Toen ik nog in de Pijp in Amsterdam woonden was er aan de overkant van onze straat een onduidelijk winkeltje. Iedereen noemde de vrouw die het runde Pietje Kaasboer. Inderdaad kon je er kaas krijgen, maar ook drop en ander snoep, en als in het weekeinde je brood op was haalde je bij Pietje even twee boterhammen die ze uit haar eigen keuken haalde. Een zwaar geval van branchevervaging en ook hield ze zich van geen kant aan de openingstijden. Zolang ze nog niet naar bed was was ze open, ook in het weekeinde. En ze was vooral een inloopcentrum annex hangplaats voor de buurtbewoners die daar konden klagen over hun zorgen en de buurtroddels door konden nemen.

Pietje klaagde wel eens, dat iedereen haar deur maar plat liep, want iedereen kon door de glazen deur door zo naar binnen kijken en ze kon niet doen alsof ze er niet was, en ze liet me zien hoe ze soms de kastdeur in de gang open zette zodat ze zich ongezien even kon verfrissen – ‘ja een mens moet toch af en toe d’r fruk wassen waar of niet’ zei ze. Een kleine ongesubsidieerde buurtvoorziening met een grote rol in de instandhouding van de sociale cohesie. Toen ze dood ging was dat dus afgelopen want niemand nam haar plaats in en kaas haalden de mensen voortaan bij de Appie.

Moest ik aan denken bij het verhaal van Emile Roemer (tweedekamer SP) over de buurtkapper die geen buskaarten meer mag verkopen.

Ik kwam laatst bij de kapper in Delft. Niet om geknipt te worden, maar op werkbezoek. Hij had al 35 jaar een kapperszaak in deze buurt. In het uurtje dat ik er was, kwamen er wel vijftien mensen binnengelopen. De één om geknipt te worden, de ander om postzegels of een buskaart te kopen en de volgende om gewoon even een praatje te maken met een kopje koffie erbij. Het was overduidelijk dat de kapsalon die deze man met zijn vrouw draaiende hield een belangrijke sociale functie in de buurt vervulde. Een kleine goede buurtvoorziening waarvan er steeds minder te vinden zijn.

De kapper vertelde tot mijn grote verbazing dat hij binnenkort moest stoppen met het verkopen van strippenkaarten. Omdat er in de kapsalon net iets minder dan 10.000 euro aan buskaarten wordt omgezet, is het contract eenzijdig opgezegd. Vanaf 1 januari mag hij geen buskaarten meer verkopen. “Beetje bij beetje maken ze mijn zaakje kapot. Door die verkoop komen klanten juist mijn winkeltje binnen. Bovendien wonen in deze buurt vooral oudere mensen die nu dichtbij hun strippenkaart kunnen halen en zo met de bus naar de stad kunnen. Dadelijk moeten die mensen bijna een half uur lopen om een buskaart te kopen.”

Voor het hele verhaal: hier.

Pas hoorde ik ook het verhaal van banken die aan het loket geen geld meer uitbetalen, behalve als het om bedragen gaat die te groot zijn voor de geldautomaten buiten. Reden: het kost te veel om kleine klanten nog te bedienen. Voorbeeld dat werd gegeven, tja, zo’n oude mevrouw die drie keer in de week vijfentwintig euro op komt nemen en het eng vindt om dat buiten bij de automaat te doen. Waarom ze dan niet eens in de maand een groot bedrag komt pinnen? Omdat ze het eng vindt om grote bedragen in huis of in haar tasje te hebben. Tja, aan zulke kleine klanten heeft een bank natuurlijk geen boodschap. Die mogen wel hun pensioen naar de bank brengen maar mogen er niet te veel service voor terug verwachten.

En ga ook even naar het verhaal van Hans van Leeuwen, hier, over de armoecamping in Maarssen, waar mensen die nergens anders terecht kunnen in rottige caravans wonen – en daar moeten ze nu ook uit, zonder dat er een alternatief voor ze is. “Hier houdt Nederland op.”