Een keer in mijn leven heb ik op de PvdA gestemd. Dat was met een voorkeursstem op Jan Pronk. Ik zou het weer doen.
Deze week gaat het in de VN-top over armoede in de wereld. Die zou gehalveerd moeten worden. Wat Pronk betreft kunnen we dat wel vergeten. Zijn nieuwe boek is uit: Willens en wetens. Interview in Trouw, 12 september. Een paar citaten:

Dat willens en wetens slaat op de keuzes van een wereldwijde middenklasse, die het proces van de globalisering stuurt en die niet anders kan dan de armen als een baksteen te laten vallen. Pronk: “Als zij dat niet zouden doen, zouden zij zelf niet kunnen profiteren. Hulp – dat wil zeggen maatschappelijke bijstand, maar ook de internationale ontwikkelingshulp – helpt onvoldoende. De noden zijn te omvangrijk, en de kosten te hoog. Het alternatief, systeemverandering, is strijdig met de belangen van degenen die nu de economische vooruitgang sturen en ervan profiteren.

Een actueel voorbeeld: Soedan. “Zand, armoede, stammenconflicten en een fundamentalistische islam bepalen het beeld dat men in het Westen heeft van Soedan. Maar vergis je niet. De hoofdstad KHartoem is een booming city. Sinds de ergste oorlogsellende voorbij is en de olierijkdommen van het land kunnen worden aangeboord, gaat het de middenklasse naar de wind. Maar denk niet dat de paupers, de van huis en haard verdrevenen, of de mensen van Darfur daarvan profiteren. Voor deze miljoenen gebeurt er niets. Hun hutjes rond het stadscentrum worden regelmatig weggebulldozerd.

Is het dan geen kleine moeite om iets van de welvaart over te hevelen naar de onderkant?

Vergeet het maar. Dat gebeurt zelfs in rijke landen niet. Kijk maar naar Amerika. Of naar Nederland. De tegenstellingen worden alleen maar groter. En voor de echte paupers, de illegalen, de vluchtelingen hebben we vrijwel niets over. Het is ook logisch. De globalisering moet het van de markt hebben en de markt richt zich altijd en overal op de koopkrachtige vraag. Armen hebben geen koopkracht. Daargebeurt niets voor.

Komt het ooit nog goed?

Je zou zeggen: ook de middenklasse zal moeten begrijpen dat het nastreven van hun kortzichtige eigenbelang hun welbegrepen belang op lange termijn niet dient. Daar is echter verstand voor nodig. En helaas is de rede nooit vanzelfsprekend. Ooki de rede moet bevochten worden. Daar kan iedereen zijn steentje aan bij dragen en in combinatie met een krachtig en gelouterd politiek leiderschap is een doorbraak mogelijk. Maar ik ben niet optimistisch.

Een boek om te lezen, lijkt me. Jan Pronk, Willens en wetens. Gedachten over globalisering en politiek. Uitgeverij Bert Bakker.