Donderdag 22 september 2006

Vandaag: over Donner en Schiphol, over het Joods Marokkaans Netwerk Amsterdam, en over de paus en de moslims.

Donner gaat. Met Dekker. Voor een paar maanden want dikke kans dat hij weer terugkomt na de verkiezingen. Ik heb liever dat het CDA helemaal niet meer terugkomt in de regering, maar als het dan zo moet zijn vind ik Donner niet de beroerdste. Uit de Eerste Kamer ken ik hem als een minister die werkelijk in debat ging, en niet zoals de Geus alles van zich af liet glijden zogauw hij neuzen had geteld – en dat had hij meestal al van te voren – en wist dat zijn wet er wel door zou komen. Ik heb hem meer dan eens zowat moeten dwingen om de gestelde vragen in ieder geval voor de vorm nog te beantwoorden. Of Verdonk, in het debat echt een ramp, plaatstaal, beton. Niet tot een gesprek in staat. Donner wel. Zo leer je de ministers anders bekijken, niet alleen maar hun opvattingen, maar ook hoe serieus ze volksvertegenwoordiging inclusief de oppositie nemen.

Donner is dus consequent en gaat, tot verdriet van de kamerleden die het debat over de Schipholbrand met graag nog met hem hadden willen voeren. Want dit zou wel duidelijk moeten worden: de grote fout ligt niet alleen maar in het onvoldoende uitvoeren van de regels op brandveiligheid, maar in het beleid van de regering die op harde wijze werk wilde maken van het uitzetten van vreemdelingen, en dat op een koopje wilde doen ook nog. De schade is groter dan de elf doden, die er volgens het glasharde rapport van Van Vollenhoven c.s. niet hadden hoeven zijn. Het beleid heeft ook een grote groep mensen tot gevolg die in de illegaliteit zijn verdwenen en behandeld worden als criminelen. Daar zou het debat ook over moeten gaan. En dan moet ook Verdonk verantwoording afleggen, over de slechte opvang van de overlevenden na de brand. Hoe terwijl de brand nog woedde overlevenden geboeid werden afgevoerd om in een luchtkooi ernaast opgesloten te worden. De mensen raakten, geheel begrijpelijk, in paniek. Vervolgens werden velen van hen min of meer lukraak naar andere centra afgevoerd, waaronder centra die ook niet veilig waren, en niet ingesteld op nog meer mensen. Sommigen van hen werden opnieuw opgesloten zonder medische hulp bij de ademhalingsmoeilijkheden die ze hadden, familie moest zoeken waar ze zaten, mocht hen niet bezoeken, het was allemaal buitengewoon harteloos. Daarover moet het debat ook gaan. En dan zal Verdonk ook haar consequenties moeten trekken, hoewel zij, meesteres in de ontkenning, dat zeker niet uit eigen beweging zal doen.

Gisteren was ik op een besloten bijeenkomst van een mooi initiatief. Het Joods Marokkaans Netwerk Amsterdam. Ik was er als niet-joodse en niet-Marokkaanse genodigde, en zal er niet veel over zeggen – het was erg duidelijk hoe belangrijk het is om ruimte te scheppen waar mensen elkaar ongehinderd en ongecensureerd kunnen zeggen wat ze op hun hart hebben, zonder dat het de dag erna in de krant staat. Kustaw Bessems, journalist van Trouw was er bij, en schreef er een kort en ingehouden stuk over, Trouw vanochtend.

In de afgelopen twee jaar hebben de deelnemers elkaar in de ambtswoning van Job Cohen getroffen. Joodse en Marokkaanse Amsterdammers. De aanleiding: pijnlijke incidenten in Amsterdam en op scholen, antisemitisme bij jonge Marokkanen. Maar vanuit de deelnemende Marokkanen die zich daar zorgen over maken evenzeer de zorg over de toegenomen islamofobie. En het wij-zij denken. Daar kunnen de vertegenwoordigers van joods en Marokkaans Amsterdam elkaar dus op vinden, zei ook Karima Belhaj gisteravond. Je zou willen dat de vertegenwoordigers van de twee bevolkingsgroepen die beiden weten wat het betekent om als buitenstaanders gezien te worden, al zijn hun geschiedenissen nog zo verschillend, elkaars natuurlijke bondgenoten kunnen zijn. Dat kunnen ze ook, en dat wil een aantal mensen ook, maar simpel is het niet.

Een van de activiteiten die ze ondernamen was een gezamenlijke reis naar Marokko, waar onder andere de Marokkaans-joodse plekken als synagogen werden bezocht. Dat was een goede reis, hoorde ik van deelnemers, omdat het vooral illustreerde dat er in de geschiedenis ook heel goede banden waren tussen moslims en joden, en er dus opnieuw kunnen zijn. Het is geen makkelijk initiatief, en het werd wel duidelijk dat het grootste probleem aan beide zijden van het gesprek niet alleen lag in de vraag of Amsterdamse joden en Marokkanen elkaar kunnen vinden, maar in de wantrouwige reacties in de eigen achterbannen.

Gisteren ging het over een heet hangijzer, die de onderlinge samenwerking erg moeilijk maakt: het Midden-Oosten, dat een grote rol speelt in de onderlinge verhoudingen hier. Weer aangescherpt door de oorlog in Libanon. En de nog steeds voortdurende bezetting van de Palestijnen. Het was ook gisteren duidelijk dat er een fikse kloof blijft in de onderlinge verhoudingen, tussen mensen die zich vergaand blijven identificeren met Israel, het symbolische thuisland, en de mensen die zich identificeren met de slachtoffers van de staat Israel. Dat poets je niet weg, al is de wil om van Amsterdam een stad te maken waar joden en moslims in vrede met elkaar kunnen leven er nog even sterk. Zoals Job Cohen het gisteren in een slotwoordje zei, over de struikelblok Midden-Oosten: je kunt het niet oplossen. Maar je kunt het evenmin negeren. Het JMNA gaat door.

En dan de paus. Ik heb zijn lange rede niet gelezen, waarin de gewraakte passage uit de middeleeuwen over de gewelddadigheid van de islam. Rob Vreeken, Volkskrant vanochtend heeft dat wel. Het citaat speelt maar een ondergeschikte rol in het eigenlijke betoog, dat handelt over geweld en rede, en over rede en geloof, zegt hij. De vraag is dus of het handig was om een citaat te gebruiken dat afkomstig is uit een tijd dat christenen en moslims in een bloedige strijd verwikkeld waren, eeuwen geleden, maar, zegt Vreeken, als je het geheel leest is er geen enkele aanwijzing dat Benedictus XVI de intentie had om moslims aan te vallen.

Met de heisa wordt ondergesneeuwd wat in feite het probleem is: niet een paus die zich afzet tegen de islam, maar eerder een paus die samen met de andere wereldgodssdiensten ten strijde trekt tegen de ‘verlichte’ waarden die in het Westen zo’n beetje gemeengoed zijn geworden. Vreeken bezocht als verslaggever in de afgelopen twaalf jaar meerdere VN conferenties waarin het Vaticaan een lijn vormde met de conservatieve moslimlanden als Saoedi-Arabie, Soedan, Pakistan en Iran, tegen de waarden die als westers worden gezien, maar waarvan de vraag is of ze niet gaan over universele mensenrechten. Zoals over de ‘seksuele en reproductieve gezondheid’, met name van vrouwen. Alles wat te maken heeft met zeggenschap over het eigen lichaam, geboorteregeling, bescherming tegen ziekte. Keuzevrijheid voor vrouwen, kleinere gezinnen, bestrijding van onveilige abortus, beschikbaarheid van condooms, voorlichting voor tieners. Dat programma is maar met moeite gered uit de moslim-roomse klauwen, schrijft Vreeken. Hij schrijft er niet bij dat de fundamentalist Bush in dezen ook deel uitmaakt van de conservatieve coalitie die probeert de mensen die vrijheid afhandig te maken. En bijvoorbeeld ontwikkelingshulp weigerde aan organisaties die niet uitgesproken tegen abortus zijn.

Die, veel gevaarlijker coalitie tussen de conservatieve krachten, tegen mensenrechten, vrouwenrechten, seksuele vrijheid, het recht van ontwikkelingslanden om daar wat aan te doen, verdwijnt geheel uit het zicht in het huidige paus-debat. Dat wederom alleen lijkt te gaan over fanatieke en beledigde moslims tegenover het ‘vrije’ Westen. Luyendijk zei het nog eens in zijn lezing: wat weten we eigenlijk over wat er in de Arabische dictaturen gebeurt?

Weten we, als we de beelden van een anti-westerse of anti-paapse demonstratie zien wel of dat niet een georkestreerde demonstratie is? Het is in ieder geval heel simpel om met een paar foto’s van woest schreeuwende mannen met baarden en de koppen over massale woede een beeld te schilderen alsof de gehele islamitische wereld in brand staat. Mij viel in ieder geval op dat er in twee kranten de kop te zien was van dezelfde vervaarlijk uitziende man, uiteraard voorzien van baard. En het werkt geheid. Vanochtend in Trouw een ingezonden brief van een man die nu zeker lijkt te weten waar het in de islam om gaat: de vertrokken gezichten van de verdedigers van Mohammed laten zien wat de kern is van hun religie: hysterische haat en geweld jegens alles wat ook maar enigszins afwijkt van de regel. De islam is een religie zonder barmhartigheid, concludeert hij. Op grond van wat? Op grond van wat de kranten ons lieten zien. En niet op wat de kranten ons niet lieten zien. Of waar we het niet over hebben. Is het al iemand opgevallen dat er in Nederland niet een kerk is aangevallen en er zelfs geen demonstratie heeft plaatsgevonden?

17 gedachten over “Donderdag 22 september 2006

  1. De meest verantwoordelijke persoon in de Schipholbrand (ik heb het hier al direct de dag na de brand gezegd) was, is en blijft mevrouw Verdonk. Zonder haar beleid had deze ramp zich niet kunnen voltrekken. Zij moet aftreden. Gisteren werd dit op tv nog eens mooi verwoord door strafrechtadvocaat, de heer Kees Korvinus en Tina Adepeju (echtgenote van een overlevende van de Schipholbrand), die bijna van machteloosheid in tranen uitbarstte vanwege het stallharde gelieg van Verdonk. Haar beleid is moreel en politiek verwerpelijk. Dus: aftreden, NU!.

  2. Thea, ik ben het helemaal eens met je. De manier, waarop Verdonk omgaat met asielzoekers en mensen die illegaal in ons land verblijven, de “Sans Papiers” is onmenselijk te noemen. Maar ze zal zeker blijven zitten. Anja beschrijft het goed, denk ik: met deze mevrouw valt eenvoudigweg niet te praten. Wat zij vindt is het enige juiste en ze heeft niet alleen altijd gelijk, ze zal het krijgen ook. Daarmee laat ze gelijk zien dat ze zwak is. Want alleen als je de moed hebt te erkennen dat je fout zat, of dat je je verantwoordelijkheid durft te nemen, ben je, in mijn ogen dan, een sterk mens. Ik heb een bloedhekel aan Donner en Dekker (e.a. zoals inderdaad De Geus, Van Hoof, Hoogervorst en Verhagen), maar Donner is moedig genoeg om de verantwoordelijkheid te nemen. Dat Sybilla Dekker dat ook gedaan heeft, heeft volgens mij meer te maken met het feit dat ze het “wel gehad heeft” dan met het feit dat ze moedig genoeg is. Hopenlijk gaat dan ook het besluit over de huurliberalisering niet meer door nu….
    Mede dankzij dit Kabinet zijn veel te veel mensen in ons land bijzonder egocentrisch en egoïstisch en keihard geworden. De sfeer is enorm verziekt in ons land. AOW-ers en WAO-ers, maar ook andere uitkeringsgerechtigden zijn opeens verworden tot “opvreters” en als je weet wat de WMO volgend jaar gaat uitrichten in veel gemeenten, dan staat het huilen me nader dan het lachen. En ik heb alleen nog iets gehoord over Nieuwekerk a/d IJssel….. maar het zal vast erger kunnen… De afgod GELD maakt meer kapot dan een mens lief zou moeten zijn.

  3. De kranten lieten bijvoorbeeld niet zien dat diverse moslimleiders opriepen tot kalmte, want dat past niet in het beeld. Je kunt je ook afvragen waarom de paus juist dit citaat koos, zonder zijn keuze heel duidelijk te motiveren. De vaagheid die het citaat omkleedde was als het ware vragen om moeilijkheden.

    Nog een belangrijk initiatief is de oprichting van een stichting voor Afghaanse jongeren door twee jonge Afghaanse vrouwen in Arnhem. Zie http://www.ameel.nl/ en http://www.gelderlander.nl/arnhem/article672031.ece

  4. Als de Tweede Kamer zichzelf serieus neemt, zal minister Verdonk zich nog moeten verantwoorden voor haar rol in het geheel, en opstappen. Haar kwalificatie van “adequaat handelen” direct na de brand is al schandelijk, maar de behandeling van de overlevenden eveneens, ondanks dat zij kort geleden nog gauw verblijfsvergunningen heeft verleend, om zich in te dekken. Het snoeiharde vreemdelingenbeleid van de afgelopen jaren is immers de achterliggende oorzaak van dit hele drama!!!
    Verdonk is als minister van justitie, zelfs alleen maar als waarneemster, een gotspe. Zij heeft net zo veel verstand van justitie als ik van de werking van computers. (Ze heeft totaal geen juridische achtergrond). En dat nog afgezien van al haar gelieg en bedrieg….

    Wat Donner betreft: als hij niet meteen was opgestapt zou inderdaad het gevaar bestaan, dat het alleen nog maar zou gaan om de positie van de ministers, en niet om het drama zelf en de te nemen maatregelen voor de toekomst.
    Maar ik vind het ook niet wenselijk en politiek fraai, als Donner als minister zou terugkomen na de verkiezingen, al is dat staatsrechtelijk niet uitgesloten.
    Ik vind het ook verwerpelijk dat Donner probeert met een theoretisch-juridisch verhaal de concrete harde feiten en zijn verantwoordelijkheid daarvoor te verdoezelen.

  5. Olav, juist Donner neem hier zijn politieke verantwoordelijkheid om op te stappen als minister, elk vogeltje piept zoals het gebekt is en Donner doet dan nu vanuit zijn achtergrond (dat het gevoeliger had gekund mee eens). Hij liegt niet zoals mevrouw Verdonk en bagatelliseert de ramp niet zoals een meneer De Geus dat doet. Dat laatste is zowel politiek als moreel verwerpelijk.

  6. Helemaal eens met Thea. De man van Tina, die niets misdaan heeft maar niet over de nodige papieren beschikt, zit vast op Schiphol. Intussen bevalt zijn vrouw van hun kind. Er breekt brand uit, die door allerlei nalatigheden van de diverse overheden de bekende fatale gevolgen heeft.

    Deze man wordt daarna vijf dagen in een isoleercel opgesloten, matje op de grond om de nacht door te komen.

    Een grote schande. Verdonk doet of haar neus bloedt en blift haar stoelpoten poetsen.
    Ik schaam me zo langzamerhand dat ik de Nederlandse nationaliteit heb. Wat een hypocrisie, dat gepraat over mensenrechten in internationaal verband.

    Grote broek, grote woorden, maar een klein, koud hart.

  7. Anja, een enkel woord over de paus-passage:
    De paus gebruikt mijns inziens het gewraakte citaat om te illustreren dat voor christenen geweld om mensen tot inzicht te brengen onredelijk is. Christenen zien God als de meest redelijke. Islamieten zouden volgens de paus God als transcendent zien. Volgens de islamieten zou God ver verheven zijn boven dat wat wij redelijk vinden.
    Voorts roept de paus (westerse wetenschappers) op tot nieuwe ontwikkelingen op het terrein van geloof en rede. Er is volgens hem meer aandacht nodig voor die gebieden van de redelijkheid die het positivistische meten is weten overstijgen. Er is ook meer aandacht nodig voor het transcendente Godsbegrip. Dit alles ter voorbereiding op de dialoog van de kulturen.
    vriendelijke groet,

  8. @Thea, hoewel ik ex-minister donner een integer persoon vind, is dat opstappen van hem en van ex-minister Dekker telaat gekomen, het had gelijk na de ramp moeten gebeuren, waarom het nu ( kort voor 22 nov )gebeurt heeft puur met verkiezingen te maken ( ze moeten toch geen gratis geschenk aan de oppositie geven om ze daarmee aan te pakken )ik had het dan beter gaan waarderen wanneer de eind-verantwoordelijken hun concequenties hadden getrokken toen het gebeurt.het afwachten is nu nog dat die ene (blijvend) minister alsnog de kans grijpt om adequaat te reageren.

  9. @Jalal, klopt helemaal! in mijn erste reactie na de brand heb ik dat ook hier verkondigd: Donner en Verdonk (whats in a name?) beiden hun verantwoordelijkheid nemen en opstappen….

  10. Over de paus, misschien was het niet zo handig (ben ik het overigens niet mee eens) van hem om dit citaat te gebruiken, maar de uitlatingen van de president van Maleisië, gedaan als voorzitter van de islamitische conferentie zijn ronduit onbeschoft en haatzaaiend. Een persoonlijke aanval op de paus. O.a. de Turkse overheid wil dat de paus aftreed en Pakistan liet weten dat eenieder die de islam beschrijft als een intolerante religie geweld aanmoedigt.

    Deze uitingen, niet van de man op de straat, zijn allen vele malen erger dan het niet zo handig gebruik van een citaat. Gezien de vele aanslagen met alleen de islam (en geen enkel ander motief) als rechtvaardiging en de verhalen in de hadithsunah is het niet raar om de islam met geweld in verband te brengen, maar logisch. De strijd van de fundamentalisten in Algerije heeft talloze slachtoffers gekost, met islam als motief. Daar je ogen voor sluiten is net zo gevaarlijk als de impeacement politiek voor WO II

  11. Het is wel tamelijk raar om alleen de islam met geweld in verband te brengen en niet het christelijke westen, Aad. Het is tamelijk gevaarlijk om daar je ogen voor te sluiten, en dus niet te begrijpen waar de grote weerstanden van de Arabische landen tegen het Westen uit voort komen. Je schiet echt geen bal op met alleen de wandaden van islamitische landen steeds maar op een rijtje te zetten en blind te zijn voor de wandaden van het kolonialistische en imperialistische westen. Zo blijf je eeuwig in een patstelling.

  12. Er is dan ook geen christen die dit ontkent, in het westen zijn enorm veel publicaties over de kruistochten waar onverbloemd de wandaden van onze voorouders worden beschreven, eigenlijk te eenzijdig naar mijn idee. En het geweld van het westen is heden ten dage niet christelijk, maar politiek zonder religieus oogmerk. Daarnaast kan men moeilijk zeggen dat er van de christelijke kerk(en) net zoveel agressie uitgaat als van veel islamitische religieuze leiders.

    Inderdaad moet je niet te eenzijdig zijn in je kritiek, ik vind dat de geschiedenis van het christendom laat zien hoe gevaarlijk een godsdienst kan zijn, de inquisitie (later omgedoopt in de congregatie voor het behoud van de geloofsleer, de vorige functie van Rathzinger was voorzitter van deze congregatie) heeft een ware terreur uitgeoefend. In het westen heeft men daar hopelijk van geleerd. De laatste jaren zie ik in de islamitische wereld een trend naar fundamentalisme, en dat is gevaarlijk. Zeker als onze intelectuele elite de ogen sluit voor de gevaren omwille van de multiculturele samenleving.

  13. Het geleuter van Rob Vreeken in de Volkskant van afgelopen vrijdag (‘De Onheilige As tegen seksuele rechten’) mag niet onweersproken blijven. Hier blijkt weer eens hoe gevaarlijk het is om ongecontroleerd op het oordeel van derden af te gaan.

    Ik heb wel de moeite genomen om de gehele tekst van de rede van de paus te lezen. Deze is, in het (best moeilijke) Duits, te vinden op:
    http://www.faz.net/s/RubBF7CD2794CEC4B87B47C719A68C59339/Doc~E13506B0B9C304B269D3CF78C543B2E42~ATpl~Ecommon~Scontent.html

    In deze toespraak van de paus staat helemaal niets over seksuele rechten, zelfs geen indicatie in die richting. Het kan best zijn dat Vreeken in de tweede helft van zijn stukje een punt heeft, dat de ‘wereldgodsdiensten ten strijde trekken tegen waarden die in het Westen zo’n beetje gemeengoed zijn’, maar dat heeft dan geen enkele relatie met de inhoud van de toespraak van paus Benedictus XVI. Ik noem zo’n werkwijze riooljournalistiek. Triest als zo’n manipulator ook nog als eindredacteur op kan treden en de koppen in elkaar mag flansen.

    Het zou te ver voeren om hier in te gaan op de werkelijke inhoud van de toespraak. Die is zonder meer erg boeiend maar sterk specialistisch filosofisch en theologisch. De werkelijk geïnteresseerde kan ik aanraden de gehele tekst te lezen.

  14. Wat ga je tekeer tegen Vreeken, Hermie. Ook als je het niet met hem eens bent hoe je niet meteen met scheldwoorden als ‘rioolpolitiek’ te gaan schermen. Nee, er staat niets in de toespraak van de paus over seksuele rechten, daar ging het niet over. Maar Vreeken wijst in mijn ogen geheel terecht op het feit dat het Vaticaan feitelijk al jaren op een lijn zit met de fundamentalisten in islamitische landen die de reproductieve rechten van met name vrouwen aan banden willen leggen. Vind jij dat niet belangrijk? Ik wel.

  15. Ik doel op twee zaken:
    1. Als je in de krant een beschouwing wijdt aan een verhaal van een ander, dan moet je dat integer doen en niet de indruk wekken dat de ander van alles gezegd heeft wat er helemaal niet staat. Als dat geen domheid is, en daar ga ik vanuit, is het duistere manipulatie.
    2. Wat heeft het nog voor zin om een krant te lezen als je er niet op kunt rekenen dat de inhoud enigszins betrouwbaar is? Dat valt mij vaak op, als ik toevallig ergens verstand van heb. Maar waar het nu om gaat is dat dit steeds erger wordt. De Volkskrant heeft nu ongeveer het niveau zoals de Telegraaf zo’n 20 jaar geleden. Het gaat snel bergafwaarts. Daar mag ik toch wel tegen protesteren?

    Mijn excuses als het overkwam als “tekeer gaan”, ik dacht dat ik mij nog had ingehouden. Ik merk bij jou ook wel eens je boosheid.

  16. En ja, in de strijd tegen een fout beleid van het Vaticaan sta ik geheel aan jullie kant. Ik meen dat de toespraak van de paus juist volop kansen biedt hierover in gesprek te gaan.

  17. Beste Aad, wel even redelijk blijven alsjeblieft. Wat de premier (niet de president) van Maleisië ook gezegd mag hebben, hij heeft wel de spijtbetuiging van de paus aanvaard. de Telegraaf van 19 september meldt: “De spijtbetuiging van paus Benedictius XVI … is acceptabel, …. Dat heeft de Maleisische premier Abdullah Ahmad Badawi maandagavond gezegd tegen journalisten in New York…”

    De meeste aanslagen hebben een politieke, geen religieuze achtergrond. De strijd in Algerije was een politieke, geen religieuze. Dat religieuze motieven ook een rol spelen, en dat men zich van religieuze leuzen bedient en inspeelt op religieuze sentimenten ontken ik niet, maar je moet de zaken wel in het juiste perspectief blijven zien.

    Je vergeet bovendien dat ook in het westen het fundamentalisme toeneemt. Bush meent dat hij door God gezonden is om het Midden-Oosten te verbouwen. Een aantal moslimlanden is trouwens op weg democratischer te worden en meer aan vrouwenrechten en mensenrechten te doen.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *