Israelische journalist Tom Segev, bekend om de dikke historische studies die hij schreef, onder andere ‘The Seventh Million’ over de niet bepaald verheffende manier waarop de jonge staat Israel omging met de overlevenden van de Holocaust, schrijft deze week een stuk in Haaretz over de kwestie met de schoolboeken voor joodse en Arabische kinderen in Israel.

Het gaat om een geschiedenisboek voor de derde klas, Living Together in Israel, van Ophira Gal en Shira Goodman. Een heel goed boek, zegt Segev, het probeert kinderen enig politiek bewustzijn bij te brengen, het gaat ook over mensenrechten, over gelijkheid tussen de seksen en verantwoordelijkheid voor het milieu. Er gaat alleen iets mis met het hoofdstuk over Zionisme en het ‘Israelisch-Palestijnse conflict’, en het gaat nog meer mis als je de verschillen tussen de Hebreeuwse en de Arabische versie met elkaar vergelijkt. Arabische kinderen leren in het Israelische school systeem wat anders dan joodse kinderen.

Het schandaal dat leidde tot de eis tot aftreden van de Minister van Onderwijs Yuli Tamir gaat om deze zin in de Arabische versie: ‘De Arabieren noemen de oorlog “Nakba”, dat wil zeggen een oorlog van rampen en verlies, terwijl de joden dit de “Onafhankelijkheidsoorlog” noemen.’ Het echte schandaal, zegt Segev, is niet dat die zin in de Arabische boeken staat, maar dat die niet voorkomt in de Hebreeuwse versie, alsof de Nakba niet meer is dan een onderdeel van de Arabische dorps folklore.

De Arabische kinderen leren uit hun boek niet veel over de geschiedenis van het zionisme. Ze lezen bijvoorbeeld niet dat er in de Israelische Onafhankelijkheidsverklaring staat te lezen dat de staat open alleen is voor joodse immigratie. Dat mogen de joodse kinderen wel weten.

De Arabische kinderen leren wat een ‘homeland’ is, een thuisland, een vaderland. Dat is een land waar je bent geboren, waar je woont, of de plaats waar je voorvaderen leefde, of het land waar je voelt dat je hoort, waar je thuis bent. En dat land is Israel. Dat land heet natuurlijk niet Palestina. In dat land is geen sprake van Palestijnse gebieden, uiteraard. Gaza en de Westoever worden niet genoemd. Wel is er sprake van een jongen die Maor heet, een Hebreeuwse naam, die woont in Alon Shvut, op de Westoever. De Arabische kinderen moeten dus maar aannemen dat dat vanzelfsprekend geen nederzetting is maar een plaats als elke andere binnen Israel. In het boek is geen sprake van bezetting. En Palestijnen komen er niet in voor. Wel deze zin: ‘de Arabieren noemen dit land Palestina en de joden noemen het Israel’. Die zin komt in de Hebreeuwse versie niet voor. Arabische kinderen moeten dus begrijpen dat er twee kanten zijn die elk denken gelijk te hebben. De joodse kindertjes hoeven er niet over na te denken dat er misschien nog een andere kant is.

In de Hebreeuwse versie brachten de zionisten voorspoed en vooruitgang, ze stichtten zelfs een theater. De Arabieren woonden in dorpen en waren boeren. De Arabische versie daarentegen vertelt iets over het leven in de Arabische steden als Jeruzalem, Jaffa en Haifa. Joodse kinderen hoeven dat niet te weten, misschien, zegt Segev, omdat ze zich anders af zouden kunnen vragen waar al die Arabische stedelingen eigenlijk zijn gebleven.

Het antwoord daarop is in beide versies ook verschillend. In de Hebreeuwse: ‘sommige van de Arabische inwoners vluchtten uit hun huizen en werden vluchteling. De Arabische inwoners die bleven werden burgers van het land’. Dat is niet de gehele waarheid, zegt Segev en daarom erger dan een leugen. Wat er niet staat is dat het niet ging om ‘sommige’ maar om de overgrote meerderheid van de Arabische bevolking, en wat er ook niet staat is dat de Arabieren die bleven nooit burgers zijn geworden met gelijke rechten aan de joden.

De Arabische kinderen krijgen een iets minder gekuiste versie, daar is wel sprake van dwang en wordt wel vermeld dat er vluchtelingen waren die niet terug konden komen omdat hun dorpen gedurende de oorlog en erna waren verwoest. Dat is niet geschikt voor joodse oren. Zelfs niet als je weet dat ook dat een erg zoete versie is van de verdrijving van de Arabische bevolking, waarvan de helft al op de vlucht waren voor de oorlog begon. Ook hoeven de joodse kinderen niets te weten over het militaire gezag waar de overgebleven Arabische burgers onder werden geplaatst, nog over de onteigening van Arabisch land dat nog jaren duurde. De lelijke waarheid is niet goed voor joodse kinderen. Maar kennelijk is die niet zo erg voor de Arabische kinderen die er al midden in leven.

Nu zal ook de Hebreeuwse versie moeten worden herdrukt, zegt Segev ironisch. Want er staat nog een foto in van voormalig president Katsav, die aangeklaagd werd wegens seksueel misbruik. En dat is niet geschikt voor derde klassertjes.

Haaretz. Hier.