Een ding heeft de kredietcrisis voortgebracht: het woord kapitalisme is weer terug in onze vocabulaire. Kijk er nog maar even goed naar, zei Tiny Kox gisteren als grap, want voor je het weet is het kapitalisme weg.

Nou zo’n vaart zal het niet lopen, maar er wordt wel veel over gepraat. Bijvoorbeeld Pieter Hilhorst in zijn column in de Volkskrant, gisteren, (hier), die ons er even aan herinnert hoe dat graaikapitalisme er uit ziet: Herman Verwilst was gedurende 78 dagen de hoogste baas van Fortis. In die tijd verloor het bedrijf 45 procent van zijn beurswaarde. Toch heeft Verwilst naar zijn gedwongen vertrek bij de bank recht op 5 miljoen eruo. Ik herhaal dat nog even: 5 miljoen euro. Zijn voorganger Lippens kreeg bij zijn vertrek één jaarsalaris mee: 1,3 miljoen euro. Nadat hij vlak daarvoor nog een leuke bonus had gekregen van 2,5 miljoen euro vanwege zijn uitzonderlijke prestaties. Lippens liet zich nog ontvallen dat die bonus hem wel uitkwam, vanwege de tegenvallende opbrengst van opties en aandelen.

En dat schaamteloze gegraai is nog pindaatjes vergeleken met de Amerikanen, daar hebben we Richard Fulk, topman van Lehman Brothers, die, woorden van Pieter Hilhorst, zijn bank met ongekende daadkracht richting de afgrond loodste, en als dank daarvoor in de afgelopen vijf jaar 313 miljoen dollar inde. In 2007, toen de kredietcrisis al aan begon te zwellen wist hij voor zichzelf een jaarsalaris van 45 miljoen dollar te organiseren. Dat is omgerekend iets meer dan 12.000 dollar per uur. 200 Dollar per seconde. Een grote aderlating, want het jaar daarvoor verdiende hij nog 550 dollar per seconde. De top van de Amerikaanse zakenbanken verdiende de afgelopen vijf jaar bij elkaar opgeteld een slordige 3.000.000.000 dollar.

Onze Wouter Bos keerde zich herhaaldelijk tegen de graaiers in het bedrijfsleven, toen hij nog in een positie was dat hij er niks aan kon doen. Maar nu? Kan hij, nu de staat de enige aandeelhouder is geworden van ABN Amro en Fortis eindelijk zijn vuist op tafel slaan? Waarschijnlijk niet, want dan lopen die lui weg. En dan gaat het nog slechter met de banken. Ook bij andere bedrijven die in handen zijn van de staat, zoals Schiphol, wil het ook nog niet zo erg lukken met de matiging van de topsalarissen.

Ondertussen wil minister ter Horst nog steeds wat doen aan de afdrachtsregeling van de SP. Halleluja! Dat is nog eens een belangwekkende maatregel! Precies wat we nodig hebben!

Gisteren een mooie ‘brief van de dag’ in de Volkskrant (die nog wat goed te maken had):

Minister Bos zag kortgeleden geen juridische mogelijkheden om in te grijpen in de topsalarissen in het bedrijfsleven. Het kabinet heeft nu wetsvoorstellen aangenomen, die consequenties hebben voor de manier waarop de SP haar politici betaalt. (Binnenland, 4 oktober). De huidige betalingsregeling maakt de politicus te afhankelijk van de partij, vindt minister ter Horst. Met deze regeling geven de SP-politici inhoud aan inkomensbeperking en solidariteit. Jarenlang tolereert het kabinet de graaicultuur, daarna legt het 16 miljard belastinggeld in de waagschaal en vervolgens wil onze regering in de portemonnee van de SP kijken of die wel fatsoenlijk met geld omgaat. Meneer Bos en mevrouw Ter Horst, er zijn mensen op deze wereld die zichzelf vrijwillig beperkingen opleggen. Er wordt op ze gestemd en daarom blijft u met uw jatten van hun centen af.
Paul Steijnen, Utrecht.

(Joke Smit wordt nog vervolgd)