Twee redenen waren er voor de bijeenkomst in Vlaardingen, zei Benji de Levie, van de Rotterdamse afdeling van het Palestina Komitee, om de stem van de Palestijnen in de diaspora te laten horen, en als start voor een nieuwe campagne, Gaan voor Gaza.

En ik had drie redenen om te gaan: omdat ik was gevraagd om te spreken over de situatie in Gaza, want geheel voorspelbaar was Dr. Akram al Sattari, van de Wafa kliniek in Rafah Gaza niet uitgelaten en kon er niet bij zijn. Maar ik wilde ook graag Khaled Hroub horen, een Palestijnse in Engeland wonende academicus, die een helder boekje over Hamas heeft geschreven. En ik wilde graag weten hoe de Nederlandse Palestijnen dachten over de situatie in de Palestijnse gebieden, sinds de interne strijd. Het verhaal van Hroub, de moeite, heb ik hieronder samengevat.

De bijeenkomst was georganiseerd door het Palestina Komitee Rotterdam, de Palestijnse Gemeenschap, Al Awda, PPMS, SP, Groenlinks en Arafin. Als sprekers waren ook aanwezig Ibrahim Al Bazm Robert Soeterik, Mohammed Cheppih, Tariq Shadid. Soumaya Barghouti, van de Palestijnse Autoriteit, zeg maar de Palestijnse ambassadeur in Nederland, deed ook het woord, en alles werd voorgezeten door Mohammed Rabbae, die vaardig heen en weer vertaalde tussen de drie talen, Nederlands, Engels en Arabisch. Want de meeste aanwezigen spraken daar wel twee van, maar bijna niemand alledrie.

Ik was het meest onder de indruk van de woorden van Ibrahim Al Baz, die vond dat Hroub wel iets te snel over de interne strijd van de Palestijnen was heengestapt. Het is waar dat de Palestijnen in Gaza en ook op de Westoever leven in een grote gevangenis, maar toch is het tijd voor zelfkritiek. Ik was geschokt door wat er in de Gazastrook is gebeurd, zei hij. In godsnaam, waar zijn we mee bezig, waarom doen we precies wat Israel van ons wil, waarom laten we ons opzetten tegen elkaar. We hebben er geen enkel doel mee bereikt. Het ontbreekt de Palestijnen aan een gezamenlijke strategie, en het maakt het voor ons hier moeilijker om ons verhaal te verdedigen. Wij moeten hier steeds maar uitleggen wat er is gebeurd, en ik kan dat niet meer verkopen. Je kunt ook niet verkopen dat er aan de ene kant wordt gezegd: er moet een staat komen voor iedereen, en er nog steeds mensen van Hamas zijn die blijven volhouden dat er een islamitische staat moet komen. We moeten toegeven dat we grote fouten hebben gemaakt.

Hroub antwoordde dat het met opzet was dat hij in zijn verhaal niet alleen de nadruk had gelegd op de interne tegenstellingen. Wat er in de Gazastrip is gebeurd is niet goed, maar het is wel te begrijpen als je weet hoe oorlogen kunnen ontstaan: een escalatie, waarbij de ene partij een stap neemt, de andere wel moet reageren, en uiteindelijk heb je een oorlog die niemand heeft gewild. Wat hem betreft zijn beide partijen even verantwoordelijk voor de splitsing en de impasse. De grootste fout van Fatah was om in de concurrentie met Hamas te gaan. En om te veel samen te werken met Israel en de VS. Onder de ogen van Hamas waren ze bezig om hun troepen te trainen en te bewapenen, het was onvermijdelijk dat Hamas zou zeggen: als wij hen niet op tijd verslaan, gaan zij ons onderuit halen. Hamas kreeg geen greep op de veiligheidstroepen die onder Fatah bleven. En Hamas was niet van plan om de controle uit handen te geven. Zo kwam er uiteindelijk een clash die door de bevolking, en door vele politici niet was gewild, en die vooral precies is wat Israel voor ogen had, en mee heeft geregisseerd: een splitsing tussen de Palestijnen onderling, waardoor ze makkelijker onder de duim te houden zijn. Begrijp me goed, zegt Hroub, ik zeg dit niet om het te rechtvaardigen, alleen om te begrijpen hoe het zo ver kon komen.

Wat Hroub betreft mag de PLO, dus de Palestijnse Autoriteit onder leiding van Abbas, opgeheven worden, omdat het niets meer voorstelt. Je houdt alleen de schijn op dat de Palestijnen nog steeds vertegenwoordigd zijn door Abbas, terwijl hij niet meer macht heeft dan dat hij zich druk mag maken over het ophalen van de vuilnis. Alle belangrijke zaken staan onder controle van Israel. Het zou beter zijn om te zeggen, okee, we leven onder bezetting, daar is Israel verantwoordelijk voor, niet wij, en onze rotzooi op hun stoep dumpen. We moeten erkennen dat elke poging tot een strategie van onze kant heeft gefaald. Met vechten kunnen we het niet winnen. En wanneer Abbas wel naar de topconferentie in Annapolis gaat, deze maand, doet hij mee aan een schertsvertoning. Hij gaat er heen zonder gezamenlijke strategie, zonder mandaat van het grootste deel van de Palestijnen, zonder dat wij onderling hebben kunnen zeggen wat onze voorwaarden zijn om uberhaupt aan onderhandelingen te beginnen. Cheppih zegt uit het publiek dat de laatste peilingen aantonen dat het vertrouwen in Abbas is gedaald tot 4%. Abbas kan het Palestijnse volk niet meer vertegenwoordigen.

Luister, zegt Hroub. Het enige wat wij hebben is onze legitimiteit, onze rechten, die internationaal zijn vastgelegd. We hebben geen leger, we hebben de VS niet achter ons. Wat kan er op zo’n conferentie bereikt worden? Zelfs als er een soort van overeenstemming uit zou komen, wat nog niet erg waarschijnlijk is, dan zegt Hamas nee. Je kunt niet namens de Palestijnen gaan onderhandelen als de helft is uitgesloten. Hamas is bereid met Israel te gaan praten, Fatah praat al lang met Israel, maar ze praten niet met elkaar. En dat moet eerst. Zolang er geen overeenstemming is tussen de Palestijnen onderling, kun je niets bereiken.

Natuurlijk is Soumaya Barghouti, die afgevaardigd is door het Palestijns Gezag en dus aan de kant van Abbas staat, het daar niet mee eens. Ik deel met jullie de frustratie, de woede, de bezorgdheid, zegt ze. We hebben zoveel doden, tienduizend gevangenen, het sociale weefsel van onze samenleving stort in. We moeten onze aandacht vooral richten op de voortgaande bezetting, op de confiscatie van land, de Israelische staatsterreur, we moeten een tegenstem bieden tegen wat Israel de wereld wil laten geloven, dat alles wat ze doen niet meer is dan zelfverdediging. Helaas krijgt Israel de laatste tijd weer meer sympathie, omdat er nog steeds te weinig mensen willen zien dat het gaat om voortdurende schendingen van mensenrechten en internationaal recht.

Ik vind de inerne situatie erg pijnlijk – dat het zover is gekomen dat Palestijnen elkaar naar het leven staan. We moeten onze onderlinge problemen oplossen. Hamas moet zijn excuses aanbieden en de instituties aan Abas teruggeven die ze hebben ingenomen. En uiteraard blijven wij aanhangers van de twee-staats oplossing.

Een man uit het publiek geeft blijk van zijn kritiek op de Palestijnse Autoriteit: al met Olso is de PLO gaan onderhandelen met Israel en de VS zonder de bevolking te raadplegen. Hamas is democratisch gekozen, die mag niet uitgeschakeld worden. Hamas is door Fatah gedwongen om zo te handelen. De PLO hoort alle Palestijnen te vertegenwoordigen, en niet alleen Fatah.

Ik hoor de stemming onder de Nederlandse Palestijnen. Ook hier is het vertrouwen in Abbas, en in Fatah, tanende. Barghouti doet haar best, maar kan dat niet keren.

Ik houd mijn speech. Ik vertel hoe erg het op dit moment is geworden in Gaza, en hoe het gaat met de zieken die naar het buitenland moeten omdat ze in Gaza niet geholpen kunnen worden. Omdat ze voor kanker bestraald moeten worden, of omdat ze een hartoperatie nodig hebben. De meesten krijgen geen toestemming om de grens over te gaan. Krijgen ze toestemming dan worden er krankzinnige eisen aan ze gesteld. Bijvoorbeeld dat ze verplicht met een ambulance moeten rijden en dat ze die zelf moeten betalen. Of dat ze alleen mogen reizen met een Israelische bewakingsdienst, die de Israeli’s moeten beschermen tegen de zieke Palestijn, en ook dat moeten ze dan zelf betalen. Het spreekt vanzelf dat ze dat niet kunnen. En dus gaan ze niet, en krijgen geen bestraling en geen operatie en gaan dus waarschijnlijk spoedig dood. Ik heb het over hoe kankerpatienten bij Erez onder druk worden gezet om met Israel te collaboreren. Weigeren ze, dan worden ze weer naar huis gestuurd. Het is onacceptabel, het is onverdragelijk, het is tegen alles aan mensenrechten wat we ooit hebben afgesproken, maar het gebeurt en niemand protesteert.

Wat we kunnen doen, zolang we toe moeten kijken dat de Palestijnen, zeker die in Gaza, steeds verder in het nauw worden gedreven, in ieder geval zorgen dat ze kunnen overleven. En dat ze weten dat er in de buiitenwereld nog steeds mensen zijn die achter ze staan. Vandaar dat ik de nieuwe aktie, om geld te verzamelen voor het Wafa ziekenhuis in Rafah van harte kan ondersteunen. En dan spreekt Kees Thieme nog, en leest de woorden voor die dr. Akram heeft gemaild, en biedt, voor de camera, symbolisch de checque aan van de vorige actie.

En ik speel met een paar Palestijnse Nederlandse kinderen, die op de foto willen, en dan ook een foto van mij maken.