Ik wist het al een paar dagen geleden toen het ding, de trofee voor de prijs voor de Journalist voor de Vrede bij me was opgehaald, en me gevraagd werd of ik het aan de volgende wilde overhandigen en er een woordje bij wilde spreken. Het is Mohammed Benzakour geworden. Overgebleven van drie formidabele kandidaten die ik het graag alledrie had gegund: Geert Mak, Henk Weltevreden, en dus Mohammed, maar het mocht er maar één worden en ik ben heel tevreden met de keuze voor ‘een noodzakelijke dwarsligger’, een ‘reviaan van Marokkaanse afkomst’, hulde!

Mohammed zei het ook zelf, toen hij het ding in ontvangst had genomen, Geert Mak is in zijn ogen zo bijzonder omdat hij als Nederlandse knuffelbeer en bestsellerauteur veel op het spel zette toen hij met zijn pamflet zijn nek uitstak.

Dit is wat het Humanistisch Vredesberaad, bij name van Ankie Polak over Benzakour zei:

Door zijn kenmerkende humor en vrolijkheid, zijn uitdagend mooie schrijfstijl heeft Benzakour zich geplaatst bij de getalenteerde Nederlandstalige publicisten. Zijn werk bevat een veelheid aan spelen met woorden en gedrufde onderwerpen. De taal heeft (zoals hij zelf zegt) een heilzame werking en hij gebruikt haar goed. Ook de lezer geniet van de verrassende aanpak van het voortdurende integratiedebat in Nederland. Hij is een van de weinigen die in staat is de Marokkaanse cultuur onder de aandacht te brengen en verzet zich met zijn woorden tegen de maatschappelijke verharding en vervreemding. Niet zonder zelfspot grijpt hij onderwerpen aan die variëren van moslimgewoontes tot de schets van de Nederlandse samenleving van Fortuyn en Hirsi Ali.

Zelf denk ik dat zijn kracht niet ligt in het onder de aandacht brengen van de Marokkaanse cultuur, want ook in Marokko is hij inmiddels zowel eigenheimer als buitenstaander. Hij hoort niet bij de knuffelmoslims die beleefd om tolerantie vragen. En waarom zou hij ook, hij is allang niet meer te gast. Hij hoort inmiddels in Nederland, maar juist omdat dat tegelijkertijd niet vanzelfsprekend is, is hij iemand die precies die mix heeft van betrokkenheid en afstand, loyaliteit en terechte kritiek, die de Nederlandse samenleving een kritische spiegel voor kan houden: kijk, wie je bent geworden. Is dit wat je wil?

Ik denk dat de werkelijke noodzakelijke vernieuwing, in de politiek, in de cultuur, zal komen van de mensen met de kritische betrokkenheid en loyale afstand, zoals Benzakour. We hebben hier meer mensen nodig met twee paspoorten.

Lees zijn net verschenen boek Osama’s Grot. Lees ook het in de Groene van deze week verschenen artikel Lotte heet nu Allah, waarin hij een gedurfde vergelijking maakt tussen de gekwelde romantiek van jongeren uit de tijd van Goethe, en de gekwelde romantiek van jonge 21ste eeuwse norn-again moslims. Alleen wie zo in twee culturen thuis hoort komt op die gedachte en maakt hem nog waar ook. En zet ons aan het denken.

Toen was het feest, Mohammed met een glaasje jus en ik met een glaasje wijn want verschillen blijven, Heleen Pott, filosofe, die ik nog ken van het feminisme van vroeger was er ook. Tevreden stelden we vast dat wij tenminste elkaars taal nog verstonden, anders dan de vrouwenbewegers die zich inmiddels bij het establishment hebben aangesloten en de verworvenheden verdedigen door de deur te sluiten naar de nieuwkomers die in een andere fase van hun emancipatieproces zitten. En daar was Theo Cornelissen, onze man uit Rotterdam, en daar was iemand die ik alleen als naam kende omdat ze vaak bijdraagt aan dit weblog – we laten haar op verzoek anoniem, en iedereen bleek iedereen ergens van te kennen. Een kleine wereld, in al zijn diversiteit.