En gisteren even heel wat anders. Met Huub Oosterhuis was ik te gast voor de opname van ‘Museumgasten’. Eerst naar een expositie van stoelen in het Zonnehof in Amersfoort, ontworpen door Rietveld. Ook zijn stoelen waren er, dat beroemde zigzagstoeltje, en alle varianten op dat thema die later kwamen. De opnamen zouden haast al weer afgelopen zijn nog voor ze goed en wel waren begonnen, toen ik met stoel en al omviel toen ik probeerde er bevallig in te gaan zitten: het ding bleek nog op een karrtje met wieltjes te staan. Iedereen geschrokken, maar ik stond op zonder een schrammetje of buil. Interessant, die stoelen, maar niet veel om over te praten al deden Huub en ik nog ons best.
Veel indrukwekkender was voor ons alletwee het Armandomuseum. Huub kent als dichter zijn teksten goed, en had een bundel meegenomen, waar hij uit voorlas.
hij weet wanneer destijds de treinen
uit medelijden denkt hij kent hij
de treinen en de afstanden
hijgend van west naar oost
kent hij
de geheimen van de trein
hij komt de doden niet nader
kan de doden niet bereiken
niet aanraken niet
tot leven wekken ofschoon de doden
hardop bestaan
het is te horen en te zien ze zijn bevolven en
verbrand
ze leven luider dan ooit
ik ben het kwijtgeraakt het werd weggegrist
werd me afgenomen er is iets zoek
het is gebeurd en het moet vergeten
worden het zal nooit vergeten worden
je kunt het beter vergeten
ja het is lang geleden
ga maar
wees voorzichtig ga maar weg
kijk es naar buiten en keek
naar de wolken
gaan jullie maar ik blijf hier
waar het gebeurde
Armando’s werk heeft maar een thema. Oorlog. Zwart. Een beetje rood soms. Een dreigende zwarte schreeuwende kop. Een zware zwarte vogel die niet kan vliegen. Maar een enkele keer iets dat lichter is, een groenblauwe vogel die wel de lucht in kan. Je voelt wanhoop. dreiging, niet los kunnen komen van toen en ook niet willen. Alsof het zijn opdracht is, de wacht te houden. Gaan jullie maar, ik blijf hier, waar het gebeurde. In het schuldige landschap.
Huub raakt het, die als jongen de jodenvervolging nog in zijn buurt zelf heeft gezien. Mij raakt het ook, oorlogskind, en sindsdien voortdurend verbonden met mensen in oorlogsgebied, de Balkan, Gaza. Het is zo actueel. Het is nog helemaal niet over. Ook voor Huub niet, die ziet hoe er met vluchtelingen en asielzoekers wordt omgegaan.
Gesprek met Yvonne Ploum, de conservator, die Armando en zijn werk goed kent, heel betrokken. Het is een prachtig klein museum, in de Elleboogkerk. Om tot rust te komen en dat wat Armando te zeggen heeft, met teksten en zijn schilderijen tot je door te laten dringen. Om er stil van te worden. Ga er maar heen, het is de moeite. www.armandomuseum.nl. Ik ben vergeten waneer de uitzending is, ik zal het hier nog melden.
Met een glas wijn nagepraat met de filmploeg. ook al weer over oorlog, die in Gaza. En wat er hier in Nederland gebeurt. Terug met Huub in de taxi. SP, asielzoekers, Studentenekklesia.
En vanochtend is er een interview met Huub in de Volkskrant.
Hallo Anja,
Nogmaals hartelijk dank voor de leuke dag in Amersfoort. Mooie foto’s trouwens ook op de site. De uitzending is zaterdag 23 september 2006, om 17.30 uur, Nederland 1.
Vriendelijke groeten en wellicht tot ziens,
Saskia Dijkstra, redactie Museumgasten.
Inmiddels is dit museum en aangrenzende panden vandaag door een grote brand volledig vewoest!
Wat erg!