij moet de aanpassing ook psychisch verwerken, zijn huis moet aangepast worden aan zijn mogelijkheden, hij moet met een rolstoel om leren gaan, hij moet leren andere manieren van communicatie te vinden, zijn familie moet er aan wennen en ook leren hoe ze met hem om kunnen gaan, en als iemand niet meer kan werken moet er ook financieel wat veranderen. Wat er nu gebeurt in Gaza is dat mensen met een handicap van hot naar haar worden gesleept, hier voor medicijnen, daar voor fysiotherapie of spraaklessen, weer ergens anders voor bijdragen in het levensonderhoud of een rolstoel. Daarom geven de teams van het NCCR totale zorg, en waar dat nodig is aan huis, met een multidisciplinair team dat op elkaar is ingespeeld en elkaar niet tegenwerkt, zoals we zo vaak hebben meegemaakt hier. De therapeut wil gesprekken, maar de arts geeft medicijnen. Alles heeft een wisselwerking, leert het team. De man die door zijn kinderen wordt uitgelachen of meemaakt dat ze bang voor hem zijn omdat hij alleen nog onverstaanbare klanken uitstoot wordt depressief en wil zijn oefeningen niet meer doen, of hij was al depressief en werkt daarom niet mee en vervreemd zijn vrouw van zich. Het is aan het team om een behandelplan om te stellen, samen met de patiënt voor zover dat kan en met medewerking van zijn familie.

Pauze op het balkon. Het is lekker warm geworden. Leo spreekt met de nieuwe fysiotherapeut die engels heeft geleerd, Ramsi.

Dan huisbezoek. Een jongen zoals er veel zijn in het programma. Mohammed, veertien jaar. Vorig jaar bij de aanval op al Zeitoun, ik was er de dag erna en schreef er over, werden er zes Israëlische soldaten gedood. En als vergelding werd er in al Zeitoen door helikopters geschoten nop alles wat bewoog. Mohammed kreeg een schot in zijn hoofd. Overleefde het, was maanden in coma, en is nu zwaar hersenbeschadigd. Vrijwel geheel verlamd, alleen zijn gezicht kan hij nog bewegen, spraak is weg. Zijn moeder verzorgt het ‘licht van haar ogen’ liefdevol. Hij heeft heel lang aan de beademing gelegen en wordt kunstmatig, met een buisje naar zijn maag gevoed, maar nu kan hij voor het eerst een beetje kauwen en slikken, en hij kan ook weer klanken uitstoten, een beetje lachen en huilen kan hij ook. De familie is niet erg arm, maar er zijn zeven broers en zussen die allemaal nog naar school gaan, en om de speciale voeding van Mohammed te betalen heeft de vader zijn taxi moeten verkopen. Zijn prognose is niet best, meestal gaan zulke patiënten na een paar jaar dood aan een luchtweginfectie. Maar tot zolang krijgt hij de beste zorg, oefeningen om te zorgen dat zijn gewrichten niet verstijven, aangepaste voeding, hij moet een betere rolstoel want hier zakt hij in weg, en iedereen moet erg lief voor hem zijn.

We hebben erna nog even tijd om de markt op te gaan, de souk, in de oude stad. Leo moet Gaza nog leren kennen, want morgen gaan we naar Khan Younis, insha’ Allah, als de checkpoints nog open zijn.