Het seizoen komt weer aanstormen, de zomer is voorbij. Elk jaar word ik daar weer door overvallen, het begint weer, en elk jaar moet ik constateren dat ik de klussen die ik me had voorgenomen, eindelijk eens mijn fotoarchief ordenen zodat ik alles kan vinden, niet heb afgekregen. Nu werd deze zomer wel erg in beslag genomen door Palestina en Libanon, en het vrolijke bezoek van mijn Palestijnse vrienden.

Dat het politieke seizoen weer is geopend merkte ik vanochtend meteen bij het lezen van de ochtendkranten, het kleine ritueel om na dromenland weer in de wereld terecht te komen, koffie op bed, Trouw, Volkskrant. Fractiegenoot Ronald van Raak, ik denk de meest productieve van ons vieren wat betreft artikelen, vanochtend in de Volkskrant over de PvdA: ‘Als Bos niet kiest doen de kiezers dat wel’.

En over het VVD programma, dat nu bekend is. Nog meer afbraak van de sociale zekerheid, dat een beetje wordt weggemoffeld achter een cadeautje voor de vrouwen: gratis kinderopvang, als het aan de VVD ligt. Op het weblog van Jan Marijnissen: Geen bijstand tot 27 jaar, halvering van de duur van de WW en 800 miljoen bezuinigen op de koppeling van de uitkeringen aan de lonen. Bovendien wil men het makkelijker maken om mensen te ontslaan. In totaal wil de VVD op de sociale zekerheid bijna 3 miljard bezuinigen.

Ook in de Volkskrant vanochtend: Arjan Soede van het Sociaal en Cultureel Planbureau: het valt niet te ontkennen, de armoede is de laatste jaren toegenomen. Dat wil Balkenende natuurlijk niet horen, die beweerd dat het ligt aan ‘de definitie van arm’, en Zalm roept dat armoede relatief is. Maar het SCP heeft het zorgvuldig gedaan: wat is de grens waarop mensen kunnen voldoen aan het basisakket, met daarboven ene smalle marge voor de extra’s. Voeding, kleding, wonen, recreatie, lidmaatschap van de bibliotheek, een vereniging, een huisdier, een krant en een tijdschrift. Geen budget voor alcohol en tabak. Met dit minimumniveau blijkt tien procent van de Nederlandse huishoudens in de definitie van ‘arm’ te vallen. En dat gaat de VVD niet beter maken.

Nog een ander opvallend punt: geen zwaartepunt meer in het programma bij integratie en allochtonen. Het gaat er om dat iedereen op school en aan het werk komt. Voor de nieuwe ronde zijn allochtonen meer ’talent dat we niet moeten laten liggen’, dan een onoplosbaar probleem dat wordt opgeteld bij de islam-angst. Hirsi Ali is weg, en als ik me niet vergis, want met zoveel woorden staat het er natuurlijk niet, is het tijdperk Verdonk binnenkort voorbij. En ziet Rutte in de migranten meer stemmen en talent, dan een vijand die moet worden witgewassen en bestreden.

Blij toe. Dat de laatste jaren een akelig klimaat ontstond, waarbij de problemen van migranten werden ‘geislamiseerd’ tot alles een gevolg leek van religie en ‘de botsing van beschavingen’, was mede het gevolg van een regering, en met name een minister, die er alles aan deed om migranten, en met name moslimmigranten het gevoel te geven dat ze hier alleen maar geduld zouden worden wanneer ze alles wat hen eigen was op zouden geven. Een imam die de minister geen hand wilde geven als symbool van vrouwenonderdrukking, de suggestie dat niemand op straat meer wat anders dan Nederlands zou mogen spreken, gedwongen inburgering ook voor oudere mensen die hier destijds als gastarbeiders naar toe zijn gehaald, de suggestie dat allochtone jongeren die een tijd zonder werk of studie zouden zitten wel teruggestuurd konden worden naar de Antillen, in plaats daar een werkelijke oplossing voor te vinden, de suggestie dat mensen met een dubbele nationaliteit, om welke reden dan ook, niet loyaal zouden zijn aan Nederland, uitspraken als moslims hebben te weinig incasseringsvermogen, het verdacht maken van mensen die hun partner over laten komen, en de weigering onze eigen fouten ten aanzien van asielzoekers die hier vele jaren hebben gewacht goed te maken met een generaal pardon, gezinnen uit elkaar halen, kinderen opsluiten, mensen hun Nederlanderschap ontnemen vanwege een leugentje – Verdonk heeft er alles aan gedaan, en met de steun van de regering, om migranten tot ‘buitenlanders’ te verklaren die hier niet zouden horen. En juist omdat deze geluiden kwamen van de regering, en niet alleen van de Janmaatachtige splinters, hebben ze zoveel schade aangericht. En verder gepolariseerd. Gelukkig blijkt dat de meerderheid van de Nederlandse bevolking zich daar weinig van aangetrokken te hebben, want de burgerinitiatieven groeiden, de integratie van de tweede generatie migranten gaat door, en feitelijk – is het al iemand opgevallen? – gaat het helemaal niet zo slecht, hebben we geen opstanden gehad in de buitenwijken, en zijn we op weg om de werkelijke problemen aan te pakken. Want terug naar de tijd dat we dachten dat alles zich vanzelf wel op zou lossen als we maar niets deden – die is ook voorbij.

Het integratiethema, in de trant van: we moeten die ‘stroom’ vreemde migranten stoppen, ze vormen een bedreiging voor ‘onze’ cultuur, kunnen we nu overlaten aan de met elkaar concurrerende rechtse splinters. Als dat het gevolg is van Rutte, die beter begrijpt dat zijn partij er bij gebaat is om de allochtone stem niet te vergeten dan Verdonk, die ze massaal tegen zich in het harnas heeft gejaagd, dan leve Rutte. Al blijven we wat de sociale zekerheid betreft stevig in oppositie. Want de migranten zijn zeker niet geholpen bij nog meer afbraak van de sociale zekerheid en de stijging van armoede. Ik denk dat ze dat heel goed beseffen.