Dat het een geëmotioneerde partijraad ging worden was wel duidelijk. Natuurlijk moesten er ook zaken worden gedaan, een nieuwe afdeling welkom geheten, gestemd worden over de commissies die de kieslijsten het voorstel voor het verkiezingsprogramma in elkaar gaan zetten voor het congres – allemaal flink onder tijdsdruk.

Eerst, onder leiding van Jan Marijnissen een terugblik op de gemeenteraadsverkiezingen. Duidelijk: de SP had flink verloren, dat wil zeggen, vergeleken bij de enorme piek in 2006. (Wanneer je de statistiek bij elkaar zet ziet – op die piek na – nog steeds een gestadige stijgende lijn) Wel 57 zetels verloren in de gemeentecolleges. Lang niet zoveel als de rampzalige 672 die de PvdA verloor, maar toch.

Ten eerste moet er een dreigend misverstand uit de wereld worden geholpen, zei Marijnissen: dat de SP vooral stemmen kwijt zou zijn geraakt aan de PVV. Dat is niet waar. De helft van de stemmen van 2006 zijn we kwijtgeraakt aan mensen die thuisbleven. Zorgelijk genoeg, hoe geef je die weer genoeg vertrouwen om wel naar de stembus te gaan, maar als we kijken aan welke partijen de SP stemmen kwijt raakte die wel hebben gestemd, dan is dat 16% aan Groen Links, 17% aan de PVV, 10% aan D66, en 9% aan de PvdA. En als je kijkt waar de stemmen van de PVV vandaan komen, dan is dat 40% van nieuwkomers, een groot deel van de VVD vandaan en 12% van de SP.

De in de media nog al eens gestelde vraag van de media, of de SP nu een bestuurderspartij of een actiepartij is, veegde Marijnissen van tafel. Natuurlijk beide. Vertrouwen van de burgers krijg je niet alleen door besturen, maar door actief betrokken te zijn bij de mensen. In de verhalen die de afdelingen hielden tijdens de discussie, een nuchtere en rustige evaluatie van wat er niet goed was gegaan en wat er beter moet, bleek wel dat er veel energie was gaan zitten in de deelname aan de gemeenteraden en college’s, en dat nog lang niet alle afdelingen het evenwicht gevonden hadden tussen meebesturen en actief blijven. In de grote steden die op Arnhem na allemaal verloren hadden bleek dat er wel degelijk winst was geboekt in de wijken, zoals de Schilderswijk in Den Haag, waar het SP kader heel actief waren geweest, en actie hadden gevoerd met de bewoners samen. En dit moet vanzelf spreken, vertrouwen en een band met de burgers bouw je niet op door pas tegen verkiezingstijd te gaan flyeren, die bouw je op in de jaren daaraan voorafgaand. Alleen op die manier weet je wat de mensen beweegt.

Ronald van Raak vertelde alvast wat de belangrijke peilers gaan worden van het verkiezingsprogramma: dat de pijn van de crisis eerlijk verdeeld moet worden. De rekening voor de crisis moet vooral neergelegd worden bij diegenen die de crisis hebben veroorzaakt – laat de rijken de crisis betalen – er moet ingezet worden aan zekerheid voor diegenen die het meest onder de crisis lijden, en er moet een beeld komen over de investeringen in een betere toekomst. Dus: meer publieke voorzieningen, juist nu geen marktwerking in de zorg maar meer handen aan het bed. En onderwijs. En binnenkort krijgt Job Cohen de vele duizenden handtekeningen overhandigd van al die mensen die vast willen houden aan de AOW leeftijd van 65 – zorg eerst maar eens dat alle mensen die jonger zijn dan 65 en nog werken kunnen aan de baan worden geholpen.

De emoties waren zichtbaar toen er als eerbetoon aan Agnes Kant een film werd vertoond met de beelden uit haar actieve partijleven. De inzet spatte van de foto’s af, en in de zaal werd menig traan weggewist. Jan Marijnissen die nog eens een keer namens de gehele partij Agnes bedankte moest even achter een pilaar zijn ogen afvegen, en het applaus was donderend en lang. En toen het eerste optreden van Emile Roemers in de partijraad, onder grote aandacht van de pers. Ook hij liet weten dat hij gemengde gevoelens had nu zo snel Agnes op te moeten volgen, maar lange tijd om haar vertrek te verwerken is er niet.

Emile stond er goed, stevig, geestig. Wij gaan voor een zo links en progressief mogelijke coalitie, zei hij. Uiteraard moet er samengewerkt worden, maar er zijn grenzen. Zo sluit ik uit dat we de discriminerende ideeën van de PVV ooit zullen accepteren, zei hij. En het zou goed zijn als PvdA en Groen Links eens bij elkaar gingen zitten, niet alleen voor een kopje thee, maar om eens te proberen een lijst op te stellen met de punten die de drie partijen gemeenschappelijk hebben. Het motto, met een dringend verzoek aan de PvdA: kies niet voor retro-rechts, maar voor het lef van links. Of drie maanden, om een goed programma, en het begin van linkse samenwerking nog rond te krijgen niet te kort is? Ach, zei Roemer, er zijn ook mensen die denken dat de wereld in zeven dagen is geschapen.

Wat er kan gebeuren, dat er veel mensen om de PVV tegen te houden ‘strategisch’ zullen gaan stemmen, en dus op de PvdA. Zoals ook in Rotterdam is gebeurd, waar een ware strijd tussen twee olifanten plaats vond, wat bijgedragen heeft aan het verlies van de SP. Maar er is nog een andere manier om strategisch te stemmen, en dat is dat je de PvdA zachtjes meer naar links dwingt als ze te maken hebben met een sterke SP.

Wat ik er nu van zie, hebben we aan Roemer geheel geen slechte.

Zie de SP site: hier