Te gast: Karin Spaink
Parool 29 november 2005

Waarom zijn we eigenlijk zo streng tegen mensen die illegaal in Nederland zijn? Het verhaal is dat ze profiteren van ‘onze’ samenleving, maar de werkelijkheid is anders. Wij profiteren van hen. Zij doen het werk dat legale Nederlanders niet willen, omdat het te smerig is, te slecht betaald, of te riskant en te zwaar is. Ze doen werk zonder status, en wat meer is: ze doen dat zonder rechten te kunnen uitoefenen op arbeidsbescherming, op doorbetaling bij ziekte of op al die andere garanties die wij vanzelfprekend vinden – zolang het om onszelf gaat, tenminste.

We profiteren van hen. Zij zijn goedkope, want rechteloze werkkrachten. Ze zorgen voor onze kinderen, ze maken onze huizen schoon, ze knappen onze zolder en het trappenhuis op. Hun illegale arbeid stelt anderen in staat legaal te werken. Vele Nederlandse vrouwen zouden zonder hun hulp hun geld niet buitenshuis kunnen verdienen: legale kinderopvang is immers buitengewoon duur en weinig flexibel. Sommige Nederlanders verrijken zich aan illegalen: die vragen woekerhuren voor te kleine kamertjes waar te veel mensen in verblijven. Want illegalen klagen niet.

“Om hier in Nederland rond te kunnen komen, maakt ze lange dagen en heeft ze bijna nooit vrij. Ze werkt zeven dagen per week, ” schreef Ferrie, een vriend me gisteren. Hij had het over zijn vriendin die sinds een paar dagen ondergedoken zit. Een van de vrouwen met wie ze een kamer deelt, is van de week opgepakt en Nederland uitgezet, omdat ze geen papieren had. Nu durft Ferries vriendin niet meer naar haar eiegn kamer.

Eigenlijk durft ze zelfs niet meer de straat op, maar ze kan niet anders, ze moet immers geld verdienen. Bovendien kan ze het zich niet permitteren niet op haar oppas- of schoonmaakadressen te verschijnen, ze riskeert dan ontslag. Niet dat de mensen waar ze werkt zo hard zijn, integendeel, die mogen haar graag en hebben begrip voor haar lastige situatie. Maar ja, ze moeten er wel op kunnen rekenen dat ze op komt dagen, anders valt hun eigen werk in duigen.

Ferries vriendin doet meer dan alleen Nederlandse gezinnen draaiende houden. “Van het geld dat ze verdient, gaat een deel direct terug naar het land waar ze vandaan komt’, schreef hij. Zulke familiesteun is overigens buitengewoon nuttig. Onderzoek wijst telkens uit dat het geld dat mensen vanuit het Westen naar hun familie sturen, meer effect heeft dan de ‘anonieme’ ontwikkelingshulp.

Waarom zijn we zo gebeten op illegalen? Zijn ze geen schoolvoorbeelod van wat het kabinet voorstaat?Ze zijn een en al eigen verantwoordelijkheid en eigen initiatief, ze werken hard om hun positie te verbeteren. ze regelen al hun zaakjes zelf, ze werken hard en zijn betrouwbaar, ze zijn de steun en toeverlaat van veel gezinnen. Ze zijn van niemand afhankelijk, behalve van onze goedgunstigheid: een verrader volstaat om hun leven hier te doen instorten, zoals bij Ferries vriendin is gebeurd. “En dat terwijl ze eigenlijk een medaille zou moeten krijgen voor de osmtandigheden waarin ze haar werk doet en die moeite die ze doet om haar familie in het land van herkomst te onderhouden.”

Zoals deze vrouw zijn er velen hier. Dat illegalen makkelijk betaald werk vinden, is het beste bewijs dat er behoefte is aan hun aanwezigheid. We zouden het lef moeten hebben om onze behoefte aan hen te erkennen.