Ik ben weer thuis.
Het was een beetje een plichtnummer, de conferentie van het Netwerk van Parlementaire Commissies voor Gelijke rechten voor Vrouwen en Mannen in de EU (NCEO). Nuttig, want het blijft nodig om aandacht te houden voor structurele ongelijkheid, in beloning, in kansen om hogerop te komen voor vrouwen, in evenredige vertegenwoordiging in de politiek en andere plekken waar beslissingen worden genomen, maar voorspelbaar saai. Want allemaal al honderd keer gezegd. En een vergaderstructuur waarbij vooral gegarandeerd was dat er nauwelijks discussie plaats kon vinden. En met aanwezige politieke functionarissen waarvan maar weinigen werkelijk uit de grass-roots beweging zelf afkomstig waren. Veel breedsprakige inleidingen door hooggeplaatste Franse dames en heren, en wie vanuit de door de verschillende landen afkomstig delegaties de behoefte had om ook wat te zeggen, moest dat ’s ochtends vroeg, om 10 uur, nog voor we een van de inleidingen gehoord hadden al melden en kreeg dan vijf minuten. Dus worstelden de vertegenwoordigers van Cyprus en Litauen zich door een van te voren opgeschreven betoogje over hoe het er in hun land voorstond.
Natuurlijk is het nuttig, dat vooral de landen waar het met de emancipatie nog niet zo ver is een steuntje in de rug krijgen omdat geen regering een al te slecht figuur wil slaan in de statistieken. Maar wat me vooral opviel is een groot geloof in het idee dat emancipatie en gelijke rechten van boven af, met wetgeving en Europese afspraken te regelen zou zijn. Wij weten dat dat wel ondersteunend kan zijn, maar zonder breed draagvlak in de bevolking zelf niet gaat werken. Zo hadden we even iets wat op een gesprek ging lijken met de Zweedse delegatie die heel terecht opmerkte dat je nooit gelijkheid voor vrouwen krijgt (afgemeten aan arbeidsparticipatie en economische zelfstandigheid) wanneer mannen niet meer aan de zorg voor de kinderen gaan doen. En hoe krijg je dat voor elkaar. Verplicht thuisblijven na de bevalling? De zweden vonden ook dat je meer vliegen vangt met honing. Maar tijd om het daar nog eens uitgebreider over te hebben was er niet. Mies Westerveld (PvdA, senaat) die met mij samen Nederland zat te vertegenwoordigen, mengde zich nog even in de discussie toen het over quota regelingen ging: de verplichting om een afgesproken aantal vrouwen in de top, in partijen, op te nemen. Hadden ze net bij de PvdA gehad, werkt niet. En is ook niet zo democratisch, want tenslotte wil de bevolking zelf, of de achterban, iets te zeggen hebben over wie ze geschikt vinden.
De enige bij wie ik weer helemaal rechtop ging zitten was Gisele Halimi, want die ken ik nog van vroeger, uit de vrouwenbeweging, en je merkte het meteen aan haar speech. Dar was nog enige hartstocht te bespeuren, en veel ervaring. Ze had het over geweld, over slachtoffers, maar dat we ons ook bezig moeten houden met de daders, want die komen weer uit de gevangenis en wat dan? Exact de reis door het denken die ik ook heb afgelegd. Compensatie voor saaie uren was er ook, want de Fransen hadden zich uitgesloofd voor de delegaties, een deftig diner, en nog deftiger lunch, champagne, kroonluchters, hun mooiste zalen van hun schitterendste paleizen met uitzicht op de prachtige franse parken met fonteinen. En ik bedacht me hoe ver we waren gekomen, van die kraakpanden van veertig jaar geleden voor de eerste vrouwenhuizen en Blijf-van-m’n-lijf huizen, naar deze hooggeplaatste deftigheid en al die hotemetoten die nu vinden wat wij destijds vonden – we hebben veel gewonnen, maar zijn onderweg ook heel wat kwijt geraakt. Het contact met een beweging die echt voortkwam uit de vrouwen zelf. De enige grote opwinding in dit nette gezelschap: Ingrid Betancourt was eindelijk vrij, en op de tv in mijn hotelkamer werden de ontroerende beelden eindeloos herhaald.
Maar aangezien ik er toch was, en lang niet meer in Parijs geweest, deed ik mezelf een latere trein terug cadeau, en nog een dagje stappen. Lopen door de Marais, de voedselhal van La Fayette, even naar Shakespeare & Company, toch maar weer een boek gekocht, al heb ik thuis al een boek, even naar binnen bij een papeterie, hoewel de pc al veel van die kaartjes, boekjes, bloknotes waar ik vroeger verslaafd aan was overbodig heeft gemaakt, en op het terras achter een citron pressé en later achter een glaasje sancerre naar mensen kijken. Hapje bij Terminus. En met boek de trein weer in naar huis. Het rook al erg naar vakantie. Nog één sessie in de EK voor het reces.
Ga jij naar Shakespeare and Co voor de boeken of om de poezen te aaien die daar op de sofa’s liggen..? Liggen die er nog, trouwens?
Het was te vol, het is ook een echte touristen hang-out alhoewel wel een van de leukste, de poezen waren ‘m gesmeerd, die komen natuurlijk weer tevoorschijn als de winkel dicht gaat. En ik was ook nog maar anderhalve dag van huis weg, meestal begin ik me pas na een weekje ernstig poes-gedepriveerd te voelen en wordt elke magere scharrelkat of vadsige ouwe muts een aantrekkelijk object. Zo erg was het nog niet.
Dag Anja,
En concreet, hoe was het gesteld met de emancipatie en de gelijke rechten voor mannen en vrouwen in Litouwen? Nou ja, volgens de vertegenwoordiger die in Parijs aanwezig was dan.
Ik ga er binnenkort naar toe; ben erg benieuwd wat ik er ga aantreffen……
Je kunt, volgens, nooit genoeg boeken hebben, Anja… En met heel veel boeken op planken langs de muren hoef je weer geen nieuw behang te kopen, strakjes… 😀
Winkels met poezen vind ik altijd extra gezellig en poezen in een boekwinkel… wel, ze horen er echt, denk ik?
Verder lees ik bijna alles wat je hier schrijft. Ik reageer alleen niet altijd. 😉
Nou, ik had te veel boeken, Lydia, echt waar. Dat merkte ik ging verhuizen. Ik heb de helft weggedaan, met een strenge selectie: welke boeken zijn me dierbaar, welke boeken lees ik eventueel ooit nog eens. En dan de boeken die voor mij ook naslagwerken zijn die niet zo makkelijk meer te krijgen zijn: ik heb een echte bibliotheek over Palestina/Israel die 18 planken vult. Nu heb ik als regel: als ik een boek heb gekocht, en gelezen, zet ik die niet zomaar in de kast, maar als ik denk die lees ik niet nog eens gaat ie weg.
En het is wel gezellig leven tussen de boeken, maar het zijn wel stofnesten, hoor.
Josepha Mendels, de schrijfster, zei eens dat poezen bij schrijven horen omdat ze stilte verspreiden. Ze zitten als ik zit te werken ook vaak net aan de rand van de bel aandacht. Nou heeft Josephine niet erg naar Mendels geluisterd, want die verspreid ook wel lawaai, en gemekker als ze brokjes en aandacht wil, ze stapt ook regelmatig die bel aandacht binnen en gaat met haar kont op het toetsenbord zitten en als ze echt vindt dat het te lang duurt bijt ze in mijn elleboog. Maar misschien is dat wel bedoeld om er voor te zorgen dat ik geen muizige arm krijg.
Cassandra:
Litouwen doet het niet zo slecht.
Vrouwen die werken 60% tegen mannen 65%
(Nederland: vrouwen 65% tegen mannen 80%)
Inkomensverschil tussen vrouwen en mannen is 15% in Litouwen tegen 18% in Nederland.
In Litouwen werkt 2,7% parttime, in Nederland 18%.
En in Litouwen werkt 77% van de vrouwen met kinderen door, tegen 73% in Nederland.
Nu vind ik dat een discussie waard, want er zijn verschillende opvattingen, de ene is: hoe meer vrouwen hetzelfde patroon volgen als mannen hoe geëmancipeerder. In Nederland kiezen er meer vrouwen voor om parttime te werken als ze kinderen hebben. Ik vind een doel van emancipatie meer: hoe vind je een balans tussen werk en zorg. En hoe groot is het verschil daarbij tussen mannen en vrouwen. Ik vind het geheel legitiem om tijd te besteden aan kinderen en aan de zorg voor anderen, het is alleen niet goed dat vrouwen daarvan nog steeds meer voor hun rekening nemen en daarmee ook financieel zwakker staan mochten ze ooit alleen komen te staan. En in die statistiekjes vind je niet hoeveel vrouwen rotwerk moeten doen uit nood. Of bijvoorbeeld omdat hun man geen werk heeft. Hoe het dus echt is, dat kun jij straks beter zien.
Litouwen heeft iets van 25% vrouwelijke parlementariërs, tegen 36% of zo in Nederland, maar ze hebben twee keer een vrouwelijke premier gehad. Nederland niet een keer. En ze kregen een compliment vanwege hun geavanceerde wetgeving over geweld tegen vrouwen.
Dit waren de cijfers van 2006 en 2007.
Ik zou wensen dat emancipatie veel meer gezien werd als dat iemand haar of zijn roeping kan vinden èn leven. Die statistieken vind ik eigenlijk maar buitenkant.
Is een Israëlische vrouw die (al of niet parttime) in het Israëlische leger werkt en daarmee helpt een onmenselijk systeem in stand te houden geëmancipeerd? Ik geloof niet dat het de roeping van een Israëliër is om Palestijnen te onderdrukken.
Groet,
Gaat emancipatie niet juist over het bieden van gelijke kansen aan mannen en vrouwen? In dat opzicht is een vrouw die kiest voor de zorg voor haar kinderen net zo ge-emancipeerd als Nelie Kroes.
Voorwaarde is dat een vrouw deze keuze vrij moet kunnen maken. Daarom is gelijke beloning een belangrijke voorwaarde, maar ook kinderopvang. Daarom zijn de statistieken zo belangrijk want die laten objectief zien hoe de kaarten liggen.
En voor Bert: het werk dat zo’n vrouw doet lijkt mij volslagen irrelevant (tenzij het sterk rolbevestigend is… maar dan nog)
Emancipatie van vrouwen, gelijke rechten, is een ander onderwerp dan een moreel oordeel over wat vrouwen doen als ze die rechten hebben.
Ik vind dat vrouwen alles mogen wat mannen mogen, maar dat wil nog niet zeggen dat ik het daar vervolgens altijd mee eens zal zijn. Ik zie persoonlijk geen grote overwinning in een vrouwelijke president voor de VS wanneer die vervolgens een even imperialistische koers volgt ten aanzien van het Midden Oosten, bijvoorbeeld. Ik ben ook niet erg te porren voor ‘vrouwen aan de top’ als we het er niet over hebben wat die vrouwen aan de top dan doen. Maar het zijn twee verschillende zaken. Ik heb veel bezwaar tegen de staat Israel, en of het nu vrouwen of mannen zijn in het leger die Palestijnen onderdrukken maakt mij niet uit. Het is ook niet erger, ik vind ook niet dat vrouwen verplicht zouden zijn om betere mensen te zijn alleen maar om hun sekse. Ik geloof niet dat vrouwen per definitie een andere ‘opdracht’ zouden hebben als mannen. De filosoof Marcuse zei eens dat het de vrouwen zijn die de wereld moesten redden, aangezien mannen er een puinzooi van hadden gemaakt. Dat klonk als een aardig compliment, maar er zat een addertje onder het gras: het pleitte mannen vrij van hun verantwoordelijkheid, en dan mochten vrouwen de rotzooi opruimen. Sokken wassen op kosmisch niveau, noemde ik dat. Ik trap daar niet in.