Terug in Jeruzalem. De jongens hebben niet stilgezeten, een een heel programma bedacht voor het geval we niet meer terug kunnen naar Gaza. De connecties met Novib en UCP gebruikt, gebeld naar een paar NGO’s, we kunnen in ieder geval al enig onderzoek doen naar hoe de situatie wordt gezien, welke visie er is op de toekomst na de verkiezingen.
We trekken naar het Ambassador Hotel voor een gesprek met Mohammed Alatar, een Palestijnse Amerikaan, van Palestinians for Peace and Democracy. Interessante man. En net als alle Palestijnen die ik tot nu toe gesproken heb is hij helemaal niet zo pessimistisch over de resultaten van de verkiezing. Hamas weet wat ze doen, ze zeggen de juiste dingen, ze zijn niet dom. Dus ik verwacht dat de toestand over een paar maanden, als de nieuwe regering is gevormd, wel gestabiliseerd is. Als tenminste de VS en Europa geen roet in het eten gaat gooien – that could backfire.
Ik zie Hamas een hele snelle ontwikkeling doormaken. Zo praatten ze tot voor kort alleen over ‘de zionistische entiteit’, omdat ze stelselmatig Israel weigerden te erkennen, de dag na de verkiezingen zag ik het in een persbericht, ze hadden het over Israel. Over die Deense cartoons hoor ik ze niet – ze hebben wel wat belangrijkers te doen.
Iedereen is in de war, wat we tot nu toe deden voldoet niet meer, het moet anders maar hoe, iedereen is 24 uur aan het praten hoe we de nieuwe toestand moeten duiden, het is een erg creatieve tijd. En kijk, Hamas heeft de prijs betaald, en dat weet iedereen. Daar hebben ze respect mee verdiend. Tegelijkertijd is het duidelijk dat ook de achterban van Hamas zelf niet meer terug wil naar vroeger. Het heeft me verbaasd, 62% van de Hamas aanhangers blijkt tegen de zelfmoordaanslagen te zijn. Daar moeten ze nu rekening mee houden. Ik denk dat ze veel te slim zijn om hun zin door te drijven tegen de wil van de bevolking in. Ze hebben van Fatah geleerd hoe het niet moet. En ze zullen zich niet laten vernederen, zoals Fatah dat wel heeft gedaan. Ik herinner me nog het beeld van twee Palestijnse ministers die uren moesten wachten bij een checkpoint om met minister Mofaz van Israel te mogen praten. Ze stonden te bibberen van de kou. Ik denk niet dat Hamas dat met zich laat doen. En daar hebben de Palestijnen behoefte aan, een nieuwe houding. Niet meer slijmen om iets voor elkaar te krijgen wat vervolgens toch niet gebeurt. Israel blijft maar roepen dat ze geen Palestijnse partner hebben om mee te praten. Wat ze willen is iemand die doet wat zij zeggen. Zo’n partner is er natuurlijk niet.
Over de media, die doen alsof er iets vreselijks is gebeurd. Twee keer per dag bellen zijn kinderen hoe het met hem is. Ik vraag waarom ze steeds maar vragen of het wel goed met me is. Omdat we op CNN zulke vreselijke dingen zien, zeggen ze. Eens heeft hij zijn zoontjes meegenomen naar Palestina. Hij wil niet dat ze vergeten dat ze behalve Amerikanen ook nog Palestijnen zijn. Dat was geen succes. Uitgerekend op die reis richtte een slechtgehumeurde soldaat bij een checkpoint zijn geweer op zijn jongste zoontje, die in zijn broek plaste van angst. Die heeft het dus voorlopig met Palestina gehad.
Bij ons aan tafel zit een jonge blonde vrouw, een zweedse of een zwitserse – er hangen wel meer buitenlanders in de lobby rond die zitten te wachten of ze weer terugkunnen naar Gaza of naar de Westoever. Gemma werkt voor een oecumenisch project. Ze doen simpele dingen. In Hebron brengen ze bijvoorbeeld Palestijnse kinderen naar school. De kinderen moeten langs de kolonisten in het centrum van de stad, worden vaak uitgescholden en met vuil of stenen bekogeld door de kolonistenkinderen. Het helpt als er zo’n blonde Europese vrouw met ze meeloopt. Je kunt niet echt wat doen aan de nederzettingen, zegt ze, maar je kunt de kinderen wel een beetje helpen, de moeders zijn minder ongerust als hun kinderen naar school gaan. En we luisteren naar hun verhalen, en vertellen ze weer, in Europa.
Jullie hebben geen idee hoe belangrijk jullie zijn, zegt Mohammed, tegen Gemma, tegen ons. Al deden jullie helemaal niks, het feit dat jullie er zijn is al belangrijk. Dat er mensen uit Europa en Amerika zijn die het kan schelen.
’s Avonds in de tent van het Jerusalem is het vrijdagavond, dus feest. Live muziek. Naast ons gaat een tafel Palestijnen op een colaatje de man en een gedeelde shisha geheel uit hun dak. Er wordt geklapt, meegezongen, een paar mannen staan op om met elkaar te dansen. Erg sensueel te dansen. Ik zei nog eens tegen Khaled, als mannen bij ons zo dansen dat zouden we er wat van denken. Neeee, zei hij geschrokken, dat is toch alleen maar dansen? Een oude man danst in zijn eentje. Wat danst u goed, zegt Jan. We moeten wel dansen, zegt hij, want we hebben zoveel problemen. We dansen tot nader orde.
Ochtend van 5 februari. Khaled heeft gebeld. Straks is er een meeting met de president en Hamas, ook over de kwestie met de Europeanen. Dan heeft hij contact met de security. En dan kunnen we misschien terug naar Gaza, Insha’Allah.
Ha Anja,
Was al een fan van je in de jaren zestig.
Lees deze stukken met veel interesse, maar al lezende bekruipt mij het gevoel van een voor mij iets te ver gaande eenzijdigheid. Maar het kan zijn dat ik te weinig weet van het werk dat je daar verricht. Mag ik vragen wat je bv bedoelt met de volgende zin: Ën kijk, Hamas heeft de prijs betaalt, dat weet iedereen, Daar hebben ze respect mee verdiend.”
Beste Nel, dat je het gevoel hebt dat ik ‘eenzijdig’ ben hebben wel meer mensen die er nog steeds vanuit gaan dat het gaat om twee partijen die tegenover elkaar staan, en dat kan ik me voorstellen want zo dacht ik ook voordat ik er echt meer van wist. Dus doe even de moeite en lees wat ik geschreven heb over de paradigmastrijd, dat maakt misschien wat duidelijker. Dan zijn we het misschien nog steeds niet met elkaar eens, maar dan is het misschien wel helder dat wat jij ‘eenzijdig’ noemt voor mij ‘partijdigheid’ is, en dat ik partijdig ben, dat zal ik geen moment ontkennen. Wanneer je de feiten onder ogen ziet, het onrecht, de bezetting, de steeds herhaalde schendingen van mensenrechten, dan kun je wat mij betreft niet anders zijn dan partijdig. En zoals ik ondertussen weet, dat is een proces dat bijna iedereen doormaakt die hier is geweest. Kijk even naar die paradigmastrijd, dan snap je wat ik bedoel.
Over Hamas: iedereen hier weet dat er onevenredig veel Hamas mensen zijn gesneuveld in het verzet (en daarmee bedoel ik nu niet de aanslagen op burgers) en dat er ook een onevenredig groot aantal Hamas mensen zonder proces is geliquideerd. Ook mensen hier die niet religieus zijn, die tegen terrorisme zijn en geen enkele fundamentalistische trekken hebben, vinden wel dat Hamas zich vergaand hebben ingezet voor de Palestijnse zaak. Je moet er hierbij even rekening mee houden dat de beeldvorming over Hamas in de westerse landen erg eenzijdig is, omdat veel mensen niet anders kunnen zien dan de zelfmoordaanslagen.
Misschien hoor ik nog van je als je het paradigmastrijd stuk hebt gelezen.
Anja, bedankt voor je wel zeer snelle reactie!
Ik heb het paradigmastrijd stuk opgezocht en zal het zeker lezen plus de reacties daarop, ben benieuwd hoe ik er daarna tegenaan zal kijken. Het zal wel even duren, maar ik kom erop terug!
Beste Anja,
Ik ben het met Nel eens, het komt wel erg eenzijdig over.
Uiteraard heb ik je verhaal over de paradigmastrijd gelezen (en daar ook een reactie achtergelaten).
Ik hoop dat je gelijk hebt als je stelt dat Hamas een snelle ontwikkeling door maakt. Dat zal nodig zijn wil er ooit een echte oplossing komen.
Als laatste wil ik je meegeven dat de underdog niet altijd gelijk heeft. Wellicht is Israel sterker dan de Palestijnen, dat wil nog niet automatisch zeggen dat de sterkste altijd de “bad-guys” zijn.
Vriendelijke groet,
Gerwin Brink
lieve Anja, Nel’s korte heen-en-weertje met jou geeft precies aan waarom ik hier zo graag met je meelees/f. Zo werkt het.
Heb een goede tijd en dat je werk weer mag lukken!
Nel, ik ben erg benieuwd naar je bevindingen.
Het gaat niet om wie er aardiger zijn, Gerwin. Het gaat om structureel onrecht, en een bezetting.
Ik snap soms niets van bepaalde reacties: Als je tijdens een bezetting (om het even welke) zou praten en schrijven alsof het om twee gelijke partners gaat met evenveel recht op het bezette gebied, zou dat dan niet partijdig zijn? In 1940-1945 werden degenen die vonden dat de Duitsers ook een punt hadden toch ook niet als onpartijdig en goed gezien?
Anja: ga vooral verder waar je mee bezig bent: het proberen te helpen van een groep die het op dit moment dubbel moeilijk heeft.
Ja, wat is dat toch met sommige mensen. Waarom reageren ze eigenlijk hier op dit weblog. Als ze de verhalen, direct uit eigen waarnemening ter plaatse van Anja lezen hoe kunnen ze dan toch zo blind zijn om het onrecht dat zo duidelijk aanwezig is niet te zien.
Hoe kan iemand verlangen dat we ook begrip opbrengen voor de (mis)daden van Israel. Hoe kan iemand toch in Godsnaam rechtvaardigen wat er b.v. met de verdeling van het water gebeurt in Jeruzalem? Om het over de Muur maar niet te hebben.
En voor alle duidelijkheid, vanavond zag ik op TV de documentaire over de van de joodse mensen in Oostenrijk geroofde kunstvoorwerpen, met name beroemde schilderijen van Klimt met nota bene zelfs de portretten van familieleden.
Dan is mijn innerlijke woede over wat de joden door Duitse èn Oostenrijkse mensen is aangedaan en de manipulaties van Oostenrijk om de roof te blijven ontkennen even groot dan bij het lezen van wat in Israel gebeurt.
De politiek van Israel veroordelen is géén anti-semitisme!
Anja, ik heb je paradigmastrijd stuk + alle reacties gelezen en zo langzamerhand begin ik mij een mening te vormen omtrent het conflict. Toevallig sprak ik vanmorgen iemand die 2 Palestijnse vluchtelingen heeft begeleid en van haar kreeg ik ook weer achtergrondinformatie die ik niet kende. Ik realiseer me, zoals jij ook opmerkt, dat ik vanuit de media hoofdzakelijk over de zelfmoordacties plus de reactie van Israel daarop word geinformeerd. Hoe bv een Palestijn het dagelijks leven
(be)leeft? Ik heb er geen idee van.
Uit alles wat ik tot nu toe via jouw weblogs heb gelezen krijg ik het idee, dat iedereen erg betrokken is bij de zaak, sommigen dwalen naar mijn smaak wel wat erg ver af, maar elk stuk geeft een soort status quo weer. Het is verschrikkelijk en bla bla ja het is verschrikkelijk.
Ik hoopte op suggesties over de manier hoe nu verder, kunnen we iets doen om het tij te keren, mensen daar aan het denken zetten. Zijn er al zulke bewegingen gaande aan beide kanten? Noem het maar op. Of zie ik het te simpel?
Het is altijd interessant om in discussie te gaan, maar zo kun je jaren doorgaan, terwijl de situatie zelf niet verandert. En dat is toch wat we willen, dacht ik.
Nel Paauwe
Beste Nel, om te beginnen kun je niet veel doen zonder stelling te nemen. Jij bent nu aan het onderzoeken waar je staat. Ik heb dat proces tien jaar geleden doorgemaakt, en dat was niet niks, want naarmate je meer weet merk je ook hoe weinig je eigenlijk wist en hoeveel er nog is dat je niet weet. En je komt ook geheid veel tegen waarvan je denkt: dat kan niet waar zijn, zo erg kan het niet zijn.
Zonder stellingname, en een helder beeld, kun je ook niet zien wat er zou moeten gebeuren.
Feitelijk zou de oplossing simpel kunnen zijn: Israel moet de bezette gebieden teruggeven, onderhandelen over de positie van de vluchtelingen, en het Arabische deel van Jeruzalem aan de Palestijnen geven. En vervolgens meerwerken om dat land economisch op te bouwen.
Het ziet er niet naar uit dat dat gaat gebeuren, want Israel heeft regering na regering niets anders gedaan dan zoveel ‘feiten op de grond’ te creeeren dat het vrijwel niet meer mogelijk is om een werkelijke zelfstandige Palestijnse staat te laten ontstaan. De Palestijnen worden nu feitelijk in ommmuurde enclaves opgesloten binnen de grenzen van ‘Groot-Israel’ Dan krijg je een situatie die het meeste lijkt op het Zuid Afrika van de apartheid. En dan zullen de Palestijnen moeten vechten voor gelijke burgerrechten binnen een staat, die een normale democratie moet worden zonder etnische scheidslijnen.
En wat wij kunnen doen: ons informeren, ons mond opendoen, de publieke opinie beinvloeden,onze regering onder druk zetten, de echte Israelische vredesbeweging, een paar kleine groepen ondersteunen, de Palestijnen met praktische hulp helpen te overleven en ze niet in de steek laten. I nderdaad, Nel, dat gaat nog jaren duren en het is de vraag of ik het nog meemaak.
Als je je verder wilt informeren, ik heb een paar boeken geschreven. Deny weet de titels wel, want ik begrijp inmiddels dat er een familieband is!
Met vriendelijks
“De kinderen moeten langs de kolonisten in het centrum van de stad, worden vaak uitgescholden en met vuil of stenen bekogeld door de kolonistenkinderen. Het helpt als er zo’n blonde Europese vrouw met ze meeloopt.”
Je krijgt toch zin om die kolonistenkinderen bij een oortje te grijpen..? En hun ouders erbij!
Die ukken zullen ooit in een hopelijk betere tijd samen moeten leven. Bestaan er initiatieven om de Israeklische en Palestijse kinderen elkaar te laten ontmoeten en met elkaar te laten spelen?