(Peyman Jafari)

Peyman Jafari was met vooruitziende blik precies op tijd met zijn boek over Iran, ‘Het andere Iran”, zie hier.

Nu is hij, en terecht, een van de Iraanse Nederlanders die veel gevraagd worden om commentaar. In de Volkskrant een uitgebreid interview met hem, maar helaas nou net weer niet te vinden op de website. Hij heeft gezegd me de tekst op te sturen. Hier alvast een paar gedachten:

Jafari denkt niet dat er nu een omwenteling aan zit te komen in Iran. Daarvoor zitten Ahmadinejad en en Khameini nog te vast in het zadel. Maar op de lange termijn is hij wel optimistisch: de gebeurtenissen van de afgelopen weken hebben laten zien dat de Iraanse politieke elite diep verdeeld is, en dat een groot deel van de bevolking hunkert naar vrijheid. Op den duur zal het bewind moeten toegeven.

Maar het beeld zoals hij dat in Nederland vaak tegenkomt, als zou het gaan om een totalitaire ‘islamofascistische’ geregeerd door ayatollahs die uit religieus fanatisme bereid zijn de wereld mee te slepen in een nucleaire apocalyps is veel te simpel. Natuurlijk, het islamistische regime is bruut en onderdrukkend, zegt Jafari. Maar de Iraanse leiders zijn machtspolitici, geen godsdienstwaanzinnigen.

Die beeldvorming doet ook geen recht aan het andere Iran, dat de afgelopen weken zo vaak op de televisie te zien was: een land van moderne mensen die hun lot in eigen handen willen nemen. Het Westen moet zich daarom terughoudend opstellen, vindt hij. Een aanval of zelfs een regelrechte oorlog zal ook het ‘andere Iran’ treffen (wat ook door blijkt te dringen in Israel). De conservatieve islamisten rond Khamenei en Ahmadinejad zullen elke dreiging van buitenaf aangrijpen om hun eigen positie te versterken. Zo is het altijd gegaan, zegt Jafari. De onverwachte verkiezing van Ahmadinejad in 2005 werd sterk bevorderd door de krijgshafite retoriek van president Bush, die Iran had ingedeeld bij de ‘As van het kwaad’.

Het hele denken van mensen als Ahmadinejad en Khameini is doordrenkt van het feit dat Iran nu is omsingeld door Amerikaanse troepen. Ze geloven dat ze in oorlogstijd leven. Dat is volgens mij ook de reden dat er nu gefraudeerd is met de verkiezingen, terwijl ze in 1997 de verkiezing van de hervormingsgezinde president Khatami wel hebben toegestaan. Het zou een zegen zijn als die druk van buitenaf wegvalt. Dan wordt het veel gemakkelijker om kritiek op het regime uit te oefenen.

Ik hoop dat de hele tekst van het interview door Peter Giesen nog op het net beschikbaar wordt. Ondertussen heeft de Groene Amsterdammer een achtergrondsartikel van Jafari gepubliceerd: wel op het net beschikbaar. Hierin verwoord Jafari wat er in Iran aan de hand is: een interne botsing die meerdere oorzaken heeft: persoonlijke machtsstrijd binnen de elite, tegenstellingen tussen de sociale klassen en concurrerende interpretaties van de islam.

PARALLEL AAN het drama dat zich deze dagen in de straten van Iran voltrekt, is er in het paleis van de macht een shakespeareaanse tragedie aan de gang met de bijbehorende intriges, jaloezie, waanideeën, woede-uitbarstingen, machtslust en waarschijnlijk een fatale afloop voor de protagonisten. De huidige botsing tussen president Ahmadinejad, Opperste Leider Khamenei, oud-president Rafsanjani en oppositieleider Mousavi is de voorlopige apotheose van een plot die in de nadagen van de Iraanse revolutie begon. Persoonlijke aversie is hierin nauw verbonden met de tegenstelling tussen sociale klassen en concurrerende interpretaties van de islam.

Uit de Ayatollah en de haai, hier Reageren kan op de website van de Groene.

In een kort stuk noemt Joeri Boom het een krachtmeting tussen theocratie en democratie:

Ongeacht de afloop van de krachtmeting tussen theocratie en democratie zullen Iraanse leiders meer aandacht moeten besteden aan de noden van het volk. De dure, agressieve buitenlandpolitiek, gericht op het uitbouwen van Iran als regionale grootmacht, zal daar waarschijnlijk onder lijden.

Het Iran-effect: hier

Krokodillentranen

En voor de mensen die van mij zo graag wilden weten waarom ‘de moslims’ niet massaal de straat opgaan om de oppositie in Iran te ondersteunen, net als voor de Palestijnen enige tijd geleden: hier de mening van één moslim, Mohammed Boubkari.

Fragment:

Veilig achter de laptop en een paar duizend kilometer verder staat men vierkant achter de mensen in Teheran en twittert men er vrolijk op los, hopend op een wonderbaarlijke politieke transformatie. Hoe 100000 protesterende mensen zonder een coherent politiek program, leiderschap en voldoende steun vanuit het staatsapparaat en de bevolking dat teweeg moeten brengen wordt gemakshalve vergeten. Maar ach, wie maalt er om de binnenlandse politieke realiteit van Iran, als men kan laten zien dat men het democratische hart op de juiste plaats heeft en virtueel mee kan strijden tegen de boeman Ahmedinejad. Wie maalt er om de politieke machinaties van het Westen in het verleden, zelfs niet het recente verleden laat staan de huidige tegen het land, het meten met twee maten in het veroordelen van dictaturen, als men in de roes van een hype eventjes ook – al is het maar virtueel – op de barricades kans staan tegen een dictatoriaal regime.

Hier de link naar Wij Blijven Hier, tevens de plek om te reageren.