Volgende stuk van Bart Nooy verscheen in Trouw. Dit is de ongehavende versie die we van Bart (Sivmo) af mochten drukken.
Het rookgordijn van Gaza
Veel auto’s in Israel rijden rond met blauwe of oranje wimpels. Er is een “oorlog van de kleuren” gaande die al met de riddertijd is vergeleken. De kolonisten zijn in oranje gekleed, hun tegenstanders dragen blauw. Waar komt deze gekleurde confrontatie vandaan?
Op 9 juli 2004 heeft het Internationale Gerechtshof in Den Haag de muur die Israel op de Westelijke Jordaanoever bouwt illegaal verklaard. De internationale kritiek op Israel nam daarna verder toe. Voor de Israelische premier Sharon was dit een goed moment zijn plan verder uit te werken om de nederzettingen in de Gazastrook te ontruimen. Met de aankondiging van zijn Gaza-terugtrekkingsplan weet hij de internationale aandacht af te leiden. Binnenlands gaf het weliswaar een schok, maar Sharon realiseert zich dat een meerderheid van de Israeli’s allang af wil van de van die lastige Gazastrook, die alleen maar veel geld en soldatenlevens kost. Bovendien is het gebied voor Israels veiligheid in het geheel niet nodig. Sharon weet dus dat hij voldoende steun van de bevolking zal krijgen voor zijn plan. Ook links Israel, dat in het verleden nooit iets heeft moeten hebben van Sharons oorlogspolitiek steunt hem nu grotendeels. Op 6 juni 2004 heeft het Israelische parlement bij meerderheid voor het Gaza-terugtrekkingsplan gestemd.
We staan nu aan de vooravond van de uitvoering van het “verraderlijke besluit van Sharon”, zoals de joodse kolonisten in de bezette Palestijnse gebieden het noemen. Bijna dagelijks zien we beelden van protesterende kolonisten, die zich met hand en tand verzetten tegen een democratisch genomen besluit. De voormalige bondgenoten van Sharon en een deel van zijn eigen Likoed-partij keren zich nu massaal tegen hem. Maar Sharon zet door, want hij weet dat de prijs die hij kan binnenhalen te groot en te aantrekkelijk is om te laten liggen. Met de terugtrekking uit de Gazastrook verdient Israel niet alleen internationale waardering, maar ook de broodnodige Amerikaanse steun voor een ander plan: grote stukken van de Westelijke Jordaanoever definitief bij Israel annexeren. Dov Weisglass, vriend en adviseur van Sharon en één van de architecten van het terugtrekkingsplan, zei in een interview met de Israelische krant Ha’aretz (8-10-2004): ‘Wat ik feitelijk met de Amerikanen ben overeengekomen is dat een deel van de nederzettingen helemaal niet aan de orde zal komen en dat de rest aan de orde zal komen wanneer de Palestijnen in Finnen veranderen.’ Wat hij bedoelde is dat met de terugtrekking uit Gaza Israel zijn greep op de Westoever zal verstevigen. Sharon heeft dit zelf ook publiekelijk verklaard.
De bekende Israelische journaliste Amira Hass omschrijft Sharons strategie als de ‘acht staten-oplossing’. Volgens haar wordt van de Gazastrook een geïsoleerde enclave gemaakt waarbinnen de Gazanen weliswaar bewegingsvrijheid hebben, maar waar ze niet uit kunnen. Luchtruim, toegangswegen en zee zullen onder Israelische controle blijven. Tegelijkertijd zullen de grote joodse nederzettingenblokken op de Westelijke Jordaanoever, zoals Ma’aleh Adumim en Ariel, verder worden uitgebreid. Hiermee zal het Palestijnse deel van de Westoever nog verder worden opgedeeld in piepkleine, onleefbare enclaves die niet met elkaar verbonden zijn. Deze versplintering van de Palestijnse gebieden is altijd al de politiek geweest van de beide grote partijen in Israel, zowel van de rechtse Likoed als van de linkse Arbeidspartij. Het enige verschil tussen de twee betreft het aantal enclaves waaruit het Palestijnse gebied zal bestaan. Eindresultaat: één Israel en zeven Palestijnse enclaves, maar het kunnen er ook acht of meer zijn. Een levensvatbare Palestijnse staat zit er in ieder geval niet in. Er valt dus niet anders te concluderen dan dat Sharon met zijn terugtrekkingsplan uit Gaza een rookgordijn legt over de Westelijke Jordaanoever.
Gelukkig is er in Israel een vredesbeweging die blijft uitleggen dat een rechtvaardige vrede alleen mogelijk is als het overleg met de Palestijnen wordt herstart. Deze beweging bestaat uit advocaten, artsen, wetenschappers, militairen en andere mensen die van hun land houden, maar vinden dat Israel op dit ogenblik een zelfmoordkoers vaart. Zij bieden perspectieven en hebben hun krachten verenigd in een ‘blauwe’ campagne. Zij mobiliseren Israeli’s zich uit te spreken en te verzetten tegen de ‘oranje’ kolonisten, die Israels democratie proberen te ondermijnen. Door advertenties in grote Israelische kranten en het ‘blauw kleuren’ van het land willen ze laten zien dat een meerderheid in Israel genoeg heeft van de annexatiepolitiek van de kolonisten. Wil Israel als beschaafd en democratisch land overleven, dan zal het een halt moeten toeroepen aan de kolonisten, een einde moeten maken aan de bezetting en het de Palestijnen mogelijk moeten maken een levensvatbare staat te stichten in de Gazastrook èn op de westelijke Jordaanoever.
Bart Nooy