We zijn in Khan Younis, in het zuiden van de Gazastrook. We blijven hier drie dagen en logeren in het YMCA, met uitzicht op de stad en in de verte de nederzettingen die tegen Khan Younis en het vluchtelingenkamp aangebouwd zijn. Meestal is het voor ons niet mogelijk om hier te komen, dan zijn de checkpoints dicht of wordt er weer vanaf de nederzettingen geschoten. Als we de stad doorrijden zien we hoeveel kogelgaten er in de huizen zitten. In het YMCA zijn de families ondergebracht van de laatste aanval van het leger, dat gepaard ging met de verwoesting van veel huizen. Het is te koud voor tenten, alle familie die nog mensen op konden nemen zitten al vol, huurhuizen zijn er niet meer. Dus zitten ze nu met negen, tien mensen op een hotelkamer.

Gisteren hebben we huisbezoeken gedaan. Eerst een jochie dat erg pech had gehad, toen hij een kleuter was is hij bijna gestikt in de dop van een frisdrankfles. Zuurstoftekort en dus hersenbeschadiging. Nog meer pech, zijn moeder overleed, zijn vader hertrouwde met een andere vrouw en ging ergens anders wonen. De negen kinderen, de oudste is achttien zorgen voor zichzelf en hun broertje. Hij is spastisch, epileptisch, kan niet meer spreken, kan nauwelijks bewegen. Maar er zit nog een klein iemand in dat hoopje ellende merken we, want als we vragen of hij ook doof is en de arts zegt dat hij dat niet weet, houdt Ramadan zijn mobieltje met een vrolijk wijsje naast zijn oor, en kijk, heel langzaam draait hij zijn koppie om. We snappen al gauw waar hij last van heeft, want als hij op zijn rug wordt gelegd begint hij in protest te huilen. En als hij overeind wordt gezet tussen twee kussens is hij meteen weer stil. Dat joch verveelt zich suf als hij de hele dag naar het plafond moet kijken, zo simpel is het soms.

Er komt een grootmoeder binnenschuiven, bijna dubbelgevouwen, met de blauwe tatouages van traditionele Bedouinen in haar gezicht.

Tweede bezoek, geen kind maar een volwassen man die bij een van de aanvallen op Khan Younis door een granaat is getroffen. Drie maanden lag hij in coma, bijna alle botten van zijn lichaam gebroken, brandwonden, een zware wond aan zijn voorhoofd, gaten in zijn lijf. Al die botbreuken zijn weer aan elkaar gegroeid, maar zonder gezet te zijn, dus alles zit nu scheef, hij kan alleen schuiven over de grond. En ze wonen, echtpaar, vier kleine kinderen, in een kelder, omdat hun huis is verwoest. Het is al gauw duidelijk, die man is totaal depressief. Onderdrukte woede.

De man heeft geen zin om zijn oefeningen te doen die hem pijn doen, hij wil geopereerd worden, dat alles daarna weer goed is. Maar zo gaat dat niet. Hij maakt ruzie met zijn vrouw die verpleegster is en overdag weg is om te werken en geld te verdienen, zijn oudste dochter klaagt dat ze op haar vader moet passen in haar vakanties terwijl de andere kinderen naar buiten mogen. Kortom, dit is weer zo’n voorbeeld waaruit blijkt dat je met een granaat het gehele familieleven van meerdere mensen voor vele jaren kunt ontwrichten. In de kranten lezen we over de doden, maar zelden krijgen we te horen wat alle gevolgen zijn op lange termijn. Niet alleen de verwoeste huizen, maar de verwoeste levens, de verwoeste gezinnen.

Gisteravond werd het spontaan een feestje toen Ratiba ons uitnodigde voor een kopje koffie op haar hotelkamer en langzamerhand iedereen aanschoof. Heel gezellig, vond Khaled. Het deed hem denken aan de gevangenis, twintig man op een kamertje. Zo leer je elkaar wel kennen.
Vaandaag gaan we naar Rafah.