Ik druk hier om te beginnen de hele column van Nahed Selim af, die op 4 mei in Trouw verscheen, zodat iedereen mee kan lezen en zelf oordelen.
Een ideaal kan alleen ontstaan dankzij de vrijheid van denken en van fantaseren.
Nahed Selim
Om buiten schot te blijven van de kritiek op de achterstelling en onderdrukking van veel moslimvrouwen, schuilt tegenwoordig blijkbaar ook de orthodoxie in het huis van moslimfeminisme. De vraag is natuurlijk hoe sterk het feministische gehalte bij deze vrouwen is.
Vrouwen die hun leven in dienst willen stellen van hun religie, de Koran en de soenna (uitspraken van de profeet) als leidraad voor elk individuele handeling willen volgen, zijn vrouwen die tot de orthodoxe islam horen. Voorbeeld van deze vrouwen zijn de vijf gehoofddoekte vrouwen die vorige week in het EO-programma ‘Het Elfde Uur’ werden geïnterviewd.Onder het motto ‘De Koran is gods woord voor alle tijden en alle plaatsen’, accepteert de orthodoxie geen compromissen. Zelfs in triviale zaken zoals vrouwen geen hand geven, of dingen die niet expliciet in de Koran staan, zoals het dragen van een hoofddoek, willen ze er niet eens van afwijken. Laat staan voorschriften die herhaaldelijk in de bronnen staan en waarover een consensus van moslimgeleerden bestaat dat die het hart van de orthodoxe islam vormen, voorschriften die men ook de sjaria noemt!
Terecht stelt Yousa Noordhof, in haar bijdrage aan Trouw -‘Moslimfeminisme bestaat niet’- dat alleen een liberale islam in staat zou zijn om een vorm van moslimfeminisme te ontwikkelen en te produceren die niet in strijd is met de beginselen van een westerse democratie: Ze noemt drie punten die ze cruciaal vindt in het bepalen of een richting liberaal is: wetsgelijkheid van man en vrouw, van moslims en niet-moslims, vrijheid van meningsuiting.
Ceylan Pektas-Weber schreef een reactie hierop (Podium, 22 april) met de titel ‘Moslimfeminisme bestaat’. Zonder deze drie argumenten van Noordhof te weerleggen, concludeert ze dat de orthodoxie ook feministisch kan zijn!
Feminisme is, net als alle woorden die met ‘isme’ eindigen, een vorm van idealisme. Alle theorieën die van een ideaal uitgaan, zijn een overbrugging tussen een ideale beeld, een soort fantasie, en de werkelijkheid die daarmee niet samenstrookt. Een ideaal kan alleen ontstaan dankzij de vrijheid van denken en van fantaseren. In dit geval fantaseert men een vorm van leven dat men wil bereiken. Het verstand is dan gemachtigd om rechten en plichten te bedenken en vast te stellen.
Bij de orthodoxie is alleen God hiertoe gemachtigd. De orthodoxie heeft het ideaal vervangen door de tekst van originele bronnen. Het toepassen van de bronnen staat voor hen gelijk aan het realiseren van het ideaal. Het is daarom uiterst belangrijk om te weten wat er in die bronnen staat. Orthodoxie erkent niet het onafhankelijk denken van de mens als normatieve maatstaaf. Elke poging om selectief met teksten om te gaan zoals Alevieten, Soefies en de Ahmadiyya-beweging doen, wordt door hen als ketterij verworpen.
De orthodoxie kent regels over lijfstraffen: hand afhakken, stenigen, zweepslagen of de doodstraf, maar ook over polygamie, de voogdij van de man over de vrouw, de volledige gehoorzaamheid die een vrouw haar ouders en haar man verschuldigd is, het de helft erven uit een nalatenschap van wat een man krijgt, het eenzijdig verstoten door de man. Hoe wil Ceylan, zonder afstand te hoeven doen van al deze zaken, toch nog voor zichzelf en haar organisatie het predikaat moslimfeminisme verdienen? Wel de geldigheid van teksten over het slaan van vrouwen, de seksuele slavernij (jullie vrouwen zijn een akker voor jullie) en de polygamie behouden, maar toch nog even feministische zijn?
Ik weet dat je vaak genoodzaakt bent in kwesties als deze om water bij de wijn te doen. Toch is het wel heel veel water en bitter weinig wijn, in het geval van al-Nisa. Mijn eigen stelling luidt dus: moslimfeminisme bestaat mits ze liberaal is en zeker niet orthodox.
Nahed Selim gebruikt trucs. Of misschien gelooft ze echt in haar eigen logica. Om te beginnen bepaalt zij dat Ceylan Pektas Weber orthodox is. Hoe ze dat zou moeten weten? Simpel. De vijf vrouwen die in het EO programma van Knevel verschenen hadden alle vijf een hoofddoek om. Dan zijn ze volgens Selim dus orthodox. En Ceylan draagt een hoofddoek. Dus dan is die ook orthodox, dat hoef je haar dan niet meer te vragen.
Vervolgens wordt omschreven wat orthodoxen vinden. Dat begint in het verhaal van Selim dus met het gegeven dat je als vrouw een hoofddoek moet dragen en dat mannen en vrouwen elkaar geen hand mogen geven. Nou zou je uit dat laatste meteen op kunnen maken dat er kennelijk niet zoveel orthodoxe moslims in Nederland zijn, want er zijn er maar heel weinig die geen hand geven. Maar op die geruststellende gedachte is Selim nog niet gekomen. Selim gaat verder. Orthodoxie betekent dat alleen God zijn verstand kan gebruiken en gemachtigd is om rechten en plichten vast te stellen. En feminisme is gebaseerd op fantasie, en fantasie mag niet van die orthodoxe God. De orthodoxie heeft het ideaal van het zelf denken en de fantasie vervangen door de tekst van de originele bronnen. Nu heeft Selim behalve een nogal orthodoxe kijk op de orthodoxie ook een nogal fantasievolle kijk op het feminisme. Volgens mij ging dat over gelijke rechten tussen vrouwen en mannen, daar heb je weinig fantasie voor nodig. De vraag is nu of de koran gelijke rechten aanmoedigt of niet. Het antwoord voor een reeks van vrouwelijke geleerden, zoals Amina Wadud onder andere is ja. Er zijn passages (de beruchte, veel geciteerde) die nadere studie vereisen om ze te kunnen begrijpen in de contekst, maar de strekking van de koran is nu juist een voor die tijd heel opmerkelijke gelijkheid tussen vrouwen en mannen. (Ik laat nu die detailstudie over vrouwen en de koran achterwege, die komt nog op dit weblog).
Nu ben ik zelf niet eens moslim, en ik kom in de studie van de islam maar net kijken, maar mij is het al opgevallen hoe de koran vol staat met aanmoedigingen om je gezonde verstand te gebruiken, je eigen hart te laten spreken, zelf na te denken. ‘Het is uiterst belangrijk om te weten wat er in de bronnen staat’, zegt Selim, maar nu lijkt het waarempel wel of ze zelf de koran niet heeft gelezen. De koran nodigt heel expliciet ook vrouwen uit om zelf na te denken.
Volgens mij haalt Selim zelf een aantal zaken door elkaar. Ik ken inmiddels een hele trits vrouwen die moslim zijn, die voor gelijke rechten voor vrouwen en mannen zijn en dat ook praktiseren. Daar zijn vrouwen bij die een patriarchale interpretaties vanuit de islam afwijzen, of bijstellen, en terug gaan naar de bron, de koran. Die blijkt, als je die zorgvuldig leest, een strekking te hebben die wijst op rechtvaardigheid, gelijkheid van mensen, niet alleen het recht maar ook de plicht om je te ontplooiien. Daar is dus ook voor vrouwen veel ruimte in te vinden voor feminisme. Dat vinden althans inmiddels een hele reeks van vrouwen die ik niet per se kan zien als conservatief, reactionair, ouderwets of orthodox. Het punt is dat ’terug gaan naar de bron’ van geen kant zomaar hetzelfde is als ‘orthodoxie’.
Dan doet Selim er nog een schepje bovenop. De orthodoxie is voor handen afhakken, stenigen, zweepslagen, doodstraf, voogdij van man over vrouw, volledige gehoorzaamheid van vrouw aan ouders en man … en door Ceylan eerst te benoemen tot orthodox, vervolgens geheel eigenzinnig te bepalen wat orthodoxen vinden, wordt Ceylan nu afgeschilderd als iemand die de volledige gehoorzaamheid van vrouwen zou prediken (en dan hebben we het nog maar niet over zweepslagen) Hoe haalt Selim het in haar hoofd? Zou je niet eerst even de moeite nemen om je op de hoogte te stellen wat iemand zelf vindt, voor je met zulke oordelen komt?
Als ik Selim serieus zou nemen zou het dus erg mee moeten vallen met het aantal orthodoxe moslims in Nederland, er van uitgaand dat orthodoxe moslims de mensen zijn waar ‘we’ bang voor moeten zijn. Want behalve dat er weinig moslims zijn die de andere sekse geen hand willen geven zijn er nog heel veel minder die er voor zijn om die hand af te hakken. Tenzij ik die wijk in Nederland over het hoofd heb gezien waar regelmatig de containers met afgehakte handen buiten staan, dat moet in diezelfde buurt zijn waar het homo’s van het dak regent. Zelfs Tariq Ramadan, het neefje van die erge man die ze in haar Volkskrantstuk citeert (zie gisteren), een man die ook terug gaat naar de bron, om die toe te passen op de huidige tijd, vindt dat er openlijk een ‘moratorium’ afgesproken zou moeten worden over dergelijke barbaarse strafmethoden uit vroegere tijden.
Er zijn dus moslimfeministes die niet vinden dat je liberaal moet zijn om een echte feministe te zijn, nog afgezien dat liberaal een politieke term is die op zich al misverstanden op kan roepen. Maar Selim gaat daar niet mee in discussie, kijkt niet naar argumenten, maar gebruikt een truc: ze benoemt Ceylan tot orthodox, somt dan een rijtje verschrikkelijke dingen op die orthodoxen zouden vinden, en komt vervolgens tot de conclusie dat Ceylan het predicaat feministe niet verdient, want alleen ‘liberale moslims’ kunnen feministe zijn. Vrouwen zoals Selim, dus.
Nu is mijn vraag wie Nahed Selim eigenlijk tot directrice van de vrouwenbeweging heeft benoemd, met het recht om uit te maken welke andere vrouwen door de ballotage mogen en zich feministe mogen noemen. Zijzelf? In mijn feministische woordenboek staat dat vrouwen dat zelf mogen weten. In het huis van mijn Moeder zijn vele kamers, schreef ik eens. Ik vind het dus op mijn beurt niet zo feministisch van Selim om te denken dat zij dat wel voor andere vrouwen mag bepalen. En dat ook nog zonder zich op de hoogte te stellen wat het nu ge-excommuniceerde lid eigenlijk zelf zegt. Heeft Selim zich op de hoogte gesteld wat Ceylan zegt, schrijft, kent ze het werk van al Nisa? Ik geloof het niet.
Mij benieuwt het ondertussen waarom Selim zich eigenlijk moslimfeministe noemt. Wat is er nog islamitisch aan haar opvattingen? Voelt ze zich nog met de islam verbonden en met de vrouwen die hun eigen weg aan het gaan zijn in Nederland, als moslima? Je zou denken van niet. Niemand deugt in haar ogen, de moslima’s die links zijn niet, de moslima’s die emancipatie denken te kunnen verenigen met trouw aan de koran niet, de moslima’s die hoofddoeken dragen niet, de moslima’s die niet geheel geassimileerd zijn niet, wie eigenlijk wel? Heeft ze eigenlijk nog wel iets met de islam? Kijk, van mij hoeft dat niet. Ik ben zelf geen moslim. Ik vind het een groot recht dat iedereen in deze maatschappij zelf mag weten of hij/zij gelovig wil zijn en niemand gedwongen kan worden om een bepaald geloof aan te hangen of dat juist af te leggen. Maar al dat afzetten van Selim tegen andere moslimfeministes komt wel in een ander daglicht te staan als blijkt dat ze zich, net als Hirsi Ali, feitelijk al buiten de islam heeft geplaatst. Want met welk gezag oordeelt ze dan als ‘moslimfeministe’ over andere moslimfeministes? In een net verschenen bundel Moderne devoties, schrijft onder andere Nahed Selim over haar jeugd, de saaie godsdienstlessen, de dwang, de klap die ze kreeg. Sindsdien heb ik een hekel aan godsdienst, schrijft ze. ‘Vanaf dat moment had God als een barmhartige Schepper voor mij afgedaan’. Aan het eind van dat artikel heeft ze het toch weer over de kracht en inspiratie die ze zoekt in het geloof, maar wat voor geloof dat dan is blijft erg waterig. Het heeft er in ieder geval de schijn van dat Selim nog een oude strijd aan het uitvechten is tegen de islam van haar jeugd, die ze nu projecteert op alle mogelijke mensen die ze tot object uitverkiest om haar afkeer over uit te storten.
Nahed Selim is dus niet alleen naar rechts opgeschoven, ze lijkt vooral bezig te zijn met het vestigen van haar eigen positie ten koste van andere actieve vrouwen. Ze polariseert, ze splitst, in een tijd waarin het volgens mij veel belangrijker is om de verbindingen te zoeken. Ze draagt feitelijk bij aan de constante stroom misverstanden en vooroordelen over de islam, in plaats van te helpen die te verhelderen. Wat ze Ceylan in de schoenen schuift komt eigenlijk gewoon neer op laster. Wat ze nu doet lijkt me niet alleen vergaand onsolidair, én onfeministisch, het lijkt me ook nogal in strijd met het liberale gedachtengoed dat ze zegt aan te hangen. Hebben liberalen niet vooral de vrijheid van mening hoog in het vaandel?
(In diezelfde bundel, Moderne devoties, staat trouwens een mooi verhaal van Naïma Azough, links, feministe en moslim.)
“Maar al dat afzetten van Selim tegen andere moslimfeministes komt wel in een ander daglicht te staan als blijkt dat ze zich, net als Hirsi Ali, feitelijk al buiten de islam heeft geplaatst.”
Bedoelt u hiermee dat Nahed Selim een afvallige is?
As-salamoe aleikum, vrede zij met u,
Ik lees dagelijks jouw log en ben blij met de stukjes die je schrijft. Ik beschouw mijzelf als een moderne moslima, maar ben niet bereid afstand te doen van mijn geloof. Iedereen moet zelf weten wat hij of zij wel of niet wil geloven en welke kledingstukken hij of zij wel en niet wenst te dragen. Vrijheid is toch juist zelf mogen weten hoe je vorm wilt geven aan geloof en uiterlijk? Ik vind het erg bekrompen van Nahed Selim dat zij vrouwen die het nog durven om hierin hun eigen keuzes te maken afschildert als orthodox. Mijn ervaring leert dat je in het nieuwe klimaat best dapper moet zijn om te kunnen laten zien wie je bent en waar je voor staat en daarbij ook nog voor je geloof uit te komen. Mijn reactie richt zich in deze vooral tegen Nahed. Haar wil ik zeggen: Wil je niet geloven? Geloof dan lekker niet, maar laat ons alsjeblieft gewoon met rust! Dat ik Ceylan steun en waardeer, dat weet ze al…
Je moet wel even gewoon lezen wat er staat, Rinus. Ik zeg dat ieder het recht heeft al of niet te geloven, dus het woord ‘afvallige’ komt in mijn woordenboek niet voor. Wel is het de vraag waarom je jezelf zou afficheren als moslimfeministe, en jezelf het recht toeeigent om over andere moslimfeministes te oordelen, als je dat in feite zelf niet meer bent.
Maar kunnen mensen zelf niet bepalen of ze moslim zijn of niet? Dat kunnen anderen toch niet voor Nahed Selim bepalen?
Het woord afvallige wordt door fundamentalisten binnen de islam gebruikt om gematigde moslims de mond te snoeren: ze zijn geen echte moslims. Daarom is het gevaarlijk om iemand als geen echte moslim af te schilderen.
Ik geloof dat je me met opzet niet wenst te begrijpen, Rinus. Of Selim nog verbonden is met de islam is een vraag. Ze wekt met wat ze schrijft namelijk de indruk van niet. Ik zie ook geen vorm van solidariteit met andere moslims, wat toch wel een kenmerk is. Maar zoals je zegt, dat is aan haar. Ik zou het alleen wel graag willen horen.
En dat het fundamentalisten zijn die het hebben over afvalligen is me bekend, daarom was het ook nogal onzinnig om mij daar naar te vragen want ik ben geen fundamentalist zoals je kunt weten. Echte fundamentalisten zullen zich echt geen reet aantrekken van wat ik vind, want als niet-moslim ga ik daar niet over.
Gelukkig is het nog niet gevaarlijk om voor ‘orthodox’ te worden uitgemaakt of voor ‘niet-feministisch’ …!
Het is wel verwarrend waar Nahed Selim zichzelf plaatst. Verder vind ik het persoonlijk niet zo belangrijk of zij zichzelf wel of niet als moslim ziet. Zoals Amna ook al aangaf, is dat ieders eigen keuze. Ik vind het belangrijker om op de inhoud van haar uitspraken in te gaan, die overigens ook nogal warrig overkomen en in ieder geval niet gefundeerd lijken. En ik zou het jammer vinden als deze discussie blijft steken in het wel of niet moslim (noemen) vraagstuk, volgens mij is dat ook niet Anja’s grootste zorg.
Dat er mensen niet langs mijn hoofddoek kunnen kijken en mij direct in de orthodoxe hoek plaatsen, ben ik intussen wel gewend, hoe onterecht dat ook is (degenen die 5 minuten naar me (willen) luisteren, weten dat gelukkig ook). Het doet mij eerlijk gezegd veel meer pijn als iemand die zichzelf feministe noemt het recht meent te hebben om mij mijn recht om me feministe te noemen te ontzeggen. Dan is er echt iets mis met het hedendaagse feminisme. Solidariteit heeft plaatsgemaakt voor uitsluiting, rivaliteit wint van bondgenootschap. Was het daarom begonnen?
Mag ik het een en het ander even kortsluiten? Er zijn grosso modo vijf naar de Koran en Soenna verwijzende hoofdstromingen binnen de groep die zich moslim noemen: Soennieten (85%), Sjiieten (10%), Alevieten, Ahmadiyya en Soefisten.
Soennieten worden veelal door westerse Islamologen orthodoxe moslims genoemd, maar je kunt maar beter gewoon het beestje bij de naam noemen, dus ‘Soennieten’, en je hebt strenge en gematigde, zoals je die overal in hebt. Selim is zeer vermoedelijke een Soefiste (een mystieke Islamitische traditie: het Arabische woord ‘soef’ is ‘wol’). Ik ben een heel gematigde Soenniet, gezien mijn moskeebezoek en zo. Aboutaleb is ook Soenniet. Ceylan, en jij ook? Yousa Noordhof noemt zichzelf liberaal moslima, en dat heeft bij haar een specifieke theologische betekenis, begreep ik. Alleen Hirsi Ali noemt zich dacht ik in geen enkel opzicht nog moslim.
Het komt mij voor dat Nahed Selim nogal in de war is geraakt. In ieder geval is voor mij duidelijk dat moslima en feministe zijn heel goed samen kan gaan. Daarvan is Ceylan Pektas-Weber een duidelijk voorbeeld.
Nahed Selim is inderdaad Soefiste. In een heel bnoeiend en open interview (getiteld ‘Mannen misbruiken de koran om vrouwen uit te buiten’) met Selim antwoord ze op de vraag “Ben je zelf gelovig?”: “Ik denk het wel. Maar ik voel me meer verwant met de mystiek van de islam. De mystiek en de filosofie is het beste dat de islam heeft voortgebracht en niet de theologie of de orthodoxe interpretatie ervan. Ik voel me meer verwant met de internationale Soefibeweging.”
zie: http://www.liberales.be/cgi-bin/showframe.pl?boek&selim
Beste Mohammed,
Ik weet niet zo goed waarom je zo graag wilt weten tot welke stroming ik mezelf beschouw, maar ik wil ook niet kinderachtig zijn. Ik ben ook een soenniet. En inderdaad ook een gematigde.
Wa salaam (met vrede),
Ceylan
Of ze nu soefi is of niet ik blijf van mening dat wat er bij haar is ingestampt in haar jeugd nog steeds in haar zit. Ze heeft zich niet losgemaaktvan de interpretaties die haar in haar jeugd verteld zijn. Nog steeds gaat ze ervanuit dat er maar een interpretatie mogelijk is en die wil ze niet dus schuift ze hem van de helling. Het is niet in haar opgekomen dat er andere interpretaties zijn en dat je dan ook nog moslim bent.
Ik ben dus nog steeds een moslim , maar mijn interpretaties zijn anders. Ik ben dan ook een bekeerde moslim . Mijn kinderen vertel ik ook steeds dat ze zelf over de dingen moeten nadenken en niet klakkeloos accepteren omdat men zegt dat het zo is.
Ik ben wel soenna , maar de soenna vind ik soms twijfelachtig in betrouwbaarheid, dan ga ik terug naar de basis en dat is de Koran voor mij
Ceylan,
Ik vind het best relevant, zeker nu Anja het Soennitisme uiteenzet. Als we niet weten op wie wat betrekking heeft dan weten we nog niks. We weten nu ook dat het niet op Selim betrekking heeft.
Ik ben rooms-katholiek opgevoed, zoals dat heet, maar ik ben ‘zeer gematigd’, misschien wel afvallig als ik zo de uitspraken van paus hoor …
Ik wist niet zeker of ik zou reageren, maar ik doe het toch maar… Waar gaat dit over? Wie is er wat? Wat doet het ertoe? Wij (moslims) verwijten de ‘buitenwereld’ vaak hokjesdenken, en vaak ook terecht. Maar wat is dit dan??? Ik ben geen dit of dat of wat dan ook. Ik volg de Koran en het voorbeeld van de Profeet. Dat is toch de kern waar alle moslims het over eens zijn? Verschillende verzen kunnen op verschillende manieren worden uitgelegd en dat ervaar ik dagelijks als een van de mooie dingen van de islaam. Volgens mij is dat ook altijd al de bedoeling geweest, de Koran is immers een boek voor alle tijden. Maar de Profeet? Die was geen shi-iet, geen soenniet en geen soefi: hij was slechts een moslim…
Amna,
Maar wat vind jij dat Anja nu doet in haar serie? Ze schrijft namelijk over haar serie in “Islam voor beginners (1)”: “Daarbij is het belangrijk vooral uit te gaan van de islam zoals die geleerd, geleefd en beleefd wordt, met name door de soennitische moslims die 85% van de belijders van de islam uitmaken”.
Vind je dat Anja en Ceylan ook in hokjes denken (Ceylan is Soenniet, schreef ze)?
Mij lijkt het heel belangrijk te weten waar stromingen (de ‘hokjes’) voor staan en te weten of iemand zich daarin plaatst of juist niet. Oftewel, hoe gaat iemand met de Koran, Soenna (het voorbeeld van de profeet) en andere heilige bronnen (de uitspraken van bijvoorbeeld Soennitische, Sjiitische of Ahmeddiya schriftgeleerden) om? Zie je het als het eeuwige waarheden, of als historische uitspraken, neem je het letterlijk, neem je het figuurlijk, neem je alleen het mystieke gedeelte etc. De antwoorden op die vragen bepalen het “hokje” en waar je je als moslim plaatst.
Is daar misschien iets ergs aan?
Eerst even voor alle duidelijkheid: ik verwijt niemand iets. Ik vond alleen dat de discussie de verkeerde kant op ging door niet de verkeerde argumenten van Nahed Selim maar haar wel of niet moslim (of soefi) zijn het onderwerp te maken. Ik vind juist dat Anja en Ceylan het erg goed doen. Juist omdat Anja aangeeft het te willen hebben over hoe de islam geleerd, geleefd en beleefd wordt, daar zit namelijk nog best eens verschil in. Islam-tecnisch gezien ben ik er zelf een grote voorstander van om zoveel mogelijk meningen en interpretaties te kennen en deze naast elkaar te leggen. Voor mij heeft alleen de Koran een echte eeuwigheidswaarde. Het is bekend dat niet alle ahadith (uitspraken van de Profeet) die nu in omloop zijn even betrouwbaar zijn en de rest is vooral wat mensen er in een bepaalde tijd en op een bepaalde plaats van begrepen (of gemaakt) hebben (wat het voor mij trouwens niet minder interessant maakt om te onderzoeken). Ik voel me niet aangetrokken tot het sji-ietische gedachtengoed en ben geen soefi, dus ben ik strikt genomen een soenni, maar dat wil niet zeggen dat ik de antwoorden op bepaalde vragen uit deze andere hoeken per definitie verwerp. Bovendien bestaan ook de soennieten bijvoorbeeld weer uit verschillende wetscholen en voel ik mij niet verplicht om er daar strikt één van te volgen.In die zin leef ik volgens de bijbelse uitspraak: onderzoek alles en behoudt het goede. Wat voor mij inhoudt dat ik als iets goed is en niet in tegenspraak met de geest van de Koran niet persé de uitspraak van bepaalde geleerden, maar vooral mijn gezonde verstand doorslaggevend laat zijn in mijn keuzes. Omdat dat bij veel moslims zo is waarschuw ik dus voor het hokjesdenken, gewoon omdat de meeste mensen niet helemaal (of helemaal niet) in een hokje passen.
Hoi Amna,
Op het gevaar af dat we elkaar alleen complimenten toewerpen (ik zal er hierna echt weer mee stoppen): na deze uitleg wil ik wel even bij jou in je hokje hoor! We weten al langer dat we op andere punten soms in andere hokjes passen, maar dit hokje past mij ook!
Amna, en ook Ceylan
Heel bedankt voor je verduidelijkende uitleg, Amna.
Je zegt dat je een soenni bent, maar dat je “de antwoorden op bepaalde vragen uit deze andere hoeken niet per definitie verwerpt”. Mag ik je om enkele voorbeelden vragen van welke antwoorden je niet verwerpt van sjiieten en soefi’s? Dat verscherpt mijn beeld van de (jouw) beleving van het soennitisme.
Ergens op Anja’s weblog, en het intrigeerde me, stond een bericht over Soera 3.7. In die Soera staat namelijk: “Hij is het die tot jou het boek heeft neergezonden; een deel ervan bestaat uit eenduidige tekenen – zij zijn de grondslag van het boek – en een ander deel uit meerduidige… de verklaring ervan kent niemand behalve God, en zij die een diepgewortelde kennis hebben…”.
Hoe interpreteer jij Amna, en ook jij Ceylan die Soera?
Ik zei het al hierboven, of Amna en Ceylan zin en tijd hebben om nu hier aan soera uitleg te gaan doen is echt aan hun – we zijn bezig een bodem te leggen, kijk bijvoorbeeld naar de indeling in stromingen van Tariq Ramadan. Mij lijkt het belangrijker om ons eerst bezig te houden met de grote lijnen, en niet zo in de details te duiken.
Anja,
Deze soera, alleen deze, lijkt mij nu juist de “bodem”, en niet alleen maar een ‘detail’: wie mag zeggen dat hij/zij een diepgewortelde kennis heeft? Ik denk in de eerste plaats aan schriftgeleerden (en zijzelf ook, lijkt mij …). En zonder respectloos te willen zijn, ik denk niet direct aan Ceylan, Amna, jij, Wadud, Boukhari, en Ramadan. Ik vraag me dus ook af wie door schriftgeleerden erkent worden?
Ik hoop dat je er snel toekomt in je serie deze voor mij prangende vragen te beantwoorden.
In de Koran staat(2/2)”Dit is het Boek, waaraan geen twijfel is, een leidraad voor de godsvrezenden” Zoveel stromingen, rechtscholen en individuen met zoveel verschillende achtergronden.Helaas wordt er teveel gesproken over “De Moslim”.Zijn we artikelen in een voordeelpak, allemaal het zelfde? Is het emancipatieproces onder niet-moslimvrouwen al voltooid? Waarom verdienen vrouwen op hoge positie’s dan nog steeds minder dan hun mannelijke collega’s? En als man en vrouw beiden werken draaien over het algemeen de vrouwen toch wel voor het grootste gedeelte op voor de zorg van kinderen en huishouden? De cijfers over huiselijk geweld zijn ook “niet om over naar huis te schrijven” Het blijkt dat 1 op de 5 vrouwen met enige vorm van huiselijk geweld te maken heeft.
Dat er nog veel moet gebeuren is iedereen het wel over eens. Bij de eerste generatie moslims(voornamelijk Turken en Marokkanen), zag je veelal, dat cultuur, traditie en religie 1 waren.Zijn wij moslims “stil” blijven staan? Ja, in iedere gemeenschap zijn er mensen, die trachten stil te blijven staan en vasthouden aan “het oude” Inderdaad zijn er vrouwen, die in een afhankelijke positie zitten waar de man misbruik van van maakt.Maar hebben wij moslimvrouwen u, Nahed Selim en Ayaan Hirsi Ali hier voor nodig? Wat hebben jullie te bieden? Oplossingen? Wie zijn jullie, om te bepalen hoe en hoelang dit proces gaat duren? Misschien hebben moslima’s wel wat geleerd van het emancipatieproces hier in Nederland in de zeventiger jaren. Geleidelijk aan emanciperen zonder de mannen uit te sluiten. Je verdiepen in de bronnen van de islam, om cultuur, traditie en religie te scheiden.Bewust zijn of worden, dat de islam vrouwen vele rechten heeft gegeven. treedje voor treedje de “trap” op. “Vliegen vang je beter met honing, als met azijn” en “hardlopers zijn doodlopers”. Nederlandse gezegdes, waar veel waarheid in zit. Tijd, gun het tijd.
Als je aan een kind komt, kom je aan de moeder. Als je aan de islam komt, kom je aan de moslims. Als een moeder steeds negatieve dingen over haar kind hoort en nooit iets positiefs, gaat ze zich verzetten en op een gegeven moment is ze er immuum voor. Dat is toch vechten tegen de bierkaai. Als wij een hoofddoek dragen zijn we niet geemancipeerd volgens Ciska Dresselhuys. Als vrouwen zeggen, dat ze niet onderdrukt zijn , is dat dus niet zo volgens Nahed Selim. Iedereen bepaalt van alles voor ons en weten het altijd beter. Hoe kan dat, als je moslims daar niet in betrekt?
De soerra’s in de Koran zijn neer gezonden n.a.v. gebeurtenissen van toen. Ik heb tot nu toe 2 lezingen van u meegemaakt en het valt me op, dat u Nahed Selim zeer regelmatig informatie achterhoudt, waardoor deze soerra’s heel anders op gevat kunnen worden. Moet ik u zien, als iemand die onwetend is of iemand, die alleen maar haar eigen mening wil ventileren?
Salaam Ceylan, ik vind dat je je mag noemen hoe jij
wilt en niemand heeft het recht om voor een ander te
bepalen wat iemand is of moet zijn, dus kunnen wij
ook niet bepalen wat Nahed Selim is, we kunnen alleen
maar weerleggen wat zij beweert en Anja dat heb je voor
mij heel goed gedaan.
Aisha
Het is jammer dat deze discussie vervalt in een soort van religieus onderzoek over wie nu in wat gelooft.
De kern van het betoog van Anja Meulenbelt lijkt mij juist dat het niet uitmaakt welke stroming je aanhangt, maar dat het nogal voringenomen is van Selim om iemand als orthodox te omschrijven en daar dan de conclusie aan te verbinden dat je dan niet feministisch kan zijn.
Doet me trouwens inderdaad aan Hirsi Ali denken die zelf ook beweert te kunnen beoordelen wie zich een verlichte moslima mag noemen en wie niet.
In haar optiek is iedere moslimvrouw met een hoofddoek een onderdanig en onwetend iemand die nog moet inzien dat zij onderdrukt wordt.
Heel aanmatigend en zeer arrogant om de wijsheid in pacht te menen hebben.
Ik vind het zo jammer dat bepaalde mensen niet objectief, realistisch en nuchter naar hun religie ( met alle vreemde innerlijke en uiterlijke uitwassen) kunnen kijken. Religies zijn een onderdeel van de geschiedenis.Verdiep u eens in de historie van het ontstaan van wereldreligies en zie hoe ze gebruikt en ook misbruikt zijn door hun profeten/stamleiders (Abraham, Mozes,Abraham).Je kunt het hun niet kwalijk nemen, ze deden het voor het volk te motiveren om andere landen te veroveren en stammen met “verkeerde”goden uit te roeien.
Dus dit is een volkomen non-discussie. Onzin!
Vind zulke mensen zoals henk gort (reactie: zondag 28 januari)
echt erg zielig!!!
Hou van alle profeten die Allah gezonden heeft (duizenden), maar
vooral van de laatste , Muhammed (vzmh)!
Wie zijn wij om over Allah en zijn profeten te twijfelen of
in een zwarte licht te brengen?!!!
Ik bid altijd voor de mensen die niet geloven dat Allah ”de gordijnen” voor hun ogen deen open om te zien dat Hij bestaat,
en dat Allah ”kleppen” uit hun oren eruit trok om te horen
dat Hij bestaat!!!
Het was reactie op een reactie en niet op dat stuk van Anja Meulenbelt. Sorry dus, Anja en heel veel succes voor jou!!!
Allah (God) zegene jullie allemaal!
Als ongelovige maar als humanist wil ik reageren op alle berichten.
Gaat het wel over het moslimgeloof of gaat het eigenlijk alleen maar om een achterliggende ,veel belangrijkere zaak?
Zolang de politiek in binnen en buitenland zich zeer negatief uitlaat over de Islam en alle schuld bij de Islam probeert te deponeren,maken zij de weg vrij voor nog meer strijd en oorlog in landen waar wij economische belangen hebben.
Waarom geen vergelijking met het Christendom,waarom geen veroordeling van de enorme moordpartijen in het overgrote katholieke Congo?
Waarom geen inzicht in de tradities van de katholieken in Eritrea ?
Waarom geen analyse over het Joodse geloof in combinatie met de bijbel en de koran?
Laten wij toch verder kijken,welk doel hebben mensen om constant de nadruk te leggen om de Islam en Islamitische landen?
Volgens mij alleen economisch,verder niets.
Als er geen olie aanwezig zou zijn in de Islamitische landen dan zou niemand( weinigen) zich druk maken over de Islam
Laten we toch kijken naar de mens achter een hoofddoek,achter een geloof of achter de manier waarop hij of zij een betekenis heeft in het leven van anderen.
Veroordelen en schoppen is zo makkelijk
Beste Anja,
Ik val van mijn stoel (van verbazing) over je beoordeling van Nahed Selim.
Jij was degene die voorop liep toen ik me met pijn en moeite losmaakte van de oordelen van mijn ouders en de pastoors over het behoud van mijn maagdelijkheid, door mij aan te moedigen te doen wat ik zelf wilde: seks voor het huwelijk als ik daar zin in had, seks met vrouwen als ik daar zin in had, trouwen (of niet) met wie ik maar wilde, hoe vaak ik maar wilde enz. enz. en je vroeg echt niet af of ik “daaraan toe” was. Samen hebben we gestreden voor het recht op abortus en met name het beslissingsrecht van vrouwen over hun eigen lichaam en ons niet te laten koeioneren door de (meestal godsdienstig) geînspireerde ideeën van mannen daarover.
Je hebt generaties en generaties vrouwen geholpen hun onderdrukking onder ogen te zien, zich af te vragen of het wel hun eigen keuzes waren als ze zich niet ontwikkelden en bijv. thuis bleven zitten bij de kinderen.
En nu ben jij degene die het Moslimgehalte van een in en met de Islam opgegroeide vrouw, die zich daar op haar eigen manier toe probeert te verhouden, wilt meten en beoordelen? Ik val van mijn stoel (van verbazing).
Piek v.d. Reijt
Als jij van je stoel wilt vallen moet je dat zelf maar weten, Piek. Maar als ik jou was zou ik er maar gewoon op blijven zitten. Ik heb geen van mijn feministische idealen opgegeven, ik sta geheel achter de vrijheidsstrijd en de emancipatie van (islamitische) migrantenvrouwen, zoals je uitgebreid op dit weblog kunt terug vinden. Maar anders dan Selim die geen enkele aansluiting heeft en ook niet zoekt met de moslima’s waar ze het over heeft, ga ik er van uit dat vrouwen hun eigen emancipatie bevechten – met mijn steun. Met of zonder behoud van geloof. Selim oordeelt alleen maar. Maar dat kun je zelf ook wel constateren.
En zie verder Mijn kraam. Hier.
Ach, zo had je vroeger ook feministes die vrouwen veroordeelden omdat ze nog met hun onderdrukker naar bed gingen. Maar was dat ook een truc? Volgens mij hoort het allemaal bij het emancipatieproces.