Behandeling Wet voorzieningen arbeid en zorg alleenstaande ouders (29948)
SP fractie, Anja Meulenbelt

Voorzitter,

In meer dan een opzicht beschouw ik de behandeling van het wetsvoorstel van mevrouw Noorman-den Uyl als een feestelijke gebeurtenis. In de eerste plaats is dit tegelijk voor ons het afscheid van een markant kamerlid, een vrouw die vooral uit de handelingen die ik veelvuldig heb geraadpleegd naar voren kwam als iemand, niet alleen met een groot sociaal geweten, maar ook als iemand die met een grote kennis van zaken en professionaliteit tot in de details alles uitzocht en niet los liet tot de onderste steen boven was. Ten tweede vind ik deze wetsbehandeling feestelijk omdat ik, zoals ik in mijn maidenspeech vertelde, zelf eens tot de categorie van alleenopvoedende ouder hoorde, en ik weet maar al te goed wat het betekent als je vrijwel zonder hulp maar moet zien hoe je tegelijkertijd in je eentje een kind op voedt, en er ook nog voor moet zorgen dat je gezamenlijk te eten hebt. Wat ik niet aan heb moeten rommelen om dat voor elkaar te krijgen. Een van de mensen in mijn leven die dat zag, was de moeder van mevrouw Noorman, Liesbeth den Uyl, die behalve dat ze haar eigen uitwonende kinderschare van huisraad voorzag ook voor mij een keer een tas met pannen en potten meenam. Die hartelijkheid en vanzelfsprekend meeleven herken ik in de dochter, die met deze wet beoogt dat de vrouwen die nu voor dezelfde taak staan als ik destijds, niet meer afhankelijk zijn van het goede hart van vriendinnen, maar in staat gesteld worden om op eigen benen te staan. En als derde punt doet het me deugd dat dit wetsvoorstel aan de overzijde is aangenomen door alle partijen, behalve de regeringspartijen. Dat geeft een klein voorschot op de toekomst, hoop ik, en ik zou de VVD en de CDA fractie, met name natuurlijk mevrouw van Leeuwen, waarvan ik weet dat ook zij een warm hart heeft voor alleenopvoedende moeders van harte willen uitnodigen om zich op de valreep bij dit feestje aan te sluiten.

Ter zake. We weten dat de categorie alleenopvoedende moeders vaak klem zit in de taak om de kinderen op te voeden en tegelijk zo zelfstandig mogelijk in het eigen bestaan te voorzien. We zijn er allemaal voor dat arbeid gaat boven een uitkering, maar we weten ook dat het niet realistisch is om van alleenopvoedende ouders te verwachten dat ze een volle baan aannemen. De SP vond dan ook al voor mijn tijd dat alleenstaande ouders met kleine kinderen de keuze zouden moeten hebben voor zorg, arbeid of een combinatie van beide. Voor hoogopgeleide vrouwen kan een partime functie voldoende inkomsten geven, maar we hebben het hier nu juist over een groep vrouwen die vaak niet hoog is opgeleid. En het is duidelijk dat de arbeidsmarkt nog steeds maar ten dele flexibel genoeg is om ouders de gelegenheid te geven zonder problemen zorg en arbeid te combineren, en bovendien veel van de laag opgeleide vrouwen alleen parttime werk kan vinden waarvan niet valt te leven. Mevrouw Noorman heeft een vindingrijk voorstel uitgewerkt om zonder een beroep op de bijstand met werk in deeltijd voldoende inkomen te verwerven. Dat is niet alleen voor haarzelf belangrijk, maar ook voor de kinderen waarvan we weten dat ook hun kansen op de arbeidsmarkt niet geweldig zullen zijn wanneer zij in de beschaafde armoede opgroeien die bijstand heet. We hebben het over 350.000 kinderen die in armoede opgroeien. En omdat wij uit de grote steden problematiek weten dat juist daar concentraties zijn van eenoudergezinnen die hun kinderen weinig kansen kunnen bieden, vaak migrantengezinnen, is het des te belangrijker dat daar verbetering in komt omdat kinderen die in armoede opgroeien op hun beurt weer een verhoogd risico hebben om in de problemen te komen, problemen die voor de samenleving hoge kosten, letterlijk en figuurlijk met zich meebrengen. Mevrouw Noorman is realistisch genoeg om te weten dat er meer moet gebeuren dan een redelijke inkomensgarantie die de ouders boven het allerlaagste minimum uittilt. Het gaat ook om bijscholing, het gaat ook om kwalitatief goede kinderopvang waar een ouder haar kind met een gerust hart aan kan toevertrouwen, en het gaat ook om de hervorming van een arbeidsmarkt die er nog steeds van uit lijkt te gaan dat alle gezinnen beschikken over iemand die full time kan werken en iemand anders die eventueel naast een kleine baan wel voor de kinderen zorgt. Met deze wet zullen zeker niet alle problemen die ouders hebben om zorg en arbeid te combineren zijn opgelost, maar het helpt wel een aantal van hen uit de armoedespiraal die ook hun kinderen meetrekt, het is wel degelijk een stap in de richting, die wij als fractie dan ook van harte zullen ondersteunen.