Ik wou dat ik zo optimistisch was als Michel Rocard. Rocard is oud-premier van Frankrijk, en lid van het Europees Parlement. Vijf weken lang was hij de aanvoerder van de EU waarnemers bij de verkiezingen, en hij is overtuigd dat het nu de goede kant op gaat. President Abbas is democratisch verkozen. Premier Sharon heeft aangekonigd dat het zijn bedoeling is om het Israëlische leger uit de Gazastrook terug te trekken ‘waardoor de bezetting zelf een open vraag is geworden, wat weer een kans biedt op verdere vooruitgang’ (Volkskrant 5 februari).

Een paar moeilijkheden zijn er nog wel, zegt Rocard. Sharon is nog een beetje vaag over wat hij precies wil bereiken met de komende onderhandelingen, en heeft het nog nooit gehad over de gedachte dat er ook onderhandeld zou moeten worden over Jeruzalem en de Westoever. De tweede moeilijkheid, zegt hij, is dat ‘Sharon al die tijd geloofd lijkt te hebben dat het binnen de macht van de Palestijnse Autoriteit ligt om alle vormen van tegen Israël gericht terrorisme uit te roeien’. Maar alle waarnemers van buitenaf weten dat dat niet het geval is, al zal Abbas de hoeveelheid aanvallen en de heftigheid ervan wel weten te verminderen. Dus: als alleen als de Palestijnen hoop kunnen koesteren dat er werkelijk sprake is van een verbetering van hun bestaan zal het terrorisme werkelijk bestreden kunnen worden. ‘Het is nu helemaal aan Israël om die hoop te schenken, door de vele Palestijnen die naar vrede smachten een steuntje in de rug te geven en er niet op te blijven hameren dat eerst elke vorm van terrorisme moet verdwijnen’. En dan heb je als derde moeilijkheid nog de religieuze autoriteiten van beide kanten, rabbijnen zowel als imams die voorstander blijven van de harde lijn.
Toch, zegt Rocard, het is duidelijk dat er een echte kans is op duurzame vrede tussen de Israëli’s en de Palestijnen. En we moeten die kans nu met z’n allen grijpen.

Als dit de visie is die er vanuit het Europese Parlement verkondigd wordt, hoe sympathiek die ook klinkt, dan kunnen de Palestijnen het wel schudden. Rocard blijft wat mij betreft hopeloos vast zitten in Paradigma 2, de gedachte dat het gaat om twee partijen die beide concessies zullen moeten doen. (Voor wie de paradigmadiscussie niet heeft gevolgd, klik op weblog)

In de eerste plaats heeft Rocard niet echt op de kaart gekeken, en niet geluisterd naar de basale feiten over hoe de situatie er uit zal gaan zien als, ik herhaal, als het al zover gaat komen dat het leger zich terugtrekt uit de Gazastrook en de nederzettingen worden ontmanteld. Zeker zullen de Palestijnen daar blij mee zijn. Het zal betekenen dat er 40% van de grond van de Gazastrook weer bewoond en bebouwd kan worden door de rechtmatige bewoners. Dat is in het overbevolkte gebied niet niks. Maar niemand maakt zich enige illusies over het feit dat het een grote openluchtgevangenis blijft. Captain Levy van Erez, degene die gaat over wie de strook in en uit mogen heeft me dat zelf nog bevestigd. Het is te zien aan de steeds verdergaande bouw van de muur rondom Gaza en de grensposten. En het is wat Sharon zelf gezegd heeft om de rechtervleugel nog een beetje in toom te houden: de Gazastrook blijft hermetisch afgesloten, op het land, ter zee, en in de lucht. En elk moment kan het leger met hun overkill aan gevechtshelicopters en tanks Gaza weer in, des te makkelijker omdat het gaat om een eenzijdige beslissing waar geen wederzijds kontrakt over is opgesteld.

En dan de Westoever en Jeruzalem. Sharon heeft van Bush al het groene licht gekregen om dat deel van de Westoever waar de grote nederzettingen op liggen bij Israël in de lijven, waarmee de orospronkelijke groene lijn, de grens van 1967, voorgoed verdwijnt. Die ook al ruimschoots is geschonden door de bouw van de afscheidingsmuur. De nederzettingen op de Westoever worden nog steeds uitgebreid. Het Hooggerechtshof heeft net een grote confiscatie van Palestijnse huizen in Oost Jeruzalem tegen gehouden, maar ook Jeruzalem wordt de facto stukje bij beetje aan een mogelijke Palestijnse staat onttrokken. Lees het verhaal van Jeff Halper nog eens. Het masterplan van Sharon is feitelijk allang duidelijk: zo veel mogelijk land voor Israël met zo min mogelijk Palestijnen er op. Daartoe is er sprake van een al vele jaren stelselmatig uitgevoerde etnische zuivering: de Palestijnen worden op zo klein mogelijk en geheel omsingelde gebieden bij elkaar gedreven. Het is een moderne en goedkope vorm van bezetting, waarbij ook alle verplichtingen die vastliggen in de Vierde Conventie van Geneve handig omzeild kunnen worden. Bezetting met afstandsbediening. Je zegt tegen de bewoners van de gevangenis, jullie mogen alles hebben, alleen de muren, deuren en sleutels houden wij. En wat jullie binnen die gevangenis doen, hoe je aan eten komt, daar trekken wij onze handen van af.

Waar nog over te onderhandelen valt, voor zover dat al werkelijk gaat gebeuren, is wie het toezicht mag houden op de Palestijnen binnen die reservaten. Zo was het al bedoeld toen Arafat nog enigszins in de gratie was. Arafat kreeg geld en de zeggenschap over een ruime politiemacht zolang hij er voor zou zorgen dat de opstand van de Palestijnen tegen de bezetting gebroken zou worden. En dit is wat dreigt te gebeuren met Abu Mazen, die wat Sharon betreft wordt aangesteld als een soort onderaannemer, die politieagent mag spelen voor Israël. Met Arafat is dat niet gelukt, en dus moest hij aan de kant worden gezet.

Gelooft Sharon echt dat Abu Mazen in staat zou zijn om elke vorm van terrorisme (wat in de ogen van Israël neerkomt op elke daad van verzet, ook als die niet tegen burgers maar tegen het bezettende leger is gericht) uit te roeien, zoals Rocard beweert? Wat een naïviteit om zoveel naïviteit bij Sharon te veronderstellen. Sharon heeft al eerder laten zien wat zijn strategie is, en hij is daar erg consistent is. Op het moment dat er werkelijke onderhandelingen dreigen, dat wil zeggen, onderhandelingen waarbij hij iets terug zou moeten geven wat hij niet terug geven wil, dan haalt hij de bekende kaart weer uit zijn mouw: Abu Mazen doet niet genoeg aan de bestrijding van het terrorisme. Lijkt het er al te veel op alsof Abu Mazen werkelijk zijn best doet om de wapenstilstand te behouden en dreigt dat ook nog te lukken dan is een provocatie altijd mogelijk om weer een verzetsdaad uit te lokken. Weer een leider vermoord, een paar kinderen overhoop geschoten, een woonwijk met de grond gelijk gemaakt. Tot nu toe heeft Sharon weinig nagelaten om Abu Mazen te ondermijnen. Nog voor hij aan de macht was kreeg hij al de beschuldiging dat hij niet genoeg deed, en ook vandaag, miniberichtje in de krant, laat hij weten dat de Palestijnen nog veel te weinig hebben gedaan om het terrorisme te bestrijden. En dan is de terugkeer naar de ‘routekaart’ naar vrede onmogelijk. Zegt Sharon.

Met andere woorden, zonder dat Abu Mazen optreedt als collaborateur van Israël heeft Sharon altijd een argument om gewoon door te gaan met de bezetting.
En God wat zou ik graag willen dat Rocard met zijn optimisme gelijk krijgt en ik niet.