“Zijn inspanningen leverden Dries van Agt, de man die in de jaren zeventig in linkse kringen nog te boek stond als onverbeterlijk rechts en onuitstaanbaar conservatief, een uitnodiging op – in dank aanvaard – om te komen spreken op het congres van GroenLinks. Zelfs PSP’ers van weleer meenden dat hij waarlijk het licht moest hebben gezien. Ook in SP-kringen – Anja Meulenbelt is nu een sister in arms – is Van Agt dezer dagen graag gezien.”
Nou en zo is dat.
Het stond in de Volkskrant van vandaag, een interview met Dries van Agt, ter gelegenheid van zijn boek over Palestina/Israel dat volgende maand uit zal komen: ‘Een schreeuw om recht‘.
Zijn boodschap is eenvoudig:
Israël mag niet langer wegkomen met herhaalde schendingen van het internationale recht. Het land is mede gesticht uit schuldgevoel over de Holocaust. Datzelfde schuldgevoel heeft de wereld doen wegkijken van wangedrag van de Joodse staat. Maar het is allemaal ten koste gegaan van een volk dat aan die Holocaust part noch deel had: de Palestijnen. Juist Europa draagt daarom een bijzondere verantwoordelijkheid voor hun lot.
Feitelijk hoef je dus niet specifiek links te zijn om voor de rechten van Palestijnen op te komen, en kritisch te staan tegenover de politiek van Israël: het is ruimschoots voldoende om je te houden aan de normen van de mensenrechten en het internationaal recht, en dat is wat Dries van Agt op zijn website – hier– ook betoogt. En ik dacht dat we daar politiek een consensus over hadden: internationaal recht en mensenrechten horen niet meer afhankelijk te zijn van partijpolitiek. Maar in Nederland – neem minister Verhagen – is het nog steeds mogelijk om je als voorvechter van de mensenrechten op te werpen om opeens niet thuis te geven als het om Israël gaat. Het lijkt er nog steeds op alsof veel mensen denken dat je Israël helpt door je ogen te sluiten voor de manier waarop ze niet alleen de toekomst van de Palestijnen maar ook die van henzelf naar de mallemoer helpen.
Eens stonden we recht tegenover elkaar, in figuurlijke zin, toen ik een van de vrouwen was die de Bloemenhovekliniek bezetten – het ging om de legalisering van abortus – en Van Agt, toen minister van Justitie, van plan was om die kliniek te sluiten. Ik stond daar met een bord: Van Agt: Gods eigen seksist. De sluiting ging uiteindelijk niet door – naar hij later zei zag Van Agt er nogal tegenop om al die vrouwen door de politie het pand uit te laten slepen, want hij was dan Gods eigen seksist, hij bleef wel een heer. En vele jaren later komen we elkaar dus tegen aan dezelfde kant van de barricaden. Van Agt heeft gewoon gedaan wat elke christen, ook een conservatieve zou moeten doen: hij heeft zijn geweten laten spreken. Hij is er geweest en heeft het allemaal zelf gezien. Hij is ervan overtuigd dat je Israel ook niet helpt door je ogen te sluiten voor het onrecht dat dat land pleegt tegenover een ander volk. Gewoon: wat iedereen zou moeten doen.
Maar hij is een voormalig minister-president en ook nog van het CDA, en dus is het bijzonder en dus krijgt hij nog veel meer bagger over zich heen dan ik – want tenslotte was ik altijd al van links en de weg die ik heb afgelegd was een stuk kleiner. En zo zijn de tegenstanders bezig om hem door het slijk te halen. Was hij niet altijd al anti-Israël? En is hij geen antisemiet? Met een vlooienkam wordt zijn verleden doorgenomen, kijk kijk, zei hij niet eens dat hij een Ariër was en wijst dat er niet op dat hij een antisemiet is? En zo gaat ook de helft van het stuk in de Volkskrant over al die beschuldigingen in plaats van de zaak waar het om gaat. Dat hier een oprechte man staat die oprecht diep verontwaardigd is over wat er een volk aangedaan wordt en daar niet langer zijn mond over wenst te houden.
Ik kom hem dus nogal eens tegen, op bijeenkomsten en onlangs op de verjaardag van Hajo Meyer – van Een Ander Joods Geluid – die 85 werd – naar wederzijds genoegen, meen ik te mogen zeggen. Het is prettig om nu aan dezelfde kant van de strijd te staan, al komen we van zulke verschillende kanten. Sister in arms: graag. Hulde voor die man.
(De foto’s: van Agt in gesprek met Ali Abunimah in De Balie, en op de verjaardag van Hajo Meyer)
Stuk in de Volkskrant: hier
“En zo gaat ook de helft van het stuk in de Volkskrant over al die beschuldigingen in plaats van de zaak waar het om gaat.”
Precies. Plus dat de journalist van dienst, Meerhof, zijn lezers laat zwemmen:
“Onlangs nog kwam hij in het nieuws met een losse opmerking. Of Van Agt nog eens zou willen deelnemen aan het project Free Gaza, waarbij schepen aanleggen bij de Gaza-strook, in weerwil van een Israëlisch verbod. ‘Ja hoor’, luidde zijn antwoord, ‘ofschoon het gevaarlijk is’ zou hij dat nog best eens willen doen. En dan is hij opeens weer nieuws. Terwijl het toch nieuwswaardiger was geweest als hij níet had gewild.”
Er is geen lezer van de Volkskrant die in de Volkskrant heeft kunnen lezen wat Free Gaza is. Het enige wat ze nu dus weten is ‘dat er schepen aanleggen bij de Gazastrook’. Was het maar zo, zou ik zeggen. Bij de laatste poging, een paar weken geleden, is Israël ver buiten het boekje van het internationale recht gegaan en heeft opvarenden, onder wie een oud-congreslid uit USA en een Nobelprijswinnaar, maar ook vele journalisten en politici, opgepakt en opgesloten in Israëlische gevangenissen. Stond dat bericht in onze landelijke kranten? Nee, in de onze niet. De buitenlandse wel. Om zulke zaken in onze kranten te krijgen, zal Dries zich inderdaad bij de volgende poging moeten inschepen met het risico beschoten te worden, bedreigd te worden en opgepakt te worden als een crimineel. Hier.
Ben benieuwd wat de kranten dan zouden schrijven. En wat het kabinet dan doet.
Ik zie nu pas dat ‘ofschoon het gevaarlijk is’ door Meerhof als een citaat van Van Agt tussen aanhalingstekens is geplaatst.
Mocht Meerhof daarmee ook tussen neus en lippen door willen suggereren dat het zo’n vaart niet zal lopen met die boten ‘die in Gaza aanleggen’, dan heeft hij het mis. De pogingen van Free Gaza om met schepen vol hulpgoederen over zee vanuit Cyprus Gaza te bereiken worden door de steeds heftiger wordende reacties van Israël steeds gevaarlijker.
Vanochtend hoorde ik bij het nieuws op radio 4 een bericht “dat mijn hart deed opspringen”. Is de invloed van Obama toch zo groot dat zelfs de joodse gemeenschap in Amerika in beweging komt tegen de huidige politiek van Israël?
Ik weet niet of het bericht herhaald is op de NOS. In de media vond ik niets. Ook niet op Haaretz of CNN. Maar gelukkig op BBC is de oorsprong van het bericht te vinden: Een Israelische diplomaat is teruggeroepen naar Jeruzalem omdat hij openlijk zijn bezorgdheid heeft geuit over de gevolgen van de weigering van Netanyanu om de uitbreiding van de nederzettingen te stoppen. Lees
http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/8191916.stm
Johan: ik heb vanaf meer kanten gehoord dat de Amerikaanse joden in meerderheid meer achter Obama staan dan achter de Israel lobby zoals AIPAC. Dat is op zich ook niet zo raar: joden in de VS leven in een totaal andere omgeving dan de joden in Israel, en veel van hen zijn geneigd om juist ‘liberaler’ te worden terwijl de joodse bevolking van Israel meer naar rechts opschuift. Vroeger of later moest die groeiende kloof duidelijk worden. Nu denk ik dat het behalve voor de moedige voorhoede die er voor kiest om in een van die groepen te gaan zitten als Jews for Justice for Palestinians er veel joden zijn die ook vinden dat het in Israël de verkeerde kant opgaat, maar het moeilijk vinden om dat openlijk toe te geven omdat het niet-loyaal lijkt – ik ken zulke mensen in Nederland trouwens ook. Het punt is dat iemand als Netanyahu nu openlijk in de strijd gaat met de VS – terwijl hij echt niet veel erger is dan zijn voorgangers maar die verhulden dat beter – terwijl we nu een Amerikaanse president hebben die voor het eerst, netjes en niet te veel ineens, op zijn strepen gaat staan en niet maar alles pikt. Voor de Amerikaanse joden is dat een gelegenheid om ietsje openlijker te laten weten dat zij ook vinden dat het bijvoorbeeld met die nederzettingenbouw eens een keer afgelopen moete zijn, en voor het eerst maken ze zich er druk over dat er weer een paar Palestijnse families uit hun huis worden geknikkerd – terwijl dat al jaren gebeurt zonder dat iemand zich daar druk over maakt. Ook denk ik dat de beelden van de laatste oorlog tegen Gaza er wel ingehakt hebben en het veel mensen niet ontgaan is dat de ‘wisselkoers’ aan doden nu gestegen is van 1 Israeli op 100 Palestijnen.
Met andere woorden: het gaat slechter dan ooit, maar de internationale publieke opinie is aan het kenteren – zegt ook Tony Judt – en dat is het enige dat een beetje hoop geeft.
(Ik heb ergens wel wat liggen aan materiaal om dit verhaaltje mee te onderbouwen, maar ik zit vanwege boek nu tussen torenhoge stapels papier en ik kan het nu niet opzoeken)
Hopelijk krijgen we met de uitgave van het boek van Van Agt en de zijnen nu eindelijk weer eens kopstukken aan de goede kant van de zaak. Het interview in de VK bleef helaas weer te eenzijdig maar het is wel weer een opstap naar een plek op de agenda’s van invloedrijke personen. Het is wel heel jammer dat de huidige minister van buitenlandse zaken zich zo heeft ingegraven in zijn eigen menig dat hij er niet meer uit kan of durft en dat we daardoor dus niets van hem kunnen verwachten wat ten goede zou komen aan de Palestijnse zaak. Moge er desondanks nog een berg publicaties komen uit alle hoeken van de wereld om de zaak van de Palestijnen eerlijk onder ogen te zien.