Het blijkt keer op keer hoe belangrijk het is er eens zelf te zijn geweest. Zelfs voor mensen die goed op de hoogte zijn, en kranten en weblogs volgen. Ik herinner me het verschil toen Femke Halsema terugkwam van een reis naar Palestina/Israel, haar eerste keer. Hoe geladen ze was. Naar Gaza gaan is al haast niet meer mogelijk, maar onder begeleiding naar de Westoever kan nog. Het Israeli Committee Against House Demolitions (ICAHD) van Jeff Halper biedt rondom Pasen een tiendaagse reis aan, waarbij je heel veel te zien krijgt.
De uitvalsbasis is Bethlehem. Vandaaruit worden tochten gemaakt naar Jeruzalem, Jaffa en Tel Aviv, Hebron, Galilea en de dorpen van de Westoever. Je maakt kennis met Palestijnen, maar ook met kritische Israeli’s zoals van het Alternative Information Centre, Badil, Women in Black, Maachsom Watch, Sabeel, Breaking the Silence, Zochrot. Je ziet met eigen ogen de checkpoints, de muur, omsingeld Oost-Jeruzalem, de situatie van de Palestijnen in Hebron, en van Israelische Palestijnen in Galilea. De begeleiding is in handen van het ICAHD, en je krijgt ook een uitstekende actuele analyse van waar het allemaal over gaat en de gelegenheid om alle vragen te stellen.
Denk er eens over, het is een fantastische manier om in korte tijd heel veel mee te maken, veel te zien, met inspirerende mensen kennis te maken, en het eten is ook lekker. Ga naar de website van ICAHD, hier.
Ik vond het al erg “op afstand”, maar nu ik er geweest ben heeft het me pas echt geraakt. Vooral de onzekerheid en machteloosheid, omdat alles wat we hier normaal vinden daar niet normaal of vanzelfsprekend is.
Het is aan iedereen aan te raden om als je de mogelijkheid hebt daar te gaan kijken.
Het gaat natuurlijk ook om de wil tot bewustzijn over de Palestijnse zaak. De mensen, die gaan om de ellende in ogenschouw te nemen, hebben die bewustzijnsomslag al gemaakt. Die willen alleen nog het verschil tussen het plaatje/het verhaal en de werkelijkheid teniet doen.
De stap om innerlijk tot erkenning te komen van het pleit van de Palestijnen brengt voor sommigen mee de instorting van het kaartenhuis van hun wereldbeeld. Dat is futiel vergeleken met wat de Palestijnen door maken. Toch denk ik dat het steunen van Israël mede voort komt uit angst voor islam en terrorisme. En angst is nu eenmaal bewustzijnsvernauwend.
Wel een beetje erg simpel, Evert, alsof dat voor iedereen hetzelfde is. Pas toen ik in Gaza was geweest, nu veertien jaar geleden, wilde ik echt weten hoe het zo mis had kunnen gaan, en durfde ik het echt aan mij met mijn opvoeding meegenomen ideeën over Israel kritisch te gaan onderzoeken en nog heb ik er jaren over gedaan. Het lijkt me niet zinnig om dat te gaan vergelijken met wat Palestijnen doormaken. Zoals Edward Said zei, de vraag wie er meer heeft geleden is onzindelijk. Er zijn joden met een zwaar vervolgingsverleden die het niet aankunnen om onder ogen te zien dat hun Israel de dader is die een ander volk tot slachtoffer heeft gemaakt. En ook al ben ik het daar heel erg mee oneens, en zou ik willen dat het anders was, ik kan me er wel wat bij voorstellen hoe moeilijk het is.
Wat verder verschil maakt, is dat je het nieuws en de commentaren anders leest. Je ziet sneller wat er niet aan deugt. Zo zul je bijvoorbeeld niemand die de muur werkelijk heeft bezocht nog wijs kunnen maken dat die er is om zelfmoordaanslagen tegen te houden. Als je de mensen kent om wie het gaat, je hebt gezien wat die doormaken en uit moeten houden, dan wordt theoretisch gesteggel en gehakketak volstrekt onverdragelijk. Het krijgt er een urgentie door die je niet kent als het alleen maar om droge informatie gaat.
Verder heeft ook het steunen van Israel een lange geschiedenis met meerdere motieven. De angst voor islam is recent. Inderdaad zie je bijna automatisch elke islamofoob Israel steunen, en elke Israel apologeet tamelijk tot erg islamofoob worden, maar dat speelde vroeger natuurlijk nauwelijks mee, toen de steun voor Israel nog veel sterker was dan nu.