Met de bus door het landschap van de Westoever. Wat meteen opvalt is hoeveel groter en ruimer de Westoever is dan Gaza. Daar zie je nauwelijks meer groen in de grijze betonzee. Hier zie je nog onontgonnen woestijnachtig heuvellandschap, ruime olijfgaarden, dorpen. Waarmee ook meteen duidelijk is waarom de Gazastrook is ‘ontruimd’ en op de Westoever nog steeds verder wordt gebouwd aan de nederzettingen. In Gaza is de bevolking al maximaal op elkaar gepropt, daar is geen land meer over om te bezetten. Hier kan Israël nog land stelen van de Palestijnen. En water.
Behalve de grote checkpoints zoals die in Bethlehem waar we een paar dagen geleden doorheen gingen zijn een aantal van de kleinere opengesteld – de dertien checkpoints om Nablus heen zijn nu redelijk open, en we komen er snel doorheen met onze bus. In die hele week hebben we maar drie keer een soldaat in onze bus gehad die onze paspoorten wilde zien, dat viel mee. De relatieve versoepeling hoort bij het beloningensysteem – zolang het Palestijns Gezag van Abbas maar braaf doet wat Israël wil, en zelf als politie fungeert om het verzet in de kiem te smoren mogen de Palestijnen weer iets makkelijker bewegen in hun eigen land. Geen Palestijn die ik ben tegengekomen heeft er enige illusie over dat het daarmee de goede kant opgaat, want elk moment kan het Israëlische leger de checkpoints weer in werking zetten en steden als Nablus weer hermetisch afsluiten, en de diefstal van land gaat ongehinderd door.
Onderweg kwamen we nog een ‘vliegende checkpoint’ tegen, een op de weg gelegde barricade van een metalen strip met grote stekels, en een paar soldaten die auto’s aanhouden en controleren – een onfortuinlijke Palestijn voor ons had het te laat gezien en was er overheen gereden – twee lekke banden.
Vanuit de bus zien we de nederzettingen, en van ICAHD hadden we al gehoord hoe strategisch die zijn geplaatst om Jeruzalem af te snijden van de Westoever, en de Westoever te verdelen in omsingelde enclaves. In de buurt van de nederzettingen zien we velden met de stompen van olijfbomen die door de kolonisten zijn doorgezaagd.
We zien ook het enorme verschil tussen de wegen die de Palestijnen mogen gebruiken en die voor de kolonisten, die Palestijnen voor het overgrote deel niet mogen gebruiken. Als we vanaf Bethlehem naar Ramallah of naar Nablus rijden moeten we met onze bus over de enige weg die door het landschap kronkelt. Vroeger was het nog erger, omdat er plaatsen waren waar twee auto’s elkaar nauwelijks konden passeren, en bij regen stond een deel van de weg onder water. Nu is de weg een beetje verbreed, en de gaten in het wegdek zijn weg, maar nog steeds is het een enorme tour voor onze buschauffeur om de haarspeldbochten te nemen zonder klem te komen zitten, zonder in aanvaring te komen met tegenliggers, en zonder in de vallei terecht te komen – aan de gaten die we zien in de lage omheining is dat niet alle auto’s gelukt. Vanzelfsprekend kruipt het verkeer voorwaarts om ongelukken te voorkomen, en duurt de tocht naar Nablus een uur of twee – heel wat langer dan de kolonisten die over hun brede snelwegen en zonder oponthoud zo van hun nederzetting in Tel Aviv zijn, en bovendien geen brede omweg om Jeruzalem heen hoeven te maken.
In Beit Sahour lopen we op de steile bergpaden die de bus niet meer aankan naar de muur – in Beit Sahour is die nog niet af, hier is het nog een hek, met diepe greppels ertussen en dan weer een hek, voorzien van elektronica om elke beweging van mensen waar te nemen. We zien Har Homa, een nederzetting die nog steeds verder uitgebreid wordt, en steeds verder optrekt in de richting van Beit Sahour. Het moet hier vroeger voor de mensen die er wonen een liefelijke plaats geweest zijn – in de bossen waar nu de nederzetting staat gingen ze picknicken met hun families.
Dorpen van Bedoeïenen, onderweg. De meest onderdrukte Palestijnen. Vaak hebben ze geen eigendomsbewijzen van het land waar ze al eeuwen hun geiten en schapen op hoeden, en er zijn nog maar weinig plekken waar ze hun traditionele levensstijl kunnen volhouden. Ze zijn niet per se arm, zegt onze gids, als ze de armoedige tinnen hutjes met plastic zeilen er over heen zien die de oude tenten van vroeger vervangen: een schaap kost toch al gauw driehonderd dollar, een familie met een paar honderd schapen is vaak rijker dan een arbeider die geen bezit heeft. Veel van hen willen niet in huizen wonen, en verkiezen hun vrijheid boven het comfort van badkamers en wc’s. Voor hun vee moeten ze hun hutten weer op kunnen breken, op zoek naar groen en water. Dat wordt steeds moeilijker.
Anders dan in Gaza, kun je op de Westoever nog plekken vinden waar je kunt vergeten dat dit land geteisterd wordt door een gewelddadige bezetting. En je kunt je nog voorstellen hoe mooi het hier zou kunnen zijn als de kolonisten eindelijk met hun heerschappij en geweld op zouden hoepelen, om hier als gewone joodse burgers naast de Palestijnse burgers te wonen – zoals eens.
Hoi Anja, Ik lees je blog, als inwoner van Israel, met regelmaat omdat je het leven aan de ‘andere kant’ laat zien. Ik ben vaak kritisch maar ik waardeer ook wel wat je doet. Ik wou je alleen zeggen dat ik hoop dat je weet dat een van mijn dromen, en velen met mij hier in Israel, is dat de bezetting ophoudt en de westbank gewoon terug gaat naar de Palestijnen en dat dat het begin is van een vreedzaam samenleven tussen ‘ons en hen’, en we ook soms niet begrijpen waarom dat nog steeds niet gebeurt is (ok, ik weet de antwoorden natuurlijk wel). Maar op wat voor manier kan ons, inwoners van Israel, de verzekering gegeven worden dat wat in Gaza gebeurt is (de ‘rakettenregen’) ook niet in de westbank gebeurt? Mijn eigen huis zou dan meteen onder vuur komen. En denk je niet dat de palestijnen zichzelf een beetje in hun vingers gesneden hebben om te denken dat met raketten ze de westbank ook wel terug zouden krijgen?
Ik begrijp dat je bang bent, maar je angst is onterecht, Rose. In Gaza werden opnieuw raketten afgeschoten nadat Hamas al maandenlang een staakt-het-vuren had volgehouden, toen Israel weer begon met aanvallen, en geen moment bereid bleek om de belofte om de blokkade te verlichten in te lossen. Als mensen in Gaza weer een normaal menselijk leven kunnen leven dan houden de raketten op.
Gaat Israel door met de blokkade, de muur, de onteigening van Palestijns land, dan kan ik je verzekeren dat de raketten vroeger of later ook van de Westoever zullen komen.
Ik heb nooit anders gezegd dan dat ik aanvallen op burgers, dus ook raketten afkeur. De vraag is wel hoe de mensen in Gaza zich op een andere manier kunnen verdedigen tegen bezetting, tegen Israelisch geweld, en tegen de blokkade. Ik ken geen Palestijn die denkt dat ze met raketten de Westoever terug zouden krijgen. Ik ken wel Palestijnen die er van overtuigd zijn dat iedereen ze in hun gevangenis weg laat rotten en niets meer voor ze doet als ze niet op een of andere manier laten zien dat ze er nog steeds zijn, dat ze zich nog steeds verzetten.
Wil je geen raketten, geef de Palestijnen een menselijk alternatief, geef ze hoop. Laat zien dat je ze niet vergeet, dat je ook vecht voor hun bestaan – uiteindelijk ook omdat dat de redding is voor Israel, dat niet eeuwig in oorlog kan blijven en niet eeuwig door kan gaan met een ander volk zo gruwelijk te onderdrukken.
Nou, dat bovenste plaatje is wel het omgekeerde
van Jesajah’s ” woestijn zal bloeien ” …
Dank je wel voor je reactie. Jij spreekt met palestijnen persoonlijk, ik kijk het Israelische nieuws waar regelmatig Hamas aan het woord komt, een stand punt die bijna niet te negeren valt. 2 invalshoeken hebben waarvan de ene niet minder belangrijk is dan de andere. Ik heb wel een idee, en jou antwoord bevestigd dat, dat het standpunt van Hamas lang niet altijd gelijk is met dat van de ‘gewone’ palestijn. De enige overeenkomst tussen hen is onafhankelijkheid van de palestijnen maar de manier waarop en tot hoever die moet gaan is volgens mij niet hetzelfde. Het beeld wat hier in Israel is (wat we dus krijgen via het Israelische nieuws), is dat Hamas de terugtrekking uit Gaza van Israel ziet als een beloning voor hun verzet en beloven door te gaan tot ‘ze’ heel Israel hebben. Voor zover ik laatst gezien heb, hebben ze in tegenstelling tot wat je zelf laatst beweerde nog steeds in hun handvest de uitroeing van de Joden uit Israel staan, wat volgens mij een kritiek punt is. Ik ben het er dus wel mee eens dat de geloofwaardigheid van de regering behoorlijk in het geding komt wanneer ze met Hamas gaan praten maar ook ben ik bang dat het wishful thinking is te denken dat er geen terreur meer zal zijn wanneer er een palestijnse onafhankelijkheid is. Daarnaast zien veel mensen hier de westbank als een buffer voor wanneer het arabische achterland weer zou willen aanvallen, dus vrede met de hele arabische wereld tezamen met onafhankelijkheid van de palestijnen gaan volgens mij hand in hand. Misschien zouden Israelische leiders meer de gewone palestijn in ogenschouw moeten nemen als uitgangspunt in het vredesproces ipv Hamas (k weet wel zeker denk ik), maar t blijft lastig met een hamas die hier toch wel heel radicaal in de media blijft verschijnen. Zouden de palestijnen ook zelf niet liever van Hamas af willen dat je weet? Ik vind het ook onterecht de schuld enkel aan Hamas’ en zijn raketten toe te wijzen (wat hier helaas veel doen), maar hebben ze niet ook een hele grote rol in het conflict op dit moment. Ik hoop dat ik niet teveel off topic ben..dus toch maar iets on-topic: heb met toen ik in de westbank was laatst verbaasd over de enorme leegheid en ruimte die er in de west bank is, wat je ook terug ziet op jouw fotos.
Je maakt een onderscheid tussen ‘gewone’ Palestijnen en Hamas, Rose. Nu vrees ik om te beginnen dat je in Israel zelf (hier in in Europa trouwens ook nogal) een behoorlijk eenzijdig beeld over Hamas krijgt. Ook binnen Hamas heb je verschillende stromingen, en er zijn mensen met wie heel goed te praten is – hoor ik ook van Palestijnse vrienden die meer naar Fatah neigen, die absoluut niet fundamentalistisch zijn, en die een grote afkeer hebben van raketten en helemaal van aanslagen op burgers. Het nare punt is dat juist zo’n aanval als de laatste, op Gaza, eerder de radicale vleugel versterkt, omdat Hamas wel degelijk geprobeerd heeft om een wapenstilstand aan te bieden, wel degelijk bereid was tot onderhandelen en het sluiten van een compromis – wel op voorwaarde dat de bezetting dan ook echt zou zijn afgelopen en de Palestijnen de Westoever en Gaza terugkrijgen – en geen centimeter zijn opgeschoten. Dat betekent dat de radicale vleugel nu zegt: met praten schiet je dus niets op.
Hamas is gekozen door de gewone Palestijnen en in een bepaalde mate zijn het gewone Palestijnen, je kunt niet zo’n simpel verschil maken tussen Hamas=slecht en gewone Palestijnen=goed, Hamas is geworteld in het volk en komt er uit voort. Je zult Hamas gewoon moeten accepteren als de vertegenwoordiging van een flink deel van de Palestijnen, zij kiezen zelf hun eigen leiders.
Dat beruchte handvest is van 1988. Als je een volstrekt betrouwbare en uit onverdachte hoek komende Israeli als Menachem Klein wilt geloven die erg goed op de hoogte is: dat handvest heeft vrijwel geen betekenis meer. Wat veel belangrijker is is dat Hamas net als Fatah destijds de bocht heeft genomen en in plaats van voor gewapende strijd is gaan kiezen voor politieke strijd, ze waren bereid om een democratische eenheidsregering te vormen met andere partijen, en zijn ook bereid tot een compromis, een Palestijnse staat op 22% van het oorspronkelijke land, als de bevolking met een referendum laat blijken dat te willen. Dat is een hele grote stap, en helaas wenst de Israelische regering dat op geen enkele manier te honoreren.
En Hamas die radicaal in de media verschijnen, tja, Israelische televisie, Rose. Wat willen ze jou laten zien en wat niet en waarom niet?
En wat dacht je: als je als Palestijn hebt meegemaakt wat de mensen in Gaza deze winter hebben meegemaakt dan hoef je je er niet over te verbazen dat mensen heel emotioneel het liefst zouden willen dat heel Israel de lucht invloog of in de zee zakte. Tenslotte hoefde je je aan het eind van ‘onze’ oorlog ook niet te verbazen dat niemand van bezet Nederland veel hartzeer had over de duizenden Duitse doden bij het bombardement op Dresden. Van ons mochten alle moffen van de aardbodem verdwijnen.
Veel belangrijker is dat de Palestijnen, ondanks hun emoties over de laatste aanval, wel rationeel kiezen voor een oplossing – maar die moet hen dan ook wel geboden worden. En dat gebeurt niet.
Mocht er Palestijnse onafhankelijklheid komen, wat er nog helemaal niet inzit, dan zal daar nog een heel proces op moeten volgen. Zoals er na de afschaffing van de apartheid in Zuid Afrika nog een moeizaam reconciliation proces plaats moet vinden dat nog niet is afgelopen en ook niet afgelopen zal zijn zolang er nog zoveel slachtoffers in leven zijn. Ik weet zeker dat de meerderheid van de Palestijnen helemaal niet meer van plan zijn om door te blijven vechten als er onafhankelijkheid zou zijn, het zijn namelijk in wezen net zulke gewone mensen als jij en ik, en ook zij zijn al het geweld spuugzat, ze willen gewoon leven en gewoon werken en gewoon hun kinderen naar school laten gaan. Zeker zijn er ook mensen bij die zo beschadigd zijn door alles wat ze hebben meegemaakt dat ze grote moeite zullen hebben om in vrede te leven. Het is dan de taak van de Palestijnse gemeenschap zelf om er alles aan te doen die zwaar beschadigde mensen te helpen en in het gareel te houden. Jouw angst dat ze er nooit mee op zullen houden lijkt erg op de angst die de blanken in Zuit Afrika ook hadden. Ik denk dat dat een mengeling is van verdrongen schuld, van een vijandbeeld over Arabieren en moslims en zeker Hamas waar volgens mij geen enkele Israeli helemaal aan ontkomt, en angst voor wraak. Begrijpelijk. Niet terecht.
En weet je waarom ik denk dat het nog goed zou kunnen komen, als er, insha’Allah, een rechtvaardige vrede gesloten zou worden? Had iemand ooit gedacht dat het na de holocaust nog goed zou komen tussen Duitsland en Nederland en zelfs tussen Israel en Duitsland? Toch is het zo. Kunnen er nog steeds oudere mensen rondlopen die zoveel vreselijke ervaringen hebben dat ze nog steeds geen Duits willen horen en geen Duitse auto willen hebben – toch is het geen probleem meer. Geen wraak, geen haat.
De Westbank als buffer, sorry, maar dat vind ik echt onzin. Met de moderne wapens die er zijn is een stukje Westoever voor een Arabisch land helemaal niks. Het is bovendien ook onzinnig omdat de nederzettingen nu juist een doelwit vormen voor aanvallen, en het is ook niet voor niets dat er onzinnig veel leger op de been moet blijven alleen maar om die kronkelende grens plus al die kolonistenwegen en nederzettingen te verdedigen. Militair gezien zou het veel slimmer zijn om een strakke grens te hebben, geen nederzettingen, en een solide vrede met de landen waar het om gaat. Bovendien is het volstrekt duidelijk dat er absoluut geen vrede gaat komen zolang Israel die Westoever nog steeds voor zichzelf wil houden.
Lang antwoord, ik hoop dat je er wat mee kunt.
Jonathan Cook zegt dat de Israelische elite groot belang heeft bij het voortzetten van geweld. De bezette gebieden zijn één groot laboratorium. Israel verdient veel geld aan de bezetting. Niet alleen krijgt het veel geld van de Verenigde Staten, maar ook verdient het veel geld aan het ontwikkelen van repressietechnieken en wapenproductie Het heeft een grote expertise op het gebied van militaire controleposten, uitgaansverboden, het met tanks en gepantserde vooertuigen steden en dorpen binnenvallen. Omdat het Westen afhankelijk is van deze knowhow knijpt het een oogje dicht Uit “De oneindige oorlog”van Stan van Houcke, blz 210/211.
@4
Veel Palestijnen die ik heb gesproken op de Westoever, zien Hamas als een creatie van Israël, zoals Bin Laden en Al Qaeda een creatie van Amerika zijn.
Hamas heeft inderdaad al lang niet meer de positie die verwoord wordt in het manifest uit ’88 maar is steeds pragmatischer geworden. Her verkiezingsprogramma van 2006 zier er al heel anders uit. Daar wordt bijvoorbeeld gesproken over een Palestijnse staat in Gaza en Westoever, wat in feite neerkomt op het erkennen van Israël.
Helaas wordt er hardnekkig een beeld in stand gehouden van Hamas als gevaarlijke terroristsische organisatie die Israël wil vernietigen. Dat komt Israël goed uit, want zolang de mensen bang zijn kan de staat onder het mom van veiligheid doorgaan met het opsluiten en onderdrukken van het Palestijnse volk.