Carlo Strenger, een professor in de psychologie aan de Universiteit in Tel Aviv maakt zich zorgen over de morele staat van Israel. Anderhalf jaar geleden verscheen er in de Amerikaanse media een gedegen stuk van John Mearsheimer en Stephen Walt, over de relatie tussen de VS en het Midden Oosten. (Zie hier en hier Voor het artikel zelf, verschenen in de London Review of Books, hier)
Walt en Mearsheimer betoogden dat de politiek van de VS ten aanzien van het Midden Oosten, inclusief de verkeerd gelopen oorlog in Irak en de jarenlange onkritische en dure steun aan Israel feitelijk tegen de Amerikaanse belangen in gaat. En de enige reden dat de VS er mee door gaan, is de druk van de Israel Lobby. (Inmiddels hebben ze ook een boek gepubliceerd: The Israel Lobby and US Foreign Policy) Hun conclusie: het wordt tijd dat de VS Israel behandeld als elk ander land, en ophouden het te beschouwen als een speciale bondgenoot. Want Israel richt schade aan, houdt zich van geen kant aan het internationale recht, en komt niet in de buurt van de normen die verwacht kunnen worden van een westerse staat. Israel is zeker niet beter dan vele bekritiseerde landen in het Midden Oosten, en het aantal beleidsmakers en opinieleiders die dit ondertussen ook vinden is groeiende.
Strenger, in zijn artikel in Haaretz, gaat het er niet zozeer om of de schrijvers in alle details van hun analyse gelijk hebben, het gaat er hem om dat die waarschuwende geluiden een topje van de ijsberg zijn, en dat de Israelische politiek de waarschuwing die er van uitgaat totaal negeren.
Lees de groeiende stapel commentaren van de laatste jaren, waarin de schrijvers er op wijzen dat Israel, zo niet de belangrijkste oorzaak voor de groei van Islamitisch extremisme, dan toch minstens een symbool is geworden van de wandaden van het westen, terug te vinden op alle jihadistische webistes, zelfs uit Pakistan, zegt Strenger.
De wijze waarop Israel om is gegaan met de Palestijnen en met Libanon begint het proces waarbij de westerse wereld steeds meer twijfel krijgt of Israel wel die mooie democratie is die in het Midden Oosten de westerse waarden vertegenwoordigt. Israel wordt steeds meer gezien als een van de ‘schurkenstaten’, als een paria, schrijft hij.
Deze ontwikkeling wordt genegeerd door de Israelische politici, die bekvechten over de korte termijn strategie, in plaats van werkelijk na te denken over het overleven van Israel op de lange duur. Elke kritiek op de politiek van Israel wordt weggewuifd als alweer een teken van het ‘nieuwe antisemitisme’. Het argument daarbij luidt vaak dat er niet eerlijk word geoordeeld: “Jordanië, Syrië, Irak en Saudi Arabië zijn wat mensenrechten betreft veel erger dan wij, dus waar maken ze zich druk over als ze Israël bekritiseren”.
Dit is mijn punt, zegt Strenger: de dag dat wij niet meer beoordeeld worden volgens de westerse normen, is het begin van Israels ondergang. Want dat betekent dat we niet langer gezien zullen worden als deel van het westen, en dat het westen zich niet langer verantwoordelijk zal voelen voor het voortbestaan van Israel.
“Het is voor Israels voortbestaan op de lange duur veel belangrijker dat we ons volgens westerse normen gedragen, dan dat we nog een paar vierkante kilometer land annexeren, de muur afbouwen dwars door Palestijns land, dorpen uit elkaar scheuren, huizen en scholen vernietigen en de nederzettingen uitbreiden. Elk van die stappen is niet alleen onze morele verontwaardiging waard, het brengt ons stap voor stap verder af van het westen. Zowel moreel, als strategisch, heeft de voortdurende bezetting en de onderwerping van de Palestijnen ons aan de verkeerde kant van de geschiedenis geplaatst”.
Artikel in Haaretz, hier.
De vraag is wat die westerse normen zijn. Ik bedoel dat de huidige natiestaten in Europa (en dat geldt ook voor de VS) gebaseerd zijn op de “leuzen” van de franse revolutie (vrijheid van meningsuiting, gelijke rechten voor elke burger en broederschap (solidariteit). De eerste 2 normen zijn van juridische aard, de laatste van morele aard.De staat Israel voldoet niet aan de gelijke rechten norm. Het is namelijk bedoeld als een staat voor joden. Niet-joden kunnen dus nooit dezelfde rechten hebben. Het staat hiermee op 1 lijn met het apartheidsregime in Zuid Afrika en trouwens elk ander rassen- of geloofsdiscriminerend regime. De staat Israel doet een stap terug in de geschiedenis naar de tijd dat naties nog gebaseerd waren op dominante rassen of religies. Dat is niet verstandig zoals decennia lang voortdurende conflicten hebben laten zien in het Europa van 1600 tot ca. 1800. De staat Israel kan alleen verder evolueren door alle normen van de franse revolutie te accepteren. En dan is een joodse staat niet meer nodig.
mooi stuk. Voor de eerste keer dat ik het volledig eens ben met een artikel op deze site. Geen hysterische tyrades over dat de joden nazi’s zijn, langzame genocide, of dat er geen joodse staat mag zijn. Maar een redelijk pleidooi wat zegt dat israel zich moreel moet gedragen en niet op landgewin uit moet zijn. Daar ben ik het helemaal mee eens: opgeven van westbank, o-jeruzalem en gaza en geld naar de palestijnse gebieden (en het dus meehelpen opbouwen).
En dan maar hopen dat de palestijnen dat aangrijpen om vrede te maken, en niet als een tussenstap naar de vernietiging van de joodse staat…. Want dat is het enige dat ik mis in deze analyse: wat nou als de palestijnen alleen vrede accepteren als er geen joodse staat meer is? Moeten de joden dan zo beschaafd zijn om hun eigen staat op te heffen en weer uitgeleverd te zijn aan de grillen van de omgeving?