” In de tuin van de islam groeien en bloeien duizenden bloemen en we gaan er minstens even aan ruiken.” schrijft Abdulwahid van Bommel. Hij is, als imam, en ‘schriftuitlegger’ opnieuw te gast. Er is verwarring, ook naar aanleiding van het bezoek van Amina Wadud, of Soefisme en Soennisme wel met elkaar te verenigen zijn, of juist diametraal tegenover elkaar staan.
Daarbij meteen een gedegen uitleg over de leerscholen binnen de islam.
Ceylan bereid een artikel voor.
En ik kom een keer een aantal begrippen uitleggen, echt voor beginners, zoals hadieth, fatwa, sharia enzovoorts.
Eerst Abdulwahid van Bommel, met veel dank:
Madzahib of leerscholen
De twee belangrijkste bronnen van kennis voor elke moslim zijn Koran en Soenna, gebaseerd op de Ahadith of overlevering. Deze twee bronnen voor theorie en praktijk dragen beiden een probleem met zich mee. De Koran heeft een uitlegprobleem en de Ahadith hebben een betrouwbaarheidsprobleem.
Om tot een heldere uitleg te komen die betekenis heeft voor het dagelijks leven en voor de wereldvisie van de islam, is de Koranwetenschap ontstaan. Deze houdt zich onder meer bezig met de chronologie van de openbaringen, taalkundige betekenissen, historische context en de mate waarin een bepaald vers, meer dan enig ander op hetzelfde gebied, canonieke waarde heeft.
We kunnen globaal twee manieren van tekstinterpretatie van de Koran onderscheiden:
Tafsier – exegese/hermeneutiek: verklaring naar de taalkundige, contextuele of innerlijke bedoeling van de koranverzen; deze levert over het algemeen niet automatisch een ‘wet- of regelgevende’ praktijk voor de moslimgemeenschap op.
Idjtihâd – zelfstandige interpretatie door daartoe bevoegde geleerden. Deze heeft meestal wel een normerende en juridische implicatie voor de moslimgemeenschap. Het product van veertien eeuwen idjtihâd wordt sjari’a genoemd. Vanuit religieus-juridisch perspectief wordt elke menselijke handeling, groots of bescheiden, openbaar of privé, heilig of seculier, belast met ethische consequenties en verantwoordelijkheden. Binnen zo’n opvatting is er een ‘zo zou het eigenlijk moeten’ en een ‘dat hoort niet’, een moreel quotiënt, in elke voorstelbare levenssituatie.
Op basis van het hier summier behandelde proces kwamen de zogenoemde Madzahib of islamitische wets- of leerscholen tot stand. In hoofdzaken waren deze scholen het over de praktische richtlijnen eens, maar lagen geografisch erg verspreid in de moslimwereld, waardoor toch verschillende opvattingen ontstonden.
De vier soennitische leerscholen van de orthopraxis zijn:
de Hanafitische school, genoemd naar Abu Hanifa (80-150);
de Malikitische school, genoemd naar Mâlik ibn Anas (93-175);
de Sjâfi’itische school, genoemd naar Imâm Sjafi (150-204);
de Hanbalitische school, genoemd naar Ahmad ibn Hanbal (164-241).
De bekendste sji’itische leerschool is de Djâferîyya school, genoemd naar de grondlegger Djafer as-Sâdiq.
De wetenschap die binnen deze leerscholen voornamelijk werd beoefend noemde men fiqh en de rechtsgeleerden die zich ermee bezig hielden, noemde men fuqahâ
Fiqh of deontologie, is het handelen volgens normatieve principes voortkomend uit geloof of gezindheid. Dit begrip is in de vorm van het latere navolgingsprincipe of taqlîd van de orthopraxis sterk aanwezig binnen de traditionele moslimgemeenschap .
De betekenis die het heeft om zich tot een leerschool te bekennen, is voor veel moslims verschillend. Voor trouwe volgelingen van een leerschool is de ‘volgplicht’ van zo’n school duidelijk. Het is zo niet uit de koran, dan toch uit de overlevering af te leiden. Zij menen dat een leerschool ook consequent gevolgd dient te worden. Anderen gaan ervan uit dat men binnen – en soms buiten – alle leerscholen een eigen weg mag zoeken. De meer fundamentalistische moslims beschouwen uitsluitend de Koran en de Soenna als kompas voor hun geloofspraktijk. Liberale stromingen ontlenen vaak hun inspiratie aan geleerden die op het gebied van filosofie en theologie proberen een nieuwe weg te ontwikkelen, of gaan gewoon hun eigen weg.
Over het algemeen zijn er twee manieren waarop moslims zichzelf ‘soennitisch’ noemen. In eerste instantie geef je daarmee aan dat je behoort tot de zogenaamde ‘Ahli Soenna wa’l-Djamâ’ah’, dat wil zeggen de moslimorthodoxie, hoewel juister zou zijn te zeggen de moslimorthopraxis. In tweede instantie geef je met jezelf soenni moslim noemen aan dat je geen sji’i moslim bent.
De overgrote meerderheid van de moslims noemt zich soennitisch en ongeveer tussen de 10 en 15% van de moslims rekent zichzelf tot de sji’itisch minderheid. Vanwege de oprichting van de zogenaamde islamitische republiek in Iran is de interesse voor de sji’itische islam wel toegenomen, ook onder soenni moslims. Terwijl de sji’ieten volgens de Taliban en Al-Qaidah opvattingen vrijwel tot ‘niet-moslim’ zijn verklaard.
Het verschil tussen soennitische en sji’itische islam gaat terug op de vroege beginperiode. De sji’’ieten gingen ervan uit dat rechtmatig geestelijk en wereldlijk leiderschap moesten samenvallen in één persoon (imam) die in rechte lijn moest afstammen van het ‘huis van de profeet’. De soennieten daarentegen waren van mening dat de kwalitatief meest geschikte persoon door kiesmannen kon worden voorgedragen en uiteindelijk in overleg (sjoera) kon worden benoemd. Er zijn volgens de meerderheid der sji’ieten twaalf imams geweest, die aan de juridisch-theologische voorwaarden voldeden, waarvan de laatste spoorloos is verdwenen. Men verwacht zijn terugkeer aan het einde der tijden.
De vraag over het rechtmatig leiderschap van de moslimgemeenschap heeft tot een aantal conflicten geleid, vooral omdat de profeet Mohammed, naast werktuig van openbaring en staatkundig leider ook voorging in de dagelijkse gebeden en als mens de functie van navolgenswaardig voorbeeld de islam bij wijze van spreken voorleefde. Zijn opvolging was niet alleen politiek, maar ook een theologisch en ideologisch probleem. Een tweede verschil tussen sji’itische en soennitische islam is dat sji’ieten de huisgenoten en de afstammelingen van de profeet Mohammed, vereren, terwijl de soennieten die verering niet, of niet in die mate, kennen. Zowel in de sji’itische als in de soennitische delen van de moslimwereld kent men zogenaamde sayyid’s en sjarif’s die op oneigenlijke en onbewijsbare gronden beweren van de profeet af te stammen en daar in sommige gevallen zelfs een recht aan ontlenen om door de gemeenschap onderhouden te worden, wat rechtstreeks tegen de Soenna indruist.
Dwars door alle opvattingen over soennitische en sji’itische orthodoxie heen, ontstond nog tijdens het leven van de profeet de behoefte aan een verinnerlijkte geloofsbeleving die zich niet bijna uitsluitend op regelgeving en halâl en harâm beriep, maar zich bezig hield met de geloofsbeleving zelf. Men is dit mystiek of tasawwoef gaan noemen. Het betekent door middel van geestelijke reiniging evenwicht bereiken tussen de uitersten die ons leven regeren.
Tasawwoef in de islam behandelt ondermeer de polariteit tussen de leer van de met niets vergelijkbare, afstandelijke Allah en de Allah die we mogen liefhebben omdat Hij is vervuld van zorg voor zijn schepselen. Dit wordt weerspiegelt in de spanning tussen het legalistische aspect van de islam en de bevindelijkheid van de soefi’s. Daartussen speelt zich het denken en de innerlijke geloofsbeleving van de islam af.
Men vroeg aan Roemi: Wat is soefisme? Hij antwoordde:
‘Vrede vinden in het hart, wanneer de tijd van verdriet komt’.
Een mystica of vrouwelijke soefi kan dus heel goed tegelijkertijd soenni of sji’i zijn; dat spreekt elkaar op geen enkele wijze tegen. Iemand die buiten de madzhab’s om in het grote gebied van Koran en Soenna grasduint en daar zijn eigen bloemen plukt en inspiratie opdoet, is gewoon een soennitische moslim, dat sluit elkaar helemaal niet uit. Soenni betekent gewoon volgens de traditie van de profeet Mohammed, vrede zij met hem, trachten te leven, en soefi betekent gewoon naar de innerlijke beleving van Koran en Soenna, trachten te leven. Gedurende de meer dan veertien eeuwen dat de Koran bestaat hebben mensen die zweren bij de taqlied of je op imitatieve wijze conformeren aan een leerschool, schriftgeleerde of geestelijk leider, altijd tegenover de mensen van de tahqieq, of onderzoekende; waarheid zoekende houding gestaan. Allerlei groepen hebben elkaar ook door de eeuwen heen steeds weer verketterd. In feite bevindt de wortel van de leefbaarheid van de islam zich in de aarde van diversiteit. Homogeniteit is een doodlopende straat, diversiteit geeft wederzijdse bevruchting en inspiratie. Wat dat betreft zijn de salafisten – en/of puriteinen en fundamentalisten – net marxisten, zij houden van uniforme mensenmassa’s die allemaal hetzelfde denken en doen en dat ook als de enige weg naar het eeuwig heil beschouwen. Dit zal uiteindelijk tot de gruwel van het totalitarisme leiden en dat betekent de afgrond voor de oemma. Een dergelijk armetierig geloofsleven wensen wij niemand toe. In de tuin van de islam groeien en bloeien duizenden bloemen en we gaan er minstens even aan ruiken.
Weer een heel mooi en duidelijk stuk van Van Bommel.
Voor mij blijven drie dingen of vragen hangen:
1. De volgplicht aan een leerschool is niet zo duidelijk uit de koran af te leiden maar “dan toch uit de overlevering af te leiden”, schrijft Van Bommel. Begrijp ik goed dat die overlevering, in ieder geval voor Soennieten, de Soenna is? Maar wat betekent dat: volgplicht of niet?
2. Van Bommel: “Liberale stromingen ontlenen vaak hun inspiratie aan geleerden die op het gebied van filosofie en theologie proberen een nieuwe weg te ontwikkelen, of gaan gewoon hun eigen weg.” Staan die dan los van het Soennisme of niet?
3. Van Bommel: “In eerste instantie geef je met je Soenniet noemen aan dat je behoort tot de zogenaamde ‘Ahli Soenna wa’l-Djamâ’ah’, dat wil zeggen de moslimorthodoxie”. Weer dat ergelijke woord ‘orthodoxie’: behoren nu toch alle Soenieten, bij wijze van definitie, tot de moslimorthodoxie?
Anja, goed om de heer Van Bommel weer te horen. Maar waarom vraag je niet iemand van het het Contactorgaan van moslims, het CMO – de spreekbuis van Soennieten in Nederland – of van de Islamitische universiteit in Rotterdam? Ik bedoel ook, dat Van Bommel tot de Islam is bekeerd en geen moslim is van oorsprong.
Hele mooie slotwoorden van de Imam. Ik sluit me er erg graag bij aan. Is zijn tekst ook te lezen in een boek of artikel of heeft hij het speciaal geschreven voor uw weblog?
Goede zet van je Anja om Abdulwahid van Bommel weer het woord te laten doen. Hij kan het veelal duidelijk en mooi onder woorden brengen.
Jammer wel dat hij het Soennitische begrip ‘Idjma’, dat ‘consensus onder de geleerdheid van de moslimgemeenschap’ betekent, niet bespreekt. Ik vroeg hierover eerder ook al naar aan Ceylan.
Van Bommel schrijft iets wat ik altijd al vermoedde:
“Idjtihad: zelfstandige interpretatie door daartoe bevoegde geleerden”. De vraag is dan wie bepaald wie een bevoegde geleerde is? Dat lijkt me een machtsvraagstuk: wie heeft de macht en door wie of wat is die macht gelegitimeerd?
Mooi stuk en erg duidelijk. Ik hoop stiekum dat hiermee het eeuwige vraaggesprek over wie nu wat is (en zou mogen zijn en denken) eindigt.
Als ik echt eerlijk ben, weet ik dat dat natuurlijk nooit helemaal gaat eindigen, want moslims zijn ook maar gewoon mensen met hun eigen onhebbelijkheden, maar ik hoop toch op zijn minst dat het hokjesdenken weer een poosje gewoon in de ijskast verdwijnt, dan kunnen we het met zijn allen weer gaan hebben over de dingen die er echt toe doen…
Anja en Amna,
Anja wilde het (zie “Islam voor beginners (1)) hebben over de soennitische moslims: “Want ook al stelt Herman Beck dat dé islam niet bestaat, het is wel mogelijk om de religie in hoofdlijnen te schetsen. Daarbij is het belangrijk vooral uit te gaan van de islam zoals die geleerd, geleefd en beleefd wordt, met name door de soennitische moslims die 85% van de belijders van de islam uitmaken.”
Als Anja dat nog steeds van plan is, en dat lijkt me goed want maar liefst 85% van de moslims is Soenniet, dan wil ik alles weten van hoe de soennitische islam geleerd wordt. En Van Bommel noemt met name vier leerscholen en dat je als Soenniet behoort tot de moslimorthodoxie of moslimorthopraxie. Daar wil ik meer van weten. Of doet het er allemaal niet toe? Ik bedoel, ik kan niet elke (Soennitische) moslim vragen hoe hij/zij de islam beleeft. Dan moet ik toch hebben van bovenstaande kennisoverdracht?
Eerlijk gezegd weet ik niet zo goed wat ik met de tekst van Abdulwahid Van bommel aan moet. Ik vind hem helemaal niet duidelijk, zelfs tegenstrijdig.
Hij zegt enerzijds “Een mystica of vrouwelijke soefi kan dus heel goed tegelijkertijd soenni of sji’i zijn; dat spreekt elkaar op geen enkele wijze tegen. Iemand die buiten de madzhab’s om in het grote gebied van Koran en Soenna grasduint en daar zijn eigen bloemen plukt en inspiratie opdoet, is gewoon een soennitische moslim, dat sluit elkaar helemaal niet uit.”
Om vervolgens te zeggen: “Soenni betekent gewoon volgens de traditie van de profeet Mohammed, vrede zij met hem, trachten te leven”, en, dan “soefi betekent gewoon naar de innerlijke beleving van Koran en Soenna, trachten te leven.” Soenni, ‘leven volgens de traditie’ is toch niet of nauwelijks verzoenbaar met moderniteit, vernieuwing, vooruitgang etc.
Ook zegt hij “Homogeniteit is een doodlopende straat, diversiteit geeft wederzijdse bevruchting en inspiratie”. Dat ben ik volkomen maar dan ook volkemem met hem eens. Maar dat is juist niet wat “moslimorthodoxie” en “moslimorthopraxie” inhoudt! Per definitie niet, want ‘ortho’ betekent hierboven – en dat is ook vaker gememomereerd, “recht” of “juist”, en niet “kronkelig” of “divers” en al helemaal niet “scheef”.
Even een reactie tussendoor. Voor een aantal vragen zoals die hierboven zijn geformuleerd kun je volgens mij beter echt in de boeken duiken en studeren, dan dat we hier ontzettend theoretisch op allerlei details ingaan. Dit is een crusus voor beginners, geen doctoraal programma.
Ik ben er van uit gegaan dat het goed is voor niet-moslims om meer van de islam en van moslims te begrijpen, omdat we voortdurend geconfronteerd worden met allerlei uitspraken als de islam onderdrukt vrouwen, de islam is gewelddadig, de islam is tegen democratie, moslims hebben fundamenteel andere normen en waarden dan ‘wij’ in het westen.
Ik vind het dus belangrijk om met elkaar meer inzicht te krijgen in de kern van de islam, dat wat alle moslims met elkaar verbindt, zowel als meer inzicht in het feit dat er vele stromingen zijn, ik bedoel nu niet alleen de formele scheidslijnen tussen wetsscholen, maar het gegeven dat de islam in de praktijk zich in verschillende landen anders kan ontwikkelen, dat vele individuen daar een eigen invulling aangeven. Omdat ik de stromingen wel wil benoemen heb ik de visie van Tariq Ramadan daarop gegeven, en was ik ook blij met het aanbod van Abdulwahid van Bommel om een stuk te schrijven om de vragen over de rechtsscholen en hoe dat nou zit met soennisme en soefisme uit te leggen. Dat maakt voor mij duidelijk wat ik in de praktijk al wist: dat vernieuwing niet alleen plaats vindt binnen een specifieke richting.
Maar wie nog verder uit wil diepen hoe dat nou precies zit met wat je van elke school wel of niet zou mogen, en elk begrip tot in de finesses uit wil gaan zoeken moet er echt maar zelf op gaan studeren. Ik wil het hier graag houden bij hoofdlijnen, de informatie die je als niet-moslim kunnen helpen bij het begrijpen van de geloofsbelevenis van onze moslim mede-burgers. Als het mij te veel richting de hokjesgeest gaat die Amna noemt, dan wil ik ook graag terug naar de dingen die er ook volgens mij het meest wezenlijk toe doen.
En verder helpt het altijd reuze om de mensen te kennen die dat waar we in theorie mee bezig zijn in werkelijkheid leven. Je hoeft ze echt niet allemaal te enqueteren, Kees. Maar een paar moslims persoonlijk kennen helpt erg om nog te kunnen overzien waar het werkelijk om gaat, en om zijpaden, te veel speculatie en het het scheppen van beren op de weg een beetje te voorkomen.
En Ernst, waarom jij met alle geweld vast wilt houden aan de gedachte dan soennieten per definitie orthodox zijn en dus niet tot vernieuwing in staat, als ik tenminste goed begrijp waar je heen wilt, is mij onduidelijk. Voor mij is allang in de praktijk gebleken dat dat heel goed kan, en is het verhaal van Van Bommel daar nog eens de bevestiging van. Ik zelf heb dus niet de behoefte daar nog verder over te steggelen.
Ik heb de laatste tijd ook op dit weblog aandacht besteed aan de vernieuwers binnen de islam die dat doen, niet door zich van de kern van de islam af te wenden, maar juist door terug te gaan naar de bronnen, de koran allereerst, en te beschouwen wat die bron te zeggen heeft voor de huidige tijd. Uitgaand van de rechtvaardigheid die daarin centraal staat. Die dus midden de islam staan en evenzeer midden in de moderne wereld. Tariq Ramadan en Amina Wadud, onder andere. Ik zal dat blijven doen, omdat ik dat werkelijk inspirerend vind.
Fatima, ik zoek niet in de eerste plaats naar spreekbuizen van organisaties, die hebben allemaal al brochures en websites, en ik zou niet graag de onderlinge richtingenstrijd hier op dit weblog gaan reproduceren. Ik vraag graag het advies van Abdulwahid van Bommel omdat hij zeer deskundig is en omdat hij onafhankelijk is. Omdat hij zowel zijn wortels heeft in christelijk Nederland en intensief heeft gestudeerd op de islam en zelf al heel lang moslim is is hij een goede ‘bruggenbouwer’, hij begrijpt ook heel goed wat niet-moslims (nog)niet begrijpen. En behalve dat heeft hij al veel gepubliceerd.
Kortom, ik denk niet dat we op alle gestelde vragen in zullen gaan, maar in de loop van dit cursusje wordt wel steeds literatuur genoemd, en iedereen die dat wil kan zelf verder studeren.
Anja,
Van Bommel schrijft zelf “In eerste instantie geef je met je Soenniet noemen aan dat je behoort tot de zogenaamde ‘Ahli Soenna wa’l-Djamâ’ah’, dat wil zeggen de moslimorthodoxie”.
Ook ik ken een aantal moslims. Toe ik met een moslim in de winkel stond en mijn vooroordeel van ‘moslims drinken geen alcohol’ besprak zei hij: Ik drink het wel. Ik ben Aleviet, Soennieten mogen dat niet.” Wat moet ik nou?
Anja,
Ik heb het niet over DE islam maar over de Soennitische islam. Jeetje, jij blijft hameren op je goede ervaringen. Je goede recht, maar waarom verdriep je je niet een beetje in de leer. Dat was toch afgesproken?
Zijpaden noem je het, hartstikke goed, maar wat is de leer van wat Van Bommel noemt de “moslimorthodoxie en moslimorthopraxie” waartoe je als Soenni behoort??? Het zijn zijn woorden.
Ja, moslims die streng in de leer zijn spreek ik niet, andere moslims wel. Krijg ik dan een goed beeld?
Anja,
Ik snap je hartekreet en waardeer je positieve en opbouwende grondhouding. Maar probeer de twijfelaars zoals Kees en Ernst te helpen in plaats van je af te stoten. Ze komen me oprecht geinteresseerd over. Ik ben het overigens met Fatima eens, dat je ook eens iemand van het CMO kunt vragen.
Waarom moet de Islam zonodig vernieuwd worden?
Ernst, ik geloof echt niet dat jij de druk hoeft te maken over welke moslims van zichzelf vinden dat ze drinken mogen of niet. Het lijkt me geen probleem.
Verder heb ik voorlopig wel weer genoeg gezegd. Ik volg op dit weblog de lijn die ik het beste vind. Er zijn nog heel veel bronnen over de islam voor al diegenen die hier niet vinden kunnen wat ze willen hebben.
Ahmed, als ik het heb over vernieuwing dan volg ik de mensen die vinden dat de islam antwoorden moet geven op de vragen van nu, levend in dit deel van de wereld. Het fascinerende vind ik dat dat de mensen zijn die zeggen: we willen de islam niet veranderen, we willen terug naar het wezen van de islam want daar zijn de antwoorden te vinden op de wereld die inmiddels veranderd is. Die willen dus antwoorden geven over gelijke rechten voor vrouwen, en hoe je als moslims kunt leven in een land waar je een minderheid bent. Ik voel me daar als niet-moslim erg bij betrokken en erg mee verwant, natuurlijk ook omdat ik heel veel bezig ben geweest met gelijke rechten voor vrouwen en ook altijd een groot voorstander ben geweest van pluralisme, van een samenleving waar verschillende culturen samen kunnen leven, niet naast elkaar maar met elkaar, maar daarvoor wel een aantal grondwaarden met elkaar moeten delen.
Okee, mensen, dat was het weer voor vandaag. Ik ben in Gaza, daar gaat nu even mijn aandacht naar uit. Morgenochtend doe ik de computer weer aan op het kantoor waar ik zit, ma salama.
.
Er komen net wat antwoorden binnen van Abdulwahid van Bommel op vragen van Kees. Hierbij.
Anja Meulenbelt –
http://www.anjameulenbelt.nl/weblog/2005/05/25/islam-voor-beginners-6/ –
staat een mooie en overzichtelijke tekst van uw hand: “Madzahib of
leerscholen”. Zou ik een drietal korte verduidelijkingsvragen mogen stellen:
1. De volgplicht aan een leerschool is niet zo duidelijk uit de koran af te leiden maar “dan toch uit de overlevering af te leiden”, schrijft Van Bommel. Begrijp ik goed dat die overlevering, in ieder geval voor Soennieten, de Soenna is? Maar wat betekent dat: volgplicht of niet?
Van Bommel: Binnen de scholen zelf – en die hebben nog steeds vrij veel invloed, soms nadrukkelijk en soms ongemerkt – is die volgplicht of ‘taqlied’, vastgesteld. Een vicieuze cirkel: het is een op een tekstinterpretatie van de leerscholen vastgestelde ‘volgplicht van de betreffende school. In feite kan je nooit zeggen dat het volgen van een leerschool automatisch het volgen van de soenna betekent, want er waren geen leerscholen in de tijd van de profeet en hij heeft het nooit over een leerschool gehad. Daarbij is de vraag ‘wat is een navolgenswaardige soenna’ ook steeds weer anders beantwoord.
2. Van Bommel: “Liberale stromingen ontlenen vaak hun inspiratie aan
geleerden die op het gebied van filosofie en theologie proberen een nieuwe
weg te ontwikkelen, of gaan gewoon hun eigen weg.” Staan die dan los van het
Soennisme of niet?
Van Bommel: Dat hoeft niet zo te zijn. Zoals ik hierboven zei: er is dus verschil van mening over wat we een soort hiërarchie in de prioriteiten volgorde van verschillende profetische gebruiken kunnen noemen. Is het nou belangrijker om volgens het voorbeeld van Mohammed je baard te laten staan of zonder snor of baard tussen mensen te verzoenen (waar de profeet erg goed in was)?
3. Van Bommel: “In eerste instantie geef je met je Soenniet noemen aan dat je behoort tot de zogenaamde ‘Ahli Soenna wa’l-Djamâ’ah’, dat wil zeggen de moslimorthodoxie”. Is ‘orthodox’ hier ook gebruikt in de betekenis van ‘streng’, of toch niet?
Van Bommel: Volgens mij betekent orthodox in alle religies in eerste instantie rechtzinnig en in tweede instantie dat je daar erg aan vasthoudt, maar de mensen die van zichzelf vinden het juiste geloof in huis te hebben houden zich daar meestal ook zeer aan. Gezien het huidige klimaat in Nederland wordt een gematigde moslim waarschijnlijk ook als ‘streng’gezien.
Anja bedankt.
Ik ben als Marokkaan Malikiet, en volgens mij vormt de Malikitische Madhab al eeuwenlang antwoorden op vragen van nu en op nieuwe en veranderde situaties. De regering wordt altijd geadviseerd door de geleerden. Ik snap het dus niet waarom dat, of ik, zou moeten veranderen. Ik vind al die hervormingen allemaal aanpassingen aan het westen.
Ernst, Drinken is een zonde in de islam ( volgens de koran en de soennah ) er zijn dingen waar duidelijkheid over is zoals drinken dus, verschil is er echter bij andere dingen zoals bv: hoeveel Zakaat( geld aan armen, soort belasting ) je moet gaan geven, en daar verschillen de Oelama ( madhahib ) over, maar je kan diegene ( madhhad ) volgen die het voor je makkelijker maakt, want het is niet de bedoeling van religie om het voor gelovigen moeilijk te maken (zoals vasten als je niet kan door ziekte of reis bv, in dat geval heb je eigenlijk een reden waarom je het niet doet).
Even een tweetal reacties, als eerste aan Fatima een vraag ; wat is er mis met een bekeerde moslim? Is diens kennis minder waard dan een geboren moslim?
En een antwoord aan Ernst Langewege, volgens de traditie van de profeet , kun je ook benoemen als volgens het voorbeeld van de profeet ( vzmh). Als je er van uit gaat dat het voorbeeld van de profeet Mohammed vzmh in zijn tijd, een van vernieuwing en vooruitgang was, dan heb je daarmee gelijk het antwoord op je vraag of soeni islam verenigbaar is met moderniteit vernieuwing etc. Traditie hoeft dus helemaal geen stilstand te betekenen. Het blijft gaan om de interpretatie die een moslim er aan geeft. Grote verschillen blijven dus mogelijk.
Beste mensen. Ik vind het prima als mensen naar aanleiding van de stukken op dit weblog met elkaar in gesprek gaan en elkaar vragen stellen. Maar als ik vind dat het gedram wordt over steeds maar dezelfde dingen, nu lijkt het wel alsof iedereen die in de verte misschien soennitisch is verantwoording af moet leggen of die niet toch stiekum orthodox is, dan steek ik daar een stokje voor. Dit weblog is niet bedoeld voor een zware richtingenstrijd, er mogen hier duizend bloemen bloeien, en dus wel bloemen graag.
Anja, fijn dat er bij jou duizend bloemen mogen bloeien.
Wat fijn om hier ook een enkel woord te zien van Roemi. Alleen ben ik bang dat ik het verband met de islamitische leerscholen niet helemaal begrijp.
Misschien kan de schrijver dit nog even uitleggen aan de hand van dit iets langere citaat:
Weet dat wat door goddelijke beschikking aan je voorbijgaat,
je absoluut problemen heeft bespaard.
Iemand vroeg eens: `Wat is soefisme?’
De sjeich antwoordde:
`Vreugde in het hart voelen als zich verdriet aandient.’
Beschouw zijn kastijding als de adelaar
die met de laars van de Profeet wegvloog
om zijn voet te behoeden tegen de slangenbeet.
Gelukkig het inzicht dat niet stoffig en vaag is.
God heeft gezegd: Treur niet over wat je ontgaat.*
Als de wolf komt en je schapen afmaakt,
heeft die door God gezonden beproeving erger voorkomen
en houdt dat verlies grotere verliezen bij je vandaan.
Roemi, Masnavi III, 3260-3265
Uit: Roemi, Juwelen,
Uitg. Servire, Utrecht, 2001
* Koran, Soera al Hadîd (Het ijzer), 57:23.