Een meeting met de leiders van de LGBT movement. Een aantal kennen we al van de vorige keer. Ayala Katz, de moeder van een van de twee jongeren die in augustus vermoord werden is er ook en straalt. Toen was ze nog in twijfel, of ze het wel wilde, of ze het wel aankon om een icoon te worden voor de homobeweging, of ze model wilde staan voor de ouders die hun kinderen die homo of lesbisch blijken te zijn ondersteunen, en of ze de boodschap van tolerantie wil vertegenwoordigen.

Maar sinds de vorige keer is er veel gebeurd. Ze heeft gesproken voor vijfduizend mensen op een mensenrechtendemonstratie (waar ik het nog steeds een keer over moet hebben, want zo vaak komt er uit Israel geen goed nieuws) en ze treedt nu vaak op voor de tv. Daar heeft ze vaak ruzie mee, want die willen haar in een stereotype rol duwen van de rouwende moeder, of ze niet gefotografeerd wil worden naast het graf van haar zoon, nee! Of ze geen zwarte kleren aan wil trekken, en dan met een foto van haar zoon in de handen, NEE! Ze heeft wat te zeggen, en doet het. Ik weet niet of ik het zonder de steun van de training zou hebben gedurfd, zegt ze, ik was zo in de war. En ze is meteen ook maar gekozen als voorzitter van de organisatie van ouders. Ze straalt.

Wat ze aan de vorige training hebben gehad: vooral dat ze beseffen hoe moeilijk te samenwerken, en wat een verademing het was om in een begeleide omgeving te zijn waarin er voor werd gezorgd dat iedereen naar elkaar luisterde. Jan had zijn hielen nog niet gelicht of het was weer mis, ruzie.

Een van de mensen die er de vorige keer nog niet bij was, een vrouw uit de lesbische feministische beweging van eens, zegt dat het voor haar een probleem is dat de leiding in de gay movement altijd in handen is van de ashkenazische, blanke, middenklasse mannen. Zij heeft meegemaakt hoe ze als lesbische vrouw het podium op moest klimmen bij de pride om er voor te zorgen dat er ook een lesbische vrouw zou spreken, anders zouden er alleen maar mannen het woord hebben gevoerd. Een paar van de mannen reageren als gestoken, daar willen ze het helemaal niet over hebben, en een ander zegt, is het niet waar dan, wie in dit gezelschap is niet ashkenazi? (Ashkenazi’s zijn de joden afkomstig uit Europa, de mizrahim, joden afkomstig uit de Arabische landen hebben zich heel lang achtergesteld gevoeld) Okee, één man die zijn mond nog niet open heeft gedaan is mizrachi. Zegt dat niet iets?

Als Jan nu de leiding niet in handen zou hebben gehouden was het weer ruzie. De vrouw moet er van huilen. Dit gaat er over dat wij in de LGBT movement ook onze uitsluitingsmechanismen hebben, zegt ze.

Prima thema voor de komende training, de insluitingsmechanismen die tegelijkertijd altijd de uitsluitingsmechanismen zijn. En de onderlinge verschillen die altijd meespelen: ik zei het al zo vaak, dit is de ervaring van jaren vrouwenbeweging – sluit je een verschil uit, alleen maar vrouwen, en verwacht je een groot gevoel van eenheid en vebondenheid – wat er gebeurt is dat alle andere verschillen: klasse, kleur, etniciteit, religie, de oberhand krijgen en de net ontdekte eenheid versplinteren. Prima onderwerp om het over te hebben.

Yonatan in de taxi van Tel Aviv naar Jeruzalem moppert een beetje. Hij is ook al eens aangevallen, dat hij en Mikie, behalve man, ashkenazi en middenklasse ook nog engelssprekenden zijn, kunnen wij het helpen, zegt hij. Echt, we doen er alles aan om te zorgen dat iedereen vertegenwoordigd wordt en ook het woord kan voeren, maar dan komen de anarchistische biseksuelen, die nooit mee hebben willen werken, en die stormen het podium op net als de enige openlijke gay knessetmember daar staat te praten, en natuurlijk treedt de security dan op en smijt ze er uit, en dan heb ik het weer gedaan.

Er is helemaal niets mis mee dat jij man en ashkenazi bent en engels spreekt, Yonatan, en je doet het fantastisch, zeg ik. Maar de verschillen gaan niet weg als je het er maar niet over hebt, integendeel.

Ik ken de angst wel, dat de gay movement nog verder versnippert, en alle energie op gaat aan onderlinge rivaliteit en ideologische discussies, terwijl ze elkaar zo nodig hebben. Ik wil het niet de hele tijd hebben over verschillen, ik wil het hebben over leiderschap, zegt Yonatan.
Dit gaat over leiderschap, zeg ik. Wedden? Je zult het zien.

Nora, de transvrouw, zei bij de laatste ronde: de Israelische maatschappij holt blind naar een hele zwarte toekomst, en wij, als een kwetsbare gemeenschap binnen die maatschappij, moeten ons daar op voor bereiden. Ieder apart, maar ook als organisatie. Dat is de urgentie.

Jan en ik gaan Naar Oost-Jeruzalem, waar het geen Chanoeka is maar bijna kerstmis.