(Annelies Moors)

Conferentie in Gemak, Den Haag. Kan ik meteen de expositie zien met kunst van jonge Palestijnse kunstenaars. Een van de grote grimmige foto’s van de muur, van Rula Halawani hangt er, en een serie foto’s van Taysir Batniji, die ik in Brussel leerde kennen. Intieme foto’s zonder mensen, van winkelinterieurs, waar altijd de foto van een vader hangt. De echte of een figuurlijke. Op een grote video staat Raeda Saadeh het Palestijnse landschap te stofzuigen. De tentoonstelling is er nog tot 26 oktober. Zie www.gemak.org.


(Meir Margalit)

Palestijnse en Israelische deskundigen over Jeruzalem. Op mij maakt vooral het feitelijke verhaal van Meir Margalit indruk. Aks voormalig gemeenteraadslid van Jeruzalem heeft hij veel inzicht gekregen in hoe de bezetting werkt. Want dit is het punt: we zien vooral de checkpoints, de soldaten, de buitenkant van de ‘matrix of control’, maar dat is niet waar de werkelijke macht zit, zegt hij. De bezetting van Oost Jeruzalem gebeurd vooral bureaucratisch. Bijna onzichtbaar. De Palestijnse inwoners van Jeruzalem zijn geen burgers. Ze zijn ‘ingezetenen’. Ze zouden mogen stemmen, niet op de Knesset, maar wel op de gemeenteraad en de burgemeester. Ze doen het niet. Maar dit is de angst van de joodse Israel’s, dat ze eens binnen de gemeentegrenzen de meerderheid zouden krijgen en een Palestijnse burgemeester zouden kiezen. Dat moet met alle geweld worden voorkomen, vooral met bureaucratisch geweld. Openlijk staat in de nota’s dat er nooit meer dan 30% van de inwoners uit ‘niet-joden’ mag bestaan. En dit is de zorg: weliswaar is nu maar 30 procent van de bevolking Palestijns, maar van de kinderen onder de tien is dat al 43 procent. Ze halen in. Dus moet er zoiets tot stand gebracht worden als etnische zuivering, maar dan zonder dat er vrachtwagens zichtbaar mensen deporteren, want dat ziet er in deze tijden niet goed meer uit, zeker niet als er geen oorlog is als dekmantel. Stel je voor, zegt Margalit, dat je in Den Haag een regel hebt dat er maar maximaal 30 procent joden mogen wonen, of zwarten. Ik zeg maar niet dat we tegenwoordig politici hebben, bewonderaards van Israel uiteraard, die dat al helemaal niet zo’n slecht idee zouden vinden. Als het over moslims gaat dan wel.

(Ghada Zeidan)

(Ingrid Rollema)

De inwoners van Oost-Jeruzalem hebben vergeleken met de Palestijnen op de Westoever een aantal voorrechten: er is betere ziekenzorg. Het grote ziekenhuis is voor hen nog bereikbaar, voor de mensen op de Westoever niet meer. Er zijn betere scholen. Ze komen in aanmerking voor uitkeringen. Ze hebben dus nog wat te verliezen en houden dus koppig vast aan hun inwonerschap. Dat wordt ze niet makkelijk gemaakt. Wie tijdeiljk ergens anders woont is voor altijd zijn identiteitsbewijs van Jeruzalem kwijt. Iedereen moet bewijzen dat zijn ‘center of life’ in Jeruzalem is, jaarlijks worden enige honderden ID’s in beslag genomen. Je moet enige moeite doen om die feiten boven tafel te krijgen, zegt Margalit, want in de registers staat eenvoudig dat die mensen zijn ‘geemigreerd’.

Palestijnse Jeruzalemieten betalen belasting. Ze krijgen er niet veel voor terug. Bijna negentig procent van de investeringen gaat naar West Jeruzalem, het joodse gedeelte. Terwijl van de Palestijnen 65% onder de armoedegrens leeft, gaat toch maar 12 procent van de welzijnsbudget naar hen. Je mag het zelf noemen hoe je het wilt, zegt Margalit, racisme, discriminatie – want dat is het, open en bloot.

Even open en bloot wordt er voor gezorgd dat de Palestijnen op zo klein mogelijk terrein zijn samengedreven. Van de 124.000 dunum waar Jeruzalem uit bestaat kan maar 9.000 dunum door Palestijnen worden bewoond. Zoals we in de film al zagen, ook als Palestijnen eigenaar zijn van een lapje grond krijgen ze vrijwel nooit een vergunning om daar op te bouwen. Om te beginnen kunnen ze vaak niet bewijzen dat het land van hen is – vroeger was er geen enkele reden om dat te registreren, en nu kan het niet meer. Dan is er een tergende jarenlang durende bureaucratie om aan een vergunning te komen. Voor de joodse nederzettingen zijn er advocaten die dat regelen, voor een Palestijns gezin uiteraard niet. Joodse belangen gaan altijd voor. Er wordt nooit openlijk gezegd u mag hier niet bouwen want u bent niet joods, er wordt gezegd: dit land is natuurgebied en beschermd, of er is een bestemmingsplan waar uw huis niet in past, of er is nog geen bestemmingsplan of dat terrein is nodig voor het publieke belang.

Wie dan al een vergunning weet te bemachtigen betaalt een bedrag dat soms nog hoger is dan de bouwkosten van het huis. Dus bouwen de Palestijnen vaak ‘illegaal’, en dan hangt ze een ‘demolition order’ boven het hoofd. En zware boetes. De gemeente verdient daar nog aardig aan. In de afgelopen tien jaar inden ze 187.704.314 shekel. Deel door vijf, dan heb je euro’s ongeveer.

Het is duidelijk wat de Israelische overheid wil, zegt Margalit. De bedoeling is het leven voor de Palestijnen zo ellendig te maken dat ze ‘vrijwillig’ vertrekken. En vergis je niet: ook voor de ambtenaren en het stadsbestuur zijn ‘de Arabieren’ de vijand. Niet alleen het leger bestrijdt de Palestijnen, de gehele overheid is doordrongen van diezelfde militaire mentaliteit.

(wordt vervolgd)