Overal terugblikken in de media. Ramp in Pakistan, Brand in Schiphol Oost, Rellen in Frankrijk, Harry van Bommel op z’n zeepkistje. Ontruiming van de nederzettingen in Gaza. ‘Om aan de internationale eisen voor een Palestijnse staat te voldoen’ zegt de Volkskrant. Dacht ik niet. Sharon houdt zich helemaal niet aan de eisen voor een Palestijnse staat, niet aan de voorwaarden van de road map, niet aan het internationale oorlogsrecht, niet aan de mensenrechtenverdragen. Maar als het hem te pas komt om een deel van zijn masterplan – zoveel mogelijk land voor Israel met zo min mogelijk Palestijnen er op – te presenteren als kijk wat ik voor de Palestijnen doe dan zal hij dat niet laten. De nederzettingen in Gaza zijn ontruimd omdat ze te veel kostten aan militaire verdediging. Minimaal een soldaat per kolonist, dat was duur. De nederzettingen op de Westoever die ondertussen steeds verder uitgebreid worden zijn makkelijker te verdedigen en dus goedkoper. En kan het Sharon wat schelen of de kolonisten in Gaza of op de Westoever zitten.
En de Volkskrant trapt er in.
Gisteren had ik het over de vermaledijde marktwerking. Ingezonden brief in de Volkskrant, nog een paar voorbeelden wat er gebeurt wanneer marktwerking belangrijker wordt dan dienstverlening. Stroom die uitvalt bij hevige sneeuw, een toenemend aantal ongelukken op het spoor omdat dat kampt met achterstallig onderhoud, postkantoren die gesloten worden omdat ze niet meer rendabel zijn, buslijnen die opgeheven worden omdat er geld bij moet. Nu worden een aantal van deze bedrijven naar de beurs gebracht. “Deze marktwerking is vooral nuttig voor de aandeelhouders en graaiende managers, de gewone mensen ondervinden er alleen maar nadeel van.” Zei Herman Wijffels, voorzitter van de SER al: “dienstverlening en marktwerking van nutsbedrijven zijn twee tegenstrijdige zaken en gaan niet samen.” En dus ook niet in de zorg. Dat gaan we nog meemaken.
Evelien Tonkens (PvdA) wijst in haar Volkskrant column van 28 december op het fenomeen dat de media er altijd te laat bij zijn als het gaat om grote politieke veranderingen. Nu berichten de kranten dagelijks over het nieuwe zorgstelsel. Te laat. De grote beslissingen vielen al in 2003 en 2004. Dat gaat nu ook gebeuren met de WMO. De Wet Maatschappelijke Ondersteuning, die er nu aankomt. Weet u al waar die over gaat? Waarschijnlijk niet. Maar daar krijgt u veel over te horen nadat die wet is aangenomen, want volgens Tonkens zou die nog wel eens ingrijpender kunnen zijn dan de zorgstelselherziening.
Die wet gaat een hele batterij wetten en maatregelen vervangen, waaronder de welzijnswet, de Wet Voorziening Gehandicapten, de Wet Collectieve Preventie en een groot deel van de AWBZ, de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten. De AWBZ, bijvoorbeeld, geeft mensen recht op niet-curatieve zorg, oftewel care. Dat zijn de helft van de kosten van de zorg, en gaat over alles behalve huisartsenzorg en ziekenhuizen. De nieuwe wet gaat een groot deel van die rechten op zorg afschaffen. Alleen mensen die er zo slecht aan toe zijn dat ze eigenlijk naar een verpleeghuis of andere 24uurs zorg zouden moeten houden recht op die zorg. Alle anderen moeten eerst aankloppen bij hun eigen omgeving. Pas als ze daar absoluut geen hulp kunnen vinden mogen ze hulp komen vragen bij de gemeente. De gemeentes hebben alleen nog in de eerste drie jaar zorgplicht, daarna moet iedereen het maar uitzoeken. Van recht is zorg dus weer een gunst geworden.
Het valt weer niet te verbergen: het gaat om een enorme bezuiniging. Het kabinet verkoopt dat weer met de bekende mooie en eufemistische slogans: mensen moeten weer meer voor elkaar gaan zorgen. Maar de vraag of de rek er in de zogenaamde mantelzorg al niet heel lang uit is wordt vermeden. Mensen moeten langer blijven werken, vrouwen moeten meer gaan werken, ondertussen moeten ze ook nog meer klaarstaan voor hulpbehoevende ouders, partners of kinderen. Van de 3,4 mantelzorgers is 40% al zwaar belast, blijkt uit de cijfers.
Ik heb het van heel dichtbij meegemaakt wat het een partner kost om een dementerende man te verzorgen, dat is niet niets. Heb je het geld niet om zelf zorg in te kopen, verpleging, thuiszorg, oppas, iemand die je boodschappen voor je doet als je iemand niet alleen kunt laten, dan hoef je niet te denken dat je daarnaast nog veel anders kunt doen. En dan is het dus wachten en uithouden tot iemand er zo slecht aan toe is dat die naar een verpleeghuis kan.
De denkfout in het geheel, stelt Tonkens, is dat het kabinet gelooft dat de mantelzorg eindeloos rekbaar is, maar dat er geen personeel in bijvoorbeeld de thuiszorg bij zou kunnen komen. Dat kan natuurlijk wel: meer mannen in de zorg, de vrouwen die er al in werken meer uren, omscholing voor de twee miljoen lager opgeleide werklozen waar De Geus altijd mee dreigt – en het personeelstekort kan worden opgelost.
Dus wat gaat er gebeuren? De wet gaat worden aangenomen, met de oppsitie tegen. Het CDA, die met dat sociale hart, zal proberen er nog wat scherpe kantjes af te halen, met iets meer tegemoetkoming aan de chronisch zieken en gehandicapten. Vervolgens zullen de kranten volstaan met aangrijpende documentaires over verkommerende zorgbehoeftige dementen en uitgebluste mantelzorgers, voornamelijk vrouwen, uiteraard. In de actualiteitsprogramma’s zal een forse stijging worden gemeld van het aantal opsluitingen en gevangenisstraffen van verstandelijk gehandicapten en psychiatrische patienten. Want pas wanneer de mensen die te weinig verzorgd worden overlast gaan bezorgen heeft de overheid weer verzorgingsplicht.
Is het al te laat? De wet is nog in behandeling. Laten de media zich er nu druk over maken. Laat de oppositiepartijen die in de peiling op meerderheid staan maar daar bij de samenstelling in de Eerste en Tweede Kamer nog niets aan hebben niet alleen. Kom niet te laat demonstreren.
Jawel, er is ook nog wel wat positiefs. Tien juryleden van de ‘Sociale Agenda’ over wat volgens hen de belangrijkste maatschappelijke problemen zijn, en hoe die opgelost zouden kunnen worden. Morgen.
Eind oktober had het Sociaal Netwerk Nieuwerkerk twee kamerleden uitgenodigd om te praten over de WMO. Een meneer Van Heemskerk van de PvdA en iemand van het CDA, die stelde dat de WMO ZEER sociaal was. De zaal zat bomvol. Normaal komen op de Themadagen van het SNN zo’n 45 mensen. Dit keer zater er meer dan 70. Ondanks alle uitleg over de wet denk ik niet dat de volle omvang door ons allemaal al begrepen is. Wat ik wel snap is dat, als ik ziek ben en hulp nodig heb, ik dat aan mijn buren moet gaan vragen. En daar moet ik even niet aan denken, want ik zal NEE te horen krijgen. Ze hebben hun eigen sores met een verstandelijk gehandicapte dochter die regelmatig op bezoek komt en maar al te vaak de tent bij elkaar gilt en schreeuwt, omdat er iets is dat ze niet kan verwerken. De naaste buren ook niet, want de buurman is ernstig hartpatiënt en de buurvrouw is zwaar diabete. Dit even als voorbeeldje. Ik ben alleenstaand en mag in zo’n situatie het zelf uitvogelen straks. Zo sociaal is die wet WMO.
In Trouw van 9 november j.l. stond een ingezonden brief van Professor Braam: Voor een luisterend oor is al helemaal geen tijd, met als onderkop: Mantelzorg. En: Zorg is meer dan schoonmaken en koken. De Overheid heetf weinig oog voor de emotionele zorg die mantelzorgers bieden. Want over pijn en angst praat je het liefst met iemand die dichtbij je staat.
In mijn directe vriendenkring is dit het geval. Mijn lieve vriend, die zwaar gehandicapt is en steeds zieker wordt (en dat is voor haar bijzonder zwaar te dragen en voor ons, vrienden, heel verdrietig), heeft een mantelzorgster die haar beste vriendin is en een geweldige KANJER van een vrouw. Het zijn twee KANJERS. Maar ook die begint slijtage aan gewrichten te krijgen en kan ook al niet meer alles. Behalve dan de emotionele steun geven en dat zal ze blijven doen. Op het afstandje dat ik sta, hoor en zie ik dingen, waarvan ik alleen nog verdrietiger wordt. Uren en uren rekenwerk om de PGB uit te rekenen. Moet je Zorgtoeslag aanvragen of probeer je je extra kosten via de Belasting terug te krijgen? Moet er meer Thuiszorg komen, omdat “vriendin” niet alles meer kan binnenkort? Wie komen er voor de medische kanten van die Thusizorg? Hoeveel kilometer mag je zittend vervoer krijgen en wie helpt je daarmee?
Anja, ik heb zelf hinder van mijn lijf, dat me steeds een beetje meer in de steek aan het laten is, maar vergeleken met mijn vriendin ben ik kerngezond. Maar stress is iets waar ik niet meer mee kan omgaan en mantelzorg IS stress. Ik kan dus nauwelijks iets betekenen voor haar. Ik hoop dat de WMO er niet doorkomt, maar net als met die rotte Rotterdamwet zal ook de WMO erdoor komen, vrees ik.
Dank voor jij bijdrage, Lydia.
Ik sprak zelf een keer met een man met een behoorlijk handicap, in een rolstoel, en kon zijn handen heel slecht gebruiken. Hij was heel helder over zijn situatie, hij had precies uitgerekend hoewel betaalde hulp hij nodig had per dag om het te redden en zelfstandig te kunnen blijven wonen, en dat kwam neer op boodschappen doen en een uur hulp bij het aan- en uitkleden. Verder kon hij het goed zelf. Hij heeft vrienden, maar wil ze daar niet voor vragen, zegt hij. Hij wil graag dat ze gewone vrienden blijven, die komen als ze daar zin in hebben, en daarmee zijn ze een grote steun in zijn leven. Dat ze hem even helpen met koken en eten als ze er toch zijn, alla, maar hij wil ze niet onder druk zetten om elke dag te komen – onder zoveel verplichting gaat de vriendschap toch lijden, vindt hij. Hij heeft het precies uitgerekend, die anderhalve uur hulp per dag is heel erg veel goedkoper dan wanneer hij zich op laat nemen. Die man maakt met de komende wet niet veel kans meer, denk ik.
Hallo Anja,
Met al dat gepraat over “mantelzorgers” komen bij mij een paar (angstige) toekomstverwachtingen op:
A. Hoe moet het straks met de uigeputte mantelzorger met een te grote werklading, die uit liefde gratis doet wat hij/zij kan doen? – Hoe wordt die opgevangen? – door wie?
B. We moeten oppassen dat er straks niet ook nog eens een wet gaat komen, waarbij het geven van (gratis) mantelzorg als een verplichting wordt opgelegd? – op straffe van . . .
Klinkt nu misschien als waanzin. Maar pas op, er zijn al te veel onmenselijke maatregelen door gedouwd.
Groet,
Amita.
Beste Anja, Ik zou maar uitkijken als ik jou was. Deze jongens zijn ook geen vrienden van Sharon, maar weinig kiekeurig:
” previously unknown group calling itself the Mujahedeen Brigades Jerusalem Branch claimed responsibility, threatening more abductions of foreigners if Israel doesn’t abolish its “no-go” zone in the northern Gaza Strip. Israel imposed the off-limits area this week to prevent rocket fire, and has threatened to shoot anyone entering the zone.”
Verder een veilig en gezond 2006 toegewenst.”
Ik kijk altijd uit, Giel. En het is een vervelend feit dat er nu groepjes zijn in Palestina die de kidnap-strategie na-apen. Het is minder erg dan zelfmoordaanslagen maar stinkvervelend, al is het tot nu toe elke keer met een sisser afgelopen. En gaat ook de laatste gekidnapte vrouw volgende week weer terug naar Gaza. Het soort buitenlanders dat regelmatig naar Gaza gaat laat zich niet zo snel afschrikken. Maar voor mensen die de situatie daar nog niet kennen kan het een reden zijn om niet te gaan, en dat terwijl de hulp daar hard nodig is. Je kunt er ook van uit gaan dat alle Palestijnen die ik ken daar net zo pisnijdig over zijn als ik.
Elk jaar zend ik aan familie, vrienden en bekenden een zelf gemaakte kaart met een gedicht. Deze keer is dit laatste een “autobiografische momentopname”:
DUIZEND-EN-EEN GEDACHTEN IN ASWAN
Oranje-rood zinkt de zon in de zandzee
Steeds dieper donkert het blauw van het zwerk
Op de heuvel spreidt de moskee
Haar vormenweelde ten toon:
Rond en recht, stil en bewegend
In evenwicht versmolten
Aan alle zijden van de stad
Roepen muezzins op tot gebed
De stemmengolven zwellen aan
Tot één indringend koor
Nubiërs, donker, lopen langs mij
Hier zittend bij de bedehuisdeur
De lucht zindert van verwachting:
Morgen is het Suikerfeest
Oranje-rood zinkt de zon in de zandzee
Steeds dieper donkert het blauw van het zwerk
Mijn duizend-en-een gedachten in Aswan
Vlieden vrij in de atmosfeer
Wat “marktwerking” betreft: vanmorgen erkende Wiegel (radio 1) dat deze niet echt bestaat in de gezondheidszorg. Maar, zei hij: ik ben pragmaticus dus je moet er het beste van zien te maken. Kan je nagaan hoe fundamentalistisch het kabinetsbeleid is!
Omdat de huidige regeringscoalitie beseft dat het na de verkiezingen in 2007 gezien zal zijn, probeert ze met alle macht nog radicale afbraakwetten door te drammen. De WMO zou de “kroon op het werk” kunnen worden. Alle hens aan dek dus!
Die Olav meijer is ook al vroeg aan de Nieuwjaarsborrel (of is het nog die van het Suikertaartfeest?
Het enige wat wij, die de bui zien hangen, kunnen doen is op iedereen waarmee wij in kontakt komt, een appel te doen om links te gaan stemmen met de a.s. Gemeente verkiezingen. Daarmee bedoel ik niet opde PvdA, want Wouter Bos heeft al aangekondigd dat hij het beter vind om met het CDA te gaan reageren, god beter het!
DUS SP,GROEN LINKS OF de CHRISTEN UNIE!
Misschien als dat een overweldigde uitslag wordt net als het NEE tegen de Eur. grondwet, heeft dat invloed op de WMO.
Anneke
Even iets over de zorgtoeslag: ik sprak vandaag een vriend die beduidend minder verdient dan ik, maar nul zorgtoeslag krijgt, terwijl ik toch bijna twee tientjes per maand ontvang. Ra ra hoe kan dat? Die toeslag is toch inkomensafhankelijk en zou voor minder verdienenden toch hoger moeten zijn? Hij is ook nog Marokkaan die de taal niet goed beheerst (wel mondeling, maar niet schriftelijk) en geen idee heeft hoe hij bezwaar moet aantkenen. Dat doe ik nu dus voor hem, maar hoeveel allo’s worden er zo bij de neus genomen?
Dag, af en toe lees ik “oude stukken” op dit log.
Evelien Tonkens zat voor Groen Links in de tweede kamer, is dus geen PvdA-lid. Ga maar google-en, ze is een interessante denker en schrijver.