Er waart een spook door Europa. Het spook van de confontatiepolitiek en de islamofobie.
Ingezonden brieven zijn vaak dankbare studieobjecten. Ik lees ze graag, vooral om wat er met enige close reading, zeg maar tussen de regels door staat te lezen. Wat zegt iemand nu eigenlijk, wat zijn de impliciete aannames die zo impliciet zijn dat ze niet ter discussie hoeven te staan? In het vervolg op mijn stukje over vijandbeelden een oefening. Dit is een ingezonden brief in de Volkskrant van 15 april. Het is een reactie op de discussie die opnieuw aangezwengeld is door Hirsi Ali, naar aanleiding van het manifest van oud-politici die pleiten voor meer verzoening dan confrontatie, met name waar het gaat om de dreigende scheuring tussen bevolkingsgroepen, waaronder moslims en migranten. Dit is de brief:
Dank aan Ayaan Hirsi Ali en aan de Volkskrant voor het publiceren van het opiniestuk over het nut van confrontatiepolitiek tegen de radicale islam. Als sympathisant van confrontatiepolitiek zwijg ik al jaren, uit angst door vrienden en collega´s voor racist of zionist uitgemaakt te worden.
Confrontatiepolitiek en haar voorvechters als Bush, Verdonk en Fortuyn, worden in de Nederlandse media automatisch verketterd. Terwijl ik me afvraag of er voor mensen zoals wij (joden, homo´s, alleenstaande moeders, witte ouders met schoolgaande kinderen) in de toekomst nog wel plaats is in Nederland. Veel van onze huidige vrijheden zullen afhangen van de massaliteit van de immigratie en de mate waarin de radicale islam populair wordt.
Ik heb mij vaak afgevraagd waarom een confrontatiepolitiek tegen de radicale islam niet bespreekbaar is in Nederland. Wat mij opvalt, is dat de confrontatiepolitiek vooral wordt verketterd door het establishment in de media, de universiteiten, het ambtelijk apparaat. Het Nederlandse establishment is sociaal-democratisch. Het wil de illusie van eigen onkwetsbaarheid niet opgeven. En daar hoort geen wereldbeeld bij vol bedreigingen. De Volkskrant heeft de eigen naam eer aangedaan door de confrontatiepolitiek tegen de radicale islam positief bespreekbaar te maken.
Amsterdam, Evelyn Markus
Welke aannames lezen we in de tekst?
De eerste aanname die mij van de brievenschrijfster opvalt is dat ze vindt dat er in Nederland geen discussie gevoerd mag worden over die confrontatiepolitiek. Dat vind ik interessant want dat is helemaal niet wat ik waarneem. Kamerleden Wilders en Hirsi Ali zijn weliswaar betreurenswaardig afhankelijk van extra bewaking, het heeft hen er in het minst niet van weerhouden om hun visie breeduit in de media te verkondigen. Wilders is zelfs de meest geciteerde politicus, Hirsi Ali krijgt keer op keer paginagrote artikelen of interviews geplaatst. Het zijn bovendien zittende politici, Wilders is zijn eigen partij begonnen, Hirsi Ali zit nog steeds in de VVD. Vergelijk de aandacht van de media voor Hirsi Ali bijvoorbeeld met het aantal keren dat Farah Karimi, van Groen Links, is geinterviewd. Een aantal paralellen: beide zijn kamerlid, beide zijn afkomstig uit een islamitisch land, beide zijn gevlucht voor het fundamentalisme, maar ze hebben een fundamenteel tegengestelde conclusie uit hun ervaringen getrokken. Karimi zit aan de kant van de ´verzoeningspolitiek´. Maar Karimi is voor de media kennelijk lang niet zo interessant als Hirsi Ali. Toch vind de briefschrijfster dat de confrontatiepolitiek in Nederland niet bespreekbaar is en gaat verder: zijzelf zwijgt al jaren, schrijft ze, uit angst om voor racist of zionist uitgemaakt te worden door collega´s en vrienden. Je vraagt je even af wat voor vrienden dat zijn, maar daar gaat het nu niet over. De briefschrijfster heeft kennelijk nu de moed wel gevonden om te spreken, en haar brief met haar naam er onder naar de krant te sturen.
Voorvechters als Bush, Verdonk en Fortuyn worden in de Nederlandse media automatisch verketterd, stelt ze. Nu kunnen we constateren dat in de huidige loopgravenoorlog het niveau van de discussie aardig wordt verlaagd door de scheldcanonades en aanvallen op de persoon, maar als we echt gaan turven denk ik dat de confrontatiekant, uit op confrontatie en niet op verzoening tenslotte, op dat front aardig wint, al zijn de verzoeners ook niet altijd netjes. Maar het valt toch niet te ontkennen dat er op Bush en Verdonk – Fortuyn is dood – en ook op Hirsi Ali en Wilders veel politieke kritiek is geformuleerd die moeilijk afgedaan kan worden als verkettering. Tenzij argumenten niet tellen en is afgesproken dat de vrijheid van meningsuiting niet voor beide zijden geldt.
Het interessantste komt nu. Dat is de constructie van een ´wij´ die kennelijk bedreigd wordt door de migranten en de groeiende radicale islam. Die ´wij´ bestaat niet zomaar uit autochtone Nederlanders maar uit een selectie daaruit: joden, homo´s, alleenstaande moeders en witte ouders met schoolgaande kinderen. (Je zult toch een joodse, lesbische alleenstaande moeder zijn, wat erg). Nu kunnen we gaan raden wat de impliciete aannames zijn die deze verzameling tot één bedreigde groep maakt, want dat wordt niet uitgelegd. Dat er antisemitische uitingen zijn gedaan door een deel van de moslims, met name jongeren, is een feit, hoewel de incidenten niet zijn toegenomen. Evenzeer zijn er homo´s die zich bedreigd hebben gevoeld. Zorgelijk genoeg. Werk aan de winkel, zeker. Maar niet zorgelijker, dacht ik, dan de discriminerende uitingen tegen moslims, en de incidenten tegen islamitische scholen en moskeeen. Waarom alleenstaande moeders in het rijtje staan is mij een raadsel, zelfs als ik probeer tussen de regels te lezen. Je hebt ten slotte evengoed alleenstaande moslimmoeders. En die witte ouders van schoolgaande kinderen lijken me ook weer een geheel andere kwestie. Ik zou daaruit op moeten maken dat het erg is voor witte ouders als er ook niet-witte kindertjes op de scholen zitten en dat het voor de witte ouders die niet willen dat hun kinderen met anderen in aanraking komen vervelend is als ze moeite hebben om een geheel witte school te vinden. Moeten ze misschien voor omrijden. Maar een bedreiging? Geen plaats meer voor in Nederland straks, wanneer we er niet in slagen om die moslims en migranten met veel ´confrontatiepolitiek´ er uit te werken? Zo wordt de dominante groep, blanke niet-moslimse autochtonen, omgebouwd tot slachtoffers, of toekomstige slachtoffers van een minderheid.
De briefschrijfster klaagt het establishment vervolgens aan dat die géén wereldbeeld vol bedreigingen toelaten, bedreigingen die er volgens haar kennelijk aankomen. Dit is duidelijk: ze leeft in een angstige wereld, en staat er ook nog alleen voor, want haar vrienden maken haar uit voor racist of zionist als ze haar mond open doet en het hele establishment is tegen haar en voor de moslims. Ik dacht anders dat ze kon rekenen op hartelijke instemming van de Nederlanders die nu nog aarzelen of ze op Verdonk of op Wilders moeten gaan stemmen.
Ik lees net een verhelderend artikel van Jasmine Lato over islamofobie in Frankrijk. (In News from Within uit Israel, het maartnummer) Zij ziet, net als Madood in Engeland, een verschuiving van het klassieke racisme naar een nieuwe vorm, de vijandigheid tegen moslims als groep. In Frankrijk bestaat het overgrote deel van de islamitische burgers uit migranten uit de voormalige Franse kolonies, Arabieren dus, anders dan in Nederland, waar de meeste Turkse en Marokkaanse Nederlanders hierheen zijn gekomen als arbeidsmigranten. Over onze medelanders uit voormalige kolonieen hebben we het hier nauwelijks meer, tenzij ze zich profileren als moslims. Dat is een verschil met Frankrijk, waar de woede van migrantenjongeren makkelijker oplaait dan bij de kinderen van arbeidsmigranten hier die geen of minder vaak ervaring hebben met de nog niet vergeten vernederingen van het kolonialisme. Maar de mechanismen lopen verder nogal parallel. Ook arbeidsmigranten hebben redenen om zich achtergesteld en vernederd te voelen, al heeft zich dat veel minder geuit in georganiseerd politiek protest.
Wat de Franse moslims voor zich opeisen is niets anders dan elke religieuze groepering voor zichzelf wil, zegt Lato: de vrijheid om voor hun geloof uit te komen, plekken tot hun beschikking hebben waar ze hun godsdienst kunnen belijden, gelijkheid van behandeling en respect. Ik kan er aan toevoegen: vrije schoolkeuze voor hun kinderen, vastgelegd in onze Grondwet, de vrijheid zich te kleden zoals ze willen, te trouwen met wie ze willen, de taal te spreken die ze willen als ze onder elkaar zijn dus ook op straat, en niet gediscrimineerd worden bij het vinden van woningen, stages of werk, of in het uitgaansleven. Hele gewone wensen, hele normale burgerrechten, maar in het huidige klimaat zijn die wensen al omgezet in privileges die hen niet zomaar toekomen, die ze af moeten staan om er bij te horen of die ze nog moeten verdienen.
Het probleem is op zijn kop gezet, zegt Lato. De meerderheid spreekt over zichzelf als bedreigde minderheid. De dominante meerderheid gaat er liever van uit dat moslims proberen ´ons´ hun eigenaardigheden op te dringen en ons met hun anderszijn te confronteren, dan toe te geven dat we bezig zijn de gewone burgerrechten van een minderheid in te perken. Dat zou ook niet erg passen in ons verlichte zelfbeeld van tolerantie en ruimdenkendheid. Dat lijkt te veel op het ouderwetse racisme van vroeger. Dus moet van een dominante groep, ´wij´, een bedreigde groep worden gemaakt. Niet alleen die ene moord die is gepleegd, hoe erg ook, niet alleen de paar politici die extra bewaking nodig hebben vanwege bedreigingen, het ´wij´ dat bang moet zijn is uitvergroot, ook al is het duidelijk dat er sinds de daden die ons, moslim en niet-moslim zo hebben geschokt geen toename meer is geweest van geweld of bedreiging. Dat stelt een homofoob niet gerust. De dreiging moet blijven, als dekmantel voor een discriminerende politiek en behandeling van ´andere´ burgers. Zonder bedreiging hebben we geen excuus meer. Dus als die bedreiging er niet is dan moeten we die verzinnen.
De onderliggende aanname van de bangmakers en de banggemaakten, zo fraai geillustreerd door de briefschrijfster, is dat wat de moslims ´winnen´ tegelijk ons verlies is. Van elk stukje van hun cultuur of religie dat ze mogen behouden gaat er een stukje van dat van ons af. Maar wie zegt dat? Is er nog discussie over mogelijk of dat wel waar is? Het lijkt haast van niet. Is een vrouw die een hoofddoek draagt bedreigend voor mijn vrijheid om er geen te dragen? Heb ik er wat mee te maken dat twee vrouwen in de tram met elkaar Sranan tongo spreken, Berbers of Turks? De moslims kunnen het niet goed doen. Sturen ze hun kinderen naar openbare scholen, dan werken ze mee aan het ´verzwarten´ van scholen die dan niet meer aantrekkelijk zijn voor de ´witte ouders met schoolgaande kinderen´, gaan ze naar een islamitische school dan is het ook niet goed want dat is segregatie en gevaarlijk. Wonen ze bij elkaar dan wordt ze verweten dat ze bijdragen aan de verloedering van achterstandswijken en heet het segregatie, maar zestig procent van de Nederlandse burgers heeft ze liever niet als buur. Richten ze hun eigen partijen op, dan willen ze kennelijk niet mee doen met onze democratie, al staat het recht om een partij op te richten gewoon in de wet, maar stemmen ze massaal braaf op een gemengde sociaal-democratische partij, dan regent het zorgelijke commentaren over clientelisme en de vraag of de PvdA niet bezig is om de Partij van de Allochtonen te worden. Worden ze jarenlang gezien als conservatief, want religieus, stemmen ze links is het ook niet in orde. Moskeeen worden gezien als een gevaar, alsof ze niet gewoon naast de kerken kunnen staan staan, maar die kerken verdringen. (Kop uit de HP eens: moskeeen rukken op, alsof het gaat om een dreigend leger). Zo wordt er gekeken: elk normaal burgerrecht dat islamitische Nederlanders zouden krijgen gaat af van ´onze´ vrijheid en ruimte. Alsof Nederland niet al van oudsher een land is waar vele godsdiensten naast elkaar kunnen bestaan, alsof er geen dorpen zijn waar twee of drie kerken naast elkaar staan zonder elkaar te verdringen omdat de protestanten zich weer eens hadden opgesplitst en katholieken en protestanten uiteraard ook niet in dezelfde kerk kunnen.
En alsof we geen grondwet hebben die onze rechten om in onze diversiteit naast elkaar te leven garandeert. Een grondwet die behoorlijk stevig staat verankerd in onze parlementaire stelsel. Zelfs als alle moslims in Nederland stiekem geheel achter de wreedste vorm van sharia zouden staan, en vanaf heden niets anders meer zouden doen dan kindertjes maken, om het sppokbeeld nog eens op te roepen, dan nog is er geen schijn van kans dat ze de tweederde meerderheid zouden krijgen om van Nederland een islamistische staat te maken. De enige die op dit moment de grondwet werkelijk bedreigen zijn de politici van rechts die de vrije keuze voor bijzonder onderwijs, of het anti discrimatie artikel op zouden willen schorten. Maar zelfs deze zeer voor de hand liggende feiten halen weinig uit tegen het rondwarend spook van de islamofobie, en de dreiging dat ´wij´ straks geen plaats meer hebben in Nederland.
Uiteraard is niet elke kritiek op zekere verzen uit de koran of op de voorschriften ontleend aan de profeet Mohammed gelijk te stellen aan islamofobie. Dat wordt het wel wanneer alles waar we bang voor zijn of tegen zijn, van hoofddoek tot terrorisme, van baarden tot vrouwenmishandeling, van de bouw van moskeeen tot het totalitaire regime in Iran, bij elkaar opgeteld worden tot één bedreiging als gevolg van ´de islam´, zegt Lato. En ik voeg er aan toe dat juist dát onze zicht op werkelijke problemen die er zijn, zoals de kleine groep radicaliserende jongeren, de problemen van de achterstand bij sommige groepen migranten, inderdaad, vrouwenmishandeling verduistert in plaats van verheldert en bespreekbaar maakt. Wanneer die zaken uit proportie worden getrokken, er niet meer wordt gekeken naar de contekst, alles opeens ´religie´ is geworden heb je nauwelijks nog middelen om daar effectief wat aan te doen, behalve een gehele bevolkingsgroep bestrijden of suggereren dat ze maar teug moeten gaan naar waar ze vandaan komen. En dat meer repressie radicalisering alleen maar aanwakkert, dat wisten we al.
Dit is dus een centraal element van de opgekomen islamofobie: de aanname dat alles wat moslims aan eigenheid zouden willen behouden, ook als dat gewone burgerrechten zijn, afgaat van de rechten van de blanke meerderheid. En zo kunnen de ware verhoudingen op hun kop worden gezet. Niet de blanke meerderheid vormt een bedreiging voor de burgerrechten van migranten, de migranten, met name de moslims, vormen een bedreiging voor de burgerrechten van de blanke meerderheid. Dit ondanks de sociologisch aantoonbare gegevens: dat de migranten in doorsnee nog lang niet dezelfde sociaal-economische macht hebben, nog lang niet evenredig zijn vertegenwoordigd in het bedrijfsleven, het onderwijs, de media en de politiek. En dus noch numeriek, noch economisch, noch politiek een evenredige machtsfactor vormen. Nog afgezien van het feit dat inmiddels is gebleken dat de grote meerderheid niet afwijkt van de autochtonen in de manier waarop ze hun leven in wensen te richten en de voorkeur geven aan een democratische staat die ook hun vrijheid in principe garandeert. Zelfs áls ze een evenredige machtsfactor zouden zijn is daarmee volstekt niet gezegd dat ze een bedreiging zouden vormen voor onze rechtstaat, onze democratie en onze verworven en bevochten vrijheden.
Een manier om die omkering – niet wij bedreigen hen maar zij bedreigen ons – in stand te kunnen houden is een ander belangrijk element in de islamofobie die Lato noemt: dat Europese moslims eerder gezien worden als een onderdeel van de wereldwijde en bedreigende moslimgemeenschappen dan als een integraal deel, gewoon burgers, van het land waar ze wonen. Als een potentiele vijfde colonne. Dat uit zich in Nederland in de angst dat migranten zich meer verbinden aan het land van hun ouders dan met het land waarin ze wonen, meer met hun geloof dan met hun nationaliteit (alsof die twee elkaar voor moslims per definitie uit zouden sluiten maar voor andere Nederlandse gelovigen niet) – een perfecte manier om exact dat te produceren waar we bang voor zijn, want inderdaad, veel migranten en migrantenkinderen voelen zich steeds minder verbonden met het land waarin een deel van de bevolking, inclusief een belangrijk deel van de regering en de politiek, hen wenst te beschouwen als een potentiele vijand.
De nieuwe westerse islamofobie kan zich verder verschuilen achter een progressief image. Dat heeft voor de islamofoben het grote voordeel dat daarmee gemaskeerd wordt dat het gewoon neerkomt op het oude koloniale racisme in een nieuw jasje. Hoewel aantoonbaar is dat we islamofoben vooral vinden aan de rechterkant van het politieke spectrum, presenteren ze zichzelf graag als progressief, vooral op het terrein van rechten van vrouwen en homo´s, ook al is het duidelijk dat we hen zelden zijn tegengekomen toen de emancipatie van vrouwen en homo´s in Nederland nog een issue was. Ook verstopt de islamofobie zich graag achter het als progressief gepresenteerde idee ´religiekritiek´. Zijn we hier niet een moderne, seculiere, ontzuilde samenleving, in tegenstelling tot de moslims die nog geworteld zijn in de middeleeuwen. Door het vooral te hebben over religie, en alle sociaal-economische problemen die samen hangen met migratie als ´religie´ te vertalen, en te hameren op ´onze´ eigen verlichte en seculiere normen en waarden tegenover de achterlijke en religieuze opvattingen van ´de ander´, kan de islamofoob zich voordoen als progressief in plaats van als ouderwets rechts. Het oude racisme, niet meer politiek correct, is in Frankrijk naadloos overgegaan van de gedachte dat de minderheden gewelddadig van nature zijn omdat ze arm of arabier zijn, naar een nu geheel acceptabele vertaling, dat het hun religie is die ze maakt tot gevaarlijke burgers die hier eigenlijk niet horen, stelt Lato. Wij hebben in Nederland daarvan dus onze eigen variant geschapen.
Islamofobie wordt nog niet erkend als een sociaal probleem, zoals racisme dat op een gegeven ogenblik wel werd, stelt Lato. Inderdaad, antisemitisme en racisme op huidskleur zijn hopeloos uit de mode. Je kunt er niet meer mee voor de dag komen als je zelf niet voor achterlijk uitgemaakt wilt worden. Maar islamofobie wordt nog nauwelijks herkend, en dat mag nog. En juist door de maskering draagt het bij aan verdere polarisatie en inderdaad, nog meer confrontatie in plaats van verzoening. Het grote gevaar van islamofobie is de werking ervan, die neigt naar een zelfvervullende voorspelling. Hoe lang kun je iemand als vijand behandelen, zonder dat die zich ook als vijand gaat voelen – en gedragen? Gelukkig, ik wil niet op mijn beurt een wereld vol bedreigingen schetsen, denk ik dat de gewone, nadenkende mensen (moslim en niet-moslim) die niets moeten hebben van welk extremisme dan ook, in de meerderheid zijn en ook politiek aan het terugkomen zijn. dat toonden de gemeenteraadsverkiezingen, het politiek van links naar rechts strekkende manifest Eén land, één samenleving, en nu het rapport van de WRR. Uiteraard betekent dat ook dat het islamofobe rechts dat dacht aan de winnende hand te zijn nu furieus reageert. We zijn nog niet van elkaar af. Evenmin als van de banggemaakte burgers die echt denken dat er straks geen plaats meer voor hen is, zoals de briefschrijfster die zo blij is met Hirsi Ali die het lef heeft ´de waarheid´ te zeggen.
Deze anti islam en anti migrantenstroming is in Frankrijk het nieuwe masker van het oude anti arabische racisme, opgeteld bij de gedachte van de internationale dreiging, samen te vatten onder de term islamofobie. En in Nederland kunnen we er ook wat van. Van de ´confrontatiepolitiek´ die ons moet redden van de ondergang van het land. Er mag geen barst komen in het gesloten islamofobe vijandbeeld. Het wereldbeeld moet vooral vol bedreigingen blijven. We zouden anders eens in de spiegel kunnen zien wat er van onze tolerantie en vrijdenkendheid is geworden.
De schrijfster maakt een andere fout. Ze denkt dat (president) Bush hetzelfde denkt als Verdonk en Hirsi Ali. Dit wordt vaak beweerd door rechtse kringen in Nederland, maar het is niet zo. Hoewel ik helemaal niet eens ben met de politiek van Bush en Blair, kiezen zij toch voor een andere benadering van de islam, waarbij nadrukkelijk onderscheid gemaakt wordt tussen islamitische extremisten en de islam als geheel.
De regering Bush heeft onlangs de behandeling van moslims in Europa gehekeld en ziet Europese discriminatie tegen moslims als een bedreiging voor de veligheid van de VS omdat die extremisme in de hand werkt.
Zoals Daniel Fried, Assistant Secretary of State for European Affairs in zijn presentatie voor de Amerikaanse “Senate Foreign Relations Committee” het stelde:
Dit is wel een andere aanpak dan de regelrechte islamofobie van Hirsi Ali, Verdonk en Wilders.
Zie ook: Der Spiegel: US Rips European Integration Failures
In jouw heldere verhaal kan ik mij geheel vinden, Anja. De door jou besproken ingezonden brief was mij ook sterk opgevallen.
In hetzelfde nummer van de Volkskrant wordt de stelling besproken: “Verzoeners bereiken meer dan confrontatiepolitici”. (Naar aanleiding van Hirsi Ali’s stuk “Confrontatie, geen verzoening” van 8 april jl., en het recente WRR-rapport). VIER verhalen tegen het WRR-rapport en pro-Hirsi Ali, waarvan dat van Maxime Verhagen nog genuanceerd is te noemen. Geen tegengeluid. De Volkskrant “links”? Nou, ik dacht van niet.
Uit onderzoek van de Stichting Het Persinstituut blijkt juist, dat de pers in Nederland eerder “rechts” dan “links” kan worden genoemd. (Zie ook de weblog van Jan Marijnissen: “Links-rechts” van 18 april jl., en:
http://www.ad.nl/binnenland/article281490.ece).
Ik ben een witte moslim, een landverrader zogezegd. En ook ik zwijg al enkele jaren, maar dan uit angst om door collega’s voor antisemiet of terrorist uitgemaakt te worden. En inderdaad, door de aanhoudende stroom van negatieve berichtgeving en zwartmakerij door een groep ‘moedige’ politici en opiniemakers voel ik mij al aardig buitengesloten en moet ik mijn uiterste best doen niet te radicaliseren.
Anja noemt nu het WRR-rapport en het Manifest van oudgedienden als lichtpuntjes in de duisternis, maar ik vrees dat het valse hoop is. Ik had het daar gisteravond ook even over met een clubje maatschappelijk betrokken Haagse moslims dat vanaf heden maandelijks bij elkaar zal komen. Een van ons merkte op dat het nu even een hype is, maar snel zal worden vergeten. Wie herinnert zich bijvoorbeeld het “IHF Report on Intolerance and Discrimination against Muslims in the EU – Developments since September 11” (http://www.ihf-hr.org/documents/doc_summary.php?sec_id=3&d_id=4029) dat begin 2005 verscheen en waarin werd gewaarschuwd voor toenemende islamofobie in met name Nederland?
Kennelijk geven jullie de moed snel op, Hendrik Jan. Ik vind het bijna beledigend. Denk je echt dat ik, en ik ben de enige niet, overmorgen denk ach dat met die islamofobie, dat was even interessant maar nou niet meer?
Anja, ik geloof natuurlijk in jouw volhardendheid en die van een beperkte groep gelijkgestemden, maar het zal uit de media verdwijnen, zoals het Helsinki-rapport uit de media is verdwenen, als we niet op een of andere manier zelf voor nieuws gaan zorgen waardoor het onder de aandacht blijft. Hirsi Ali, Ellian (gisteren in de kranten met het bericht dat hij hoogleraar sociale cohesie wordt), Wilders en noem maar op blijven met hun schreeuwerige verhalen die op niets zijn gebaseerd de publiciteit halen waardoor de kiezers denken dat dat de waarheid is. Degelijke rapporten en genuanceerde visies leiden even tot een storm in een glas water maar lijken vervolgens in de vergetelheid te verdwijnen. We zouden dus geregeld symposia, vervolgstudies en commentaren moeten produceren om het goede doel te ‘marketen’. Ik wil daar best een bescheiden bijdrage aan leveren.
Misschien kunnen we de opstellers van het manifest zover krijgen dat ze een lezingenestafette doen met alle relevante thema’s. Daar moet dan wel een mediacircus omheen gebouwd worden. Het manifest werd toch wat lacherig afgedaan als het gebrom van oude mannen die het vroeger ook niet beter gedaan hebben. Dat was de teneur van de reacties in de media.
Hendrik Jan schrijft: waardoor de kiezers denken dat dat de waarheid is.
Hendrik Jan, ik geloof niet dat het zo werkt, ik denk dat het andersom werkt. Mensen zoeken gewoon bevestiging van hun eigen waarheid. Dat geldt voor al degenen die het eens zijn met Ellian c.s., dat geldt voor al degenen die bevestiging van hun waarheid vinden in wat de Anja’s Meulenbelt zeggen.
En allen denken we intussen dat we het goede doel nastreven.
Het probleem wordt niet opgelost, het gesprek komt niet op gang, tegenargumenten komen niet aan, als je begint met de veronderstelling dat Ellian c.s. de publiciteit blijven halen met hun schreeuwerige verhalen die op niets zijn gebaseerd.
Hun verhalen zijn wèl op iets gebaseerd, zoals de verhalen van de Anja’s Meulenbelt wel op iets zijn gebaseerd.
Op voorhand denken dat hun verhalen op niets zijn gebaseerd lijkt me een hopeloos vertrekpunt. Proberen te begrijpen waar hun verhalen vandaan komen en tegelijkertijd datzelfde begrip terug te eisen is m.i. de enig mogelijke en te verantwoorden weg.
Beste Clara, het is zo moeilijk onder woorden te brengen. Ik bedoel natuurlijk niet dat bepaalde mensen altijd zomaar dingen uit hun duim zuigen, natuurlijk baseren ze zich ergens op. Maar hoe wil je dan het verschijnsel omschrijven dat de Onderwijsinspectie alle islamitische scholen aan een KGB-achtig onderzoek onderwerpt, desondanks – tegen alle gespannen verwachtingen in – tot de conclusie moet komen dat deze scholen (op een uitzondering na) niet benedenmaats presteren (integendeel), waarna mevrouw Hirsi Ali een week later toch weer de ruimte krijgt (zonder publiekelijk te worden afgemaakt) om niet gehinderd door feitenkennis te beweren dat islamitische scholen gesloten moeten worden omdat ze benedenmaats presteren??? Dit is slechts een voorbeeld, wie wil kan een hele lijst opmaken. Eigenlijk zou iemand dit eens moeten doen om die lui te ontmaskeren.
Ze verwoorden gevoelens die soms een gerechtvaardigde oorzaak hebben, maar presenteren dit als feiten terwijl cijfers en analyses van dieper liggende oorzaken niet voorhanden zijn (of hun beeld tegenspreken). Zelfs als gerenommeerde instituten als de WRR en het CPB en allerlei hoogleraren het tegendeel bewijzen worden ze door de massa (ook de intelligente massa) nagepraat.
Je kunt wel zeggen dat ik begrip voor mijn standpunten moet eisen, maar hoe doe ik dat wanneer ik van Hirsi Ali te horen krijg dat ook ik mij onvermijdelijk eens tot de ‘zuivere’ islam zal bekeren (en dus een meer dan potentiële bedreiging ben voor de democratie). Met mijn beperkte kennis en middelen heb ik op een website weegegeven hoe ik de islam beleef, op een manier die op geen enkele manier bedreigend voor wie dan ook in Nederland kan zijn, en heb ik op een andere website alle progressieve, liberale, vrijzinnige, maatschappijbetrokken en noem maar op initiatieven die er in Nederland zijn geëtaleerd en toch krijg ik regelmatig te horen: allemaal mooi en aardig, maar dat is niet de echte islam, je weet het mooi te brengen, maar moslims zijn nu eenmaal niet te vertrouwen. Het wemelt in de islamitische wereld van de mensenrechtenactivisten, de vermoorde Indonesiër Munir is er een van, Shirin Ebadi is er een van. Die worden door de koran geïnspireerd om voor de mensenrechten op te komen, dat zeggen ze zelf. Toch blijft de mantra: islam en mensenrechten zijn onverenigbaar (las net nog ergens dat ook Khomeini voor de mensenrechten was tot het moment dat hij aan de macht kwam – weer een ‘bewijs’ dat moslims niet te vertrouwen opportunisten zijn).
Natuurlijk zoeken mensen bevestiging voor hun eigen waarheid. Dat doe ik ook en dat weet ik. Het is zelfs zo dat mijn vrouw op straat allerlei dieven ziet rondlopen die ik niet opmerk (echt waar!).
Anja wordt verweten dat zij een te rooskleurig beeld van de islam neerzet. Mij wordt dat ook verweten. De WRR wordt dat nu ook weer verweten. Terwijl Anja steeds zegt dat ze bewust een keuze maakt voor positieve geluiden omdat die elders te weinig aan bod komen, en erkent dat zij haar ogen niet sluit voor de negatieve geluiden. In de inleiding en de verantwoording van het WRR-rapport wordt ook op niet mis te verstane wijze gezegd dat het rapport bewust selectief is en die bewegingen naar voren brengt waar Nederland beleidsmatig op een constructieve wijze iets mee kan. Toch wordt de WRR verweten dat ze selectief is, dat ze geen aandacht aan alle dreigingen besteed (nee logisch, dat was hun uitgangspunt) en wordt het zelfs als irrelevant en ongewenst weggezet. Enkele politici die zich in mijn ogen onsterfelijk belachelijk maken roepen zelfs om het opheffen van de WRR. Ik heb nog geen enkele serieuze politicus horen zeggen dat zoiets echt niet kan. De Bot-te weigering om het verbod op overleg met Hamas te heroverwegen lijkt het idee van irrelevantie alleen maar te bevestigen. Ik weet heus wel dat er ergens wel iets van het rapport zal blijven hangen, maar dat wordt op geen enkele wijze zichtbaar.
Leg jij mij nou eens uit hoe ik het gesprek op gang zou moeten brengen wanneer ik als persoon als irrelevant en gevaarlijk wordt bestempeld omdat ik gekozen heb voor een religie die vijandig tegenover westerse waarden staat en hier alleen maar blijf om veel kinderen te produceren zodat we over tien, twintig jaar de sjaria kunnen invoeren. Op individueel niveau gaat het soms nog wel (natuurlijk, jij bent anders…), maar op een meer abstract niveau lukt het mij niet.
Hendrik Jan, dank voor je uitgebreide reactie. Je vraagt me aan jou uit te leggen hoe je het gesprek op gang zou moeten brengen. Met mensen die een onwrikbaar negatief oordeel over je hebben. Een oordeel dat niet overeenkomt met wie je bent, wat je gelooft en hoe je wilt zijn. Een oordeel waarin je je dus totaal niet herkent.
Je stelt me een lastige vraag, ik loop er steeds over na te denken. Als ik kijk hoe enorm de constante stroom beschuldigingen en verdachtmakingen mij al tegenstaat, dan moet het voor degenen tegen wie het zich persoonlijk richt helemaal hopeloos zijn. Marjolijn Februari schrijft gisteren in de Volkskrant dat het zelfs moeilijk wordt onder die enorme stroom gekleurde en verdraaide berichten en opinies gewoon objectief te blijven.
Ik ken je niet en misschien zit ik er dus helemaal naast. Maar volgens mij stel je in feite twee vragen. De ene: hoe moet ik het gesprek op gang brengen. Nou, gewoon, zoals je tot nog toe hebt gedaan, want wat ik ervan meekrijg doe je dat uitstekend. Maar eigenlijk beluister ik een andere vraag: hoe moet ik nog een gesprek op gang brengen, want ik ben zo ontzettend moe.
Je bent al tijden bezig valse verdachtmakingen te ontkrachten, tegenargumenten aan te voeren, uitleg te geven, spoken te verjagen, actie te voeren. En je hebt het gevoel dat het niets lijkt uit te richten. Er wordt wel naar je geluisterd door medestanders, maar niet door de mensen tot wie je je nadrukkelijk richt.
Je schrijft: Je kunt wel zeggen dat ik begrip voor mijn standpunten moet eisen, maar hoe doe ik dat wanneer ik van Hirsi Ali te horen krijg dat ook ik mij onvermijdelijk eens tot de ‘zuivere’ islam zal bekeren (en dus een meer dan potentiële bedreiging ben voor de democratie).. En aan het einde: Op individueel niveau gaat het soms nog wel (natuurlijk, jij bent anders…), maar op een meer abstract niveau lukt het mij niet..
Mijn gevoel is dat daar de essentie zit. Ook al weet je dat de beschuldigingen niet waar zijn, je hebt het gevoel dat Hirsi Ali jou persoonlijk beschuldigt. Hirsi Ali bedient zich demagogisch van containerbegrippen, veegt om haar punt te maken voor het gemak alle islamieten op een hoop. Zoals ook allochtonen als containerbegrip wordt gebruikt dat intussen in ons denken synoniem is geworden met achterstand, problemen en bedreigingen.
Ik stelde mezelf de vraag wat ik zou doen als ik voelde dat het mij persoonlijk zo raakte dat ik er bijvoorbeeld depressief van werd, of dat het me veranderde. Ik zou een paar vragen aan mezelf stellen. Als ik weet dat dit allemaal niet over mij gaat, niet over hoe ik mijn geloof beleef, niet over mijn intenties, niet over mijn dromen, niet over wie ik ben, waarom raakt het me dan toch zo wat volslagen vreemden over me zeggen? Waarom laat ik me door hen een hoek indrijven waar ik niet hoor te zijn? Waarom laat ik voor mij kostbare zaken waar ze met hun poten vanaf hebben te blijven, kapotmaken door buitenstaanders? Hoe voorkom ik dat ze mij persoonlijk zo kunnen raken?
Anja is zelf geen moslim en geen allochtoon. Het is voor haar dus vanzelfsprekender haar publieke verweer op een abstract niveau te voeren. Dat komt haar weliswaar te staan op de beschuldiging dat ze NSB’er is en er zijn sites waar ze met portret en al publiekelijk te kakken staat als ‘haatzaaister’ (waartegen ik een aanklacht wegens smaad in zou dienen). Maar het is voor haar mogelijk het verweer in de publieke ruimte te voeren, als politicus, in de media en op internet; zij wordt door de Hirsi Ali’s niet persoonlijk aangesproken. Jij bent moslim en geen allochtoon. Voor jou is het veel moeilijker het niet te ervaren als een persoonlijke aanval. En dus moeilijker het verweer op een abstract niveau te voeren.
Ik kan je alleen maar antwoorden wat ik zelf zou proberen te doen. Ik zou eerst uitrusten, genieten van het goede wat mijn geloof en mijn privé-leven me biedt en ik zou mezelf proberen te leren dat ik de aanvallen op mij en mijn lotgenoten los moet maken van aanvallen op mij persoonlijk. Ik zou mensen als Hirsi Ali dus niet meer toestaan zo diep in mijn persoonlijke leefsfeer binnen te dringen. Ik zou mijn tegenstanders dus niet meer toestaan bij mij binnen te komen met hun modderschoenen. Want van eerst even fatsoenlijk hun voeten vegen hebben ze nog nooit gehoord. Ik zou nog selectiever worden in de energie en tijd die ik stak in het in het openbaar op andere gedachten brengen van tegenstanders. Met andere woorden: ik zou dus een strikte scheiding aanbrengen tussen mijn privé-ruimte en de openbare ruimte en mijn verweer alleen in de openbare ruimte voeren. Waar hij thuishoort.
Daar sta je bepaald niet alleen; gelukkig zijn er meer die in de openbare ruimte in de aanval blijven gaan. Ronald Plasterk liet zaterdag in de Volkskrant zien dat de verabsoluteerde manier waarop mensen als Hirsi Ali en Ellian denken over de grondwet, mogelijk inwisselbaar is met de absolute macht die ze voor ze van hun geloof vielen toekenden aan de islam. Interessante gedachte. Ephimenco wil er in Trouw wel graag wat over zeggen, maar komt niet verder dan Over Ronald Plasterk zal ik kort zijn. Gisteren typeerde hij in de Volkskrant de ’felle reacties’ op het WRR-rapport als ’een strafexpeditie van uiterst rechts’. Ik wil best Plasterk een pleziertje doen en mij in een neonazi-outfit hijsen om zijn waanvoorstellingen te voeden, maar ik vrees dat het niet voldoende zal zijn om zijn getier en verzinsels te doen verstommen. De man lijkt de kluts helemaal kwijt te zijn.
En dat gebrek aan tegenargumenten vind ik een goed teken.
Allemaal aannames van iedereen. Maar niemand weet echt hoe steden als Amsterdam en Rotterdam er over 10 of 20 jaar met een moslim meerderheid uit zullen zien. En is deze ‘Islamfobie’ daarmee volkomen onterecht? We willen toch in vrede samenleven, en wiens schuld is het nu dat de moslims samenklonteren binnen hun eigen gemeenschap met hoofdzakelijk onderlinge relaties en huwelijken? Is het dan zo vreemd dat autochtonen zich gaan afvragen waar hun moslim medeburgers staan ten opzichte van hen? Ook in het oog van bepaalde islamitische opvattingen over niet moslims? De moslims zelf hebben de sleutel in handen om deze ‘islamfobie’ te doorbreken.
Beste Jan, leg de schuld maar weer bij de allochtonen. Ik denk dat de werkgevers ook een belangrijke sleutel in handen hebben: toegang tot werk. Moslimjongeren halen steeds hogere diploma’s, maar zijn in tijden van recessie de eersten die eruit vliegen en aan de kant blijven staan. Ze kunnen het zich financieel niet veroorloven om in andere (duurdere) wijken te gaan wonen.
Terzijde: als ze zich massaal in duurdere wijken gaan vestigen ontstaat daar witte vlucht. Dat autochtonen op de vlucht slaan voor het ‘zwarte gevaar’, dat ligt toch echt niet aan de allochtonen.
Bedankt Clara, ik zal het nog eens overdenken. Hoe meer ik doe, hoe machtelozer ik me voel lijkt het wel. Misschien is het verstandig om mij tot hooguit een handvol projecten te beperken en meer de diepte in te gaan. Dan moet ik wel oogkleppen op doen voor al die andere braakliggende terreinen. Dat zal niet makkelijk zijn.
@Hendrik Jan: autochtonen ‘vluchten’ niet omdat de allochtonen gekleurd zijn, maar omdat er een culturele kloof is. Het is bijvoorbeeld een keuze van moslim allochtonen om hoofdzakelijk binnen eigen kring te blijven en geen relaties of huwelijken met niet moslims aan te willen gaan. Autochtonen voelen dit als afwijzing. Zie bijvoorbeeld de woorden van Frank Bovenkerk in de NRC die onderzoek gedaan heeft naar de ‘witte vlucht’ in stadswijken. Het belangrijkste commentaar dat hij kreeg was ‘ze doen niet mee’. Als moslim allochtonen zich volledig zouden mengen met autochtonen, en het bijvoorbeeld zouden toestaan dat hun zonen en dochters relaties aangaan met niet moslims, dan voorspel ik je dat het probleem moslim versus niet moslim en de autochtone vlucht uit de steden snel voorbij zal zijn.
He, was alles maar zo eenvoudig als Jan het voorstelt. Je noemt het voortaan gewoon “Minister van Assimilatie” en geen moslim meer te bekennen.
Beste Jan, ik ben het met je eens dat er nog te weinig menging is, maar het komt gelukkig steeds vaker voor dat allochtonen door de culturele barrière heenbreken. Als er echter in de wijk en op school geen witte Nederlander meer te vinden is, wordt dat wel moeilijk. Wij hebben die discussie in mijn wijk ook gevoerd. Daar was ook het verwijt ‘ze doen niet mee’. Men weigerde echter rekening met nieuwkomers te houden. Op wijkvergaderingen wordt in rap tempo allerlei beeldspraak gebruikt die voor allo’s volstrekt onbegrijpelijk is – ook de handvol redelijk Nederlands sprekende (deels westerse) immigranten bleef om die reden na verloop van tijd weg. Het moet dus wel van twee kanten komen. We moeten ze wel het gevoel geven dat we hun pogingen om mee te doen waarderen en ze dan ook bij de hand nemen. Een van de best manieren om te participeren is via werk. Zolang werkgevers de boodschap uitstralen dat etnische minderheden tweede keus zijn, zal participatie moeizaam verlopen, temeer daar politiek en media ook maar steeds blijven suggereren dat religie en cultuur van die minderheden minderwaardig zijn. Ik pleit dus voor volwaardig opnemen van alles wat anders is in het Nederlandse bestel, behoudens misstanden die daar waar ze zich voordoen (en alleen daar) via juridische weg bestreden worden. Het moet afgelopen zijn met generalisaties en het verwijzen naar religie en cultuur waar andere factoren (migratieproblemen, economische en scholingsachterstand) de bron van het kwaad zijn.
@Clara: ik maak uit je woorden op dat je assimilatie een vies woord vind. Maar ik denk inderdaad dat assimilatie tot op zekere hoogte de enige oplossing is om tot echte integratie te komen. En je hoeft echt je moslim zijn daar niet volledig voor op te geven, ruimte zat in je prive tijd om daar mee bezig te zijn, maar je hoeft bijvoorbeeld anderen daar niet mee lastig te vallen in publieke ruimte of werk/school sfeer.
Als je echt wilt dat verschillende groepen zich gaan mengen, dan moet er een gedeelde culturele basis zijn van ‘Nederlander’ zijn waar iedereen zich in kan vinden. Anders blijf je verschillende groepen houden die zich terugtrekken binnen eigen groep. Kijk naar het Nederlands verleden met de verzuiling, waarbij Socialisten, Katholieken en Protestanten hoofdzakelijk binnen eigen kring bleven en vijandig tegenover elkaar stonden, willen we terug naar deze tijd? Voorbeelden genoeg in het buitenland waar dit toe kan leiden, ik noem voormalig Joegoslavie. Mensen blijven mensen, daar verander je niets aan, dus ik ben inderdaad voor gedeeltelijke assimilatie van moslims als oplossing om de kloof met autochtonen te doorbreken.
@Hendrik Jan: ok, het moet van twee kanten komen, mee eens, maar uit jouw woorden maak ik op dat je vindt dat vooral de autochtonen hun hand moeten uitsteken, en bijvoorbeeld moslims niet moeten discrimineren op de werkvloer. Maar ik vraag me af, in hoeverre moeten de allochtone moslims zelf hun hand niet uitsteken? En ik heb het hier niet over misstanden, maar over simpele alledaagse zaken. Een voorbeeld: stel jij werkt bij de personeelsafdeling van een bedrijf, en je hebt een zoon of dochter die op school wordt afgewezen als ‘vriendje’ of ‘vriendinnetje’ omdat hij/zij geen moslim is. De boodschap die je hier uit oppikt is negatief (wij zijn niet moslim, dus niet ok) en als je vervolgens in je werk een keuze moet maken tussen een moslim of niet moslim sollicitant dan is de kans groot dat je kiest voor de niet moslim. Dit is misschien niet fraai, maar zo primair werkt het in veel gevallen nu eenmaal bij mensen. En ik blijf erbij dat de moslims zelf veel kunnen doen om dit ‘wij’ tegen ‘zij’ denken te doorbreken, zoals in het voorbeeld van het niet toelaten van relaties met niet moslims. Op zich zijn ze natuurlijk vrij in dit land om dit niet te willen, maar dan moeten ze ook niet vreemd opkijken als ze vervolgens zelf gediscrimineerd worden.
“zo primair werkt het in veel gevallen nu eenmaal”
Dat moet dus doorbroken worden. Mensen zouden beter moeten nadenken bij wat ze doen. Het is ook primair om als je beledigd wordt te gaan slaan, maar we hebben geleerd dat niet te doen. Als je kind wordt afgewezen als vriendje omdat hij niet dit of dat is, projecteer je dat vooroordeel niet op een sollicitant. Dat noem ik primitief. Je maakt kennis met die sollicitant, beoordeelt diegene op vakkennis, communicatieve vaardigheden en andere relevante zaken. En juist in deze tijd zou er wat meer geïnvesteerd kunnen worden in interculturele communicatie. Soms lijkt het dat de buitenlander bot is of je niet begrijpt, maar is het anders bedoeld. Daar moeten we met z’n allen even doorheen. In Amerika schijnt het wel te kunnen. Iedereen is daar in wezen allochtoon, of hij nu blank, bruin of zwart is. En ze beseffen dat ze het met elkaar moeten maken. Moslims horen er daar gewoon bij. Dat moet hier ook kunnen.
Jij probeert de rollen om te draaien. Niet wij witte Nederlanders zijn de zwakkere partij, dat zijn de immigranten en hun kinderen. Natuurlijk moeten zij investeren in het erbij willen horen. En dat doen ze ook. Ze gaan hier naar school, volgen steeds hogere opleidingen, spreken steeds beter Nederlands en komen steeds meer met autochtonen in aanraking – wat wil je nog meer? Dat een handvol conservatieven of fundamentalisten zich buiten de samenleving plaatst moet niet op alle allochtonen te worden afgewenteld. Goed geïntegreerde, zelfs geassimileerde allochtonen, die de indruk hadden ‘erbij te horen’, worden sinds 11/9 ineens weer als allochtoon benaderd.
Veel Joden maakten zich in 1940 ook niet druk. Die voelden zich Nederlander. Toch zijn ze met behulp van hun Nederlandse buren het land uit gezet. Zo werkt dat nu eenmaal. Hebben we daarvan iets geleerd?
Beste mensen,
Ik word doodmoe van alle discussies. Ik wil het oude tolerante Nederland voor 2001 terug. Dankzij een consequent tolerant en ‘begripvol’ beleid waren de spanningen die je in andere Europese landen zag uitgebleven. Het ging steeds beter met de ‘allochtonen’ (ik haat het woord, het zijn gewoon mensen zoals jij en ik). Immers: de meeste mensen zijn gewoon naar Nederland gekomen om het beter te hebben, zo niet voor hunzelf, dan voor hun kinderen. Dat zie je aan de deelname aan universiteiten en hbo’s door deze gewone mensen. En al die fantastische multiculturele feestjes van de jaren ’90. Al die kleuren van mensen door elkaar. Ja, en er waren/zijn ook probleemgroepen, natuurlijk, maar de tendens was positief en iedereen kreeg tenminste een kans. Ik kan wel janken hoe Nederland er nu aan toe is. Wat woorden voor een onderbuikgevoelens los kunnen maken: ja er zullen altijd mensen zijn die ‘ze niet moeten, vreemdelingen. Dat is van alle tijden en van alle culturen. Daar moet je alleen geen voeding aan geven! Walgelijk hoe politici zich hebben laten meeslepen door een zekere politicus die dacht dat hij de waarheid in pacht had. Ik zie het als volgt:
– woorden doen wel pijn. En het stigmatiseren van groepen leidt er alleen maar toe dat mensen zich verder in hun cultuur terugtrekken en zich tegen de ‘ander’ afzetten
– gelijksoortige mensen willen ontmoeten is menselijk. De Chinezen zijn lekker geintegreerd, daar hoor je nooit wat over. Er zijn vele enclaves in het buitenland van geemigreerde Nederlanders die hun drop op laten sturen en de taal niet spreken. Ik heb ook een bepaalde vriendenkring en negeer bepaalde Nederlandse bevolkingsgroepen volledig. ‘Soort zoekt soort’, dat is de menselijke natuur. Dat heeft niets met ‘niet aan te passen’ te maken. Door echter respect voor iedereen te hebben en geen angst te kweken kunnen mensen met elkaar kennis maken en wat van elkaar overnemen (of niet)
– ik geloof heilig dat alle geloven ‘liefde voor de medemens’ centraal hebben staan als de ‘wil van God’. Ieder uit het alleen anders. Zoals ook elke moslim weet dat het vooral om gaat hoe je met je medemens omgaat. Die Turkse mensen zijn altijd zo lief en vrijgevig!
Voor mij bestaat Nederland niet meer, want Nederland staat voor mij voor tolerantie. Ik voel me in ieder geval geen Nederlander meer.
Het zou kunnen dat er een islamitische wereldrevolutie komt (de angst), maar stel dat dat zo is. Het zal er echt niet aan helpen om de moslims al bij voorbaat als ‘gevaarlijk’ te bestempelen. Dan wordt het alleen maar erger.
Ik wens het leiderschap in Nederland veel wijsheid toe.
Ik vind ook dat als er niet meer naar oorzaken wordt gekeken van gedrag van mensen er ook geen ‘beschaving’ is. Dat zie je ook: geen begrip en geen geduld meer voor mensen die ‘anders’ zijn. Ik vind Nederland een onbeschaafd land geworden. Ik wou dat de successen van tolerant beleid eens werden uitgemeten en vooral dat de PvdA zijn rug recht had gehouden, zodat er een tegengewicht van belang was in de politiek. Dat zij zich zelfs hebben laten meesleuren door de anti-allochtonen-hype! Ik besef heel goed dat er bij andere culturen problemen zijn (maar ook bepaalde groepen Nederlanders veroorzaken problemen. Diefstal en moord is niet uitgevonden door de allochtoon). Daar moeten we dan goed naar kijken, oorzaken onderzoeken en adequaat oplossen in individuele gevallen. Iedereen over een kam scheren, is gewoon dom! De domheid is aan het winnen en het lijkt erop dat ze gaan winnen. HOe is het mogelijk? Het lijkt wel of mensen zichzelf niet kennen, anders zou je het woord zorgvuldig gebruiken. Wie kan zich niet de momenten herinneren dat iemand negatief bejegend is in zijn leven. Stel dat dat dag in en dag uit gebeurt via de media. En dat je weet dat werkgevers, Nederlanders zich tegen je gaan keren, dat je dat voelt. GA je je dan wel aanpassen? Dacht het niet. Je wordt of boos of verdrietig en in ieder geval ongelukkig. We zijn terug naar af! Ik ben diep beschaamd over dit Nederland en ik maak me grote zorgen over de toekomst.
Dit is misschien niet helemaal een zorgvuldige reactie op bovenstaande, maar ik wou het gewoon kwijt. Ik zoek ook naar middelen om mijn mening te verkondigen, maar kan er op dit moment geen kanalen voor vinden. Het lijkt ook wel of alle antiracisme-organisaties op hun kont zijn gaan zitten, bang voor de huidige publieke opinie. Dus ik ga nu maar weer het internet afstruinen. Als iemand nog een goede tip voor me heeft?
Mooi, Rosemarie, een stuk uitgebalanceerder geformuleerd dan ik dat kan.
Wat denk je van http://www.samentegenracisme.nl/? Antiracismeclubs staan of vallen met de inzet van mensen. Het is moeizaam, eenzaam en vaak ondankbaar werk. Zet je schouders eronder!
Sorry, de link moet natuurlijk zijn
http://www.samentegenracisme.nl/
@Hendrik Jan: in wezen zijn we het misschien wel eens over het uiteindelijke doel, ook ik geloof in een samenleving met alle kleuren en culturen door elkaar, mits op een zekere moderniteit gestoeld en alle kleuren en culturen ook willen mengen. Waar we echter bij de moslims verschillen is dat jij vind dat ‘wij’ de moslims buitensluiten, bijvoorbeeld op de arbeidsmarkt, terwijl ik vind dat de moslims zich zelf uitsluiten door teveel binnen eigen kring te blijven, ook al zijn ze nu de sociaal economisch zwakkere partij. Ik zie wel verbetering, maar als je aan mij vraagt ‘wat wil ik nog meer’ dan is mijn antwoord een nog veel grotere vermenging, zoals bijvoorbeeld huwelijken tussen moslims en niet-moslims, wat nog steeds taboe schijnt te zijn in moslim kring. Hiermee discrimineren ze zelf! Ik zie in mijn eigen kennissenkring tal van relaties en vriendschappen, tussen protestanten, katholieken, niet-gelovigen, surinamers, verschillende EU nationaliteiten, ook uit verschillende sociale klasses, maar geen Turken of Marokkanen.
Ik geloof niet in het ideaal beeld van de multi-culturele samenleving waarbij groepen in vrede naast elkaar leven, zoals Rosemarie beschrijft. ‘‘Soort zoekt soort’, dat is de menselijke natuur’. Inderdaad. Met als je de geschiedenis erop naslaat intolerantie, geweld en zelfs oorlogen tussen deze ‘soorten’ als resultaat. Je doorbreekt dit alleen door de groepen te laten mengen. In Joegslavie leefden de verschillende groepen ook heel fijn naast elkaar, en waren Katholieken, Orthodoxe Christenen en moslims vast ook heel lief en vrijgevig naar elkaar toe, maar dit bleek allemaal uiterlijke schijn te zijn.
Het is wel leuk bedacht dat het de moslims zijn die zichzelf discrimineren, Jan, het is alleen niet zo erg waar. Het is niet zo dat de meerderheid van migranten graag bij elkaar willen wonen. De meesten willen graag in gemengde wijken, en doen dat ook zo gauw ze zich dat kunnen veroorloven. Het zijn de autochtonen die er niet dol op zijn. Want hoewel de meerderheid van de autochtonen denkt als jij: die allochtonen moeten niet op een kluit gaan zitten, zegt 60% van de autochtonen dat ze liever geen allochtone buren hebben.
Net zo iets is er aan de hand met scholen. De meeste ‘zwarte’ ouders willen hun kinderen graag op een gemengde school, maar als er te veel allochtone kindertjes in de klassen zitten willen de ‘witte’ ouders hun kindertjes liever op witte scholen, de zogenaamde ‘witte vlucht’.
En verder is discriminatie op de arbeidsmarkt en in het uitgaansleven ondertussen aangetoond. Dat doen ze echt niet zelf hoor, een ‘verkeerde’ achternaam bij sollicitaties is al genoeg.
Verder blijken allochtonen vaker een ‘gemengde’ vriendenkring te hebben dan autochtonen. Al heeft de meerderheid bij beide groepen vooral een niet-gemengde vriendenkring.
Het enige waar je gelijk in hebt zijn de huwelijken. Moslims trouwen bij voorkeur met moslims, wat er erg mee te maken heeft dat je als moslim een aantal gewoontes hebt qua bidden en voedsel die niet makkelijk te delen zijn met iemand die dat niet wil. En dat de meeste moslims hun kinderen als moslim op willen voeden, wat niet zo makkelijk is als een ouder daar niets in ziet. Maar hoeveel niet-moslims zouden met een moslim willen trouwen, als die moslim wil blijven? Niet- moslims willen dus graag dat moslims met andere niet-moslims trouwen, dus dat schiet ook al niet op.
Kortom, je ideaal van meer mengen kan ik erg delen, maar om dat voor elkaar te krijgen moet er aan de autochtone kant ook nog heel veel gebeuren. Moslims kunnen niet mengen in hun eentje.
Het is wel Anja dat homo’s lesbiennes bedreigt worden en in bepaalde wijken dus gewoon niet meer kunnen wonen en letterlijk weggepest zijn.
Feit is ook dat dit door moslims is gebeurd.
Feit is ook dat dit soort berichten mij de laatste 10 jaar in mijn omgeving mij ook bereiken.
Er is een toenemend onveiligheids gevoel onder homo’s.
Al ver voor 11 september.
En weer wordt het gebagatelliseerd door jou met het is niet erger dan discriminatie tegen allochtonen.
Da’s leuk maar discriminatie onder homo’s was 10 jaar geleden nauwelijks meer.
En het meest wrange is dat de discriminatie afkomstig is van groepen die zeggen zelf gediscrimineerd te worden.
Nou kan ik bij homo’s nog inkomen dat die niet bepaald positief staan tegen over moslims gezien de bepaalde gebeurtenissen.
Op zich niet juist want je kan niet iedereen over 1 kam scheren.
Maar wat ik niet begrijp wat de beweegreden dan moet zijn van moslims met zulk gedrag tegenover homo’s. Dus toch het geloof?
Ook wil ik niet discriminatie tegen allochtonen bagatelliseren. Maar je vergeet wel het aspect geweldadige discriminatie.
En daar lijdt de homogemeenschap meer onder denk ik dan de moslim gemeenschap. En geweldadige discriminatie is denk ik in vorm ernstiger want dat is namelijk een stap verder dan de meer “normale” verbale discriminatie.
Dat is namelijk de daadwerkelijke uitvoering van discriminatie.
Elke keer als een homo wordt bedreigd of slecht behandeld is een keer te veel, daar zijn we het zo over eens. Maar nou het volgende: de angst van homo’s is toegenomen, maar het aantal incidenten niet. Het gevoel van onveiligheid is voor een groot deel exact dat, een gevoel. Het overgrote deel van de Nederlandse moslims kan dan hun eigen ideeen hebben, dat uit zich niet in gedrag, en als dat wel zo is zijn ze gewoon strafbaar net als iedereen.
Verder wens jij de bedreiging van moslims liever niet waar te nemen. Die is er ook, en die is soms ook gewelddadig.
Op het een beetje tegen elkaar weg te willen strepen en maar vast te beslissen dat de homogemeenschap er meer onder zou lijden dan de moslimgemeenschap is onzin. Je weet het niet, en waarom zou je gaan vergelijken? Discriminatie en zeker gewelddadige discriminatie is verkeerd en strafbaar in onze samenleving. Of dat tegen homo’s, moslims, joden of weet ik wie is.
Ja, inderdaad is het wrang als mensen die zelf weten wat discriminatie is op hun beurt andere mensen discrimineren, dat geldt dus op dit moment ook voor autochtonen die hun geschiedenis kennen en beter zouden moeten weten.
Ik wil daar nog aan toevoegen dat er dankzij alerte homo-organisaties en lokale overheden die daar oog voor hebben inmiddels programma’s zijn ontwikkeld om homohaat onder Marokkaanse jongeren tegen te gaan. Zelfs enkele moslimorganisaties doen daar al aan mee. Misschien moeten die programma’s nog worden uitgebreid, maar het begin is er.
Programma’s om moslimhaat te bestrijden heb ik nog niet waargenomen. Individuele moslims moeten hun eigen boontjes maar zien te doppen, zelf naar de Commissie Gelijke Behandeling of anti-discriminatiebureau’s stappen. Moslimorganisaties werken nog te inefficient om dit probleem krachtig bij de horens te vatten en politici kunnen er niet mee scoren. Dat blijkt ook weer uit de verwijten die de PvdA kreeg toegeslingerd toen ze dankzij het grote aantal allochtone stemmers flinke winst boekten. Wanneer je je als politicus zorgen maakt over het lot van gediscrimineerde moslims ben je een watje of een moslimknuffelaar en behoor je tot de ‘linkse kerk’. Moslims moeten vooral hard worden aangepakt, is helaas de algemene stemming. Terwijl je met die houding moslims alleen maar in een hoek drukt. Dat leidt weer tot machteloze woede en werkt uiteindelijk als een bom onder de goede verstandhouding met de rest van de samenleving.
Moslims en homo’s moeten niet tegen elkaar worden uitgespeeld (ik wordt meer gediscrimineerd dan hij), maar beide problemen moeten met dezelfde voortvarendheid worden aangepakt, want discriminatie van beide groepen is even erg. Eigenlijk zouden islamitische, homo- en joodse organisaties (ook discriminatie van joden is nog steeds een probleem) de handen ineen moeten slaan.
Ik weet niet hoe je aan die cijfers komt ik vertrouw ze vanuit de praktijk dus niet. Ik hoor namelijk de laatste jaren steeds meer incidenten ook in de omgeving die ik daarvoor nooit hoorde. Dus heb je daar een verklaring voor?
Wordt het niet gemeld? Ik vertrouw de “oficiele” cijfers de laatse tijd al helemaal niet meer. Daar wordt veel te veel mee gemanipuleerd. Ik heb ook weer ergens gelezen dat het aantal incidenten wel het zelfde zijn maar de aard veel ernstiger.
Als je cijfers niet vertrouwt zou ik ook maar geen uitspraken doen die je niet waar kunt maken, Klaas.
@Anja:
citaat:’Moslims trouwen bij voorkeur met moslims, wat er erg mee te maken heeft dat je als moslim een aantal gewoontes hebt qua bidden en voedsel die niet makkelijk te delen zijn met iemand die dat niet wil. En dat de meeste moslims hun kinderen als moslim op willen voeden, wat niet zo makkelijk is als een ouder daar niets in ziet.’
Als het alleen om verschillende gewoontes zou gaan, dan maak ik me weinig zorgen: liefde laat zich uiteindelijk hier niet door weerhouden, en er zullen vanzelf gemengde stellen komen.
Maar mijn inschatting is dat het binnen de moslim families en gemeenschap niet geaccepteerd wordt om met een niet moslim te trouwen. Voor zover ik goed ben ingelicht, is het zelfs in de islam verboden voor een moslima om te trouwen met een niet moslim. En dit lijkt me gewoon discriminatie. Trouwens, stel dat een moslim zegt alleen met een andere moslim te willen trouwen uit ‘persoonlijke voorkeur’, waarom mag een niet-moslim werkgever dan niet ook zeggen uit ‘persoonlijke voorkeur’ liever een niet moslim aan te nemen?
Doe eens een klein beetje je best om je in te leven in wat er is gezegd, Jan. Jij wilt graag geloven dat het bij huwelijken alleen gaat om een verbod. Wat ik weet, omdat ik daar veel met moslims over gesproken heb, is dat het veel vaker gaat over de vraag of je een belangrijk deel van je levenstijl kunt delen met je partner, en ook de opvoeding van de kinderen worden in veel onderzoeken genoemd. Dat is niet specifiek islamitisch, dat geldt altijd bij partnerkeuze dat de wensen over hoe je je leven in wilt richten op elkaar afgestemd moeten kunnen worden.
Die levenstijl hoeft op geen enkele manier de deelname aan het arbeidsproces te verhinderen, samen kinderen opvoeden is echt heel wat anders dan een baan hebben. In een relatie gaat het om andere zaken dan in werk, dus ook om emotionele intimiteit. Ook kun je partnerkeuze, waar mensen tenslotte vrij in zijn, niet gelijk stellen aan discrimininatie in het vinden van een baan.
Bij sollicitaties hoor je iemand die aan de voorwaarden van het werk voldoet niet af te wijzen op zaken die er niet toe doen. Maar partnerkeuze is toch geen sollicitatie waarbij je degene neemt met het beste diploma, dacht ik. Daar gelden hele andere zaken. Dus heeft het niet veel zin om dat met elkaar te vergelijken. Of zou jij iemand die jou niet als partner wilt, om welke reden dan ook, willen betichten van discriminatie? Lijkt me niet.
ok ok, mijn laatste punt was alleen om het principieele van de zaak een beetje te verkennen. In de meeste gevallen zal/mag religie bij werk geen rol spelen, al zijn sommige van de meer emotionele standpunten ook van toepassing bij kleine ondernemers: het moet wel een beetje klikken tussen de eigen ondernemer en zijn enige werknemer!
Maar je gaat niet in op het eerste deel van mijn antwoord: ik wil helemaal niet geloven dat het bij huwelijken alleen gaat om een verbod, maar volgens mij is het wel een feit dat het niet mag. Een beetje zoeken op internet, en tal van sites bevestigen dat moslimas volgens de islam niet mogen trouwen met niet-moslims (moslims wel), tenzij de niet moslim zich bekeerd tot de islam. Lijkt me sterk dat dit bij moslims in Nederland geen rol speelt, en alleen maar praktische of emotionele argumenten van belang zijn. Het blijft immers erg typisch dat iedereen met iedereen in Nederland relaties of huwelijken aangaat, maar dat ik vrijwel geen gemengde relaties/huwelijken zie met Turken of Marokkanen, en als ik ze zie, inderdaad: altijd een Turkse/Marokkaanse man met Nederlandse vrouw want dit mag dan weer wel.
Dus om antwoord te geven op je laatste vraag: als ik niet mag trouwen met een moslima, omdat dit blijkbaar van de islam niet mag, terwijl we dit beide wel zouden willen, dan vind ik dit inderdaad discriminatie. Nu kan je hier misschien tegen in brengen dat die moslima dan maar de islam verlaat, maar volgens mij is dit ook verboden in de islam. Jaja, ze hebben er wel over nagedacht!
Misschien kun je het eens op een andere manier proberen, Jan. Ga er eens van uit dat moslims gewoon mensen zijn die in de gewone menselijke wensen niet zo anders zijn dan ‘wij’. En die bovendien van elkaar verschillen zoals ook ‘wij’ van elkaar verschillen. En ga er dan eens vanuit dat mensen heel verschillende motieven kunnen hebben in hun partnerkeuze. En dat ze in principe zoeken naar iemand bij wie ze zich thuis voelen, bij wie ze zich begrepen voelen, bij wie ze kunnen handhaven wat in hun leven belangrijk is. Dan gaat het er bij moderne Marokkaanse meiden net zo goed om: vindt mijn aanstaande het goed dat ik blijf werken. Kan ik doorstuderen. Helpt hij in het huishouden. Of: vinden mijn ouders het goed, en doe ik ze geen zeer, terwijl zij als migranten zoveel opgeofferd hebben voor hun kinderen.
In dat hele scala van motieven kan het best zijn dat het islamitische verbod om niet met een niet-moslim te trouwen meespeelt. Maar het is nooit meer dan een factor tussen andere, en in de meeste gevallen – daar is echt onderzoek naar gedaan, lees Liefde op maat van Leen Sterckx en Carolien Bouw, kiezen de meeste jongere moslims voor een islamitische partner om een hele reeks van redenen, en hoeven ze zich helemaal niet druk te maken over een eventueel verbod omdat ze zelf graag een partner hebben die dicht bij hun leewereld staat. En zeker, er is ook wel eens iemand die een partner vindt buiten het geloof, en inderdaad, dat kan soms voor moeilijkheden zorgen omdat de ouders er tegen zijn. Dat is trouwens ook al weer niet specifiek islamitisch.
Ik ken trouwens moslim vrouwen die wel met een niet-moslim zijn getrouwd, en geheel zonder problemen. Ik ken van heel nabij ook een moslimvrouw die toen ze eenmaal met een niet-moslim getrouwd was te horen kreeg dat ramadan maar onzin was en dat hij geen zin had om tot na zonsondergang te wachten voor hij te eten kreeg, dus of ze toch maar voor hem de keuken in wilde. Die werd daar niet erg gelukkig van, dat ze wat voor haar belangrijk was stiekem moest gaan doen omdat het anders belachelijk werd gemaakt.
Ik ben gelovig. Veel van mijn vrienden zijn dat niet. Maar de ene vriend die niets anders kon dan spotten dat ik naar de kerk gaat is inmiddels geen vriend meer. Dat geldt voor partnerkeuze dan nog veel meer dan in vriendschap, dat kun ook jij je wel indenken.
Het probleem, als het al een probleem is, want ik zie geen enkele noodzaak om mensen over de etnische en religieuze scheidslijnen heen te dwingen om hun partner in een andere groep te zoeken, (je hebt tenslotte maar een (1) partner nodig) ligt bovendien in het geheel niet alleen aan de moslim kant. Wat blijkt is dat autochtonen vaak vinden dat die anderen te veel op een kluit zitten, maar er zelf niets voor voelen om naast een allochtoon te wonen, laat staan dat hun dochter er met een thuis komt. Dat is dus vaak dubbele moraal. Juist de mensen die vinden dat ‘zij’ meer moeten mengen willen dat zelf meestal niet en doen er ook niets voor. Dat zijn, met andere woorden, autochtonen die vinden dat allochtonen vooral met andere autochtonen moeten trouwen om te bewijzen hoe geintegreerd ze zijn.
Dat schiet dus niet op Jan.
Dus als autochtonen als jij vinden dat er meer gemengd moet worden, ga daar vooral zelf eens wat aan doen. Zoals ik gemerkt heb ben je meer dan welkom. En dan ruim je al doende vanzelf nog een paar vooroordelen op, want bekend maakt bemind.
En verder zou het aardig zijn als je niet bij alles wat er hier gezegd wordt meteen naar tegenwerpingen zoekt. Het wordt saai, en voor mij zijn de zaken die we hier bespreken geen spelletje. Een beetje meer inlevingsvermogen, een beetje meer echte belangstelling van jouw kant zonder meteen weer in de oordelen te schieten zou al een boel helpen.
Een hoop nuanceringen, waar ik me op zich wel in kan vinden. Maar ik vind ook dat je de islamitische dogmas van een verbod op gemengde huwelijken (bij moslimas) en afvalligheid bagitaliseert. Als je beaamt dat ook jij deze dogmas discriminerend en intolerant vind, en dat de islam in Nederland hier beter snel afstand van kan nemen omwille van een betere integratie, dan zijn we het verder eens en kunnen we de discussie sluiten.
We sluiten de discussie sowieso, Jan. En we worden het niet eens. Dat eindeloze gedoe over dogma’s en intolerantie van moslims – door mensen die nooit eens naar hun eigen dogma’s en intolerantie willen kijken, dat gaat erg vervelen.
Hoi Anja,
Tof dat jij nog de moeite neemt om deze discussie met jan aan te gaan zonder zelf moslim te zijn.
Zou graag mijn bescheiden mening hieraan toevoegen. Volgens mij staat niet in de heilige Koran dat het verboden is voor moslima’s om met een niet moslim te trouwen. Wel staat er dat mannen de mogelijkheid hebben om met een christen of een jodin te trouwen. Christenen kwamen volgens mij niet zo veel voor in het oude arabie, wel was er een aardige joodse gemeenschap. Voor de joden gaat het jodendom door via de moeder, niet via de vader. Misschien was het een soort compromis. De kinderen konden zo moslim worden zonder hun joodse identiteit te verliezen.
Overigens was een dochter van de profeet getrouwd met een godenaanbidder, dus een niet-moslim. Ze werd door haar man onwaardig behandeld, mishandeld dus. De morele waarden die de profeet verkondigde hing hij dus niet aan.
Het zou dus als een bescherming gezien kunnen worden, dat de Koran niet heeft voorzien in interreligieuze huwelijken tussen Islamitische vrouwen en niet islamitische mannen.
Nog iets, in het begin van de islam, was de islamitische gemeenschap heel klein. De mannen waren vaak op reis. Er was dus een praktische vraag naar vrouwen buiten de toen kleine islamitische gemeenschap. Om hierin te voorzien zouden deze soera’s verkondigd kunnen worden. Want het zou anders ondoenlijk zijn voor de mannen. De Islam is een praktische religie, en met dat oog zou ’t ook geinterpreteerd moeten worden.
Overigens bekeren tot de islam is een makkie. De morele waarden van de islam zijn hetzelfde als de universelen morele waarden van de mensheid. Het enige dat een belemmering zou kunnen zijn, zijn de ‘reinheidsregels’, gebed (reiniging van de ziel), vasten (reiniging van de wilskracht) , de pelgrim naar Mekka (reiniging van de geest door wedergeboorte), aalmoezen geven (reiniging van de ziel), en last but not least de ashahada , dat is de getuigenis, de intentie, het geloof dat er geen andere afgoden (geld, andere mensen, macht etc) zijn dan de essentie, het goddelijke.
Beste Salima, de koran is vrij duidelijk over het verbod voor moslimvrouwen op een huwelijk met een niet-moslim. Het staat er toch echt. Wel zou je bij de interpretatie wat mij betreft rekening kunnen houden met omstandigheden van het specifieke geval. Ik kreeg een keer een vraag van een Nederlandse getrouwde vrouw die zich op een gegeven moment tot de islam bekeerde. Geboren moslims uit haar omgeving drongen erop aan dat ze van haar man scheidde, terwijl hij geen problemen had met haar bekering en haar vrijliet in haar ontwikkeling. Uit de profetische traditie kennen we alleen gevallen van vrouwen die zich bekeerden waarna de mannen waarmee ze getrouwd waren hen bedreigden. Dat lijkt me een goede reden voor scheiding, maar in het geval van die Nederlandse vrouw kan de eis tot scheiding juist ontmoedigend werken. Ik houd van de islam, maar ook van mijn man. Als ik moet kiezen, kies ik toch liever voor mijn man… Tijd dus voor modenisering van de sjaria op dat punt.
Beste meneer Bakker,
Ik zou graag een bronnenvermelding van u willen zien, want ik ben van een andere overtuiging.
Ik baseer me op sura 2:220
En huwt geen afgodendienaressen, voordat zij geloven; waarlijk een gelovige slavin is beter dan een afgodendienares, ofschoon zij u moge behagen. En huwt haar (gelovige vrouwen) niet aan afgodendienaren uit, voordat zij geloven, waarlijk een gelovige slaaf is beter, dan een afgodendienaar, ofschoon hij u moge behagen……….
Hier is sprake van een verbod op ’t huwen van afgodendienaren voor zowel de mannen als de vrouwen. Als er voor de vrouwen een verbod was op ’t huwen van een gelovige (van ’t abrahamitische geloof) dan zou dit ook in deze sura genoemd moeten worden. Hier is geen sprake van.
Beste Salima, je hebt inderdaad gelijk. In dat vers (bij mij is dat 221) is sprake van absolute gelijkwaardigheid. Ik zou het zelfs zo willen uitleggen dat met ‘afgodsdienar(ess)en’ de vijandige koeraisj bedoeld zijn, maar dat in vredestijd best met bijv. hindoes getrouwd kan worden, mits die de religie van hun moslimpartner respecteren en hun partner de vrijheid geven aan haar/zijn religeiuze verplichtingen te voldoen. Wellicht zijn er ahadieth die dit tegenspreken, maar ik ben niet zo thuis in de hadiethliteratuur.
In 5:5 staat in een voetnoot in de nieuwe Ahmadiyyahvertaling (Rietberg) dat de koran moslimvrouwen niet verbiedt om met met niet-moslimmannen te trouwen, maar dat dit verbod van het begin af aan in de praktijk wel bestond. In dat vers worden alleen vrouwen (van de ‘gelovigen’ en van degenen aan wie de schrift (thora en evangelie) gegeven is) genoemd. Wellicht hebben rechtsgeleerden uit het feit dat over mannen niet gesproken wordt afgeleid dat moslimvrouwen niet met christelijke en joodse mannen mogen trouwen.
Wat een eye-opener voor mij, ik dacht echt dat het ergens stond. Zo zie je maar weer, je bent nooit te oud om te leren, en de blik van een vrouw kan vooroordelen ontmaskeren. Ik herzie mijn standpunt.
Ik las vandaag op http://www.nioweb.nl een intervieuw met Hassan Tourabi, een Soedanese sjeich (geen idee wat zijn preciese functie is). Tourabi leest in de koran geen hoofddoekplicht en zeker geen verbod voor moslimvrouwen om christelijke of joodse mannen te trouwen. Het ‘verbod’ baseert hij op wat in een bepaalde tijd als (on)wenselijk werd geacht. Hij vindt het niet meer van deze tijd, zeker niet als de niet-moslim echtgenoot zijn vrouw alle vrijheid geeft om haar religie te belijden. De ‘moslimwereld’ (whatever that may be) is in rep en roer.