Vertaling van het laatste stuk van Uri Avnery:

Schiet honderd Turken dood en rust uit..

Afgelopen week moest ik denken aan een oud verhaal van een joodse moeder die afscheid neemt van haar zoon, die opgeroepen is om in het leger van de Tsaar tegen de Turken te vechten. “Vermoei je niet te veel” geeft ze hem als goede raad, mee, “je schiet een Turk dood, en dan ga je even zitten, en dan schiet je de volgende Turk dood en dan rust je weer een beetje uit..”
“Maar moeder”, zegt hij, “wat als die Turk mij doodschiet?”
“Jou doodschieten?”, roept de moeder uit, “Hoezo, je hebt hem toch niks gedaan?”

Dit is geen grap (en dit is ook geen week voor grappen). Het is een les in psychologie. Ik dacht er aan toen ik de uitspraak las van Ehud Olmert dat hij vooral erg boos was over de uitbarsting van vreugde in Gaza na de aanval in Jeruzalem, waarbij acht studenten van de yeshiva school werden gedood.

Daarvoor, het afgelopen weekeinde, doodde het Israelische leger 120 Palestijnen in de Gazastrook, de helft van hen burgers waaronder tientallen kinderen. Dat was niet “schiet een Turk dood en rust even uit”, dat was “schiet een honderd Turken dood en rust even uit”. Maar Olmert begrijpt het niet.

De vijfdaagse oorlog in Gaza (zoals een Hamasleider dat noemde) was niet meer dan een klein hoofdstuk in de Israelisch-Palestijnse strijd. Dit bloeddorstige monster is nooit tevreden, van eten krijgt hij alleen meer honger.

Dit hoofdstuk begon met de gerichte liquidatie van vijf vooraanstaande militanten in de Gazastrook. Het ‘antwoord’ daarop was een salvo aan raketten, en deze keer niet alleen gericht op Sderot maar ook op Ashkelon en Netivot. En het antwoord daar weer op was een invasie van het leger en een massamoord.

Het doel luidde, als altijd, dat het was om het afschieten van raketten tegen te houden. De middelen: een maximum aan Palestijnen te doden om ze een lesje te leren. De beslissing was gebaseerd op het traditionele Israelische recept: beuk de burgerbevolking zo hard je maar kunt, tot ze hun leiders afzetten. Dit is al honderd keer geprobeerd en het heeft al honderd keer gefaald.

Alsof we nog behoefte hadden om nog eens een keer de idiotie van die aanpak mee te maken, kwam voormalig generaal Matan Vilnai op de tv, die verkondigde dat de Palestijnen “een Shoah over zichzelf afroepen”. Het Hebreeuwse woord Shoah is over de hele wereld bekend, waar het maar een betekenis heeft: de Holocaust die de nazi’s uitvoerden tegen de joden. Vilnais uitspraak verspreidde zich als een lopend vuur door de Arabische wereld en veroorzaakte een schok. Ook ik kreeg tientallen telefoontjes en mailtjes van over de hele wereld. Hoe overtuig je mensen dat in het alledaagse Hebreeuws een Shoah ‘alleen maar’ een catastrofe betekent en dat generaal Vilnai, een voormalig kandidaat voor hoofd van het leger, niet bij de snuggersten hoort?

Een paar jaar geleden riep president Bush op tot een ‘kruistocht’ tegen terrorisme. Hij had geen idee dat het woord ‘kruistocht’ voor honderden miljoenen Arabieren de beelden oproept van een van de grootste misdaden in de geschiedenis, het weerzinwekkende bloedbad dat de originele kruisvaarders aanrichtten onder de moslims (en de joden) in de stegen van Jeruzalem. In een wedstrijdje wie is er de slimste weet ik niet wie er zou winnen.

Vilnai snapt niet wat het woord Shoah voor anderen betekent, en Olmert begrijpt niet waarom er feest gevierd wordt in Gaza na de aanval op de yeshiva in Jeruzalem. Het zijn wijze mannen als deze die de staat, de regering en het leger leiden. Wijze mannen als deze houden de publieke opinie via de media onder controle. Wat al die leiders met elkaar gemeenschappelijk hebben is dat ze afgestompt zijn geraakt voor de gevoelens van iedereen die niet joods dan wel Israelisch is. En dat is de oorzaak van hun onvermogen om de psychologie van de andere kant te begrijpen, en dus begrijpen ze ook niet wat hun eigen woorden en acties oproepen.

Dat bleek ook toen de Hamas mensen de overwinning opeisten van de vijfdaagse oorlog. Welke overwinning? Tenslotte werden er maar twee Israelische soldaten en een Israelische burger gedood, tegen 120 Palestijnen, strijders en burgers. Maar deze strijd werd uitgevochten tegen een van de stekrste legers van de wereld, uitgerust met de modernste wapens, tegen een paar duizend ongeregelde strijdkrachten die met primitieve wapens uitgerust waren. Als de strijd dan onbeslist eindigde – en zo’n strijd eindigt altijd onbeslist – dan is dat een grote overwinning voor de zwakste kant. Zowel in de Tweede Libanese Ooorlog als in Gaza.

(Benjamin Netanyahu maakte nog een van de stomste opmerkingen deze week, toen hij eistte dat “het Israelische leger over moest gaan van een uitputtingsslag naar een definitieve overwinning”. In een strijd als deze is er nooit een definitieve overwinning.)

Het werkelijke effect van zo’n militaire operatie kun je niet meten in het verlies aan materieel of andere kwantitatieve feiten: zo- en zoveel doden, zo- en zoveel gewonden, en zo- en zoveel verwoest. Het wordt uitgedrukt in de psychologische resultaten die niet zo makkelijk te meten zijn, en daarom de generaals de pet te boven gaan: hoeveel haat er nu weer is toegevoegd aan die ziedende kolk, hoeveel potentiele plegers van zelfmoordaanslagen er nu weer zijn geproduceerd, hoeveel mensen gezworen hebben en nu als tijdbommen rondlopen die vroeger of later af zullen gaan – zoals die jonge man uit Jeruzalem die op een goede ochtend afgelopen week wakker werd, zijn wapen oppakte, en naar de Mercaz Harav yeshiva ging, de moeder van alle nederzettingen, en zoveel mensen vermoordde als hij kon.

En nu zitten de politieke en militaire leiders aan tafel te vergaderen over wat ze doen moeten, hoe ze moeten reageren. Daar zullen geen nieuwe ideeen meer uitkomen omdat geen van die politici of generalen in staat zijn tot nieuwe ideeen. Ze kunnen alleen terugvallen op die honderd dingen die ze al gedaan hebben en die al honderd keer zijn mislukt.

De eerste stap uit deze krankzinnige toestand zou moeten zijn dat ze eens na durven denken over al onze concepten en methoden van de afgelopen zestig jaar, en dan vanaf het begin opnieuw gaan denken. Dat is altijd moeilijk, en voor onze leiders is het nog moeilijker om vrij na te denken, want ze zijn afhankelijk van wat de Amerikaanse leiders willen.

Deze week werd er een schokkend document gepubliceerd: het artikel van David Rose in Vanity Fair (hier) Het beschrijft hoe de Amerikaanse functionarissen elke stap van het Palestijnse leiderschap hebben voorgeschreven, tot in het kleinste detail. Hoewel dit artikel niet gaat over de relatie tussen de VS en Israel (op zichzelf een vreemde omissie) spreekt het vanzelf dat elke Amerikaans voorschrift tot in de kleinste details is doorgenomen met Israel.

Waarom is dat schokkend? We wisten deze zaken al in grote lijnen. Wat dat betreft stonden er geen verrassingen in het artikel: a. de Amerikanen schreven Mahmoud Abbas voor om algemene verkiezingen te houden, zodat Bush te voorschijn kon komen als de man die de democratie naar het Midden Oosten had gebracht, b. Tot ieders verrassing won Hamas de verkiezingen, c. De Amerikanen riepen een boycot uit van de Palestijnen, om de verkiezingsresultaten weer ongedaan te maken, d. Abbas week even af van de strategie die hem werd voorgeschreven en sloot onder toezicht (en druk) van de Saudi’s een verdrag met Hamas, e. De Amerikanen maakten daar een eind aan en dwongen Abbas om alle veiligheidsdiensten over te dragen aan Mohammed Dahlan die zij hadden uitgekozen voor de rol van plaatsvervangend machthebber in Palestina, f. De Amerikanen voorzagen Dahlan overvloedig van wapens en geld, en bevalen hem om een militaire coup te plegen tegen Hamas in de Gazastrook, g. De verkozen Hamas regering voorzag het plan en voerde toen zelf een gewapende tegen-coup uit.

Dit was allemaal al bekend. Wat nieuw is, is dat die mix aan nieuws, geruchten en eigen inzichten nu is vervangen en bevestigd door een gezaghebbend, goed gedocumenteerd rapport, gebaseerd op officiele Amerikaanse documenten. Het verhaal laat vooral zien hoe erg de Amerikaanse onwetendheid, nog erger is dan die van Israel, over wat er intern gaande is aan de Palestijnse kant.

George Bush, Condoleezza Rice, de zionistische neoconservatief Elliott Abrams en een assortiment Amerikaanse generaals die allemaal van niets weten wedijveren met Ehud Olmert, Tzipi Livni, Ehud Barak en ons eigen assortiment aan generaals wiens inzicht niet verder reikt dan het eind van hun geweren of hun tanks in onbenul.

De Amerikanen hebben ondertussen Dahlan de grond in geboord door hem openlijk te kijk te zetten als hun agent, op de manier van ‘hij is wel een klootzak maar hij is onze klootzak’. Deze week deelde Condoleezza ook nog een dodelijke klap uit aan Abbas. Hij had die ochtend aangekondigd dat hij de (zinloze) vredesonderhandelingen met Israel op zou schorten, wel het minste wat hij kon doen als reactie op de gruwelijkheden in Gaza. Rice, die het nieuws ontving toen ze gezellig zat te ontbijten met Livni, riep Abbas op het matje en gaf hem het bevel om de aankondiging in te trekken. Hij ging door de knieen, en ging daarmee volledig af tegenover zijn eigen volk.

De logica werd het Volk van Israel niet overhandigd op de berg Sinai, maar werd de antieke Grieken gegeven vanaf de Olympus. Ondanks deze handicap, laten we toch proberen om enige logica toe te passen.

Wat wil onze regering nu eigenlijk bereiken in Gaza? Ze willen een einde maken aan de macht van Hamas (en als ze toch bezig zijn een einde maken aan het afschieten van de raketten naar Israel).

Ze hebben geprobeerd dit voor elkaar te krijgen door een totale blokkade van de bevolking, in de hoop dat zij in opstand zouden komen tegen Hamas. Dat is mislukt. Een alternatieve mogelijkheid is om de gehele strook opnieuw te bezetten. Dat heeft een hoge prijs, het zou met name levens kosten van soldaten, en het is de vraag of het Israelische publiek die prijs niet te hoog vindt. Verder helpt het niet, want Hamas is weer terug op het moment dat het leger zich weer terugtrekt (volgens de eerste regel van een guerillaoorlog, zoals vastgelegd door Mao Tse Tung: wanneer de vijand oprukt, trek je terug, wanneer de vijand zich terugtrekt, ruk op.)

Het enige resultaat dat de vijfdaagse oorlog heeft gehad is dat Hamas is versterkt en de Palestijnse bevolking achter zich weet – en niet alleen in de Gazastrook, maar ook op de Westoever en in Jeruzalem. Ze hadden gelijk om de overwinning te vieren. Het afschieten van raketten hield niet op. En de reikwijdte ervan neemt toe.

Maar stel dat deze strategie was geslaagd, en Hamas was verslagen. Wat dan? Dan hadden Abbas en Dahlan bovenop Israelische tanks terug kunnen keren, als de plaatsvervangende uitvoerders van de bezetting. Geen verzekeringsmaatschappij zou bereid zijn om hun levens te dekken. En als ze niet terug zou komen had je chaos, waar vooral de extremisten van zouden kunnen profiteren op een manier zoals we die nog niet hebben meegemaakt.

Conclusie: Hamas bestaat, en niemand kan om ze heen. We moeten een staakt-het-vuren met ze sluiten. Geen nep aanbieding in de trant van ‘als zij ophouden met schieten dan doen wij dat ook’. Voor een staakt-het-vuren zijn er net als voor een tango twee nodig. Het kan alleen met een verdrag dat in detail vastlegt dat alle vijandigheden worden gestaakt, met of zonder wapens, in alle Palestijnse gebieden.

Dat staakt-het-vuren houdt het alleen wanneer haast wordt gemaakt met de onderhandelingen voor een langdurige wapenstilstand (hudna) en voor vrede. Zulke onderhandelingen kunnen niet gevoerd worden met Fatah zonder Hamas, evenmin als met Hamas zonder Fatah. Dus wat er nodig is, is een regering waarin beide bewegingen zitting hebben. En er moeten personen ingeschakeld worden die het vertrouwen hebben van de gehele Palestijnse bevolking, zoals Marwan Barghouti (die nu nog gevangen zit).

Dat is het absolute tegendeel van het huidige Israelisch-Amerikaanse beleid, die Abbas verbood om zelfs maar met Hamas te gaan praten. In het gehele Israelische leiderschap is er niemand die openlijk op deze wijze durft te denken. Daarom zal alles bij hetzelfde blijven.

We schieten honderd Turken dood en dan rusten we even uit. En af en toe komt er een Turk en die schiet een van ons dood.

Waarom in Godsnaam? We hebben ze toch niks gedaan?