Twee paspoorten, twee maten

Ik schreef een paar dagen geleden al over de dubbele paspoortenkwestie. Hieronder hetzelfde thema, beetje uitgediept, aangescherpt. Het verschijnt in Zorg en Welzijn, dat ondanks de weinig opwindende titel een heel goed opinieblad is voor wie de multiculturele samenleving bij wil houden. Er staan discussiestukken in als: is de islam onverenigbaar met moderniteit? Er staan elke twee weken minstens een paar voorbeelden in van initiatieven waar we weer een beetje optimistisch van kunnen worden, het is kritisch naar de overheid, maar ook kritisch naar het eigen werk. We vergeten wel eens dat de welzijnswerkers in de frontlinie werken – daar waar het echt moeilijk is, en veel te weinig als de experts die ze zijn aan het woord komen.
Ga maar eens bladeren bij www.zorgwelzijn.nl.
Hier mijn column.

Als postmodernisten gaan we er van uit dat mensen meer dan één identiteit hebben, en dat het er ook nog van afhangt waar je bent en tussen wie of je je op dat moment meer Amsterdammer, Nederlander, Europeaan of wereldburger zult voelen, nog afgezien van dat hele andere rijtje aan identiteiten die te maken hebben met leeftijd, beroep, klasse, sekse, etniciteit, religie, leefstijl, politiek – enzovoorts. Dat was tenminste het uitgangspunt van de multiculturele samenleving waar ik nog steeds een fervent aanhanger van ben – al was het maar omdat we geen andere keuze hebben.

Dat neemt niet weg dat we nu in een historische fase zitten met een overduidelijk dominante blanke seculiere meerderheid, flink ontzuild en ontkerkelijkt, met verworvenheden als een redelijke gelijkwaardigheid tussen de seksen en van homo’s die zwaar is bevochten maar nu te danken lijkt aan ‘onze’ culturele superioriteit, en ‘onze’ verlichting. Zo verklaar ik tenminste de schuiver die sommige van de pioniers maken, de feministes en homoactivisten die destijds nog op de barricaden stonden en zich nu bij de dominante groep hebben aangesloten, zichzelf er soms over verbazend dat ze niet links meer zijn en zelfs overwegen om VVD te gaan stemmen: dat wat we inmiddels verworven hebben moet nu verdedigd worden tegen de nieuwkomers, dus haal de brug op en sluit de deuren.

De dominante meerderheid neigt nu naar een monocultureel ideaal – en wil zelf niet begrijpen hoezeer dat in strijd is met de gepropageerde verlichte waarden en normen van tolerantie en pluriformiteit. Dit monoculturalisme wordt belichaamd in een vleesgeworden symptoom: minister Verdonk. Die heeft nu bedacht dat mensen die hier wonen geen twee paspoorten meer mogen hebben, want vasthouden aan een andere dan de Nederlandse identiteit belemmert de integratie. Of dat werkelijk zo is en waar dat uit zou moeten blijken is niet aan de orde. ‘Ze’ moeten maar kiezen waar ze bijhoren. Snijd je wortels maar af, doe je achtergrond maar weg, vergeet je loyaliteit aan het land van je ouders en je familie die daar nog woont, ban heimwee uit die juist opkomt op momenten dat de dominante blanke monoculturele elite je weer eens laat voelen dat je er nog lang niet echt bijhoort, jij met je Marokkaanse paspoort in de la. Het is alsof je gedwongen wordt te kiezen tussen je moeder en je vader. En voor sommige Marokkaanse en Turkse Nederlanders, die zonder tweede paspoort hun familie niet meer kunnen bezoeken is dat haast letterlijk zo.

Gaan we nu ook van joodse Nederlanders eisen dat ze hun Israëlische paspoort wegdoen of afzien van hun recht als jood om op elk moment dat ze dat wensen staatsburger van Israël te worden? Gaan we van ze eisen dat ze zich uitspreken, ben je in de eerste plaats jood of ben je in de eerste plaats Nederlander? Gaat Verdonk en bezoekje brengen aan Israël om de regering te verzoeken Nederlandse joden niet meer automatisch het Israëlisch staatsburgerschap te geven – naast hun Nederlandse nationaliteit? Toch maar niet, dacht ik zo. De gedachte alleen al maakt erg onbehaaglijk. Wij zijn tenslotte geen antisemieten. Want dit vindt elke weldenkende Nederlander inmiddels, en terecht: er is geen tegenstrijdigheid in jood én Nederlander zijn. Dat veel Nederlandse joden een (al of niet kritische) band met Israël hebben is alom geaccepteerd. Nu nog een stapje verder: wat voor joden geldt, geldt dus in principe ook voor moslims. Of niet soms?

Verdonk schept opnieuw een dilemma – je moet constateren dat er systeem in de gekte zit, een dilemma dat alleen tot meer scheiding kan leiden. Zeker kan er van iedereen die in Nederland woont verwacht worden dat ze zich houden aan de wet, en dat ze participeren naar vermogen. Maar om, aan de ene kant, iemand te dwingen geen Marokkaan of Turk meer te zijn, terwijl je die aan de andere kant voortdurend dwingt nooit te vergeten dat je Turk of Marokkaan bent– gaat dat leiden tot meer loyaliteit? Te proberen vanuit een superieure positie, vanuit de macht, bij die ander loyaliteit en liefde af te dwingen – waar leidt dat toe? Juist.

9 gedachten over “Twee paspoorten, twee maten

  1. Hoewel ik buitengewoon veel waardering heb voor uw verweer tegen onrecht moet ik als moslim toch opmerken dat u een paar zaken door elkaar haalt en dat kan op zich de discussie afleiden. Ten eerste een jood is geen isrealier en zo is een moslim niet perse een marrokaan of turk. Dus als Verdonk maatregelen wilt treffen tegen dubbele paspoort dan neemt ze maatregelen tegen in dit geval Marrokanen en NIET tegen moslims en helemaal niet tegen islam voor het geval men dat zou denken (voor de goede orde u heeft dat niet gezegd). Doordat wij steeds het Marrokaan zijn, het moslim zijn en het geloof de islam met elkaar verknopen onstaan mijns inziens vertroebelingen die alleen maar meer ellende veroorzaken. Ik heb een vergelijkbaar discussie met u al gehad bij een ander onderwerp en nu ik weer op de site ben viel mij uw redenering op.
    Voor de goede orde, ik ben tegen dubbele nationaliteit van wie dan ook (dus ook voor israelieten of nederlanders met ook nog een paspoort van israel). In dat opzicht vind ik ook dat Verdonk gelijkelijk moet optreden. Of dan worden wij allemaal wereldburgers….met 1 paspoort..dit is utopisch dus hou het even simpel en bij 1 paspoort. Overigens is dat document niet meer dan een document, het gaat om de psychologie ervan zou je zeggen.

  2. Uitstekende column. Als document is een paspoort alleen een papiertje. Het gaat inderdaad om de gevoelens die iemand met het symbool van paspoort(en) heeft. Niet aankomen dus. Meneer Kahn kan ik niet volgen, hij spreekt voor mij in raadselen. Dat deed hij voor mij ook al elders op het weblog. Ik proef veel frustatie bij. Valt ook niet mee om niet evenzeer erkent te worden als anderen.

  3. Beste Geert,
    Wat is er zo raadselachtig aan het betoog wat ik hier heb neergezet? Proef ik dat u mij nu verwijt van frustratie terwijl u hier heel pretentieus probeert op te komen voor de mensen die in een squeeze zijn bij het paspoorten verhaal. Voor jou ter info: In het verhaal van mevrouw Meulenbelt gaat het juist om frustratie bij die allochtonen waarvoor zij begrip vraagt …en wat doiet u nu hier….??
    Ik probeer juist als moslim, allochtoon, en wat nog meer….niet helemaal mee te gaan in die stroom en werk niet aan inteelt mee..ik krijg de indruk dat dit een site is van “inner circle” die jaren high science hebben bedreven met het onderwerp en nu stuiptrekken vertoont om uit hun ivoren toren te komen.
    Ik neem nu afstand van weblog…niet mijn site …gegroet, sjaloom, salaam.

  4. U zal het wel niet meer lezen, meneer Kahn, maar zij die “in een squeeuze zijn” (goed Nederlands is bijvoorbeeld ‘ingeklemd zitten’) zijn dat omdat mevrouw Verdonk ze voor een onmogelijke keuze plaatst, want u weet toch ook wel dat het Marokkaanse paspoort religieus is ingegeven. En Anja bewijst volgens mij de moslims in Nederland een uitstekende dienst door nu eens niet het clichebeeld neer te zetten. Daar zou u heel opgetogen over kunnen zijn. U “scrambled” werkelijk alles door elkaar.

    Greet (niet Geert)

  5. Hikmat schrijft: Doordat wij steeds het Marrokaan zijn, het moslim zijn en het geloof de islam met elkaar verknopen onstaan mijns inziens vertroebelingen die alleen maar meer ellende veroorzaken.

    Dat onderschrijf ik helemaal.
    Over de een-of-twee-of-negenhonderd paspoorten kwestie heb ik geen mening. Mij stoort het niet en het beangstigt me ook niet, dat sommige Nederlanders meerdere paspoorten hebben. Ik heb een Amerikaans social security number, so what?

    Wat mij wel stoort is de opvallend selectieve manier van agenderen van gietijzeren Rita. En hoewel ik het op het paspoortenpunt dus niet eens ben met je, Hikmat, kan ik me je frustratie indenken.

    Wat betreft je stuiptrekkende inner high science circle herken ik me alleen in die high science, als je daarmee tenminste een wetenschappelijke beroepsachtergrond bedoelt. Ja, die heb ik. Maar ik heb net nog eens goed gekeken en kan me op geen enkel stuipgetrek betrappen. Zelfs geen ooglid trekt stuip, terwijl het hier toch snoeiheet is.
    Ik vind het jammer dat je besloot zo op de bezoekers hier te gaan spelen, want ik vind/vond je bijdragen hier relevant.

  6. Beste Hikmat Mahawat Khan,

    Jammer dat u zo scherp reageert. Mijn ervaring is dat op dit weblog altijd geprobeerd wordt met goede argumenten op elkaar te reageren.

    U ziet in uw reactie op Anja’s column over het hoofd, dat de Marokkaanse overheid zélf degenen, die oorspronkelijk van Marokko afkomstig zijn, als staatsburgers blijft beschouwen. (“Tot en met de tiende generatie”, is letterlijk van regeringswege gezegd). Zo is mijn eigen ervaring als hulpverlener, dat bij naturalisatie tot Nederlander aan Marokkanen terecht niet de eis wordt gesteld, om de oorspronkelijke nationaliteit op te geven. (Een eis, die in het algemeen wel geldt).
    Ook zie ik niet de verwarring die u bij Anja meent te signaleren wat betreft het Jood en/of Israëliër zijn. Israël stelt het staatsburgerschap in principe beschikbaar voor iedere Jood, waar ook ter wereld, en welke nationaliteit die ook reeds mocht hebben. Een Israëliër kan daarom ook de Nederlandse nationaliteit hebben of behouden. Daarom trok Anja deze vergelijking.

  7. Jammer dat je eigen identiteit stukje bij beetje wordt afgenomen.
    Je eigen naam, bewijs van wie je vader en moeder zijn is niet belangrijk: je krijgt een nummer.
    Het dorp of gemeente waar je bent opgegroeid wordt ingelijfd bij een herindeling.
    De provincies worden mettertijd gewesten en
    Nederland een provincie in Europa.
    Jammer. Mensen voelen zich daardoor niet meer betrokken met de wereld om zich heen. Er wordt voor ze beslist.
    Mijn naam is me heilig, ik houd van Oost Groningen, en voel me Nederlander.
    Zo zijn er ook mensen die in een ander land zijn geboren en dit bewijs belangrijk blijven vinden.
    Als je nog steeds een band hebt met het land waar je bent geboren dan is dat belangrijk voor jouw.
    Je kan dit onder de noemer LIEFDE plaatsen.
    Het geeft geen pas om daar achterdochtig over te doen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *