Te gast: Imad el Kaka
Beste mensen,
Kort na de aanslagen op de Twintowers vroeg het tijdschrift BIJEEN mij mijn visie en gevoelens rondom de aanslagen op papier te zetten. Beangstigend dat mijn ergste vermoedens nu realiteit geworden zijn………
Zie tekst hieronder:
Het leven na 11 september
Over de gevolgen van ´11 september´ voor de multiculturele samenleving is inmiddels heel wat gezegd en geschreven. Maar wat voor persoonlijke gevoelens hebben de aanslagen in de Verenigde Staten en de gebeurtenissen daarna losgemaakt? BIJEEN vroeg Imad el Kaka, een Nederlander met een Palestijnse achtergrond, zijn emoties op papier te zetten.
De eerste die me op de hoogte stelde van de aanvallen op de Twin Towers was een joodse vriendin die net als ik vrede in het Midden-Oosten nastreeft. ´Imad´, gilde ze door de telefoon, ´de Palestijnen hebben het gedaan en ik vrees dat ze nu nooit meer op steun van de wereld kunnen rekenen.´ Ik was verstomd. Na zwijgend haar verdere gedetailleerde beschrijving aangehoord te hebben over het hoe en het wat, hing ik op. Op Teletekst las ik het: inderdaad, een Palestijnse organisatie had de vliegtuigkapingen en de daarop volgende rampen opgeëist. Ik was op kantoor en staarde lange tijd zwijgend voor me uit. Wat als het echt de Palestijnen waren? Wordt dan de rest van het oorspronkelijke Palestina met de grond gelijk gemaakt?
Natuurlijk vond ik het ook verschrikkelijk wat er met de Amerikaanse burgers gebeurd was. Alleen al bij de gedachte aan hoe de vliegtuigpassagiers zich gevoeld moesten hebben, klopte mijn hart in mijn keel. Bovendien haat ik geweld. Ik vind het een ellendig middel dat vaak alleen wordt gebruikt uit frustratie en machteloosheid.
Er verscheen een nieuw bericht op Teletekst: de Palestijnen hadden het toch niet gedaan. Er zat een andere groepering achter. Onduidelijk was nog wie. Wel noemden de journalisten steeds Osama bin Laden als mogelijke dader. Ik vroeg me meteen af wat deze verschrikkelijke en zeer afkeurenswaardige actie – als er een radicale islamitische groep achter zat – voor gevolgen zou hebben voor de moslimgemeenschap in Nederland. Ik wenste vurig dat iedereen de boel zou kunnen blijven relativeren en dat de rationaliteit van de Nederlandse burgers de overhand zou hebben.
Op weg naar huis werd ik vergezeld door een Israëlische vrijwilliger van de jongerenorganisatie Move Your World waar ik werk. Hij sprak in de trein over zijn ervaring met terroristische aanslagen en dat hij weet hoe het voelt om in de zenuwen te zitten. Medereizigers luisterden begripvol mee en een meneer die op een bankje schuin achter ons zat, zei dat die hele islamitische wereld van hem wel mocht worden opgeblazen. Een aantal treinpassagiers knikte instemmend. Normaal discussieerde ik altijd over de wereldvrede met de vrijwilliger, maar nu had ik niets te zeggen.
Hatelijke sfeer
Ik kon niet meer. Ik wilde zeggen dat ook ik als Palestijn tijdens vakanties heb gevoeld wat terrorisme is, hoe neven voor mijn neus gemarteld werden. Ik zie nog voor me hoe Israëlische soldaten hen tegen een muur hadden geduwd om hen vervolgens te bewerken met hun geweren. De plekken waar ze mikten waren vooral de geslachtsdelen. Ze deden dit terwijl ze riepen dat ze ´jullie hoerenzonen´ onvruchtbaar zouden maken. Ook weet ik nog hoe huizen van buren door het Israëlische leger met de grond gelijk gemaakt werden. Dat de oude moeder van mijn vroegere vriendinnetje Warda de soldaten huilend smeekte om haar huis te laten staan. Ze werd echter ruw opzij geduwd en haar zoon die zich verzette, namen ze mee om hem te laten verdwijnen in de gevangenis. De reden voor het vernielen van hun huis was het feit dat een jongen vanaf hun dak stenen had gegooid naar de soldaten die dag in dag uit het straatbeeld van Nablus sierden.
Na de aanslagen in de VS en de sfeer in de trein op diezelfde 11 september, bedacht ik me dat ik me weer een Palestijn voelde, zoals ik me voelde in Israël. Bij einde van iedere weg moest ik mijn identiteitsbewijs tonen aan Israëlische soldaten, die vervolgens mijn handen controleerden of ze vies waren van het gooien met stenen. De hatelijke sfeer in de trein riep ook gevoelens van onmacht bij me op. Dezelfde gevoelens die ik had als ik met mijn moeder en zuster het vliegtuig uitliep in Tel Aviv en wij al bij de paspoortcontroles eruit werden gepikt door Israëlische soldaten vanwege ons Arabische uiterlijk. Alsof we criminelen waren namen ze ons mee naar een hokje, waar mijn moeder en zus de koffers moesten openen. Ik meegenomen werd om me te ontkleden, zodat ze rectaal onderzoek konden doen.
Ik weet dus wat discriminatie is. Iedere keer als ik mijn familie in Nablus in Palestina wil bezoeken, maak ik het mee. Het went nooit.
Eerste beelden
Vanaf de eerste dag na de aanslagen was ik me ervan bewust dat het nog een heel moeilijke tijd zou worden voor moslims in de westerse wereld. Terwijl ik me afvroeg wat die terroristen ertoe had gebracht om vliegtuigen te kapen en die vervolgens als bommen te gebruiken, kreeg ik telefoontjes van de pers. Of ik op tv wilde komen om te vertellen wat ik voel en hoe ik dit allemaal ervaar. Radioprogramma´s wilden me een dagboek laten bijhouden. En dan nog mijn autochtone kennissen die belden en wilden weten of ik het erg vond wat er in de VS was gebeurd.
Maar voorlopig had ik nog helemaal geen behoefte om er met iemand buiten mijn directe omgeving over te praten. Ja, natuurlijk was ik geshockeerd door wat er was gebeurd, maar ik ben nog meer geschrokken van de wijze waarop de Palestijnen in beeld werden gebracht na de aanslagen. Zelfs nadat duidelijk was geworden dat er geen Palestijnse organisatie achter de aanslagen zat, bleven er Palestijnen in beeld komen. Of het nu intellectuelen waren of juichende kinderen in de straten van Gaza. De Palestijnen waren, of ze het nu wilden of niet, onderdeel geworden van het drama in de VS.
Een Amerikaanse psychologe zei in een tv-programma dat men zich bij dergelijke indrukwekkende gebeurtenissen voornamelijk de eerste beelden blijft herinneren. Wat de eerste dagen steeds maar werd herhaald waren de beelden van de vliegtuigen die de Twin Towers doorboorden, én de beelden van Palestijnse kinderen en enkele volwassenen die juichten en snoep uitdeelden.
Ome Sjaak en tante Truus
Ieder keer als ik tv keek in die eerste week, kreeg ik het idee dat moslims in het verdomhoekje zaten. Het leek wel of er alleen nog maar documentaires te zien waren over Osama bin Laden, het verschrikkelijke regime van de Taliban, de islamitische revolutie in Iran, de zelfmoordcommando´s in Gaza en de massaslachtingen in Algerije. Ook kwamen er veiligheidsdeskundigen aan het woord die wezen op het gevaar van biologische wapens die hoogstwaarschijnlijk in Irak gefabriceerd worden. Ik had het gevoel dat ze eigenlijk alleen maar wilden zeggen dat moslimregimes of moslimgroepen meer kwaad dan goed doen.
Ik begreep wel dat intellectuele, intelligente Nederlanders de nuance zouden blijven zien. Maar ome Sjaak en tante Truus van om de hoek niet. Die concluderen waarschijnlijk dat de islam een gewelddadige godsdienst is. Dat enge moslimmannen het Westen willen aanvallen en wraak willen nemen voor alle ellende en dat tante Truus, zodra ze aan de macht komen, een hoofddoekje moet dragen.
Van veel islamitische vrienden in Nederland heb ik gehoord dat ze net na de ramp in de VS bedreigd zijn op straat, zijn uitgescholden of op zijn minst vieze blikken toegeworpen hebben gekregen.
Er was nog iets wat me de eerste week na 11 september opviel in de berichtgeving in de kranten en op de televisie. Er kwamen alleen islamitische jongeren aan het woord over hun ´begrip´ voor het drama in de VS. Het had de zaak in een breder licht geplaatst als er ook autochtone jongeren (en die zijn er) waren geciteerd die begrijpen waarom veel mensen tegen het Amerikaanse buitenlandbeleid zijn.
Tien dagen na 11 september organiseerde Move Your World, waar ik projectmanager ben, een jongerencafé. Er kwamen circa vijftig jongeren op af, bijna allen autochtoon. Speciale gast was Amerika-deskundige Maarten van Rossem. De aanwezigen toonden zich allen kritisch ten opzichte van het beleid van de Verenigde Staten en zagen in het bombarderen van Afghanistan geen oplossing. Ze waren van mening dat je beter armoede kunt bestrijden in het gebied en in de gehele Derde Wereld dan miljarden uit te geven aan oorlogsinstrumenten om ‘ huizen van een dollar’ te bombaderderen. Maar deze (autochtone) jongeren komen nauwelijks aan het woord in de media.
Moslimlevens onbelangrijk
De laatste tijd heb ik veel nagedacht over het feit dat er zo weinig gezegd en geschreven wordt over de economische sancties tegen Irak, waardoor er in dat land maar liefst een half miljoen kinderen aan het doodhongeren zijn. In 1996 werd aan de toenmalige Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Madeline Albright, gevraagd wat ze vond van de gevolgen van die sancties. Ze zei toen het ´een heel moeilijke keuze´ te vinden, maar dat het volgens de regering ´de prijs waard is´. Niemand heeft hier uitvoerig over bericht. Inmiddels zijn er als gevolg van de sancties ruim een miljoen kinderen overleden in Irak. Ook lijkt het of de duizenden Palestijnse jongeren die de afgelopen jaren de dood hebben gevonden niet belangrijk genoeg zijn voor de westerse media om uitgebreid over te berichten. Dat geeft mij, en waarschijnlijk ook veel anderen, het gevoel dat het leven van moslims niet zo veel waard is. Ik denk dat jongeren in het Midden-Oosten dat ook als zodanig ervaren. En ja, enkele gefrustreerde jongeren gaan vervolgens zo ver om aan zelfmoordcommando´s mee te doen. Het minderwaardigheidscomplex dat ze hebben gekregen door de houding van veel Westerse landen leidt er uiteindelijke toe dat ze simpelweg bereid zijn hun eigen lichaam op te laten blazen om hiermee zo veel mogelijk slachtoffers te maken. Het maakt ook hen niets meer uit; hun eigen leven of dat van een Westerling is hen niets meer waard.
Gelukkig is de berichtgeving in de media inmiddels een stuk genuanceerder geworden. Maar het is een vreselijk idee dat men zich, zoals die Amerikaanse psychologe stelde, vooral die eerste beelden zal blijven herinneren: vliegtuigen die Amerikaanse gebouwen doorboorden en juichende Arabieren en moslims over de hele wereld.
Culturele clashes
In Nederland wonen veel moslims, men kan ze simpelweg niet ontwijken. Vandaar dat het belangrijk is voor de samenleving in haar geheel om deze groep te blijven betrekken bij maatschappelijke discussies. Uiteraard moet deze groep gelijkwaardig worden behandeld door de media en de Nederlandse politici. Er zal een ramp van ongekende grootte ontstaan als er een wig komt tussen de moslimgemeenschap en de niet-moslimgemeenschap in Nederland. Nog meer culturele clashes en nog meer onbegrip en haat jegens elkaar sluit ik in dat geval niet uit. En als Palestijn weet ik hoe moeilijk het is om haatgevoelens te laten verdwijnen als ze eenmaal verankerd zijn in een samenleving.
Mijn grootmoeder zaliger vertelde me altijd dat geweld niet verdwijnt door geweld te gebruiken. Ik ben het helemaal met haar eens. Want door de Amerikaanse en Britse aanvallen op Afghanistan vallen er weer slachtoffers. Onschuldige slachtoffers, net als de onschuldige slachtoffers in New York en Washington. En Joost of Ali mag weten wat hier weer uit voort zal vloeien.
Met vriendelijke groet,
Imad el Kaka
Wat een goed en aangrijpend verhaal, Imad! De aanslagen van 11 september 2001 zijn een soort markeringspunt geworden. (Net zoals bij de moord op president Kennedy in 1963 weten de mensen meestal precies wanneer en hoe zij het eerst ervan hoorden. Zo vernam ik van beide gebeurtenissen het eerst via de radio, kort nadat ze zich hadden voorgedaan). Precies een half jaar tevoren was ik nog in het WTC in New York geweest en had ik het monument bekeken van de aanslag in 1993.
Ik herinner het me nog goed: alles op één hoop (Arabieren-moslims-teroristen), vijandbeelden, wij-zij-denken, stereotyperingen, enz. En de eerste tijd ook een vreemde atmosfeer op straat. Ik woon in een gemengde woonbuurt. Het leek wel alsof allochtonen (vooral met een Marokkaanse achtergrond) mijn blik ontweken, naar de grond keken, en zich wat overdreven verontschuldigden als ze mij per ongeluk in een winkel aanstootten. Ik voelde mij ook ongemakkelijk, en had soms de neiging om te roepen: “Natuurlijk kunnen jullie er niets aan doen!” Het is inderdaad geleidelijk beter geworden, Imad. Maar we zitten nog steeds met brokken, en het helingsproces gaat niet alleen langzaam, maar kent ook telkens terugslagen. Dat is wel duidelijk. We moeten er met z’n allen nog hard aan werken.
11 september een markeringspunt? ik dacht toen al van niet en denk dat nog steeds. ja, 11 september gaf direkte aanleding tot het openlijk uiten van hatelijkheden richting moslims, maar die haatgevoelens bestonder er al voor 11 september. ik, en met mij vele andere moslimvrienden voelden, ervaarden, dat de nederlandse samenleving steeds meer verharde en dat er steeds meer sprake was van islamofobie.
11 september, ik liep in de gang van de haagse hogeschool, een autochtone hollandse beveilingsambte liep zeer opgewonden heen en weer: “ja ja, ik zeg t je, ze gaan alle palestijnen afmaken, ze worden afgemaakt, ja, ja ik zeg t je!”
ik stond versteld, wist geen woord uit te brengen, wat is er gebeurd??? waarom en wie gaat alle palestijnen afmaken??? geheel tegen mij gewoonte in zei ik niets, maar liep totaal verward door. op t hollandse spoor pakte ik de trein richting rotterdam. overvolle coupe, ik de enige met hoofddoek. een jongeman in pak kijkt mij recht in de ogen aan en zegt vervolgens; ja, t is slecht voor de beurs, heel slecht, maar t is ook goed, nu kunnen ZE de moslims pakken. instemmende geluiden all over the place! waar gaat dit over? man recht tegen over mij, kijkt mij aan en zegt: ze zullen allemaal branden, israel maakt ze allemaal af.
nog steeds springen de tranen me in de ogen; verontwaarding, verdriet. t liefst was ik opgestaan en had gegild:” wat hebben palestijnen jou ooit aangedaan??? schaam je, dat je je zo verheugd op de dood van een ander.”
ik zeg niets, voor t eerst ben ik mij er heel goed bewust van dat IK DE ANDER ben. wat is er gebeurd? wat hebben de palestijnen gedaan????
ik druf niets te vragen. aangekomen in rotterdam bel ik mijn vriendin op, nog voordat ik iets kan zeggen, hoor ik haar gillen: ooo mijn god er is er nog een, ooo neeeee!!!!! t duurt even voordat ze in staat is te praten en te vertellen wat er gebeurd is, twee vliegtuigen; zij ziet t gebeuren op tv.
ik ben totaal verward, verontrust, verontwaardigd. t duurt even voordat ik me kan concentreren op NY, ik hoor steeds de zinnen: t is erg voor de beurs, ze zullen branden, israel maakt ze af…en ik zie de gezichten die deze zinnen uitkramen: opgewonden, verheugd, wit.
je hebt gelijk imad, t went nooit! gelukkig maar, als geweld, discriminatie, uitbuiting en kolonisatie went, dan is er werkelijk geen hoop meer.
naeeda
Inderdaad een bijzonder verhaal, en van het ene bijzondere verhaal worden we naar andere geslingerd. Zo lees ik vandaag dat de firma Caterpillar zijn, aan het Isreaelische leger geleverde, bulldozer een proef heeft laten uitvoeren op een Palestijnse speeltuin. Met dit als gevolg:
Buitenland
wo 22 feb 2006, 13:39
Bezettingsmacht Israël in actie tegen speeltuin
NABLUS – De Israëlische bezettingsmacht op de Westelijke Jordaanoever heeft woensdag met opzet een park met speeltuin en zwembad verwoest. De speeltuin met het openbare park was in november dankzij Amerikaanse financiële steun gereedgekomen in het plaatsje Azzun vlak bij de Palestijnse stad Qalqilya.
Een bulldozer beschermd door Israëlische soldaten verwoestte het park, de speelplaats en zwembad, die circa 120.000 dollar hebben gekost. Het Amerikaanse officiële hulpfonds Usaid heeft volgens een woordvoerster 80.000 dollar voor zijn rekening genomen.
De Israëlische bezetters stellen dat de openbare gelegenheden niet met de vereiste Israëlische bouwvergunningen zijn aangelegd. Dat is vaak de aanleiding om Palestijnse eigendommen te verwoesten. De Israëliërs richten in de bezette gebieden echter ook veel vernielingen aan enkel en alleen om de bevolking collectief te straffen of haar angst aan te jagen. Zo verwoestten de Israëli’s in de Gazastrook, die zij van 1967 tot en met vorig jaar augustus bezetten, onder meer een kleine dierentuin, een haven in aanbouw en een luchthaven.
Wat is nu de essentie van deze verwoesting? Wie zitten er met brokken? En hoe lang zal dit helingsproces duren voor de mensen die hier gebruik van maakten?
Een woordvoerder van de Anglicaanse kerk sloeg zondag terug, las ik, in de oplopende ruzie tussen de Church of England en Sir Jonathan Sacks, the chief rabbi , over de oproep van de generale synode om alle investeringen in Caterpillar, het bedrijf dat bulldozers maakt om Palestijnse woningen te verwoesten af te stoten.
Zelf slachtoffer van de holocaust nam hij daarbij onverbloemd stelling tegen de manier waarop wordt gereageerd op het uitoefenen van kritiek op het zionisme zoals dat heden ten dage wordt gepractiseerd.
De beschuldiging van anti-semitisme, doet menigeen zwijgen terwijl hun hart bloedt om het verraad dat Israel pleegt aan zijn erfenis uit het verre verleden.
En nog sterker, als de vertegenwoordigers van de joodse wereldgemeenschap de politiek van Israel door dik en dun blijven verdedigen dan zal de ergernis zich tenslotte niet alleen keren tegen Israel maar tegen alle joden, met alle mogelijke gevolgen vandien zegt hij in zijn repliek.
Dat Amerikaanse conservatieve christenen het overigens eens zijn met de kritiek op het besluit van de Anglicaanse kerk zal niemand verwonderen.
http://www.guardian.co.uk/israel/Story/0,,1713408,00.html
Ik had op die 11e september de hele dag lesgegeven en was direct na school naar Utrecht gereisd met de bus, voor een vergadering in het vergadercentrum achter het station. Er had niemand iets gezegd over wat was gebeurd.
In het vergadercentrum stond een enorm scherm opgesteld dat de doorgang versperde. Er stond een massa van zeker honderd mensen zwijgend naar het scherm te kijken, terwijl een man aan de zijkant een opgewonden toelichting gaf. Op het scherm zag je mensen wegrennen en een enorme stofboel. Ik dacht dat het om een promotie van een nieuwe rampenfilm ging. Ik weet nog dat ik het raar vond dat er zomaar een presentatie werd gegeven in het vergadercentrum. Ik bleef even staan kijken en dacht nog: als zoiets in het echt zou gebeuren, zou ik misselijk zijn van angst – ze moesten zulke films niet maken, wat is het nut ervan.
Toen ik eindelijk bij de tafel kwam waar mijn redactie zat, hoorde ik dat het geen filmpromotie was, maar dat er een werkelijke, reëele ramp was gebeurd. Ik werd misselijk van angst om de consequenties.
Toen ik ’s avonds heel laat thuiskwam, stonden mijn kinderen met duizend vragen en zorgen in mijn inbox. Ik heb de hele nacht verbijsterd naar de beelden gekeken.
Imad, Naeeda, voor mij was het wel degelijk een markeringspunt. Ik besefte dat ik er zelf goed over na moest denken en stelling moest nemen. Meteen daarop gevolgd door het besef dat ik er te weinig over wist. Het was een bewustwordingsschok. Het heeft ertoe geleid dat ik veel ben gaan lezen, naar discussiebijeenkomsten ben geweest, op zoek ben gegaan naar kennis. In mijn omgeving merkte ik, dat ik niet de enige was die wakker was geschud.
De aanslagen van 11 september hebben mij veranderd. Ik ben politiek feller geworden, heb meteen daarna als raadslid zelf contacten gelegd met islamitische plaatsgenoten, heb actief mee proberen te helpen het gesprek in mijn eigen kleine omgeving open te houden. En intussen voortdurend beseft dat ik tot dan had zitten suffen en dat mijn denkraam te beperkt was geweest.
De woordvoerder van de Anglicaanse Kerk over de boycot van Caterpillar was Paul Oestreicher.
Paul Oestreicher was a member of the Church of England’s general synod and director of the Centre for International Reconciliation, Coventry Cathedral; he is now a chaplain at the University of Sussex.
Het stuk dat hij, van joodse origine, schreef is nu volledig opgenomen in de Guardian Unlimited. Ik vind het zo aangrijpend dat ik graag de link hier wil plaatsen als je het goed vind Anja.
http://www.guardian.co.uk/israel/comment/0,,1713545,00.html
k ben echt trots op je van wat je allemaal hebt .
ik ben eingelijk voor het eerst gaan lezen over zulke dingen ,want ik had eingelijk een school project over zulke dingen maar alleen dan hoe het met de mensen in nederland gaat .
ik wens je veel sucses .
groetjes hana .