De Volkskrant doet het weer. En zolang rechts-buiten Chris Rutenfrans de redacteur is van de opiniepagina kan ik daar wel een vaste rubriek van maken getiteld ‘de Volkskrant doet het weer’. Naar aanleiding van de herdenkingen van de kristalnacht mag Manfred Gerstenfeld de vraag beantwoorden of we de jaren dertig opnieuw beleven. Gerstenfeld is vaste gast op de opiniepagina, ik had het al eerder met hem aan de stok, hier, en meer hier, hier . Hij is voorzitter van wat zo mooi neutraal het Jerusalem Center for Public Affairs heet en in werkelijkheid onderdeel uitmaakt van de pro-Israel propaganda machine. En dus behalve kritiekloos tegenover Israel politiek aan de uiterst rechtse kant staat, inclusief een dijk van een islamofobe blik op de gehele wereld.
Dus draait Gerstenfeld weer de bekende nummertjes af, waarvan al zo vaak is aangetoond dat ze gewoon niet waar zijn, maar waarvan de Volkskrant het helemaal niet erg vindt dat die weer worden afgedraaid. Zo wordt weer eens beweerd dat Iran aan een atoombom werkt – waarvoor de meest geavanceerde Amerikaanse security geen spoor van bewijs hebben kunnen vinden – zie hier, ga naar de reacties – en dat ze uit zijn op een ‘aangekondigde genocide’ – die dus niet is aangekondigd en volgens iedereen met een beetje inzicht in de machtsverhoudingen ook volstrekt absurd zou zijn. Je hoeft geen grote vriend van Ahmadinejad te zijn om te weten dat hij niet zo achterlijk is om te denken dat hij wel even Israël ‘van de kaart kan vegen’.
Uiteraard vindt Gerstenfeld dat het klassieke antisemitisme terug is in de nieuwe mutatie: het anti-Israelisme, en uiteraard is Gerstenfeld niet bereid onder ogen te zien dat er voor kritiek op Israël nogal wat redenen zijn, zoals de schendingen van internationaal recht, van mensenrechten, een agressieve bezettingspolitiek – nou wij weten dat ondertussen wel.
Dat soort mensen, dat niet blind wenst te zijn voor de daden van Israel, vallen voor Gerstenfeld onder de ‘humanitaire racisten’, ja het staat er echt. Dat zijn dus mensen zoals ik, die ‘niet-blanken, criminelen incluis’ vooral als slachtoffers zouden zien. Dat kun je goed zien aan hun houding in het Palestijns-Israelische conflict, zegt Gerstenfeld. “Ze verzwijgen of verdoezelen dat de Palestijnse maatschappij grotendeels door een moorddadige ideologie gedreven wordt, zowel door Fatah als Hamas. Dat uit zich onder andere in een massale geperfectioneerde indoctrinatie van kinderen om hun leven te riskeren en Joden te vermoorden”.
Daar hebben we de vaste mythe weer: Palestijnen verzetten zich niet tegen de diefstal van hun land, tegen de bezetting, tegen de belegering, maar ze zijn van huis uit moorddadig en er op uit om joden te vermoorden. Er is een karrevracht aan onderzoek geweest naar die zogenaamde indoctrinatie, en het blijkt flauwekul. In de Palestijnse schoolboeken staan een aantal zaken die Israel niet goed zou keuren, maar er is geen sprake van haat tegen joden, en in Israelische schoolboeken wordt de nakba ontkend en wordt er over ‘Arabieren’ vooral in negatieve en racistische stereotypen gepraat, net zoals Gerstenfeld dat doet. Het is dus echte flauwekul, en in mijn ogen dus racistisch, om Arabieren, moslims, Palestijnen in de hoek te schuiven van moorddadige jodenhaters, en vooral niet te kijken, a. wat de oorzaken zijn van het verzet, b. wat Israel zelf doet aan indoctrinatie.
Subtiel schuift hij in zijn verhaal de ‘radicale moslims’ (over andere moslims heeft hij het niet) gezamenlijk met de ‘voorstanders van de verzoening met de islam’ aan de kant van de daders die een nieuwe kristalnacht zouden kunnen veroorzaken. Joden weer aan de kant van de slachtoffers dus, en alle anderen aan de kant van de daders, de vervolgers, de opvolgers van de nazi’s.
Gewoon recht toe recht aan paradigma één dus: Israel, dus de joden, zijn het eeuwige slachtoffer en nooit de dader, wie dat wel beweert is tegen joden en dus een racist. (Over de paradigmastrijd: hier) En door de zaken zo om te draaien probeer je vooral te voorkomen dat mensen zonder bord voor hun kop kijken naar wat Israël doet. En zet je iedereen die niet blind en doof is en onrecht ziet waar onrecht geschiedt weg als antisemiet of racist. Is Israël daarmee geholpen? Ik denk van niet.
Gelukkig was er gisteren ook nog een andere herdenking van de kristalnacht, georganiseerd door Nederland Bekent Kleur, waar onder andere twee sprekers optraden: voormalig burgemeester Ed van Thijn en voormalig Tweede Kamerlid Mohammed Rabbae. Die zien andere paralellen tussen de jaren dertig en nu, paralellen die lijnrecht staan tegenover die van Gerstenfeld die zelf zo islamofoob is dat hij nooit islamofobie als een gevaar zou kunnen zien.
De kristalnacht, het voorportaal van de Shoah, is vooral zo’n beschamend verhaal door de oorverdovende stilte die er op volgde, zegt van Thijn. En natuurlijk is elke vergelijking tussen toen en nu hachelijk, omdat er geen sprake is van een poging tot volledige uitroeiing op die onbegrijpelijke omvang en van die heftigheid. Toch: er is sprake van een toegenomen racisme dat heden ten dage vooral de vorm krijgt van moslimhaat. En de politiek weet zich niet goed raad met het populisme van de neo-racisten – hij zal daarin bijval krijgen van Rabbae die ook vindt dat de politiek tekort schiet – en blijft zich op een paar uitzonderingen na (hij noemt Pechtold en Halsema) verschuilen in – wederom- een oorverdovende stilte wanneer een politicus openlijk aan het haatzaaien is tegen migranten, tegen moslims. En is er een nieuwe verhulling ontstaan, dat dat geen racisme zou zijn, maar ‘gewoon wat Nederlanders denken’.
Zo staat er nu een wetswijziging op stapel die bevolkingsgroepen meer zou moeten beschermen tegen haatzaaien, alleen, heeft minister Hirsch Ballin al aangekondigd, een uitzondering moet gemaakt worden voor uitingen die gedaan worden binnen het politieke debat. Juist het omgekeerde zou moeten gelden, zegt Van Thijn, juist in het politieke debat zouden mensen zich er van bewust moeten zijn dat ze een belangrijke voorbeeldfunctie hebben, juist daar zouden racistische opmerkingen niet mogen worden getolereerd. En, zegt hij, onder applaus van de omstanders, er mag ook in het publieke debat nooit meer zo’n oorverdovende stilte vallen als groepen mensen worden weggezet, als toen.
Mohammed Rabbae stelt dat hij, als vertegenwoordiger van de groep met een arabische, islamitische achtergrond, joden als broers en zusters ziet. We begrijpen elkaar. En we zouden ons gezamenlijk teweer moeten stellen tegen pogingen om opnieuw een bevolkingsgroep te beschouwen als onbetrouwbaar, ‘vijfde colonne’, infrieur, met een fascistische godsdienst. Harry de Winter, van Een Ander Joods Geluid, had gelijk toen hij stelde dat als wat nu over moslims wordt gezegd over joden zou worden gezegd, iedereen het ogenblikkelijk zou herkennen als antisemitisme.
Wilders is een racist, zegt Rabbae onomwonden, hij discrimineert zoals hij ademt. Die racisten zijn de betonrot van onze samenleving. Extremistisch rechts pretendeert namens het volk te spreken, maar die groep is niet zo groot. En die pretentie kunnen ze alleen volhouden omdat zoveel mensen zwijgen. Het is tijd om ons niet uiteen te laten drijven, en niet meer te zwijgen, wanneer mensen als groep in het verdomhoekje worden gezet, of dat nu joden of moslims zijn, broeders en zusters.
In een zaaltje in het stadhuis is vervolgens een bijeenkomst van een aantal joodse organisaties, waar Philo Bregstein het gaat hebben over het neo-antisemitisme. Ik sla Bregstein, die ook mij heeft uitgemaakt voor antisemiet, want kritisch tegenover Israël, deze keer maar over. Als ik nog eens voor antisemiet of racist uitgemaakt wil worden, impliciet of expliciet, dan lees ik de Volkskrant wel.
Dit is de grootste scheiding der geesten, die we op deze kristalnachtherdenking weer zo helder waar kunnen nemen. Wat we delen: de volstrekte afschuw van de jodenvervolging, en het absolute gevoel: dit mag nooit meer gebeuren. Dan denkt de ene helft, dat mag de joden nooit meer gebeuren. Dan denkt de andere helft: dit mag mensen niet overkomen. Dat is het verschil.
Voor meer info over de kristallnacht, zie www.nederlandbekentkleur.nl. Hier.
Ik zou liever zien dat we ons wat minder bezig hielden met de tweede wereldoorlog.
Het verziekt werkelijk elke kijk op de huidige wereld en maakt van elke afwijkende mening dan wel een Nazi of een vervolgde Jood.
Het is een beetje zoals elke tegenstander van VS politiek of Israelische politiek wordt neergezet als de nieuwe Hitler.
Hitler is dood, de Nazi’s en mensen met een rassen idealogie zijn nog slechts een krimpende minderheid.
Laten we het houden op 4 en 5 Mei en voor de rest ons gewoon niet meer zo bezig houden met dat verleden.
Wie niet van de geschiedenis leert is gedoemd haar te herhalen, Hendrik. Als jij liever niks leert en je kop in het zand steekt en de geschiedenis op laat houden bij mei 1945 dan staat je dat geheel vrij. Maar het lijkt me geheel overbodig om dat hier als wijsheid aan te komen bieden.
“Als jij liever niks leert” – Wie zegt dat hij niks leert?
Ik leer er wel van.
Ik heb het tegen Hendrik, Dave, die vind dat we op moeten houden met ons bezig te houden met verleden. Mijn opvatting: dan leer je dus niks. Jij leert er wel van, zeg je. Waarvan en wat leer je dan, Dave.
Hij zegt alleen dat we moeten ophouden alles en iedereen met hitler e.d. te vergelijken, hij zegt niet we moeten ophouden van het verleden te leren.
Ik leer zelfs van de amerikaanse burgeroorlog tot de bokseropstand of weet ik veel wat.
Vooral ‘weet ik veel wat’ dan toch, Dave. Geen van de sprekers heeft ‘alles en iedereen’ met Hitler vergeleken. Maar dat je het racistische klimaat van toen wilt vergelijken met dan van nu, inclusief verschillen, lijkt mij alleen maar erg zinvol. Als je tenminste niet net als eens blind in dezelfde valkuilen wilt stappen en denkt dat het vanzelf wel weer over gaat als je je maar in zwijgen hult.
Het hangt er maar vanaf wie de geschiedenis schrijft. Of een ieder “leert” van de geschiedenis wat hij/zij wil.
Het menselijk conflict is herhalend en eeuwigdurend. Wij herhalen de geschiedenis niet; de geschiedenis herhaalt zichzelf met de mens als acteurs. De toekomst bijt het verleden in de staart. De slang bijt zichzelf in de staart.
Ziedaar de onafwendbare menselijke conditie. Ergo, mensen die het over change hebben vertrouw ik voor geen stuiver.
Misschien bedoelde Hirsch Ballin met “het politieke debat” vooral op de Tweede Kamer? Het is een feit dat daar in principe ALLES kan worden gezegd, omdat Kamerleden voor hun uitspraken binnen het parlement niet blootstaan aan vervolging. Wat niet wegneemt dat ook daar racistische taal uit den boze is.
@ Hendrik (1):
Citaat: “…en mensen met een rassen idealogie zijn nog slechts een krimpende minderheid.”
Goh, ik zou wel willen er zo zeker van te kunnen zijn als jij! Maar nee, helaas.
Herstel: “bedoelde” óf “doelde op”.
Elke poging dit soort herdenkingen voor eigen gewin te kapen (zoals Manfred Gerstenfeld doet) zie ik als het begin van een nieuwe oorlog.
Aan hen zou je -wil een fatsoenlijke krant zijn- geen podium moeten bieden.
Gisteren naar een indrukwekkende bijeenkomst geweest in Kleve. Daar werd op de plaats van de voormalige synagoge de inbrandsteking van deze synagoge in de nacht van 9 op 10 november herdacht. met koren uit Nijmegen en Kleve, en met verhalen over hoe het mensen was vergaan die na die kristalnacht gevlucht waren, Het hele plein stond vol. Er gaan stemmen op om deze herdenkingen om te zetten in onderzoek en arbeid om de joods-duitse cultuur, die in Duitsland zeer omvangrijk was en die tijdens het nazi-regiem werkelijk helemaal vernietigd is, weer via verhalen en boeken etc, vorm te geven.
Ook dit weekend in Dusseldorf bij een foto-expositie een boek gekocht over Ellen Auerbach, een van de twee van het duo Ringl & Pit, twee vrouwen fotografen die van 1929 tot 1933 samen een studio hadden en daar o.a. foto’s maakten van klosjes garen. In 1933 besloten ze te emigreren, ze waren allebei joods. Ellen Auerbach ging in eerste instantie naar Palestina omdat er voor haar geen andere mogelijkheid was om zich ergens anders te vestigen.
Maar in 1936 verlaat ze Israël omdat ze last had van het joodse nationalisme en de vijandigheid tegenover de arabische bevolking.
“Dafur war ich doch nicht aus Deutschland weggegangen’, zegt ze.
Ze gaat naar Londen, en daarna naar de VS. Als ze 90 is trekt ze nog de wereld door. Pas in 2004, 98 jaar oud sterft ze.
Mooi he.
elisabeth spaan
Prachtig verhaal, Elisabeth. Zulke vrouwen moeten we eren. Wat is de titel van dat boek?
Ellen Auerbach, Äll die Neuanfänge, Greven Verlag Köln
Ik ben het helemaal met je eens, Anja. Ik heb me ook enorm gestoord aan het artikel van Gerstenfeld op de opiniepagina van De Volkskrant. Het is inderdaad zo dat sinds Chris – “Onze cultuur is de beste” – Rutenfrans daar bij de Volkskrant de dienst uitmaakt de stukken neigen naar rechts (inclusief de mogelijk strafbare haatzaai stukken van Wilders). Voor goede analyses en progresieve ideeen moet je tegenwoordig bij andere kranten zijn!
Wat we delen: de volstrekte afschuw van de jodenvervolging, en het absolute gevoel: dit mag nooit meer gebeuren. Dan denkt de ene helft, dat mag de joden nooit meer gebeuren. Dan denkt de andere helft: dit mag mensen niet overkomen. Dat is het verschil.
Hoewel ik ze begrijp, heb ik moeite met deze woorden, Anja. Het is wel èrg sterk uitgedrukt
Het is wel een herdenking van Kristallnacht en parallellen trekken naar het heden is gevaarlijk, zowel voor diegenen die dat doen jegens de “anti-Israël antisemieten” als , jawel, degenen die lijnen naar Wilders en moslimhaat trekken.
Op 4 mei is er altijd een “homo-herdenking” op de Westermarkt. Ik schaam me rot, ga er nooit heen, want ik vind het een vreselijk “ja ook wij waren zielig” gedoe, terwijl vervolging puur op homo-zijn in WOII, zeker in Nederland, niet overtuigend is aangetoond. Maar dit terzijde.
We moeten altijd oppassen niet te gaan rommelen met de geschiedenis. Wie dan ook. Zoals jij keer op keer overtuigend de historie rondom de oprichting van Israël aanscherpt en aanzuivert op deze website, zo moeten we uiterst voorzichtig zijn met het laten verwateren van WOII. Of met het maken van vergelijkingen die per definitie niet één op één te maken zijn. De kwalijke reuk rondom islamofobie wordt bij niet erger of anders door deze te vergelijken met antisemitisme uit een geheel ander tijdsgewricht. Ik vind islamofobie, moslimhaat of xenofobie niet erger of minder erg dan antisemitisme. Alles op één hoop gooien zorgt dat alles minder duidelijk wordt. Misschien vind je dit onzinnig , maar zo zie ik het.
Geen paralellen trekken naar het heden is nog veel gevaarlijker dan het niet doen, Sebastiaan. De mensen van toen zijn niet meer te redden en kunnen we alleen nog met eerbied herdenken. Maar er zijn ook mensen, zoals Rabbae, Van Thijn en ik reken me daarbij, die niet willen dat er in te toekomst weer eerbiedige herdenkingen plaats moeten vinden voor mensen die we hadden kunnen helpen als we niet opnieuw in ‘oorverdovend zwijgen’ waren blijven volharden.
Ik schaam me niet rot voor een homoherdenking, want ook al waren het er numeriek heel veel minder – het is ook belangrijk om niet te vergeten dat joden weliswaar het allergrootste doelwit van de vervolging waren maar zeker niet de enige slachtoffers van de nazi’s.
Ik ben er helemaal niet voor om te gaan ‘rommelen met de geschiedenis’, maar mensen als Van Thijn, die ook nog eens verbonden is aan een instituut dat zich bezig houdt met onderzoek naar racisme, rommelt niet. Hij is buitengewoon zorgvuldig in zijn vergelijking, hij zei er wel drie keer bij dat de situatie nu niet hetzelfde is als die van vroeger, maar dat er wel degelijk paralellen zijn in het antisemitisme van de jaren dertig en de moslimhaat van nu, inclusief, en dat is zo belangrijk, de ontkenning ervan. Toen waren er maar weinig, veel te weinig mensen die zagen wat er gebeurde en het daar hardop over durfden te hebben. Jij zegt dat moslimhaat niet erger of minder erg is dan antisemitisme – mee eens – maar hoeveel mensen beseffen dat we met een nieuwe vorm van racisme te maken hebben? Hoeveel mensen zijn het met Harry de Winter eens dat wanneer wat Wilders zegt over joden ging iedereen meteen zou weten dat het om antisemitisme ging? De emmers vuil die De Winter over zich heen kreeg, zelfs hij als tamelijk onverstoorbare man met veel lef was er volstrekt ontdaan van, die liegen er niet om. En dit werd ook gezegd: in het huidige klimaat mag je dus kennelijk wel ongestraft de rottigste dingen over moslims zeggen, maar een racist een racist te noemen is (ook en vooral in de politiek) volstrekt taboe. En daarmee hou je onder het tapijt wat daar ongestraft en oncontroleerbaar verder kan broeien. Precies: net als toen.
Van Thijn gooit niks op één grote hoop. Hij hoort in de verste verte niet bij de mensen die meteen ‘nazi’s’ beginnen te schreeuwen als iets ze niet bevalt. Hij weet uit eigen ervaring, als ondergedoken kind, heel goed wat het wij-zij denken, en het sluipende vijandbeeld over joden van die jaren dertig kon veroorzaken. Hij weet heel goed wat er kon gebeuren als veel te weinig mensen zich teweer stellen tegen de demonisering van een gehele bevolkingsgroep. Hij weet als deskundige op het gebied van racisme heel goed waar vergelijkingen kloppen en waar niet. En hij waarschuwt ons. Terecht, volgens mij. Luister naar hem.
En de Volkskrant doet het weer, en wel vanochtend, met een interview met Benny Morris die -nota bene- wordt uitgenodigd en het land doorgestuurd door het CIDI. Jawel. Kop boven het artikel: ‘Dreigingen voor Israël worden niet minder met komst Obama’. Dreigingen voor de Palestijnen weer eens niet aan de orde, en wat de interviewer Paul Brill ook niet vermeld dat Benny Morris de historicus is geweest die gezegd heeft dat Israel destijds etnische zuiveringen heeft uitgevoerd maar daar helaas niet ver genoeg mee is gegaan. Ik zal die stukken nog wel even opzoeken.
En je hoeft niet met Memri aan te komen zetten, mevrouwmeneer kreplach, als ‘bewijs’ van wat Ahmadinejad gezegd zou hebben. Memri maakt onderdeel uit van de Israelische propagandamachine en is al eerder betrapt op tendentieuze en onware vertalingen. Zie hier.
@ Sebastiaan (15):
Citaat: “Op 4 mei is er altijd een “homo-herdenking” op de Westermarkt. Ik schaam me rot, ga er nooit heen, want ik vind het een vreselijk “ja ook wij waren zielig” gedoe, terwijl vervolging puur op homo-zijn in WOII, zeker in Nederland, niet overtuigend is aangetoond. Maar dit terzijde.”
Homovervolging door de nazi’s en bentgenoten is wel degelijk aangetoond, Sebastiaan. De roze driehoek stamt uit die periode. Naast de Joden zijn verder ook bv. zigeuners, socialisten en communisten speciaal vervolgd en in concentratiekampen omgekomen. Minder massaal, maar toch.
De herdenking op 4 mei is geen “ja ook wij waren zielig”-gedoe, maar een waarschuwing voor het heden en de toekomst. En die is totaal niet overbodig gezien recente onwikkelingen, dunkt me.
Natuurlijk hoef jij er zelf niet aan deel te nemen. Maar waarom je je rot schaamt ontgaat me geheel.
En nog iets, dat woord zielig dat tegenwoordig vooral gebruikt wordt voor mensen die helemaal niet zielig zijn maar wel achtergesteld, vervolgd, in nood, uitgebuit of wat mensen elkaar nog meer aan kunnen doen. ‘Zielig’ wordt in nieuw-correct-rechts gebruikt om elk onrecht mee te ontkennen en de mensen die tegen dat onrecht opstaan af te doen als ‘geitenharensokken overgevoelig voor zielig’. Het is een weggooier, gebruikt door mensen die te belazerd zijn om met argumenten te komen. En er is niets zieligs aan om mensen die vervolgd zijn te herdenken, vooral niet omdat de homo-emancipatie heel jong is, en omdat homo’s bij herdenkingen altijd werden genegeerd.
Sebastiaan, jij bent wel iemand die nadenkt, mijn verzoek: doe daar niet aan mee, aan dat gooien met de term zielig.
@ Anja: Ik gebruikte “zielig” niet als nieuw-correct-rechtse term maar inderdaad wel omdat ik het niet eens ben met de veronderstelde vervolging. En niet zonder reden.
@ Olav: Uiteraard moet 4 mei ook een waarschuwing zijn voor heden en toekomst. Als homo schaam ik me plaatsvervangend, om het dan maar iets preciezer uit te drukken. En ja ik weet van de roze driehoek en van vervolgingen van zigeuners, alles wat politiek niet welgevallig was en ja ook gehandicapten en homo’s.
Maar ik zeg niet zomaar wat. In mijn studietijd wilde een goede vriendin afstuderen met een scriptie over vervolging van homo’s en lesbo’s in Nederland tijdens WOII: geen enkel bewijs voor te vinden. In Duitsland uiteraard wel, maar vaak multi-interpreteerbaar: de meeste roze driehoekdragers in de kampen waren ook op een ander manier lastig: links, kritisch schrijver .
Uiteraard was en is er homovervolging waartegen waakzaanheid geboden is, ik zou wel gek zijn om het daar niet mee eens te zijn.
Maar voor WOII in Nederland voldoet de Dam uitstekend voor iedereen…. in mijn ogen.
Begin jaren tachtig zag ik het toneelstuk ‘Bent’. Het ging over homovervolging door de nazi’s in de jaren dertig. Homo’s stonden in de concentratiekampen op de laagste sport van de pikorde (ik weet het even niet beter uit te drukken). Hoe slecht de mensen in de kampen ook behandeld werden, je had het als homo altijd beter als het je lukte om als jood of communist gebrandmerkt te worden.
Het toneelstuk ‘Bent’ liet dat zien. Ik zag het stuk in Winschoten en hield het op weg naar huis niet droog.
Groet,